Grafið í gömlum gögnum um ferli og ferla vegna starfa Paolo Macchiarini á Karolinska Ingunn Björnsdóttir skrifar 12. janúar 2024 16:30 Fyrir tæpum 2 árum, þegar öldurnar gengu nokkuð hátt vegna launagreiðslna til mjög virts stjórnanda og ráðgjafa fyrir ráðgjöf til heilbrigðisráðuneytisins um hagræðingu stakk ég niður penna til að rökstyðja að mun betra væri að málið var rætt opinskátt en ef pukrast með það. Það styrkir ekki beinlínis stjórnanda ef hvíslað er og pukrast með eitthvað varðandi hann en getur styrkt hann að rætt sé opinskátt um það sem ágreiningur kann að vera um. Auk þess sem nauðsynlegt er að virða tjáningarfrelsi. Dæmið sem ég valdi til að rökstyðja það að leyndarhyggja væri ekki af hinu góða var um fyrri stjórnanda á Karolinska sjúkrahúsinu, Birgi Jakobsson. Nú er komið á daginn með dómi að sú ákvörðun sem Birgir átti þátt í og ég ræddi í greininni var hreint ekki með þeim farsælli. Og eins og alltaf þegar eitthvað er rætt opinberlega kom ýmislegt í ljós í tengslum við þær öldur sem undanfarið hafa gengið hátt, nefnilega umræðu um skurðlæknahrappinn Paolo Macchiarini. Þó hefur enginn öldugangur verið opinberlega á Íslandi um ákvarðanir Birgis í málinu. Ég tel því rétt að stinga aftur niður penna. Vísað er í fyrri grein, «Tjáningarfrelsið okkar allra». Tímalínan sem ég birti með fyrri grein er birt aftur í greinarlok, uppfærð með nafni yfirlæknis háls-, nef- og eyrnadeildarinnar á Karolinska sjúkrahúsinu (KS), stjórnandans sem dró að skrifa undir í 2 mánuði og 4 daga eftir að Birgir Jakobsson forstjóri hafði manna fyrstur skrifað undir. En bæta mætti þeim punkti framan við á tímalínunni að umræddur yfirlæknir hafði ekki hafið störf fyrr en 1. september 2010, 6 dögum áður en Birgir skrifaði undir. Nú er hægt að ná ýmsu á 6 dögum og meðal fyrstu verka nýráðna yfirlæknisins var að leitast við að nýta sambönd sín til að afla upplýsinga um þennan Macchiarini sem margir virtust binda vonir við að gæti orðið rannsóknum á KI og aðgerðum á KS mikil lyftistöng. Í Svíþjóð átti að satsa mikið í rannsóknum og vísindamenn í sviðsljósinu voru því eftirsóttir. Þannig hafði nafn Macchiarini komið inn í umræðuna á Karolinska en óformlegar fyrirspurnir um hann höfðu um sumarið skilað nokkuð ólíkum niðurstöðum varðandi vísindalega færni hans, samstarfshæfileika og hæfileika til að fylgja reglum. Í bók Bosse Lindquist um Macchiarinimálið kom ýmislegt fram um þetta (um er að ræða sama Bosse Lindquist og nýverið komst á blað fyrir lítillegt ósamkomulag við starfsmanneskju á RUV). Þar er meðal annars komið inn á netskeytasamskipti tveggja áhrifamanna á KI (Karolinska stofnuninni, háskólahluta Karolinska), þeirra Cardell og Dahlén, sem áttu sér stað 5. september 2010. Þar tjáði Cardell Dahlén vissar efasemdir sínar en kvað jafnframt tvo yfirlækna á KS, þá Kuylenstierna og Holmström (sem var nýráðni yfirlæknirinn) hafa sagst treysta sér til að ráða við Macchiarini. Cardell taldi því óhætt að halda áfram með ráðningarferlið án ítarlegri bakgrunnsskoðunar. Birgir skrifaði undir 2 dögum síðar. Hvort Birgir hafi verið einangraður í skrifstofu sinni og ekkert vitað af þessum efasemdum liggur ekki fyrir. Birgir skrifaði einnig, fyrir hönd Karolinska sjúkrahússins, undir