Skrýtin uppákoma í Hæstarétti, réttlæti hins sterka Jörgen Ingimar Hansson skrifar 6. nóvember 2023 13:01 Ég lenti í dómsmáli sem ég rak sjálfur að miklu leyti. Þegar það var komið fyrir Hæstarétt fékk ég ábendingu um að ég gæti sótt um að málflutningur yrði skriflegur sem ég gerði. Mér fannst Hæstiréttur taka á því máli á mjög sérkennilegan hátt. Mér var munnlega svarað stuttu eftir að ég sótti um, í gegnum skrifstofustjóra Hæstaréttar, á þá leið að búið væri að samþykkja umsókn mína, það er skriflegan málflutning. Ég fór ekki fram á að fá samþykktina skriflega. Taldi að henni væri treystandi eins og nýju neti. Þetta var jú sjálfur Hæstiréttur Íslands. Skriflegur málflutningur byggist á því að réttinum og gagnaðila er sendur málflutningur í skriflegu formi sem gagnaðilinn síðan svarar skriflega eftir að hafa fengið ákveðinn frest til þess. Síðar var sagt að samþykktinni hefði verið hafnað með bréfi sem hefði verið sent í pósti tveimur mánuðum eftir hina munnlegu samþykkt og tveimur mánuðum áður en mér var sagt frá efni hennar. Ég veit einungis að mér hefur aldrei borist bréfið. Mér fannst athyglisvert hvernig Hæstiréttur Íslands kom skilaboðunum á framfæri á tölvuöld. Ég hef reyndar mínar efasemdir um að það hafi yfirleitt verið sent. Ég var í sambandi við réttinn fáeinum dögum áður en bréfið var sagt sent. Þá var mér sagt að ekki væri búið að ákveða skiladag fyrir skriflega málflutninginn. Lögmaður sagði mér að hann hefði verið í sambandi við Hæstarétt um svipað leyti, líklega einhverjum dögum seinna, þar sem honum var sagt að ég væri með skriflegan málflutning. Þegar ég fékk vitneskjuna um afturköllunina hafði ég þegar lokið við að undirbúa skriflegan málflutning þannig að ég þurfti að breyta honum í munnlegan. Það var veruleg breyting vegna þess að ég vissi ekki fyrr en eftir það að Hæstiréttur krefðist þess að hann færi ekki yfir 30 mínútur en ég hafði haft þann skriflega sem svaraði þreföldum þeim tíma. Um 20 blaðsíður í stað 7-8. Að vísu voru til dæmis tilvitnanir í skjöl mjög umfangsmiklar en ég lagði mikla áherslu á þær enda byggðist málflutningur minn mjög mikið á skriflegum sönnunum. Þeim varð ég að sleppa sem mér fannst veikja hann verulega. Þegar ég bað um skýringar á afturkölluninni var því fyrst borið við að hinn aðili málsins vildi það ekki. Síðar var sagt að skriflegur málflutningur væri bara samþykktur við alveg sérstakar aðstæður sem ekki væru fyrir hendi. Ekki var unnt að fá útskýrt hvaða sérstakar aðstæður þyrfti til. Við málflutninginn kom svo fram að dómararnir vildu bara hafa þetta svona. Þeim þætti það bara best enda vanastir því. Mín rök skiptu sem sagt engu máli. Það sem var nokkuð sérstakt við þessar umræður milli aðila var að ég hélt fram fjórum ástæðum til rökstuðnings mínum málstað. Þeir svöruðu aðeins hvað varðaði eina af þeim enda vissi ég ekki til þess að þeir gerðu neitt til þess að skoða málið. Hún varðaði það að ég heyrði illa í stórum sölum sem ekki væru lausir við bergmál. Þeim ástæðum var í engu svarað að ég væri ólöglærður, mér finndist málið vera þannig vaxið að töluvert flóknar útskýringar af minni hálfu þyrfti til að koma málinu til