Ferðamennska framtíðarinnar Haukur B. Sigmarsson skrifar 1. apríl 2021 11:00 Íslensk náttúra hefur heldur betur gert vart við sig á síðustu dögum. Eftir tæplega 800 ára svefn rennur nú funheitt hraun í eldgosi á Reykjanesi. Eldgosið hefur laðað að sér þúsundir einstaklinga sem keppast til að berja það augum í návígi. Þrátt fyrir að vera dagsdaglega í návígi við íslenska náttúru erum við reglulega hugfangin af mikilfengleika hennar – ekki síst þegar hún minnir á sig eins og nú. Eldgosið í Geldingadölum er tilbreyting frá kórónuveiru-hversdagsleikanum sem leikið hefur okkur grátt. Um leið minnir það okkur á þau gæði sem Ísland hefur upp á að bjóða. Fjöllin, firðirnir, dalirnir, jöklarnir og eldfjöllin – allt í bland við víðerni og auðnir – voru hér fyrir faraldurinn og verða hér enn þegar við höfum náð tökum á útbreiðslu hans. Á þessum auðlindum höfum við byggt upp nýja stoð í atvinnulífinu í formi ferðaþjónustu. Vart þarf að rifja upp hve illa faraldurinn lék greinina. Við vitum ekki hversu lengi það ástand mun vara en við vitum þó að það horfir til bjartari tíma og að greinin mun rísa á ný. Verjum landið og aukum arðsemi Hvernig ferðaþjónustan byggist upp til framtíðar er þó eitthvað sem þarf að skoða nánar. Forstjóri Icelandair hefur á liðnu ári reglulega minnt á að Ísland verði áfram eftirsóttur áfangastaður og því eigi ferðaþjónustan að horfa björtum augum til framtíðar. Full ástæða er til að taka undir þá hvatningu. Við munum ekki alltaf búa við ferðatakmarkanir og þrátt fyrir að kórónuveiran hafi valdið ferðaþjónustunni umtalsverðum skaða hefur hún ekki skaðað þau verðmæti sem við raunverulega byggjum ferðaþjónustuna á. Við höfum tækifæri til að gera betur en áður. Við getum hugað betur að náttúrunni og byggt upp sterkari innviði til að forðast átroðning á viðkvæmum svæðum. Eins getum við sett okkur það markmið að dreifa ferðamönnum betur um landið. Suðvesturhornið og suðurströndin eru vissulega svæði sem eru þess virði að sækja heim, en það eru Vestfirðir, Norðurland og Austurland líka. Þar bíða ekki aðeins ósnortin svæði, heldur íslensk gestrisni. Þar liggur lykillinn að velgengni greinarinnar. Stundum er sagt að auðlind sé ekki auðlind nema hún skapi auð. Fiskurinn í sjónum er verðlaus þangað til hann er veiddur, unninn og seldur. Að sama skapi er íslensk náttúra verðlaus – í efnahagslegu tilliti – þangað til að við fáum ferðamenn til landsins til að njóta hennar. Það er gestrisni okkar sem gerir upplifunina enn verðmætari. Út um allt land bíður venjulegt fólk eftir því að taka vel á móti ferðamönnum, fólk sem þekkir svæðin, söguna og menninguna og er tilbúið til að deila þekkingunni. Ferðamaður eða fágætisferðamaður? Gæði ferðaþjónustunnar verða þó ekki mæld í fjölda ferðamanna heldur í gæðum þeirra. Það er því tilefni til að gera betur borgandi ferðamönnum hærra undir höfði þegar við reisum ferðaþjónustuna við á ný. Því miður höfum við verið tortryggin í garð betur borgandi ferðamanna. Við kunnum að meta þegar við fáum landkynningu með frægu fólki, en höfum litið aðra betur borgandi ferðamenn sem nota sömu þjónustu hornauga. Á grundvelli fágætisferðamennsku getum við byggt upp ferðaþjónustu um allt land og leyst úr læðingi enn öflugri og fjölbreyttari ferðaþjónustu en áður. Mikilvægt er að hafa í huga að þjónusta við fágætisferðamenn felur ekki eingöngu í sér lúxushótel, fína bíla og þyrlur. Það er starfsfólkið