samning (dagsettan 6. júní 2011) um að Sjúkratryggingar Íslands myndu borga talsvert af kostnaðinum við aðgerðina á Andemariam Beyene. Þáverandi forstjóri Sjúkratrygginga Íslands skrifaði undir fyrir hönd Sjúkratrygginga, eins og Ingi Freyr Vilhjálmsson blaðamaður nefndi réttilega í nýrri grein í Heimildinni. Þennan samning fékk ég nýlega tækifæri til að skoða, eins og Ingi Freyr hefur sýnilega einnig fengið. Í samningnum kom fram að um tilraunaaðgerð væri að ræða, óvíst væri um árangur hennar og hluti hennar væri alveg nýr, hefði aldrei verið framkvæmdur áður, sá hlutinn sem snéri að stofnfrumuböðun. Upphæðin var allt að 700.000 sænskar krónur ef ekki næðist fullur árangur en allt að 1.200.000 sænskar krónur ef fullur árangur næðist. KS tók samkvæmt samningnum ábyrgð á að siðanefndarleyfi yrði fengið og að sjúklingur gæfi upplýst skriflegt samþykki, sem og kostnaðinn vegna þess hluta aðgerðarinnar sem teldist tilraunaaðgerð, þ.e. hefði aldrei áður verið gerður. Tilvísandi íslenskur læknir var sagður samábyrgur með læknunum á Karolinska fyrir samskiptum Karolinska sjúkrahússins og Landspítalans og fyrir eftirfylgninni á Íslandi og samskiptum við viðeigandi stofnanir vegna hennar. Tilvísandi íslenskur læknir var ekki nafngreindur og skrifaði ekki undir. Líklega þyrfti að birta samninginn í heild sinni, með svert yfir þær persónuupplýsingar um sjúklinginn sem viðkvæmar teldust og ekki hefðu þegar komið fram í fjölmiðlum (það eintak sem ég sá var þannig svert). Er ekki kominn tími til að leyndarhjúpnum sé varpað af þessu ferli og fullt gagnsæi verði um það? Tímalína undirskrifta við ráðningu Paolo Macchiarini á Karolinska spítalann og stofnunina Birgir Jakobsson forstjóri KS skrifar undir 7. september 2010 Ráðningarnefnd KI samþykkir ráðningu 22. september 2010 Harriet Wallberg rektor KI skrifar undir 5. október 2010 Jan Andersson prorektor KI undirritar ráðningarsamning 5. október 2010 Paolo Macchiarini undirritar ráðningarsamning 5. október 2010 Mats Holmberg, nýr* yfirlæknir á HNE** á KS undirritar ráðningarsamning 11. nóvember 2010 Höfundur er áhugamaður um siðfræði. *hóf störf 1. september 2010 *HNE stendur fyrir háls-, nef- og eyrna- Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Plastbarkamálið Landspítalinn Svíþjóð Mest lesið Stærðfræðikennari sem kann ekki að reikna? (Og getur ekki lært það!) Brynjólfur Þorvarðsson Skoðun Íslendingar greiða sama hlutfall útgjalda í mat og Norðurlöndin Margrét Gísladóttir Skoðun Laxaharmleikur Jóhannes Sturlaugsson Skoðun Lýðræðið í skötulíki! Lilja Rafney Magnúsdóttir Skoðun Vonarsvæði fyrir framtíðina – ábyrgð stjórnvalda kallar á verndun Huld Hafliðadóttir,Heimir Harðarson Skoðun Ef Veðurstofan spáði vitlausu veðri í 40 ár, væri það bara í lagi? Björn Ólafsson Skoðun Krónan, Nettó, Hagkaup, Bónus - það er kominn tími á formlega sniðgöngu Helen Ólafsdóttir Skoðun Málfrelsi og mörk þess á vettvangi lýðræðisins Helga Vala Helgadóttir Skoðun „Finnst ykkur skrýtið að ég mæti á Austurvöll – Pabba mínum var fórnað á altari niðurskurðar“ Davíð Bergmann Skoðun Heimaþjónusta og velferðartækni: Lykillinn að sjálfbæru heilbrigðiskerfi Auður Guðmundsdóttir Skoðun Skoðun Skoðun Vonarsvæði fyrir framtíðina – ábyrgð