Þjórsá - hvað er að gerast? Oddur Guðni Bjarnason skrifar 26. maí 2025 08:01 Í pistli oddvita Skeiða og Gnúpverjahrepps á heimasíðu sveitafélagsins 11. maí sl. er ýmislegt að finna sem vekur athygli mína. Sjálfshól oddvita sveitarfélagsins er áberandi og svo mikið að maður spyr sig hvernig fara þau sveitafélög að sem engan Harald Þór eiga? En það er fleira sem vekur athygli sem vert er að skoða nánar. Þarna lætur Haraldur Þór ekki staðar numið, heldur notar hann heimasíðu sveitafélagsins til að ráðast að íbúum samfélagsins. Í skrifum oddvita er ég undirritaður vændur um óheiðarleika og að hafa notað aðstöðu mína til að vinna samfélaginu öllu tjón með vinnu minni sem formaður Veiðifélags Þjórsár. Skoðum þetta nánar. Ég var formaður Veiðifélags Þjórsár í 15 ár, 2009 til 2025. Er ég tók við félaginu hafði það ekki sinnt skyldum sínum í nokkuð mörg ár, á því tímabili sem virkjanir í neðri Þjórsá voru undirbúnar. Engin vinna var unnin hjá þáverandi stjórn varðandi hugmyndir Landsvirkjunar um framkvæmdir í Þjórsá. Ekkert var gert í að sinna lögbundnum verkefnum félagsins, hvorki með ábendingum, umsögnum né athugasemdum. Stjórnarmenn kusu með aðgerðarleysi sínu að leggja undirbúning alfarið í hendur Landsvirkjunar. Vegna aðgerðarleysis tapaðist sá tími sem veiðifélagið hefði getað haft áhrif á gang mála og komið sínum athugasemdum á framfæri. Þess í stað gekk Landsvirkjun um eins og þeir ættu svæðið, það fann ég strax þegar ég kom að félaginu. Öll þau 15 ár sem ég var formaður Veiðifélags Þjórsár vann ég og öll stjórninn heiðarlega samkvæmt lax og silungsveiðilögum og þeim reglum og samþykktum sem þeim fylgja. Í þeirri vinnu var lögð áhersla á að verja lífríki vatnasvæðisins alls og eignarétt þeirra jarða sem hlunnindarétt eiga í samræmi við samþyktir Veiðifélags Þjórsár Lagði ég ávalt ríka áherslu á það við mína samstarfsmenn í stjórn að þeir gætu haft hvaða skoðun sem er, með eða ámóti virkjunum, en fyrst og fremst yrði stjórninn að vinna eins og lögin segðu til um. Þetta geta allir stjórnarmenn borið vitni um sem hafa unnið með mér. Margir stjórnarfundir voru haldnir á hverju ári því næg voru verkefnin. Aldrei kom til að ég þyrfti að beyta atkvæðagreiðslu, enda voru menn einhuga í að verja lífríki árinnar með öllum tiltækum ráðum. Í byrjun míns tímabils áttum við í samskiptum við Landsvirkjun í formi funda og bréfasamskipta. Í stjórn var unnið með það markmið að fyrihuguð mannvirki sköðuðu ekki lífríki árinnar og að með heiðarleika að leiðarljósi yrði niðurstan sú sem stæðist allar skoðanir. Mikið er í húfi; einn stærsti laxastofn Íslendinga og ef til vill í öllu Norður Atlandshafinu. Veiðifélag Þjórsár var stofnað í aprí 1972, að hluta til vegna hruns í veiði Þjórsá. Ástæðan sú að á framkvæmdatíma Búrfellsvirkjunar var rutt jarðvegi í stórum stíl í farveg árinnar. Þessar aðfarir ollu skaða í farvegi Þjórsár fyrir laxinn sem aðrar lífverur. Þarna voru menn sem sáu sig knúna að verja lífríkið í ánni og stofnuðu Veiðifélag Þjórsár. Það var ekki einfalt verk að fá Landsvirkjun til að breyta háttarlagi sínu en með þrautseigju Ölvers Karlssonar í Þjórsártúni, fyrsta formanns veiðifélagsins, náðist að stöðva þenna ljóta leik. Við sem bjuggum við ána lifðum við það í mörg ár að flæðarmál árinnar voru full af jarðefnum og varla líf í ánni. Landsvirkjun bauð félaginu að sleppa seiðum í ánna til að bæta fyrir tjónið. Keypt var mikið magn af seiðum frá Seiðaeldisstöð Ríkisins í Kollafirði