sem veitir alla þessa þjónustu sem gerir hana verðmæta, bæði fyrir ferðmennina og hagkerfið. Fágætisferðamenn vilja aðeins það besta og greiða því hátt verð fyrir þá þjónustu sem veitt er og þá upplifun sem hér er í boði. Á bak við heimsókn hans eru bílstjórar, þyrluflugmenn, starfsfólk hótela, leiðsögumenn, afþreyingarfyrirtæki og fjölmargir aðrir sem hafa hag af því að fjölga valmöguleikum og um leið störfum í greininni. Fágætisferðamenn vilja nýta tímann sinn vel, fá sér einkaleiðsögumenn og bílstjóra og sækja staði sem fáir aðrir sækja. Þeir deila jákvæðri upplifun sinni með vinum og kunningjum á samfélagsmiðlum og víðar. Við höfum alla burði til að taka á móti þessum hópi ferðamanna allan ársins hring. Fágætisferðamenn ferðast ekki bara á háannatíma heldur ferðast stór hluti þeirra einmitt utan þess tíma. Við höfum lúxushótelin, bifreiðarnar og þyrlurnar. Við höfum náttúruna sem fjallað var um hér í upphafi. En umfram allt, þá höfum við fólkið sem kann að segja frá og gera upplifunina enn betri. Við munum halda áfram að taka á móti ferðamönnum eins og við höfum gert hingað til, en við þurfum að aðlaga okkur að þeim mörkuðum hvaðan við viljum fá ferðamenn. Hærra þjónustustig felur í sér hærri verð, fleira starfsfólk, aukin umsvif og að lokum aukna arðsemi í greininni. Fágætisferðamenn verja um sex sinnum meira í ferðalag sitt enn hefðbundnir ferðamenn. Með þær náttúruauðlindir sem við búum yfir og viljum varðveita eigum við að leggja áherslu á að fá þá ferðamenn sem vilja aðeins það besta og eru tilbúnir til að greiða fyrir það. Höfundur er framkvæmdastjóri Eleven Experience á Íslandi. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Ferðamennska á Íslandi Mest lesið Fylgið fór vegna fullveldismáls Hjörtur J. Guðmundsson Skoðun Er Ísrael ennþá útvalin þjóð Guðs? Ómar Torfason Skoðun Flokkurinn hans Gunnars Smára? Guðbergur Egill Eyjólfsson Skoðun Falleinkunn skólakerfis? Helga Þórisdóttir Skoðun Sniðgangan á Rapyd slær öll met Björn B. Björnsson Skoðun Hvers vegna berðu kross? Hrafnhildur Sigurðardóttir Skoðun Hver borgar brúsann? Ingibjörg Isaksen Skoðun Hvar er auðlindarentan? Birta Karen Tryggvadóttir Skoðun Frá Írak til Gaza: Hvað höfum við lært af lygunum og stríðsbröltinu? Helen Ólafsdóttir Skoðun Þannig gerum við þetta? Ísak Ernir Kristinsson Skoðun Skoðun Skoðun Fylgið fór vegna fullveldismáls Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Er Ísrael ennþá útvalin þjóð Guðs? Ómar Torfason skrifar Skoðun Flokkurinn hans Gunnars Smára? Guðbergur Egill Eyjólfsson skrifar Skoðun Raforkuverð: Stórnotendur og almenningur Ingvar Júlíus Baldursson skrifar Skoðun Hætt við að hækka ekki skatta á almenning Bryndís Haraldsdóttir skrifar Skoðun Skattafíkn í skjóli réttlætis: Tímavélin stillt á 2012 Kristinn Karl Brynjarsson skrifar Skoðun Hver borgar brúsann? Ingibjörg Isaksen skrifar Skoðun Hvers vegna berðu kross? Hrafnhildur Sigurðardóttir skrifar Skoðun Þannig gerum við þetta? Ísak Ernir Kristinsson skrifar Skoðun Stærsta framfaraskref í námsmati íslenskra barna í áratugi Guðmundur Ingi Kristinsson skrifar Skoðun Falleinkunn skólakerfis? Helga Þórisdóttir skrifar Skoðun Þjónusta sem gleður – skilar sér beint í kassann Margrét Reynisdóttir skrifar Skoðun Hvar er auðlindarentan? Birta Karen Tryggvadóttir skrifar Skoðun Miðflokkurinn – Rödd skynseminnar í borginni Ómar Már Jónsson skrifar Skoðun Virði