stjórnvalda kallar á verndun Huld Hafliðadóttir,Heimir Harðarson skrifar Skoðun Laxaharmleikur Jóhannes Sturlaugsson skrifar Skoðun Lýðræðið í skötulíki! Lilja Rafney Magnúsdóttir skrifar Skoðun Stærðfræðikennari sem kann ekki að reikna? (Og getur ekki lært það!) Brynjólfur Þorvarðsson skrifar Skoðun Íslendingar greiða sama hlutfall útgjalda í mat og Norðurlöndin Margrét Gísladóttir skrifar Skoðun Til varnar jafnlaunavottun Magnea Marinósdóttir skrifar Skoðun Heimaþjónusta og velferðartækni: Lykillinn að sjálfbæru heilbrigðiskerfi Auður Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Barnaræninginn Pútín Gunnar Hólmsteinn Ársælsson skrifar Skoðun Um þjóð og ríki Gauti Kristmannsson skrifar Skoðun Málfrelsi og mörk þess á vettvangi lýðræðisins Helga Vala Helgadóttir skrifar Skoðun Sjókvíaeldi á Íslandi fjarstýrt með gervigreind frá Noregi Ingólfur Ásgeirsson skrifar Skoðun „Finnst ykkur skrýtið að ég mæti á Austurvöll – Pabba mínum var fórnað á altari niðurskurðar“ Davíð Bergmann skrifar Skoðun Hvers vegna skipta hagsmunir verslanakeðja meira máli en öryggi barna í Ásahverfi Reykjanesbæ? Ólafur Ívar Jónsson skrifar Skoðun Kjarnorkuákvæðið: Neyðarhemill en ekki léttvægt leikfang popúlista Kristinn Karl Brynjarsson skrifar Skoðun Stjórnarandstaðan er vannýtt auðlind Jón Daníelsson skrifar Skoðun Ef Veðurstofan spáði vitlausu veðri í 40 ár, væri það bara í lagi? Björn Ólafsson skrifar Skoðun Hægri sósíalismi Jón Ingi Hákonarson skrifar Skoðun 5 ára vegferð að skóla framtíðarinnar – eða ekki! Björgmundur Örn Guðmundsson skrifar Skoðun Ójafnvægi í jöfnunarkerfinu Anna Sigríður Guðnadóttir,Halla Karen Kristjánsdóttir,Lovísa Jónsdóttir skrifar Skoðun Það sem ekki má segja um það sem enginn vill sjá Viðar Hreinsson skrifar Skoðun Krónan, Nettó, Hagkaup, Bónus - það er kominn tími á formlega sniðgöngu Helen Ólafsdóttir skrifar Skoðun Löggæslumál og aðstöðuleysi í Búðardal – ákall um viðbragð og aðgerðir Björn Bjarki Þorsteinsson skrifar Skoðun Listin að verða fullkomlega ósammála sjálfri sér á mettíma Þórður Snær Júlíusson skrifar Skoðun Þingmenn auðvaldsins Karl Héðinn Kristjánsson skrifar Skoðun Arðgreiðslur í sjávarútvegi: Staðreyndir gegn fullyrðingum Elliði Vignisson skrifar Skoðun Verðugur bandamaður? Steinar Harðarson skrifar Skoðun Við þurfum nýja sýn á stjórnmál okkar - Mamdani-sýn Hlynur Már Vilhjálmsson skrifar Skoðun Sósíalistaflokkurinn heimilislaus - hvað næst? Trausti Breiðfjörð Magnússon skrifar Skoðun Rán um hábjartan dag Guðbergur Egill Eyjólfsson skrifar Skoðun Af hverju er verðbólga ennþá svona há? Ólafur Margeirsson skrifar Sjá meira
Fyrir tæpum 2 árum, þegar öldurnar gengu nokkuð hátt vegna launagreiðslna til mjög virts stjórnanda og ráðgjafa fyrir ráðgjöf til heilbrigðisráðuneytisins um hagræðingu stakk ég niður penna til að rökstyðja að mun betra væri að málið var rætt opinskátt en ef pukrast með það. Það styrkir ekki beinlínis stjórnanda ef hvíslað er og pukrast með eitthvað varðandi hann en getur styrkt hann að rætt sé opinskátt um það sem ágreiningur kann að vera um. Auk þess sem nauðsynlegt er að virða tjáningarfrelsi. Dæmið sem ég valdi til að rökstyðja það að leyndarhyggja væri ekki af hinu góða var um fyrri stjórnanda á