og sleppt um allt vatnasvæðið. Þessi fiskur skilaði sér illa og réði ekki við að koma sér upp Urriðafossinn . Samhliða þessum aðgerðum vann Ölver formaður að því að stækka fiskgenga hluta árinnar með byggingu laxastiga við fossin Búða. Það tók tólf ár að sannfæra Landsvirkjun um að þetta væri möguleg framkvæmd og að þeir ættu að greiða þessa framkvæmd. Árið 1991 var stiginn opnaður, kostaður af Fiskræktarsjóði að hluta og Landsvirkjun og árangurinn lét ekki á sér standa eins og allir vita. Í dag er búsvæði ofan Búða um 40% af búsvæðum Þjórsár. Landsvirkjun lítur svo á að allur fiskur ofan Búða sé fyrirtækinu að þakka og því megi meta svæðið ónáttúrulegt og ásættanlegt sé að taka áhættur gagnvart virkjunum. Stærsti hluti þessa svæðis er á áhrifasvæði fyrirhugaðrar Hvammsvirkjunar. Landsvirkjun og núverandi formaður Veiðifélags Þjórsár eru samstíga í að leggja til atlögu við lífríki árinnar. Það verður þá gert þvert á það sem þrautreyndir vísindamenn telja forsvaranlegt og Veiðifélag Þjórsár hefur bent á í umsögnum síðustu ára. Færa má rök fyrir því að ég og stjórn veiðifélagsins öll hafi farið varlega í að gefa eftir vegna Hvammsvirkjunar. Meirihlutinn sem nú er orðin samanstendur af mönnum sem hefur starfað með mér fram að þessu, að Harldi Þór oddvita undanskildum. Svo virðist sem sumir þeirra hafi snúist eins og vindhanar á bæjarbust og með nýjum formanni fórnað heiðarleikanum og farið í hina áttina og munu fagna væntanlegum framkvæmdum. Þegar oddvit Skeið Gnúp/formaður Veiðifélags Þjórsár skrifar um að hann ætli að vinna með Landsvirkjun og stækka lífríki Þjósár með að opna fiskvegi í t.d. upp fjölda fossa sem ekki eru nú þegar laxgengir, verður formaðurinn að finna lausn á því að koma laxinum í gegnum fjögura ferkílómetra straumlítið lón Hvammsvirkjunar. Fyrr kemur ekki að fossunum. Hvergi hefur tekist að koma laxi í ám með náttúrulegum stöðuvötnum í efrihluta ánna þó engin önnur hindrun sé en straumleysi vatnsins ( Haukadalsá, Flókadalsá ). Það er augljóst að stjórn veiðfélagsins var tekin yfir af hagsmunaaðilum virkjunarmála með ásetningi oddvita tveggja sveitafélaga. Lífríkinu skal fórnað, svo dapurlegt er það að sitja svo beggja megin borðs og ákveða hvorir hagsmunir vegi þyngra lífríkið eða buddan og það gæti átt við um fleiri stjórnarmenn. Að láta það trufla sig að einhverjir einstaklingar hafi aðra skoðun en formaður/oddviti varðandi Hvammsvirkjun er sérstrakt. Í upplýstu samfélagi er fólki heimilt að tjá skoðanir sínar og að sett sé fram upplýsingasíða er mjög eðlilegt, sérstaklega þegar áformað verkefni umturnar sveitinni. Aðilar tjá sínar skoðanir á málefnum þessa risa verkefnis í hjarta fallegrar sveitar. Ég vil skora á oddvita Skeiða og Gnúpverjahrepps að nota ekki heimasíðu sveitafélagsins til þess að reyna ná ærunni af þegnum sínum og níða niður skó þeirra. Ég hef unnið af heilindum og samviskusemi sem formaður Veiðifélags Þjórsár og er stoltur af verkum mínum fyrir félagið. Oddur Guðni Bjarnason, Stöðulfelli. