Einkabíllinn eflir lýðheilsu, velsæld og menningarstarf Anna Björg Hjartardóttir skrifar 4. maí 2022 07:16 Einkabílum fjölgaði verulega um og eftir 1970 og olli byltingu í þjóðfélaginu er varðar afköst, tímasparnað og möguleika að stunda margvíslega menningarstarfsemi, félagsstarf og nám sem varð auðveldara jafnframt vinnu og heimilishaldi. Höfuðborgarsvæðið er stórt og starfrækt er gróskumikið menningar og félagsstarf, að líkum eru þúsundir manna sem sækja æfingar og menningarstarf eftir vinnu alla virka daga vikunnar, allt gerlegt vegna almennrar bílaeignar. Að borgaryfirvöld stefni einbeitt að bíllausu samfélagi án einkabíla og koma eigi meirihluta borgarbúa í strætó er í huga flestra íbúa á pari við að fara 50-70 ár aftur í tímann, nánast að nota hesta aftur sem samgöngutæki. Yfirdrifin samlíking? Nei í raun ekki, veðurfar, tíminn, vinnan og miklar vegalengdir gerir einkabílinn að undirstöðu flestra daglegra athafna. Nútíma fólki er mögulegt að afkasta meiru, eiga meiri tíma í samverustundir með fjölskyldu og vinum, rækta líkamann og andlega heilsu sína. Það gerir fólk með tímasparnaði sem einkabílinn veitir að hægt er t.d. að komast í sund og margvíslega líkamsrækt og heilsueflingu fyrir eða eftir vinnu. Það eitt eflir heilsu og sparar heilbrigðiskerfinu mikið. Þúsundir fólks notar jafnframt einkabílinn til að aðstoða aldraða foreldra sína eða aðra ættinga með innkaup, keyra þau í sjúkraþjálfun, læknis og í afþreyingu jafnframt að veita hvort öðru félagskap, rækta tengsl og tilfinningalega umhyggju. Einkabílinn nýtist sem veigamikill fjárhagslegur stuðningur frá almenningi við samfélagið og gríðarlegur sparnaðar fyrir velferðarkerfið og heilbrigðisþjónustuna. Ótalið er allt menningar- og tómstundastarf sem er háð einkabílnum, kórastarf, tónlistaræfingar, námskeið, starfsemi félagssamtaka, vina og fjölskylduhittingar, allt þetta auðgar líf fólks og frelsi til að nýta tíma sinn að vild. Einkabíllinn eflir lýðheilsu Einkabílinn stuðlar að auknu og bættu heilsufari á margan hátt, dregur án vafa mikið úr vetrarpestum því margir þola vart að fara heilan vetur út í slagveður og frost, komast langar leiðir og bíða eftir strætó jafnvel með smábörn á leið í og úr dagvistun. Heitur þægilegur bíll má ætla að fækki fjarveru frá vinnu, skóla og dregur úr lasleika yngri sem eldri. Mikilvægi einkabílsins hvað varðar smitvarnir er líka töluvert, því líkurnar á að smitast í troðnum almenningsvögnum á annatímum eru án vafa miklu meiri. Einkabílinn virkar eins og súrefnisgjöf fyrir efnahagslíf þjóðarinnar og er að spara borginni milljarða, eflir heilsu, lífsgæði og hamingju fólks. Stór hluti af grunnstarfsemi borgarinnar myndi lamast án einkabílsins. Daglega tapast mikil verðmæti á því að fólkið sem heldur þjóðfélaginu og efnahagslífinu gangandi sitja föst í umferðateppum á leið til og frá vinnu, skóla eða við að sækja börnin sín í dagvistun. Skynsamlegast er að borgin leggi kapp á að greiða för einkabíla eins og kostur er og hraða umferðarflæðinu með því að koma á litlum hringtorgum, mislægum gatnamótum, besta umferðarljósastýringar og skipta út gönguljósumfyrir brýr eða undirgöng á stofnleiðum fyrir gangandi og rafskútur. Milljarðar í súginn Ríkið hefur lagt 900 milljónir árlega s.l. 10 ár í tilraunaverkefni á höfuðborgarsvæðinu, markmiðið að Strætó nái að auka farþegafjölda úr 4% upp í 12% en það hefur ekki tekist. Nú þegar verkefninu er lokið hefur ekkert gerst farþegafjöldinn er enn um 4% en samt á að þrjóskast við. Raunveruleikinn er að meirihluti almennings