skila. Tilvísunum í gögn málsins yrði að sleppa við munnlegan málflutning en þær þyrftu að verða mjög umfangsmiklar. Auðvelt myndi verða fyrir dómarana að tileinka sér þær við lestur á texta og fletta þeim upp eftir því sem þeim þætti þörf á.Mér finnst þessi níska á röksemdir af hálfu Hæstaréttar mjög í anda dómskerfisins í heild. Er ég þá með hugann við að dómarar geti rökstutt dóma einungis frá sjónarmiði þess sem hann dæmir í hag sem auðveldar það mjög að þeir geti dæmt hverjum sem er í vil. Ég tel að munnleg aðalmeðferð sé oft mótdræg hinum ólöglærða. Hér á hann að eiga valið hvort hann velur munnlegan eða skriflegan málflutning sé yfirleitt vilji fyrir jafnræði í dómstólum landsins. Með skriflegum málflutningi er unnt að draga úr margs konar yfirburðum lögmanna. Sem dæmi má nefna yfirburða lögfræðikunnáttu og yfirburðakunnáttu í að setja fram dómsmál. Þá er það einnig mikilvægt að hinn ólöglærði geti ráðfært sig við löglærða milli umferða til þess að geta betur varist hugsanlegum lagaklækjum hins aðilans. Ég geri ráð fyrir að umferðirnar yrðu tvær. Þá er eftir að spyrja hvort þær aðfarir sem lýst er í þessu máli séu boðlegar. Þar sem um er að ræða Hæstarétt Íslands finnst mér það fjarri lagi. Mér finnst að þar þurfi menn að bera meiri virðingu fyrir sjálfum sér. Annars er hætt við að þeir glati virðingu annarra sem ég held reyndar að þeir séu smám saman að gera. Höfundur er rekstrarverkfræðingur. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Jörgen Ingimar Hansson Dómstólar Mest lesið Halldór 31.05.2025 Halldór Er stríðsglæpamaður í rútunni? Ragnhildur Hólmgeirsdóttir, Hrönn Guðmundsdóttir Skoðun Nú er tími til aðgerða: Tóbaks- og nikótínfrítt Ísland Vala Smáradóttir,Jóhanna S. Kristjánsdóttir Skoðun Er ekki tími til kominn að tengja? Kristín María Birgisdóttir Skoðun Til hamingju með sjómannadaginn Sigurjón Þórðarson Skoðun Barnasáttmáli fyrir öll börn Guðný Björk Eydal,Paola Cardenas Skoðun Tjáningarfrelsi, gagnrýni og Snorri Másson Birgir Orri Ásgrímsson Skoðun Súrdeigsbrauð, ilmkjarnaolíur og Samtökin 78 Snorri Másson Skoðun Eins skýrt og það verður Jóna Hlíf Halldórsdóttir Skoðun Gigt, vinnumarkaðurinn, fjölgun hlutastarfa og viðeigandi aðlögun Hrönn Stefánsdóttir Skoðun Skoðun Skoðun Gigt, vinnumarkaðurinn, fjölgun hlutastarfa og viðeigandi aðlögun Hrönn Stefánsdóttir skrifar Skoðun Er stríðsglæpamaður í rútunni? Ragnhildur Hólmgeirsdóttir, Hrönn Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Nú er tími til aðgerða: Tóbaks- og nikótínfrítt Ísland Vala Smáradóttir,Jóhanna S. Kristjánsdóttir skrifar Skoðun Til hamingju með sjómannadaginn Sigurjón Þórðarson skrifar Skoðun Er ekki tími til kominn að tengja? Kristín María Birgisdóttir skrifar Skoðun Barnasáttmáli fyrir öll börn Guðný Björk Eydal,Paola Cardenas skrifar Skoðun Ójafnvægið sem heimurinn býr við – og skellur á Bakka Erna Bjarnadóttir skrifar Skoðun Bensínstöðvardíll og Birkimelur Helgi Áss Grétarsson skrifar Skoðun Trollveiðar og veiðiráðgjöf Magnús Jónsson skrifar Skoðun Gríðarlegir hagsmunir í húfi Sigurður Ingi Jóhannsson skrifar Skoðun Skynsamleg forgangsröðun fjár Ragnhildur Jónsdóttir skrifar Skoðun Eins