Birta stendur frammi fyrir 1,5 milljarða tapi á Play Rafn Ágúst Ragnarsson skrifar 25. júní 2025 14:00 Ólafur Sigurðsson er framkvæmdastjóri Birtu lífeyrissjóðs. Vísir/Samsett Birta lífeyrissjóður stendur frammi fyrir að tapa tæpum einum og hálfum milljarði á fjárfestingu sinni í Play gengi hann ekki að því að gerast hluthafi í flugfélaginu með þeim Einari Erni Ólafssonar forstjóra og Elíasi Skúla Skúlasyni varaformanni stjórnar. Ólafur Sigurðsson, framkvæmdastjóri Birtu, vísar brigslum um óhóflega áhættutöku á bug og segir kjölfestufjárfestingu lífeyrissjóðsins í fyrsta útboði á hlutum í Play í apríl 2021 samræmast fjárfestingarstefnu sjóðsins fullkomlega. Fyrsta hlutafjárútboð flugfélagsins verðandi var haldið í apríl 2021 líkt og fyrr segir og voru þá hlutir seldir fyrir upphæð sem nemur á sjötta milljarð. Lífeyrissjóðurinn fjárfesti þá í Play fyrir um milljarð króna en Ólafur segir að það hafi verið gert á því skilyrði að Play yrði skráð á hlutabréfamarkað sem var gert það sumar. Eftir 4,6 milljarða hlutaaukningu flugfélagsins í apríl ársins 2023 varð Birta lífeyrissjóður stærsti einstaki hluthafinn með 9,49 prósent. Í dag nemur hlutur lífeyrissjóðsins í Play 10,35 prósentum eftir hlutafjáraukningar haustið 2022 og vorið í fyrra sem námu um 300 milljónum og 450 milljónum í þeirri röð. Í ársskýrslu Birtu frá mars síðastliðnum kemur fram að kostnaðarverð eignarhlutar sjóðsins í Play væri metið á 1.710.984 króna eða rúmlega 1,7 milljarð. Virði hlutarins miðað við þáverandi gengi sem nam 0,77 krónum á hlut nam tæplega 196 milljónum króna. Bjóða eina krónu á hlut Nú hafa Einar Örn Ólafsson, fjárfestir og forstjóri Play, og Elías Skúli Skúlason, fjárfestir og varaformaður stjórnar Play, tilkynnt að þeir hyggist gera valfrjálst yfirtökutilboð í allt hlutafé flugfélagsins. Þeir stefna á að skila íslenska flugrekstrarleyfinu og auka áherslu á skrifstofur félagsins á Möltu og í Litháen. Yfirtökuhópurinn mun gera tilboð sem hljóðar upp á eina krónu fyrir hvern hlut og seljendur geta annað hvort fengið greitt í formi hlutar í nýju félagi eða reiðufjár. „Ef við myndum taka tilboðinu værum við að innleysa hressilegt tap,“ segir Ólafur Sigurðsson framkvæmdastjóri Birtu. Sjá einnig: Vilja taka yfir Play Hann vísar þó ásökunum um óhóflega áhættusækni með fé lífeyrissjóðsins til föðurhúsanna. „Þetta er í samræmi við okkar hugmyndafræði. Upphaflega fjárfestingin hefur ekki náð 0,5 prósent af hlutabréfasafninu. Við vorum með einhverja 18 milljarða í Marel sem er stórt og öflugt fyrirtæki og sveiflaðist mikið. Það var yfirlýst þegar við fórum inn í fyrsta skipti að fyrirtækið yrði skráð og það var skilyrði fyrir fjárfestingunni að það yrði skráð. Við vissum allan tímann að þetta yrði skráð og það var töluverð eftirspurn þegar fyrsta útboðið fór fram. Við vorum með hlutfallslega mjög lítið undir í þessu miðað við það sem þá var 650 milljarða eignasafn. Við höfum alltaf sagt að það er tvennt ólíkt að taka 10 prósenta hlutdeild í fyrirtæki ef við berum það saman við 0,2 prósent af eignasafni,“ segir Ólafur. Fjölbreytt eignasafn Ólafur segir lífeyrissjóðinn reyna