Verkefni stjórnvalda að takast á við undantekningar í skólakerfinu Lovísa Arnardóttir skrifar 21. ágúst 2025 09:01 Guðmundur Ingi segir vissulega áskoranir innan menntakerfisins en það megi þó ekki gleyma því að flestum börnum líði vel og gengur vel. Bylgjan Guðmundur Ingi Kristinsson, mennta- og barnamálaráðherra, segir mikilvægt að umræða fari fram um menntakerfið en það sé á sama tíma mikilvægt að tala það ekki niður. Menntakerfið sé fínt og flestum börnum líði vel og gangi vel. Verkefni stjórnvalda sé að takast á við undantekningar svo öll börn geti fengið menntun sem þau eiga rétt á. Guðmundur Ingi fór yfir stöðuna og það sem fram undan er í menntakerfinu í Bítinu á Bylgjunni í morgun. Hann segir að til þess að takast á við þessi verkefni verði að þróa tæki og tól og eitt slíkra tóla verði tekið í tekið í notkun í dag. Nýr matsferill sem á að koma í stað samræmdra prófa. Það sé búið að prófa hann í 26 skólum víða um land, til dæmis í Kópavogi og Vestmannaeyjum, og það hafi gengið vel. „Núna erum við að fá matskerfi sem fylgir barninu,“ segir Guðmundur Ingi. Þannig sé til dæmis skráð inn í kerfið ef barnið hefur þurft á aðstoð talmeinafræðings að halda og hvers vegna, ef barnið er lesblint og hvaða aðstoð það þarf vegna þess. Flytji barnið sig um skóla fylgir matsferillinn barninu og sömuleiðis á aðstoðin að gera það. Guðmundur Ingi segir að hans mati eigi að taka menntakerfið úr pólitísku þrasi og hann sé að reyna að gera það sjálfur. „Að detta í pólitískar grafir og kenna hinum eða þessum af hverju þetta er svona.“ Hann segir það vilja stjórnvalda að meira samræmi sé innan skólakerfisins og þess vegna sé til dæmis verið að opna nýjan gagnagrunn námsefnis sem verður hýstur hjá Miðstöð menntunar og skólaþjónustu, MMS. Þá segir Guðmundur Ingi einnig á stefnu stjórnvalda að efla verknám. Það eigi að byggja við fjóra verknámsskóla á landsbyggðinni, á Suðurnesjum, Sauðárkróki, Akureyri og Ísafirði. „Þetta er búið að bíða í tvö, þrjú, fjögur ár. Þetta er allt að fara af stað. Það er alltaf verið að tala um að efla verknám,“ segir Guðmundur Ingi sem sjálfur er menntaður í verknámi. Öll börn eigi rétt á menntun við hæfi Hann þekki umhverfið og vilji gefa öllum tækifæri til að mennta börnin sín. Öll börn hafi einhverja styrkleika og það sé hans vilji að öll börn hafi jöfn tækifæri. Það séu ekki öll börn góð í lestri heldur vilji frekar smíða eða klippa hár. Guðmundur Ingi segir ekki heldur gagnlegt að rífast um einkunnakerfi aðeins vegna þess að það er ekki það sama og var notað þegar foreldrar barna voru í skóla. Hann segir útskýringar á einkunnakerfinu til og þess vegna sé verið að leggja áherslu á að upplýsingar um það, og annað sem snertir skólakerfið, séu allar á sama stað, hjá MMS. Skilji kennarar eða foreldrar ekki hvað sé að baki einkunnagjöfinni verði þeir að geta sest niður með kennara til að fá nánari útskýringar. Í matsferlinum sé gert ráð fyrir því að börn taki samræmd próf í 4., 7. og 9. bekk. Skilningur á bókstöfum ekki risavandamál Guðmundur Ingi segist ekki telja það „risavandamál“ innan skólakerfisins að kennarar geti ekki fundið út úr einkunnagjöf, það sé vandamál, en það séu stærri vandamál, eins og lesskilningur drengja. „Mér finnst það áhyggjuefni þegar stúlkur eru 75 prósent í háskóla og drengir 25 prósent.“ Hvað varðar áhyggjur OECD af menntakerfinu á Íslandi segir Guðmundur Ingi að þau stjórnvöld séu núna komin með tæki og tól til að takast á við þær áhyggjur sem yfirmaður menntamála hjá stofnuninni lýsti í vor. Yfirmaður menntamála hjá OECD og höfundur Pisa-könnunar sagði í mars íslenska menntakerfið mega vera metnaðarfyllra í garð nemenda. Akademísk frammistaða íslenskra barna verði sífellt lakari þó þau standi sig betur á sumum sviðum. „Við erum að setja á samræmd próf, í nútímanum,“ segir Guðmundur Ingi og að hans von sé að strax næsta vor verði hægt að sjá breytingar hjá nemendum í íslenskum