barna og ungmenna Álfhildur Leifsdóttir,Hólmfríður Jennýjar Árnadóttir skrifar Skoðun Sættir þú þig við þetta? Jón Pétur Zimsen skrifar Skoðun Alþingi gleymir aftur fötluðum börnum Lúðvík Júlíusson skrifar Skoðun Lægri gjöld, fleiri tækifæri Bragi Bjarnason skrifar Skoðun Tölum um stóra valdaframsalsmálið Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Litla landið sem kennir heiminum – Ísland og þróunarsamvinna í gegnum menntun GRÓ skólanna Verena Karlsdóttir,Hreiðar Þór Valtýsson,Þór Heiðar Ásgeirsson skrifar Skoðun Öflugar varnir krefjast stöndugra fréttamiðla Sigríður Dögg Auðunsdóttir skrifar Skoðun Gott frumvarp, en hvað með verklagið? Bogi Ragnarsson skrifar Skoðun Augnablikið Magnús Jóhann Hjartarson skrifar Skoðun Listnám er lífsbjörg – opið bréf til ráðherra mennta, félags og heilbrigðismála, til stuðnings Söngskóla Sigurðar Demetz Dagbjört Andrésdóttir skrifar Skoðun Það þarf ekki að biðjast afsökunar á því að segja satt Þórður Snær Júlíusson skrifar Skoðun Lífeyrissjóðirnir og Íslandsbanki, hluthafafundur á mánudag Bolli Héðinsson skrifar Skoðun „Þegar arkitektinn fer á flug“ - opinber umræða á villigötum Eyrún Arnarsdóttir skrifar Skoðun Heilbrigðiskerfið þarf stjórnvöld með bein í nefinu Svandís Svavarsdóttir skrifar Skoðun Börn eru hvorki veiðigjöld né öryggis- og varnarmál Grímur Atlason skrifar Skoðun Í vörn gegn sjálfum sér? Ólafur Stephensen skrifar Sjá meira
Íslensk náttúra hefur heldur betur gert vart við sig á síðustu dögum. Eftir tæplega 800 ára svefn rennur nú funheitt hraun í eldgosi á Reykjanesi. Eldgosið hefur laðað að sér þúsundir einstaklinga sem keppast til að berja það augum í návígi. Þrátt fyrir að vera dagsdaglega í návígi við íslenska náttúru erum við reglulega hugfangin af mikilfengleika hennar – ekki síst þegar hún minnir á sig eins og nú. Eldgosið í Geldingadölum er tilbreyting frá kórónuveiru-hversdagsleikanum sem leikið hefur okkur grátt. Um leið minnir það okkur á þau gæði sem Ísland hefur upp á að bjóða. Fjöllin, firðirnir, dalirnir, jöklarnir og eldfjöllin – allt í bland við víðerni og auðnir – voru hér fyrir faraldurinn og verða hér enn þegar við höfum náð tökum á útbreiðslu hans. Á þessum auðlindum höfum við byggt upp nýja stoð í atvinnulífinu í formi ferðaþjónustu. Vart þarf að rifja upp hve illa faraldurinn lék greinina. Við vitum ekki hversu lengi það ástand mun vara en við vitum þó að það horfir til bjartari tíma og að greinin mun rísa á ný. Verjum landið og aukum arðsemi Hvernig ferðaþjónustan byggist upp til framtíðar er þó eitthvað sem þarf að skoða nánar. Forstjóri Icelandair hefur á liðnu ári reglulega minnt á að Ísland verði áfram eftirsóttur áfangastaður og því eigi ferðaþjónustan að horfa björtum augum til framtíðar. Full ástæða er til að taka undir þá hvatningu. Við munum ekki alltaf búa við ferðatakmarkanir og þrátt fyrir að kórónuveiran hafi valdið ferðaþjónustunni umtalsverðum skaða hefur hún ekki skaðað þau verðmæti sem við raunverulega byggjum ferðaþjónustuna á. Við höfum tækifæri til að gera betur en áður. Við getum hugað betur að náttúrunni og byggt upp sterkari innviði til að forðast átroðning á viðkvæmum svæðum. Eins getum við sett okkur það markmið að dreifa ferðamönnum betur um landið. Suðvesturhornið og suðurströndin eru vissulega svæði sem eru þess virði að sækja heim, en það eru Vestfirðir, Norðurland og Austurland líka. Þar bíða ekki aðeins