að hafa fjölbreytt eignasafn af ólíkum rekstarformum og misáhættusömum. „Það eru hughrif hjá mörgum að þetta hafi verið rosalega stór fjárfesting af því að við erum tíu prósent eigandi en eignin sem hlutfall af heildareignum Birtu er alls ekki mikil áhættusækni. Þetta var alls ekki, að okkar mati, óhófleg áhættutaka og var fullkomlega í samræmi við eignasafn þar sem við erum að reyna að blanda saman öflugum, stöndugum rekstrarfyrirtækjum og í einhverjum mæli að reyna að næla okkur í fyrirtæki sem eru að vaxa hratt,“ segir hann. Hann segir lífeyrissjóðinn hafa jafnframt horft til þess að Play gæti orðið gjaldeyrisskapandi fyrirtæki sem myndi fjölga ferðamönnum á landinu. Enda var ferðaþjónustan í algjörum lamasessi á þeim tíma vegna heimsfaraldurs kórónuveirunnar. Gárungarnir hafi velt því fyrir sér hvort hann myndi nokkurn tímann náð sér aftur. „Svo er öllum frjálst að hafa skoðun á því hvort þetta teljist vera of mikil áhætta. En sem hlutfall af heildareignum er þetta varla framlag til aukinnar áhættu. 1,7 milljarður er auðvitað mikill peningur en af sjö hundruð milljörðum?“ spyr Ólafur sig. Play Lífeyrissjóðir Fjármálafyrirtæki Fjármálamarkaðir Fréttir af flugi Kauphöllin Mest lesið Seðlabankinn lækkar óvænt stýrivexti Viðskipti innlent Skilja töskur eftir ef von er á kröftugum mótvindi Viðskipti innlent Lækkuðu vegna vaxtamálsins: „Lánakjör heimilanna hafa snarlega versnað“ Viðskipti innlent Stefna Jóni Þorgrími vegna Rauða heftarans Viðskipti erlent Bein útsending: Rökstyðja lækkun stýrivaxta Viðskipti innlent Svona virka verndaraðgerðir ESB vegna kísilmálms Viðskipti innlent „Í fréttum lítur þetta allt saman nokkuð vel út, en...“ Atvinnulíf Hundrað þúsund í höfuðstólinn eru orðin að átján í dag Neytendur „Aumingjalegt skref“ í rétta átt Viðskipti innlent Selur hjörð en ekki jörð Viðskipti innlent Fleiri fréttir Lækkuðu vegna vaxtamálsins: „Lánakjör heimilanna hafa snarlega versnað“ „Aumingjalegt skref“ í rétta átt Fullt tilefni enda hafi aðstæður gjörbreyst á skömmum tíma Svona virka verndaraðgerðir ESB vegna kísilmálms Bein útsending: Rökstyðja lækkun stýrivaxta Seðlabankinn lækkar óvænt stýrivexti Skilja töskur eftir ef von er á kröftugum mótvindi Efnahagslegt tjón lítið ef nokkuð en öll prinsipp þverbrotin „ESB hefur nú sýnt klærnar og sitt rétta andlit“ Frá Sýn til Fastus Þrír forstöðumenn til starfa hjá Íslandsbanka Kortavelta á fljúgandi siglingu og vaxtalækkun ólíkleg „Það er verið að brjóta gegn grundvallaratriðum EES-samningsins“ „Varnarsigur“ að fá inn texta um samráð um áhrif tollanna Selur hjörð en ekki jörð Samþykktu verndartolla sem bitna á Íslandi og Noregi Orri einbeitir sér að bæjarmálunum og Kári tekur við Stjórnendur fyrirtækja svartsýnir Vigdís til Hringborðs hafs og eldis Hver er munurinn á séreign og samtryggingu? Óboðlegt að sitja undir íþyngjandi regluverki en njóta ekki ágóðans Ferðaþjónusturisar stefna á sameiningu Ráðinn nýr forstöðumaður hjá Origo Vonar að frestun fundarins marki stefnubreytingu „Loftslagsbanki“ veitir Veitum fimmtán milljarða króna lán Fríður nýr mannauðs- og gæðastjóri Lyfja og heilsu Pavel í baðstofubransann Segja ákvörðun um verndartolla enn slegið á frest Tveggja ára gamall umræðuþráður hafði áhrif á bókanir ferðaþjónustufyrirtækis Íbúar vilja fella úr gildi starfsleyfi Hygge vegna mengunar Sjá meira