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Skeiða- og Gnúpverjahreppur Stangveiði Mest lesið Má berja blaðamenn? Sigríður Dögg Auðunsdóttir Skoðun Nýr rektor og 2025 – tímamót í háskólamálum Ástráður Eysteinsson,Magnús Karl Magnússon,Margrét Helga Ögmundsdóttir,Tinna Laufey Ásgeirsdóttir Skoðun Hagur hluthafanna alltaf og undantekningarlaust í forgangi Jón Kaldal Skoðun Að flokka hver vinnur og hver tapar Tryggvi Rúnar Brynjarsson Skoðun Samfélagið innan samfélagsins Sigríður Svanborgardóttir Skoðun Vonir um vopnahlé eins og hálmstrá Sveinn Rúnar Hauksson Skoðun Orðhengilsháttur og lygar Elín Erna Steinarsdóttir Skoðun Vonarsvæði fyrir framtíðina – ábyrgð stjórnvalda kallar á verndun Huld Hafliðadóttir,Heimir Harðarson Skoðun Hvers vegna hatar SFS smábáta? Svarið tengist veiðigjöldum Kjartan Páll Sveinsson Skoðun „Oft er flagð undir fögru skinni“ Guðmunda G. Guðmundsdóttir Skoðun Skoðun Skoðun Að flokka hver vinnur og hver tapar Tryggvi Rúnar Brynjarsson skrifar Skoðun Hagur hluthafanna alltaf og undantekningarlaust í forgangi Jón Kaldal skrifar Skoðun Má berja blaðamenn? Sigríður Dögg Auðunsdóttir skrifar Skoðun Nýr rektor og 2025 – tímamót í háskólamálum Ástráður Eysteinsson,Magnús Karl Magnússon,Margrét Helga Ögmundsdóttir,Tinna Laufey Ásgeirsdóttir skrifar Skoðun Vonir um vopnahlé eins og hálmstrá Sveinn Rúnar Hauksson skrifar Skoðun Samfélagið innan samfélagsins Sigríður Svanborgardóttir skrifar Skoðun Til hamingju Íslendingar með nýja Óperu Andri Björn Róbertsson skrifar Skoðun Hvers vegna hatar SFS smábáta? Svarið tengist veiðigjöldum Kjartan Páll Sveinsson skrifar Skoðun „Oft er flagð undir fögru skinni“ Guðmunda G. Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Orðhengilsháttur og lygar Elín Erna Steinarsdóttir skrifar Skoðun Fjögurra daga vinnuvika – nýr veruleiki? Sigvaldi Einarsson skrifar Skoðun Ráðherra gengur fram án laga Svanur Guðmundsson skrifar Skoðun Hagkvæmur kostur utan friðlands Jóna Bjarnadóttir skrifar Skoðun Gagnsæi og inntak Halldóra Lillý Jóhannsdóttir skrifar Skoðun Sumargjöf Þórunn Sigurðardóttir skrifar Skoðun Hannað fyrir miklu stærri markaði Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Grafarvogur framtíðar verður til Sara Björg Sigurðardóttir skrifar Skoðun Málþófið um veiðigjöldin vekur miskunnsama Samverja Sigurjón Þórðarson skrifar Skoðun Menntastefna 2030 Guðmundur Ingi Kristinsson skrifar Skoðun Ágætu fyrrum samstarfsaðilar á Þjóðminjasafni Íslands Uggi Jónsson skrifar Skoðun Ferðamannaþorpin - Náttúruvá Þóra B. Hafsteinsdóttir skrifar Skoðun Vonarsvæði fyrir framtíðina – ábyrgð stjórnvalda kallar á verndun Huld Hafliðadóttir,Heimir Harðarson skrifar Skoðun Laxaharmleikur Jóhannes Sturlaugsson skrifar Skoðun Lýðræðið í skötulíki! Lilja Rafney Magnúsdóttir skrifar Skoðun Stærðfræðikennari sem kann ekki að reikna? (Og getur ekki lært það!) Brynjólfur Þorvarðsson skrifar Skoðun Íslendingar greiða sama hlutfall útgjalda í mat og Norðurlöndin Margrét Gísladóttir skrifar Skoðun Til varnar jafnlaunavottun Magnea Marinósdóttir skrifar Skoðun Heimaþjónusta og velferðartækni: Lykillinn að sjálfbæru heilbrigðiskerfi Auður Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Barnaræninginn Pútín Gunnar Hólmsteinn Ársælsson skrifar Skoðun Um þjóð og ríki Gauti Kristmannsson skrifar Sjá meira
Í pistli oddvita Skeiða og Gnúpverjahrepps á heimasíðu sveitafélagsins 11. maí sl. er ýmislegt að finna sem vekur athygli mína. Sjálfshól oddvita sveitarfélagsins er áberandi og svo mikið að maður spyr sig hvernig fara þau sveitafélög að sem engan Harald Þór eiga? En það er fleira sem vekur athygli sem vert er að skoða nánar. Þarna lætur Haraldur Þór ekki staðar numið, heldur notar hann heimasíðu sveitafélagsins til að ráðast að íbúum samfélagsins. Í skrifum oddvita er ég undirritaður vændur um óheiðarleika og að hafa notað aðstöðu mína til að vinna samfélaginu öllu tjón með