Karolinska sjúkrahúsinu, Birgi Jakobsson. Nú er komið á daginn með dómi að sú ákvörðun sem Birgir átti þátt í og ég ræddi í greininni var hreint ekki með þeim farsælli. Og eins og alltaf þegar eitthvað er rætt opinberlega kom ýmislegt í ljós í tengslum við þær öldur sem undanfarið hafa gengið hátt, nefnilega umræðu um skurðlæknahrappinn Paolo Macchiarini. Þó hefur enginn öldugangur verið opinberlega á Íslandi um ákvarðanir Birgis í málinu. Ég tel því rétt að stinga aftur niður penna. Vísað er í fyrri grein, «Tjáningarfrelsið okkar allra». Tímalínan sem ég birti með fyrri grein er birt aftur í greinarlok, uppfærð með nafni yfirlæknis háls-, nef- og eyrnadeildarinnar á Karolinska sjúkrahúsinu (KS), stjórnandans sem dró að skrifa undir í 2 mánuði og 4 daga eftir að Birgir Jakobsson forstjóri hafði manna fyrstur skrifað undir. En bæta mætti þeim punkti framan við á tímalínunni að umræddur yfirlæknir hafði ekki hafið störf fyrr en 1. september 2010, 6 dögum áður en Birgir skrifaði undir. Nú er hægt að ná ýmsu á 6 dögum og meðal fyrstu verka nýráðna yfirlæknisins var að leitast við að nýta sambönd sín til að afla upplýsinga um þennan Macchiarini sem margir virtust binda vonir við að gæti orðið rannsóknum á KI og aðgerðum á KS mikil lyftistöng. Í Svíþjóð átti að satsa mikið í rannsóknum og vísindamenn í sviðsljósinu voru því eftirsóttir. Þannig hafði nafn Macchiarini komið inn í umræðuna á Karolinska en óformlegar fyrirspurnir um hann höfðu um sumarið skilað nokkuð ólíkum niðurstöðum varðandi vísindalega færni hans, samstarfshæfileika og hæfileika til að fylgja reglum. Í bók Bosse Lindquist um Macchiarinimálið kom ýmislegt fram um þetta (um er að ræða sama Bosse Lindquist og nýverið komst á blað fyrir lítillegt ósamkomulag við starfsmanneskju á RUV). Þar er meðal annars komið inn á netskeytasamskipti tveggja áhrifamanna á KI (Karolinska stofnuninni, háskólahluta Karolinska), þeirra Cardell og Dahlén, sem áttu sér stað 5. september 2010. Þar tjáði Cardell Dahlén vissar efasemdir sínar en kvað jafnframt tvo yfirlækna á KS, þá Kuylenstierna og Holmström (sem var nýráðni yfirlæknirinn) hafa sagst treysta sér til að ráða við Macchiarini. Cardell taldi því óhætt að halda áfram með ráðningarferlið án ítarlegri bakgrunnsskoðunar. Birgir skrifaði undir 2 dögum síðar. Hvort Birgir hafi verið einangraður í skrifstofu sinni og ekkert vitað af þessum efasemdum liggur ekki fyrir. Birgir skrifaði einnig, fyrir hönd Karolinska sjúkrahússins, undir samning (dagsettan 6. júní 2011) um að Sjúkratryggingar Íslands myndu borga talsvert af kostnaðinum við aðgerðina á Andemariam Beyene. Þáverandi forstjóri Sjúkratrygginga Íslands skrifaði undir fyrir hönd Sjúkratrygginga, eins og Ingi Freyr Vilhjálmsson blaðamaður nefndi réttilega í nýrri grein í Heimildinni. Þennan samning fékk ég nýlega tækifæri til að skoða, eins og Ingi Freyr hefur sýnilega einnig fengið. Í samningnum kom fram að um tilraunaaðgerð væri að ræða, óvíst væri um árangur hennar og hluti hennar væri alveg nýr, hefði aldrei verið framkvæmdur áður, sá hlutinn sem snéri að stofnfrumuböðun. Upphæðin var allt að 700.000 sænskar krónur ef ekki næðist fullur árangur en allt að 1.200.000 sænskar krónur ef fullur árangur næðist. KS