ósnortin svæði, heldur íslensk gestrisni. Þar liggur lykillinn að velgengni greinarinnar. Stundum er sagt að auðlind sé ekki auðlind nema hún skapi auð. Fiskurinn í sjónum er verðlaus þangað til hann er veiddur, unninn og seldur. Að sama skapi er íslensk náttúra verðlaus – í efnahagslegu tilliti – þangað til að við fáum ferðamenn til landsins til að njóta hennar. Það er gestrisni okkar sem gerir upplifunina enn verðmætari. Út um allt land bíður venjulegt fólk eftir því að taka vel á móti ferðamönnum, fólk sem þekkir svæðin, söguna og menninguna og er tilbúið til að deila þekkingunni. Ferðamaður eða fágætisferðamaður? Gæði ferðaþjónustunnar verða þó ekki mæld í fjölda ferðamanna heldur í gæðum þeirra. Það er því tilefni til að gera betur borgandi ferðamönnum hærra undir höfði þegar við reisum ferðaþjónustuna við á ný. Því miður höfum við verið tortryggin í garð betur borgandi ferðamanna. Við kunnum að meta þegar við fáum landkynningu með frægu fólki, en höfum litið aðra betur borgandi ferðamenn sem nota sömu þjónustu hornauga. Á grundvelli fágætisferðamennsku getum við byggt upp ferðaþjónustu um allt land og leyst úr læðingi enn öflugri og fjölbreyttari ferðaþjónustu en áður. Mikilvægt er að hafa í huga að þjónusta við fágætisferðamenn felur ekki eingöngu í sér lúxushótel, fína bíla og þyrlur. Það er starfsfólkið sem veitir alla þessa þjónustu sem gerir hana verðmæta, bæði fyrir ferðmennina og hagkerfið. Fágætisferðamenn vilja aðeins það besta og greiða því hátt verð fyrir þá þjónustu sem veitt er og þá upplifun sem hér er í boði. Á bak við heimsókn hans eru bílstjórar, þyrluflugmenn, starfsfólk hótela, leiðsögumenn, afþreyingarfyrirtæki og fjölmargir aðrir sem hafa hag af því að fjölga valmöguleikum og um leið störfum í greininni. Fágætisferðamenn vilja nýta tímann sinn vel, fá sér einkaleiðsögumenn og bílstjóra og sækja staði sem fáir aðrir sækja. Þeir deila jákvæðri upplifun sinni með vinum og kunningjum á samfélagsmiðlum og víðar. Við höfum alla burði til að taka á móti þessum hópi ferðamanna allan ársins hring. Fágætisferðamenn ferðast ekki bara á háannatíma heldur ferðast stór hluti þeirra einmitt utan þess tíma. Við höfum lúxushótelin, bifreiðarnar og þyrlurnar. Við höfum náttúruna sem fjallað var um hér í upphafi. En umfram allt, þá höfum við fólkið sem kann að segja frá og gera upplifunina enn betri. Við munum halda áfram að taka á móti ferðamönnum eins og við höfum gert hingað til, en við þurfum að aðlaga okkur að þeim mörkuðum hvaðan við viljum fá ferðamenn. Hærra þjónustustig felur í sér hærri verð, fleira starfsfólk, aukin umsvif og að lokum aukna arðsemi í greininni. Fágætisferðamenn verja um sex sinnum meira í ferðalag sitt enn hefðbundnir ferðamenn. Með þær náttúruauðlindir sem við búum yfir og viljum varðveita eigum við að leggja áherslu á að fá þá ferðamenn sem vilja aðeins það besta og eru tilbúnir til að greiða fyrir það. Höfundur er framkvæmdastjóri Eleven Experience á Íslandi.
Skoðun Stærsta framfaraskref í námsmati íslenskra barna í áratugi Guðmundur Ingi Kristinsson skrifar
Skoðun Litla landið sem kennir heiminum – Ísland og þróunarsamvinna í gegnum menntun GRÓ skólanna Verena Karlsdóttir,Hreiðar Þór Valtýsson,Þór Heiðar Ásgeirsson skrifar
Skoðun Listnám er lífsbjörg – opið bréf til ráðherra mennta, félags og heilbrigðismála, til stuðnings Söngskóla Sigurðar Demetz Dagbjört Andrésdóttir skrifar