Ólafur Sigurðsson, framkvæmdastjóri Birtu, vísar brigslum um óhóflega áhættutöku á bug og segir kjölfestufjárfestingu lífeyrissjóðsins í fyrsta útboði á hlutum í Play í apríl 2021 samræmast fjárfestingarstefnu sjóðsins fullkomlega. Fyrsta hlutafjárútboð flugfélagsins verðandi var haldið í apríl 2021 líkt og fyrr segir og voru þá hlutir seldir fyrir upphæð sem nemur á sjötta milljarð. Lífeyrissjóðurinn fjárfesti þá í Play fyrir um milljarð króna en Ólafur segir að það hafi verið gert á því skilyrði að Play yrði skráð á hlutabréfamarkað sem var gert það sumar. Eftir 4,6 milljarða hlutaaukningu flugfélagsins í apríl ársins 2023 varð Birta lífeyrissjóður stærsti einstaki hluthafinn með 9,49 prósent. Í dag nemur hlutur lífeyrissjóðsins í Play 10,35 prósentum eftir hlutafjáraukningar haustið 2022 og vorið í fyrra sem námu um 300 milljónum og 450 milljónum í þeirri röð. Í ársskýrslu Birtu frá mars síðastliðnum kemur fram að kostnaðarverð eignarhlutar sjóðsins í Play væri metið á 1.710.984 króna eða rúmlega 1,7 milljarð. Virði hlutarins miðað við þáverandi gengi sem nam 0,77 krónum á hlut nam tæplega 196 milljónum króna. Bjóða eina krónu á hlut Nú hafa Einar Örn Ólafsson, fjárfestir og forstjóri Play, og Elías Skúli Skúlason, fjárfestir og varaformaður stjórnar Play, tilkynnt að þeir hyggist gera valfrjálst yfirtökutilboð í allt hlutafé flugfélagsins. Þeir stefna á að skila íslenska flugrekstrarleyfinu og auka áherslu á skrifstofur félagsins á Möltu og í Litháen. Yfirtökuhópurinn mun gera tilboð sem hljóðar upp á eina krónu fyrir hvern hlut og seljendur geta annað hvort fengið greitt í formi hlutar í nýju félagi eða reiðufjár. „Ef við myndum taka tilboðinu værum við að innleysa hressilegt tap,“ segir Ólafur Sigurðsson framkvæmdastjóri Birtu. Sjá einnig: Vilja taka yfir Play Hann vísar þó ásökunum um óhóflega áhættusækni með fé lífeyrissjóðsins til föðurhúsanna. „Þetta er í samræmi við okkar hugmyndafræði. Upphaflega fjárfestingin hefur ekki náð 0,5 prósent af hlutabréfasafninu. Við vorum með einhverja 18 milljarða í Marel sem er stórt og öflugt fyrirtæki og sveiflaðist mikið. Það var yfirlýst þegar við fórum inn í fyrsta skipti að fyrirtækið yrði skráð og það var skilyrði fyrir fjárfestingunni að það yrði skráð. Við vissum allan tímann að þetta yrði skráð og það var töluverð eftirspurn þegar fyrsta útboðið fór fram. Við vorum með hlutfallslega mjög lítið undir í þessu miðað við það sem þá var 650 milljarða eignasafn. Við höfum alltaf sagt að það er tvennt ólíkt að taka 10 prósenta hlutdeild í fyrirtæki ef við berum það saman við 0,2 prósent af eignasafni,“ segir Ólafur. Fjölbreytt eignasafn Ólafur segir lífeyrissjóðinn reyna að hafa fjölbreytt eignasafn af ólíkum rekstarformum og misáhættusömum. „Það eru hughrif hjá mörgum að þetta hafi verið rosalega stór fjárfesting af því að við erum tíu prósent eigandi en eignin sem hlutfall af