vinnu minni sem formaður Veiðifélags Þjórsár. Skoðum þetta nánar. Ég var formaður Veiðifélags Þjórsár í 15 ár, 2009 til 2025. Er ég tók við félaginu hafði það ekki sinnt skyldum sínum í nokkuð mörg ár, á því tímabili sem virkjanir í neðri Þjórsá voru undirbúnar. Engin vinna var unnin hjá þáverandi stjórn varðandi hugmyndir Landsvirkjunar um framkvæmdir í Þjórsá. Ekkert var gert í að sinna lögbundnum verkefnum félagsins, hvorki með ábendingum, umsögnum né athugasemdum. Stjórnarmenn kusu með aðgerðarleysi sínu að leggja undirbúning alfarið í hendur Landsvirkjunar. Vegna aðgerðarleysis tapaðist sá tími sem veiðifélagið hefði getað haft áhrif á gang mála og komið sínum athugasemdum á framfæri. Þess í stað gekk Landsvirkjun um eins og þeir ættu svæðið, það fann ég strax þegar ég kom að félaginu. Öll þau 15 ár sem ég var formaður Veiðifélags Þjórsár vann ég og öll stjórninn heiðarlega samkvæmt lax og silungsveiðilögum og þeim reglum og samþykktum sem þeim fylgja. Í þeirri vinnu var lögð áhersla á að verja lífríki vatnasvæðisins alls og eignarétt þeirra jarða sem hlunnindarétt eiga í samræmi við samþyktir Veiðifélags Þjórsár Lagði ég ávalt ríka áherslu á það við mína samstarfsmenn í stjórn að þeir gætu haft hvaða skoðun sem er, með eða ámóti virkjunum, en fyrst og fremst yrði stjórninn að vinna eins og lögin segðu til um. Þetta geta allir stjórnarmenn borið vitni um sem hafa unnið með mér. Margir stjórnarfundir voru haldnir á hverju ári því næg voru verkefnin. Aldrei kom til að ég þyrfti að beyta atkvæðagreiðslu, enda voru menn einhuga í að verja lífríki árinnar með öllum tiltækum ráðum. Í byrjun míns tímabils áttum við í samskiptum við Landsvirkjun í formi funda og bréfasamskipta. Í stjórn var unnið með það markmið að fyrihuguð mannvirki sköðuðu ekki lífríki árinnar og að með heiðarleika að leiðarljósi yrði niðurstan sú sem stæðist allar skoðanir. Mikið er í húfi; einn stærsti laxastofn Íslendinga og ef til vill í öllu Norður Atlandshafinu. Veiðifélag Þjórsár var stofnað í aprí 1972, að hluta til vegna hruns í veiði Þjórsá. Ástæðan sú að á framkvæmdatíma Búrfellsvirkjunar var rutt jarðvegi í stórum stíl í farveg árinnar. Þessar aðfarir ollu skaða í farvegi Þjórsár fyrir laxinn sem aðrar lífverur. Þarna voru menn sem sáu sig knúna að verja lífríkið í ánni og stofnuðu Veiðifélag Þjórsár. Það var ekki einfalt verk að fá Landsvirkjun til að breyta háttarlagi sínu en með þrautseigju Ölvers Karlssonar í Þjórsártúni, fyrsta formanns veiðifélagsins, náðist að stöðva þenna ljóta leik. Við sem bjuggum við ána lifðum við það í mörg ár að flæðarmál árinnar voru full af jarðefnum og varla líf í ánni. Landsvirkjun bauð félaginu að sleppa seiðum í ánna til að bæta fyrir tjónið. Keypt var mikið magn af seiðum frá Seiðaeldisstöð Ríkisins í Kollafirði og sleppt um allt vatnasvæðið. Þessi fiskur skilaði sér illa og réði ekki við að koma sér upp Urriðafossinn . Samhliða þessum aðgerðum vann Ölver formaður að því að stækka fiskgenga hluta árinnar með byggingu laxastiga við fossin Búða. Það tók tólf ár að sannfæra Landsvirkjun um að þetta væri möguleg framkvæmd og að þeir ættu að greiða þessa framkvæmd. Árið 1991 var stiginn opnaður, kostaður af Fiskræktarsjóði að hluta og Landsvirkjun og árangurinn lét ekki á sér standa eins og allir vita. Í dag er búsvæði ofan Búða um 40% af búsvæðum Þjórsár. Landsvirkjun lítur svo á að allur fiskur ofan Búða sé fyrirtækinu að þakka og því megi meta svæðið