skólum. Skóla- og menntamál Grunnskólar Framhaldsskólar Háskólar Ríkisstjórn Kristrúnar Frostadóttur Bítið Mest lesið Fundinum lokið án niðurstöðu Innlent Lögreglumenn svekktir að sjá hversu margir hundsuðu fyrirmæli í gær Innlent Ódæði eftir fall El Fasher: Blóðið sýnilegt úr geimnum Erlent Vélfagsmönnum heitt í hamsi á fundi Viðreisnar Innlent Lögreglumenn hundfúlir með bruðl ríkislögreglustjóra Innlent Íslensk stúlka í klóm 764 hvött til sjálfsskaða og ofbeldis Innlent Hálka á höfuðborgarsvæðinu og Hellisheiði Innlent Þurftu að halda peppfund á lygilegum óhappadegi Innlent Gera ekki tilkall til höfuðborgartitils þótt Akureyri verði borg Innlent Ástæða fyrir því að genaumræðan hafi ekki náð mikilli útbreiðslu Innlent Fleiri fréttir Snjóhengjur geti skapað hættu Tugir ökumanna í vandræðum á Suðurnesjum Vélfagsmönnum heitt í hamsi á fundi Viðreisnar Góður grunnur en ekki nóg til að opna Þurftu að halda peppfund á lygilegum óhappadegi Lokuðu veginum um Kjalarnes vegna veðurs Fundinum lokið án niðurstöðu Kynna fyrsta húsnæðispakka ríkisstjórnarinnar Leita konu sem ók á konu og stakk af Metfjöldi árekstra í ófærðinni í gær og Vélfagsmenn tóku yfir fund Viðreisnar „Græna gímaldið“ fer ekki fet Gera ekki tilkall til höfuðborgartitils þótt Akureyri verði borg Hóflega bjartsýnn á viðræður dagsins Lögreglumenn hundfúlir með bruðl ríkislögreglustjóra Lögreglumenn svekktir að sjá hversu margir hundsuðu fyrirmæli í gær Skjálfti 3,2 að stærð í Mýrdalsjökli Snjómokstur í fullum gangi en verkið er viðamikið Íslensk stúlka í klóm 764 hvött til sjálfsskaða og ofbeldis Hálka á höfuðborgarsvæðinu og Hellisheiði Ástæða fyrir því að genaumræðan hafi ekki náð mikilli útbreiðslu Ráðgjafinn ráðinn tveimur dögum eftir að grennslast var fyrir um málið Vesturbæjarlaug opnuð enn eina ferðina eftir viðgerðir Verklagi ábótavant og krefur ríkislögreglustjóra skýringa Mæla með því að farþegar reiði sig ekki á tímaáætlanir Snjókoman mikla, ábótavant verklag ríkislögreglustjóra og jólasveinamót Karlmaður lést í Bláa lóninu Biðu í fjóra tíma úti á braut og aðra fjóra við farangursbeltin Kærðu umdeildar framkvæmdir allt of seint Skellt í lás í sundlaugum borgarinnar vegna veðurs Reglur brotnar og þjónusta sem bjóða ætti út Sjá meira
Guðmundur Ingi fór yfir stöðuna og það sem fram undan er í menntakerfinu í Bítinu á Bylgjunni í morgun. Hann segir að til þess að takast á við þessi verkefni verði að þróa tæki og tól og eitt slíkra tóla verði tekið í tekið í notkun í dag. Nýr matsferill sem á að koma í stað samræmdra prófa. Það sé búið að prófa hann í 26 skólum víða um land, til dæmis í Kópavogi og Vestmannaeyjum, og það hafi gengið vel. „Núna erum við að fá matskerfi sem fylgir barninu,“ segir Guðmundur Ingi. Þannig sé til dæmis skráð inn í kerfið ef barnið hefur þurft á aðstoð talmeinafræðings að halda og hvers vegna, ef barnið er lesblint og hvaða aðstoð það þarf vegna þess. Flytji barnið sig um skóla fylgir matsferillinn barninu og sömuleiðis á aðstoðin að gera það. Guðmundur Ingi segir að hans mati eigi að taka menntakerfið úr pólitísku þrasi og hann sé að reyna að gera það sjálfur. „Að detta í pólitískar grafir og kenna hinum eða þessum af hverju þetta er svona.“ Hann segir það vilja stjórnvalda að meira samræmi sé innan skólakerfisins og þess vegna sé til dæmis verið að opna nýjan gagnagrunn námsefnis sem verður hýstur hjá Miðstöð menntunar og skólaþjónustu, MMS. Þá segir Guðmundur Ingi einnig á stefnu stjórnvalda að efla verknám. Það eigi að byggja við fjóra verknámsskóla á landsbyggðinni, á Suðurnesjum, Sauðárkróki, Akureyri og Ísafirði. „Þetta er búið að bíða í tvö, þrjú, fjögur ár. Þetta er allt að fara af stað. Það er alltaf verið að tala um að efla verknám,“ segir Guðmundur Ingi sem sjálfur er menntaður í verknámi. Öll börn eigi rétt á menntun við hæfi Hann þekki umhverfið og vilji gefa öllum tækifæri til að mennta börnin sín. Öll börn