heildareignum Birtu er alls ekki mikil áhættusækni. Þetta var alls ekki, að okkar mati, óhófleg áhættutaka og var fullkomlega í samræmi við eignasafn þar sem við erum að reyna að blanda saman öflugum, stöndugum rekstrarfyrirtækjum og í einhverjum mæli að reyna að næla okkur í fyrirtæki sem eru að vaxa hratt,“ segir hann. Hann segir lífeyrissjóðinn hafa jafnframt horft til þess að Play gæti orðið gjaldeyrisskapandi fyrirtæki sem myndi fjölga ferðamönnum á landinu. Enda var ferðaþjónustan í algjörum lamasessi á þeim tíma vegna heimsfaraldurs kórónuveirunnar. Gárungarnir hafi velt því fyrir sér hvort hann myndi nokkurn tímann náð sér aftur. „Svo er öllum frjálst að hafa skoðun á því hvort þetta teljist vera of mikil áhætta. En sem hlutfall af heildareignum er þetta varla framlag til aukinnar áhættu. 1,7 milljarður er auðvitað mikill peningur en af sjö hundruð milljörðum?“ spyr Ólafur sig.
Play Lífeyrissjóðir Fjármálafyrirtæki Fjármálamarkaðir Fréttir af flugi Kauphöllin Mest lesið Seðlabankinn lækkar óvænt stýrivexti Viðskipti innlent Skilja töskur eftir ef von er á kröftugum mótvindi Viðskipti innlent Lækkuðu vegna vaxtamálsins: „Lánakjör heimilanna hafa snarlega versnað“ Viðskipti innlent Stefna Jóni Þorgrími vegna Rauða heftarans Viðskipti erlent Bein útsending: Rökstyðja lækkun stýrivaxta Viðskipti innlent Svona virka verndaraðgerðir ESB vegna kísilmálms Viðskipti innlent „Í fréttum lítur þetta allt saman nokkuð vel út, en...“ Atvinnulíf Hundrað þúsund í höfuðstólinn eru orðin að átján í dag Neytendur „Aumingjalegt skref“ í rétta átt Viðskipti innlent Selur hjörð en ekki jörð Viðskipti innlent Fleiri fréttir Lækkuðu vegna vaxtamálsins: „Lánakjör heimilanna hafa snarlega versnað“ „Aumingjalegt skref“ í rétta átt Fullt tilefni enda hafi aðstæður gjörbreyst á skömmum tíma Svona virka verndaraðgerðir ESB vegna kísilmálms Bein útsending: Rökstyðja lækkun stýrivaxta Seðlabankinn lækkar óvænt stýrivexti Skilja töskur eftir ef von er á kröftugum mótvindi Efnahagslegt tjón lítið ef nokkuð en öll prinsipp þverbrotin „ESB hefur nú sýnt klærnar og sitt rétta andlit“ Frá Sýn til Fastus Þrír forstöðumenn til starfa hjá Íslandsbanka Kortavelta á fljúgandi siglingu og vaxtalækkun ólíkleg „Það er verið að brjóta gegn grundvallaratriðum EES-samningsins“ „Varnarsigur“ að fá inn texta um samráð um áhrif tollanna Selur hjörð en ekki jörð Samþykktu verndartolla sem bitna á Íslandi og Noregi Orri einbeitir sér að bæjarmálunum og Kári tekur við Stjórnendur fyrirtækja svartsýnir Vigdís til Hringborðs hafs og eldis Hver er munurinn á séreign og samtryggingu? Óboðlegt að sitja undir íþyngjandi regluverki en njóta ekki ágóðans Ferðaþjónusturisar stefna á sameiningu Ráðinn nýr forstöðumaður hjá Origo Vonar að frestun fundarins marki stefnubreytingu „Loftslagsbanki“ veitir Veitum fimmtán milljarða króna lán Fríður nýr mannauðs- og gæðastjóri Lyfja og heilsu Pavel í baðstofubransann Segja ákvörðun um verndartolla enn slegið á frest Tveggja ára gamall umræðuþráður hafði áhrif á bókanir ferðaþjónustufyrirtækis Íbúar vilja fella úr gildi starfsleyfi Hygge vegna mengunar Sjá meira