ónáttúrulegt og ásættanlegt sé að taka áhættur gagnvart virkjunum. Stærsti hluti þessa svæðis er á áhrifasvæði fyrirhugaðrar Hvammsvirkjunar. Landsvirkjun og núverandi formaður Veiðifélags Þjórsár eru samstíga í að leggja til atlögu við lífríki árinnar. Það verður þá gert þvert á það sem þrautreyndir vísindamenn telja forsvaranlegt og Veiðifélag Þjórsár hefur bent á í umsögnum síðustu ára. Færa má rök fyrir því að ég og stjórn veiðifélagsins öll hafi farið varlega í að gefa eftir vegna Hvammsvirkjunar. Meirihlutinn sem nú er orðin samanstendur af mönnum sem hefur starfað með mér fram að þessu, að Harldi Þór oddvita undanskildum. Svo virðist sem sumir þeirra hafi snúist eins og vindhanar á bæjarbust og með nýjum formanni fórnað heiðarleikanum og farið í hina áttina og munu fagna væntanlegum framkvæmdum. Þegar oddvit Skeið Gnúp/formaður Veiðifélags Þjórsár skrifar um að hann ætli að vinna með Landsvirkjun og stækka lífríki Þjósár með að opna fiskvegi í t.d. upp fjölda fossa sem ekki eru nú þegar laxgengir, verður formaðurinn að finna lausn á því að koma laxinum í gegnum fjögura ferkílómetra straumlítið lón Hvammsvirkjunar. Fyrr kemur ekki að fossunum. Hvergi hefur tekist að koma laxi í ám með náttúrulegum stöðuvötnum í efrihluta ánna þó engin önnur hindrun sé en straumleysi vatnsins ( Haukadalsá, Flókadalsá ). Það er augljóst að stjórn veiðfélagsins var tekin yfir af hagsmunaaðilum virkjunarmála með ásetningi oddvita tveggja sveitafélaga. Lífríkinu skal fórnað, svo dapurlegt er það að sitja svo beggja megin borðs og ákveða hvorir hagsmunir vegi þyngra lífríkið eða buddan og það gæti átt við um fleiri stjórnarmenn. Að láta það trufla sig að einhverjir einstaklingar hafi aðra skoðun en formaður/oddviti varðandi Hvammsvirkjun er sérstrakt. Í upplýstu samfélagi er fólki heimilt að tjá skoðanir sínar og að sett sé fram upplýsingasíða er mjög eðlilegt, sérstaklega þegar áformað verkefni umturnar sveitinni. Aðilar tjá sínar skoðanir á málefnum þessa risa verkefnis í hjarta fallegrar sveitar. Ég vil skora á oddvita Skeiða og Gnúpverjahrepps að nota ekki heimasíðu sveitafélagsins til þess að reyna ná ærunni af þegnum sínum og níða niður skó þeirra. Ég hef unnið af heilindum og samviskusemi sem formaður Veiðifélags Þjórsár og er stoltur af verkum mínum fyrir félagið. Oddur Guðni Bjarnason, Stöðulfelli.
Nýr rektor og 2025 – tímamót í háskólamálum Ástráður Eysteinsson,Magnús Karl Magnússon,Margrét Helga Ögmundsdóttir,Tinna Laufey Ásgeirsdóttir Skoðun
Vonarsvæði fyrir framtíðina – ábyrgð stjórnvalda kallar á verndun Huld Hafliðadóttir,Heimir Harðarson Skoðun
Skoðun Nýr rektor og 2025 – tímamót í háskólamálum Ástráður Eysteinsson,Magnús Karl Magnússon,Margrét Helga Ögmundsdóttir,Tinna Laufey Ásgeirsdóttir skrifar
Skoðun Vonarsvæði fyrir framtíðina – ábyrgð stjórnvalda kallar á verndun Huld Hafliðadóttir,Heimir Harðarson skrifar
Skoðun Stærðfræðikennari sem kann ekki að reikna? (Og getur ekki lært það!) Brynjólfur Þorvarðsson skrifar
Skoðun Íslendingar greiða sama hlutfall útgjalda í mat og Norðurlöndin Margrét Gísladóttir skrifar
Skoðun Heimaþjónusta og velferðartækni: Lykillinn að sjálfbæru heilbrigðiskerfi Auður Guðmundsdóttir skrifar
Nýr rektor og 2025 – tímamót í háskólamálum Ástráður Eysteinsson,Magnús Karl Magnússon,Margrét Helga Ögmundsdóttir,Tinna Laufey Ásgeirsdóttir Skoðun
Vonarsvæði fyrir framtíðina – ábyrgð stjórnvalda kallar á verndun Huld Hafliðadóttir,Heimir Harðarson Skoðun