vill ekki eða getur alls ekki nýtt sér almennings samgöngur. Stefna núverandi borgaryfirvalda mun engu breyta um það, ekki heldur vegatollar eða götuþrengingar. Fólk er til í að neita sér um margar nauðsynjar, jafnvel skera niður í mat við sig frekar en að sleppa einkabílnum. Borgin á að greiða för fólks og auðvelda umferðaflæði Með skipulögðum þrengingum og töfum á för einkabílsins er búin til skortur á tíma og verðmætum, bæði mannlegum og fjárhagslegum, það er verulega alvarlegt mál. Allir flokkar í framboði verða að svara hvernig voga kjörnir fulltrúar sér á launum og í umboði frá almenningi að leggja stein í götu þess fólks sem leggur svo mikið af mörkum og heldur samfélaginu uppi. Þetta þarf að stöðva strax með nýjum meirihluta í borgarstjórn. Gerræðisleg stjórnun án valfrelsis um ferðamáta leiðir til stöðnunar og hindrar frumkvæði fólks að geta lagt af mörkum til að skapa gott og heilbrigt samfélag. Hlutverk borgarfulltrúa á að vera að hlusta eftir vilja og þörfum íbúanna, létta fólki lífið, mynda trygga umgjörð um daglegt líf fólks, veita góða grunnþjónustu, stuðla að framförum og frelsi fólks til að velja sjálft lífstíl og ferðamáta sem eflir samfélagið, heimilin og lífsgæði. Látum ekki taka af okkur ferðafrelsið, höfnum vegatollum Ábyrg framtíð hafnar Borgarlínunni sem er þegar orðin úrelt áður en framkvæmdir eru hafnar. Hafnar alfarið vegatollum sem ætlað er að kosta Borgarlínuna, greiða á för einkabílsins eins og kostur er, um leið og við bætum umferðarflæðið fyrir einkabílinn batnar það að sama skapi fyrir strætisvagna. Sinna ber grunnþjónustunni betur, hreinsa göturnar oftar og leggja sterkara endingabetra slitlag á göturnar og tryggja greiðfæra umferð. Það er sjálfsögð þjónusta og lágmarks virðing og þakklæti við borgarbúa fyrir þeirra ómetanlega framlag og sparnað til samfélagsins. Höfundur er framkvæmdastjóri og skipar 2. sæti fyrir Ábyrga framtíð í Reykjavík. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Skoðun: Kosningar 2022 Ábyrg framtíð Mest lesið Svargrein: Ísland á víst að íhuga aðild að ESB Ágúst Ólafur Ágústsson Skoðun Einmanaleiki: Skortir þig tengsl við þig eða aðra? Sigrún Þóra Sveinsdóttir Skoðun Ævinlega þakkláti flóttamaðurinn Zeljka Kristín Klobucar Skoðun Úr skotgröfum í netkerfin: Netárásir á innviði Vesturlanda Ýmir Vigfússon Skoðun Sumarfríinu aflýst Sigurður Helgi Pálmason Skoðun Verkafólk kaupir aðgang að íslenskum auðlindum af Norðmönnum Arndís Kristjánsdóttir Skoðun Gerir háskólanám þig að grunnskólakennara? Davíð Már Sigurðsson Skoðun Um mýkt, menntun og von Sigurður Árni Reynisson Skoðun „Er allt í lagi?“ Olga Björt Þórðardóttir Skoðun Fordómar gagnvart hinsegin fólki – Reynslusaga Geir Gunnar Markússon Skoðun Skoðun Skoðun Þegar fjölbreytileikinn verður ógn: Afneitun, andstaða og ótti við hið mannlega Haukur Logi Jóhannsson skrifar Skoðun Einmanaleiki: Skortir þig tengsl við þig eða aðra? Sigrún Þóra Sveinsdóttir skrifar Skoðun Svargrein: Ísland á víst að íhuga aðild að ESB Ágúst Ólafur Ágústsson skrifar Skoðun Fjölbreytni í endurhæfingu skiptir máli Hólmfríður Einarsdóttir skrifar Skoðun Sumarfríinu aflýst Sigurður Helgi Pálmason skrifar Skoðun Úr skotgröfum í netkerfin: Netárásir á innviði Vesturlanda Ýmir Vigfússon skrifar Skoðun Fordómar gagnvart hinsegin fólki – Reynslusaga Geir Gunnar Markússon skrifar Skoðun „Er allt í lagi?