skýrt og það verður Jóna Hlíf Halldórsdóttir skrifar Skoðun Tjáningarfrelsi, gagnrýni og Snorri Másson Birgir Orri Ásgrímsson skrifar Skoðun Að sameinast fjölskyldu sinni Guðrún Brynjólfsdóttir skrifar Skoðun Þögnin sem skapaði ótta – arfleifð Þórarins í Sameyki Sigríður Svanborgardóttir skrifar Skoðun Súrdeigsbrauð, ilmkjarnaolíur og Samtökin 78 Snorri Másson skrifar Skoðun Eru forvarnir í hættu? Dagbjört Harðardóttir skrifar Skoðun Tveir alþingismenn og Gaza Sverrir Agnarsson skrifar Skoðun Hver borgar fyrir ódýrar lóðir? Sara Björg Sigurðardóttir skrifar Skoðun Erum við að lengja dauðann en ekki lífið? Ágúst Ólafur Ágústsson skrifar Skoðun Mikill munur á aðgengi að líknarmeðferð í Evrópu Kristín Lára Ólafsdóttir skrifar Skoðun Sumarið verður nýtt vel til uppbyggingar snjóflóðavarna Jóhann Páll Jóhannsson skrifar Skoðun Verður það að vera Ísrael? Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Dýravernd - frumbyggjahættir Árni Stefán Árnason skrifar Skoðun Stórstraumsfjara mæld - HMS ráðþrota Magnús Guðmundsson skrifar Skoðun Sýnum fordómum ekki umburðarlyndi Snorri Sturluson skrifar Skoðun Landbúnaður á tímamótum – Við þurfum nýja stefnu Guðjón Sigurbjartsson skrifar Skoðun Sjómenn til hamingju! Lilja Rafney Magnúsdóttir skrifar Skoðun Leyfum mennskunni að sigra Anna Hildur Hildibrandsdóttir skrifar Skoðun Fjölskyldan fyrst Hólmfríður Jennýjar Árnadóttir skrifar Sjá meira
Ég lenti í dómsmáli sem ég rak sjálfur að miklu leyti. Þegar það var komið fyrir Hæstarétt fékk ég ábendingu um að ég gæti sótt um að málflutningur yrði skriflegur sem ég gerði. Mér fannst Hæstiréttur taka á því máli á mjög sérkennilegan hátt. Mér var munnlega svarað stuttu eftir að ég sótti um, í gegnum skrifstofustjóra Hæstaréttar, á þá leið að búið væri að samþykkja umsókn mína, það er skriflegan málflutning. Ég fór ekki fram á að fá samþykktina skriflega. Taldi að henni væri treystandi eins og nýju neti. Þetta var jú sjálfur Hæstiréttur Íslands. Skriflegur málflutningur byggist á því að réttinum og gagnaðila er sendur málflutningur í skriflegu formi sem gagnaðilinn síðan svarar skriflega eftir að hafa fengið ákveðinn frest til þess. Síðar var sagt að samþykktinni hefði verið hafnað með bréfi sem hefði verið sent í pósti tveimur mánuðum eftir hina munnlegu samþykkt og tveimur mánuðum áður en mér var sagt frá efni hennar. Ég veit einungis að mér hefur aldrei borist bréfið. Mér fannst athyglisvert hvernig Hæstiréttur Íslands kom skilaboðunum á framfæri á tölvuöld. Ég hef reyndar mínar efasemdir um að það hafi yfirleitt verið sent. Ég var í sambandi við réttinn fáeinum dögum áður en bréfið var sagt sent. Þá var mér sagt að ekki væri búið að ákveða skiladag fyrir skriflega málflutninginn. Lögmaður sagði mér að hann hefði verið í sambandi við Hæstarétt um svipað leyti, líklega einhverjum dögum seinna, þar sem honum var sagt að ég væri með skriflegan málflutning. Þegar ég fékk vitneskjuna um afturköllunina hafði ég þegar lokið við að undirbúa skriflegan málflutning þannig að ég þurfti að breyta honum í munnlegan. Það var veruleg breyting vegna þess að ég vissi ekki fyrr en eftir það að Hæstiréttur krefðist þess