tók samkvæmt samningnum ábyrgð á að siðanefndarleyfi yrði fengið og að sjúklingur gæfi upplýst skriflegt samþykki, sem og kostnaðinn vegna þess hluta aðgerðarinnar sem teldist tilraunaaðgerð, þ.e. hefði aldrei áður verið gerður. Tilvísandi íslenskur læknir var sagður samábyrgur með læknunum á Karolinska fyrir samskiptum Karolinska sjúkrahússins og Landspítalans og fyrir eftirfylgninni á Íslandi og samskiptum við viðeigandi stofnanir vegna hennar. Tilvísandi íslenskur læknir var ekki nafngreindur og skrifaði ekki undir. Líklega þyrfti að birta samninginn í heild sinni, með svert yfir þær persónuupplýsingar um sjúklinginn sem viðkvæmar teldust og ekki hefðu þegar komið fram í fjölmiðlum (það eintak sem ég sá var þannig svert). Er ekki kominn tími til að leyndarhjúpnum sé varpað af þessu ferli og fullt gagnsæi verði um það? Tímalína undirskrifta við ráðningu Paolo Macchiarini á Karolinska spítalann og stofnunina Birgir Jakobsson forstjóri KS skrifar undir 7. september 2010 Ráðningarnefnd KI samþykkir ráðningu 22. september 2010 Harriet Wallberg rektor KI skrifar undir 5. október 2010 Jan Andersson prorektor KI undirritar ráðningarsamning 5. október 2010 Paolo Macchiarini undirritar ráðningarsamning 5. október 2010 Mats Holmberg, nýr* yfirlæknir á HNE** á KS undirritar ráðningarsamning 11. nóvember 2010 Höfundur er áhugamaður um siðfræði. *hóf störf 1. september 2010 *HNE stendur fyrir háls-, nef- og eyrna-
Vonarsvæði fyrir framtíðina – ábyrgð stjórnvalda kallar á verndun Huld Hafliðadóttir,Heimir Harðarson Skoðun
„Finnst ykkur skrýtið að ég mæti á Austurvöll – Pabba mínum var fórnað á altari niðurskurðar“ Davíð Bergmann Skoðun
Heimaþjónusta og velferðartækni: Lykillinn að sjálfbæru heilbrigðiskerfi Auður Guðmundsdóttir Skoðun
Skoðun Vonarsvæði fyrir framtíðina – ábyrgð stjórnvalda kallar á verndun Huld Hafliðadóttir,Heimir Harðarson skrifar
Skoðun Stærðfræðikennari sem kann ekki að reikna? (Og getur ekki lært það!) Brynjólfur Þorvarðsson skrifar
Skoðun Íslendingar greiða sama hlutfall útgjalda í mat og Norðurlöndin Margrét Gísladóttir skrifar
Skoðun Heimaþjónusta og velferðartækni: Lykillinn að sjálfbæru heilbrigðiskerfi Auður Guðmundsdóttir skrifar
Skoðun „Finnst ykkur skrýtið að ég mæti á Austurvöll – Pabba mínum var fórnað á altari niðurskurðar“ Davíð Bergmann skrifar
Skoðun Hvers vegna skipta hagsmunir verslanakeðja meira máli en öryggi barna í Ásahverfi Reykjanesbæ? Ólafur Ívar Jónsson skrifar
Skoðun Kjarnorkuákvæðið: Neyðarhemill en ekki léttvægt leikfang popúlista Kristinn Karl Brynjarsson skrifar
Skoðun Ójafnvægi í jöfnunarkerfinu Anna Sigríður Guðnadóttir,Halla Karen Kristjánsdóttir,Lovísa Jónsdóttir skrifar
Skoðun Krónan, Nettó, Hagkaup, Bónus - það er kominn tími á formlega sniðgöngu Helen Ólafsdóttir skrifar
Skoðun Löggæslumál og aðstöðuleysi í Búðardal – ákall um viðbragð og aðgerðir Björn Bjarki Þorsteinsson skrifar
Vonarsvæði fyrir framtíðina – ábyrgð stjórnvalda kallar á verndun Huld Hafliðadóttir,Heimir Harðarson Skoðun
„Finnst ykkur skrýtið að ég mæti á Austurvöll – Pabba mínum var fórnað á altari niðurskurðar“ Davíð Bergmann Skoðun
Heimaþjónusta og velferðartækni: Lykillinn að sjálfbæru heilbrigðiskerfi Auður Guðmundsdóttir Skoðun