“ Olga Björt Þórðardóttir skrifar Skoðun Göngum í Haag hópinn Þórhildur Sunna Ævarsdóttir skrifar Skoðun Kirkjuklukkur hringja Bjarni Karlsson skrifar Skoðun Gerir háskólanám þig að grunnskólakennara? Davíð Már Sigurðsson skrifar Skoðun Stríð skapar ekki frið Sanna Magdalena Mörtudóttir skrifar Skoðun Íslenska stóðhryssan og Evrópa Hallgerður Ljósynja Hauksdóttir skrifar Skoðun Hvammsvirkjun – Skyldur ráðherra og réttur samfélagsins Eggert Valur Guðmundsson skrifar Skoðun Norska leiðin er fasismi Jón Frímann Jónsson skrifar Skoðun Um mýkt, menntun og von Sigurður Árni Reynisson skrifar Skoðun Höfum alla burði til þess Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Tímabær rannsókn dómsmálaráðuneytisins Sigmundur Davíð Gunnlaugsson skrifar Skoðun Umsókn krefst ákvörðunar – ekki ákalls Erna Bjarnadóttir skrifar Skoðun Hjálp, barnið mitt spilar Roblox! Kristín Magnúsdóttir skrifar Skoðun Líkindi með guðstrú og djöflatrú Gunnar Björgvinsson skrifar Skoðun Ævinlega þakkláti flóttamaðurinn Zeljka Kristín Klobucar skrifar Skoðun Vér vesalingar Ingólfur Sverrisson skrifar Skoðun Leikrit Landsvirkjunar Snæbjörn Guðmundsson skrifar Skoðun Við þurfum ekki að loka landinu – við þurfum að opna augun Þorbjörg Sigríður Gunnlaugsdóttir skrifar Skoðun Svona eða hinsegin, hvert okkar verður næst? Unnar Geir Unnarsson skrifar Skoðun Reynisfjara og mannréttindasáttmáli Evrópu Róbert R. Spanó skrifar Skoðun Að hlúa að foreldrum: Forvörn sem skiptir máli Áróra Huld Bjarnadóttir skrifar Skoðun Ákall til íslenskra stjórnmálamanna Magnús Árni Skjöld Magnússon skrifar Skoðun Þurfum við virkilega „leyniþjónustu”? Helen Ólafsdóttir skrifar Sjá meira
Einkabílum fjölgaði verulega um og eftir 1970 og olli byltingu í þjóðfélaginu er varðar afköst, tímasparnað og möguleika að stunda margvíslega menningarstarfsemi, félagsstarf og nám sem varð auðveldara jafnframt vinnu og heimilishaldi. Höfuðborgarsvæðið er stórt og starfrækt er gróskumikið menningar og félagsstarf, að líkum eru þúsundir manna sem sækja æfingar og menningarstarf eftir vinnu alla virka daga vikunnar, allt gerlegt vegna almennrar bílaeignar. Að borgaryfirvöld stefni einbeitt að bíllausu samfélagi án einkabíla og koma eigi meirihluta borgarbúa í strætó er í huga flestra íbúa á pari við að fara 50-70 ár aftur í tímann, nánast að nota hesta aftur sem samgöngutæki. Yfirdrifin samlíking? Nei í raun ekki, veðurfar, tíminn, vinnan og miklar vegalengdir gerir einkabílinn að undirstöðu flestra daglegra athafna. Nútíma fólki er mögulegt að afkasta meiru, eiga meiri tíma í samverustundir með fjölskyldu og vinum, rækta líkamann og andlega heilsu sína. Það gerir fólk með tímasparnaði sem einkabílinn veitir að hægt er t.d. að komast í sund og margvíslega líkamsrækt og heilsueflingu fyrir eða eftir vinnu. Það eitt eflir heilsu og sparar heilbrigðiskerfinu mikið. Þúsundir fólks notar jafnframt einkabílinn til að aðstoða aldraða foreldra sína eða aðra ættinga með innkaup, keyra þau í sjúkraþjálfun, læknis og í afþreyingu jafnframt að veita hvort öðru félagskap, rækta tengsl og tilfinningalega umhyggju. Einkabílinn nýtist sem veigamikill fjárhagslegur stuðningur frá almenningi við samfélagið og gríðarlegur sparnaðar fyrir velferðarkerfið og heilbrigðisþjónustuna. Ótalið er allt menningar- og tómstundastarf sem er háð einkabílnum, kórastarf, tónlistaræfingar, námskeið, starfsemi félagssamtaka, vina og fjölskylduhittingar, allt þetta auðgar líf fólks og frelsi til að nýta tíma sinn að vild. Einkabíllinn eflir lýðheilsu Einkabílinn stuðlar að auknu og bættu heilsufari á margan hátt, dregur án vafa mikið úr vetrarpestum því margir þola vart að fara heilan vetur út í slagveður og frost, komast langar