að hann færi ekki yfir 30 mínútur en ég hafði haft þann skriflega sem svaraði þreföldum þeim tíma. Um 20 blaðsíður í stað 7-8. Að vísu voru til dæmis tilvitnanir í skjöl mjög umfangsmiklar en ég lagði mikla áherslu á þær enda byggðist málflutningur minn mjög mikið á skriflegum sönnunum. Þeim varð ég að sleppa sem mér fannst veikja hann verulega. Þegar ég bað um skýringar á afturkölluninni var því fyrst borið við að hinn aðili málsins vildi það ekki. Síðar var sagt að skriflegur málflutningur væri bara samþykktur við alveg sérstakar aðstæður sem ekki væru fyrir hendi. Ekki var unnt að fá útskýrt hvaða sérstakar aðstæður þyrfti til. Við málflutninginn kom svo fram að dómararnir vildu bara hafa þetta svona. Þeim þætti það bara best enda vanastir því. Mín rök skiptu sem sagt engu máli. Það sem var nokkuð sérstakt við þessar umræður milli aðila var að ég hélt fram fjórum ástæðum til rökstuðnings mínum málstað. Þeir svöruðu aðeins hvað varðaði eina af þeim enda vissi ég ekki til þess að þeir gerðu neitt til þess að skoða málið. Hún varðaði það að ég heyrði illa í stórum sölum sem ekki væru lausir við bergmál. Þeim ástæðum var í engu svarað að ég væri ólöglærður, mér finndist málið vera þannig vaxið að töluvert flóknar útskýringar af minni hálfu þyrfti til að koma málinu til skila. Tilvísunum í gögn málsins yrði að sleppa við munnlegan málflutning en þær þyrftu að verða mjög umfangsmiklar. Auðvelt myndi verða fyrir dómarana að tileinka sér þær við lestur á texta og fletta þeim upp eftir því sem þeim þætti þörf á.Mér finnst þessi níska á röksemdir af hálfu Hæstaréttar mjög í anda dómskerfisins í heild. Er ég þá með hugann við að dómarar geti rökstutt dóma einungis frá sjónarmiði þess sem hann dæmir í hag sem auðveldar það mjög að þeir geti dæmt hverjum sem er í vil. Ég tel að munnleg aðalmeðferð sé oft mótdræg hinum ólöglærða. Hér á hann að eiga valið hvort hann velur munnlegan eða skriflegan málflutning sé yfirleitt vilji fyrir jafnræði í dómstólum landsins. Með skriflegum málflutningi er unnt að draga úr margs konar yfirburðum lögmanna. Sem dæmi má nefna yfirburða lögfræðikunnáttu og yfirburðakunnáttu í að setja fram dómsmál. Þá er það einnig mikilvægt að hinn ólöglærði geti ráðfært sig við löglærða milli umferða til þess að geta betur varist hugsanlegum lagaklækjum hins aðilans. Ég geri ráð fyrir að umferðirnar yrðu tvær. Þá er eftir að spyrja hvort þær aðfarir sem lýst er í þessu máli séu boðlegar. Þar sem um er að ræða Hæstarétt Íslands finnst mér það fjarri lagi. Mér finnst að þar þurfi menn að bera meiri virðingu fyrir sjálfum sér. Annars er hætt við að þeir glati virðingu annarra sem ég held reyndar að þeir séu smám saman að gera. Höfundur er rekstrarverkfræðingur.
Nú er tími til aðgerða: Tóbaks- og nikótínfrítt Ísland Vala Smáradóttir,Jóhanna S. Kristjánsdóttir Skoðun
Skoðun Gigt, vinnumarkaðurinn, fjölgun hlutastarfa og viðeigandi aðlögun Hrönn Stefánsdóttir skrifar
Skoðun Nú er tími til aðgerða: Tóbaks- og nikótínfrítt Ísland Vala Smáradóttir,Jóhanna S. Kristjánsdóttir skrifar
Nú er tími til aðgerða: Tóbaks- og nikótínfrítt Ísland Vala Smáradóttir,Jóhanna S. Kristjánsdóttir Skoðun