hafi einhverja styrkleika og það sé hans vilji að öll börn hafi jöfn tækifæri. Það séu ekki öll börn góð í lestri heldur vilji frekar smíða eða klippa hár. Guðmundur Ingi segir ekki heldur gagnlegt að rífast um einkunnakerfi aðeins vegna þess að það er ekki það sama og var notað þegar foreldrar barna voru í skóla. Hann segir útskýringar á einkunnakerfinu til og þess vegna sé verið að leggja áherslu á að upplýsingar um það, og annað sem snertir skólakerfið, séu allar á sama stað, hjá MMS. Skilji kennarar eða foreldrar ekki hvað sé að baki einkunnagjöfinni verði þeir að geta sest niður með kennara til að fá nánari útskýringar. Í matsferlinum sé gert ráð fyrir því að börn taki samræmd próf í 4., 7. og 9. bekk. Skilningur á bókstöfum ekki risavandamál Guðmundur Ingi segist ekki telja það „risavandamál“ innan skólakerfisins að kennarar geti ekki fundið út úr einkunnagjöf, það sé vandamál, en það séu stærri vandamál, eins og lesskilningur drengja. „Mér finnst það áhyggjuefni þegar stúlkur eru 75 prósent í háskóla og drengir 25 prósent.“ Hvað varðar áhyggjur OECD af menntakerfinu á Íslandi segir Guðmundur Ingi að þau stjórnvöld séu núna komin með tæki og tól til að takast á við þær áhyggjur sem yfirmaður menntamála hjá stofnuninni lýsti í vor. Yfirmaður menntamála hjá OECD og höfundur Pisa-könnunar sagði í mars íslenska menntakerfið mega vera metnaðarfyllra í garð nemenda. Akademísk frammistaða íslenskra barna verði sífellt lakari þó þau standi sig betur á sumum sviðum. „Við erum að setja á samræmd próf, í nútímanum,“ segir Guðmundur Ingi og að hans von sé að strax næsta vor verði hægt að sjá breytingar hjá nemendum í íslenskum skólum.
Skóla- og menntamál Grunnskólar Framhaldsskólar Háskólar Ríkisstjórn Kristrúnar Frostadóttur Bítið Mest lesið Fundinum lokið án niðurstöðu Innlent Lögreglumenn svekktir að sjá hversu margir hundsuðu fyrirmæli í gær Innlent Ódæði eftir fall El Fasher: Blóðið sýnilegt úr geimnum Erlent Vélfagsmönnum heitt í hamsi á fundi Viðreisnar Innlent Lögreglumenn hundfúlir með bruðl ríkislögreglustjóra Innlent Íslensk stúlka í klóm 764 hvött til sjálfsskaða og ofbeldis Innlent Hálka á höfuðborgarsvæðinu og Hellisheiði Innlent Þurftu að halda peppfund á lygilegum óhappadegi Innlent Gera ekki tilkall til höfuðborgartitils þótt Akureyri verði borg Innlent Ástæða fyrir því að genaumræðan hafi ekki náð mikilli útbreiðslu Innlent Fleiri fréttir Snjóhengjur geti skapað hættu Tugir ökumanna í vandræðum á Suðurnesjum Vélfagsmönnum heitt í hamsi á fundi Viðreisnar Góður grunnur en ekki nóg til að opna Þurftu að halda peppfund á lygilegum óhappadegi Lokuðu veginum um Kjalarnes vegna veðurs Fundinum lokið án niðurstöðu Kynna fyrsta húsnæðispakka ríkisstjórnarinnar Leita konu sem ók á konu og stakk af Metfjöldi árekstra í ófærðinni í gær og Vélfagsmenn tóku yfir fund Viðreisnar „Græna gímaldið“ fer ekki fet Gera ekki tilkall til höfuðborgartitils þótt Akureyri verði borg Hóflega bjartsýnn á viðræður dagsins Lögreglumenn hundfúlir með bruðl ríkislögreglustjóra Lögreglumenn svekktir að sjá hversu margir hundsuðu fyrirmæli í gær Skjálfti 3,2 að stærð í Mýrdalsjökli Snjómokstur í fullum gangi en verkið er viðamikið Íslensk stúlka í klóm 764 hvött til sjálfsskaða og ofbeldis Hálka á höfuðborgarsvæðinu og Hellisheiði Ástæða fyrir því að genaumræðan hafi ekki náð mikilli útbreiðslu Ráðgjafinn ráðinn tveimur dögum eftir að grennslast var fyrir um málið Vesturbæjarlaug opnuð enn eina ferðina eftir viðgerðir Verklagi ábótavant og krefur ríkislögreglustjóra skýringa Mæla með því að farþegar reiði sig ekki á tímaáætlanir Snjókoman mikla, ábótavant verklag ríkislögreglustjóra og jólasveinamót Karlmaður lést í Bláa lóninu Biðu í fjóra tíma úti á braut og aðra fjóra við farangursbeltin Kærðu umdeildar framkvæmdir allt of seint Skellt í lás í sundlaugum borgarinnar vegna veðurs Reglur brotnar og þjónusta sem bjóða ætti út Sjá meira