leiðir og bíða eftir strætó jafnvel með smábörn á leið í og úr dagvistun. Heitur þægilegur bíll má ætla að fækki fjarveru frá vinnu, skóla og dregur úr lasleika yngri sem eldri. Mikilvægi einkabílsins hvað varðar smitvarnir er líka töluvert, því líkurnar á að smitast í troðnum almenningsvögnum á annatímum eru án vafa miklu meiri. Einkabílinn virkar eins og súrefnisgjöf fyrir efnahagslíf þjóðarinnar og er að spara borginni milljarða, eflir heilsu, lífsgæði og hamingju fólks. Stór hluti af grunnstarfsemi borgarinnar myndi lamast án einkabílsins. Daglega tapast mikil verðmæti á því að fólkið sem heldur þjóðfélaginu og efnahagslífinu gangandi sitja föst í umferðateppum á leið til og frá vinnu, skóla eða við að sækja börnin sín í dagvistun. Skynsamlegast er að borgin leggi kapp á að greiða för einkabíla eins og kostur er og hraða umferðarflæðinu með því að koma á litlum hringtorgum, mislægum gatnamótum, besta umferðarljósastýringar og skipta út gönguljósumfyrir brýr eða undirgöng á stofnleiðum fyrir gangandi og rafskútur. Milljarðar í súginn Ríkið hefur lagt 900 milljónir árlega s.l. 10 ár í tilraunaverkefni á höfuðborgarsvæðinu, markmiðið að Strætó nái að auka farþegafjölda úr 4% upp í 12% en það hefur ekki tekist. Nú þegar verkefninu er lokið hefur ekkert gerst farþegafjöldinn er enn um 4% en samt á að þrjóskast við. Raunveruleikinn er að meirihluti almennings vill ekki eða getur alls ekki nýtt sér almennings samgöngur. Stefna núverandi borgaryfirvalda mun engu breyta um það, ekki heldur vegatollar eða götuþrengingar. Fólk er til í að neita sér um margar nauðsynjar, jafnvel skera niður í mat við sig frekar en að sleppa einkabílnum. Borgin á að greiða för fólks og auðvelda umferðaflæði Með skipulögðum þrengingum og töfum á för einkabílsins er búin til skortur á tíma og verðmætum, bæði mannlegum og fjárhagslegum, það er verulega alvarlegt mál. Allir flokkar í framboði verða að svara hvernig voga kjörnir fulltrúar sér á launum og í umboði frá almenningi að leggja stein í götu þess fólks sem leggur svo mikið af mörkum og heldur samfélaginu uppi. Þetta þarf að stöðva strax með nýjum meirihluta í borgarstjórn. Gerræðisleg stjórnun án valfrelsis um ferðamáta leiðir til stöðnunar og hindrar frumkvæði fólks að geta lagt af mörkum til að skapa gott og heilbrigt samfélag. Hlutverk borgarfulltrúa á að vera að hlusta eftir vilja og þörfum íbúanna, létta fólki lífið, mynda trygga umgjörð um daglegt líf fólks, veita góða grunnþjónustu, stuðla að framförum og frelsi fólks til að velja sjálft lífstíl og ferðamáta sem eflir samfélagið, heimilin og lífsgæði. Látum ekki taka af okkur ferðafrelsið, höfnum vegatollum Ábyrg framtíð hafnar Borgarlínunni sem er þegar orðin úrelt áður en framkvæmdir eru hafnar. Hafnar alfarið vegatollum sem ætlað er að kosta Borgarlínuna, greiða á för einkabílsins eins og kostur er, um leið og við bætum umferðarflæðið fyrir einkabílinn batnar það að sama skapi fyrir strætisvagna. Sinna ber grunnþjónustunni betur, hreinsa göturnar oftar og leggja sterkara endingabetra slitlag á göturnar og tryggja greiðfæra umferð. Það er sjálfsögð þjónusta og lágmarks virðing og þakklæti við borgarbúa fyrir þeirra ómetanlega framlag og sparnað til samfélagsins. Höfundur er framkvæmdastjóri og skipar 2. sæti fyrir Ábyrga framtíð í Reykjavík.
Skoðun Þegar fjölbreytileikinn verður ógn: Afneitun, andstaða og ótti við hið mannlega Haukur Logi Jóhannsson skrifar
Skoðun Við þurfum ekki að loka landinu – við þurfum að opna augun Þorbjörg Sigríður Gunnlaugsdóttir skrifar