Uppreisn öfgamiðjumanna Guðmundur Auðunsson skrifar 30. október 2020 15:31 Í gær, þann 29. október, bárust þær fréttir frá Bretlandi að Jeremy Corbyn, leiðtogi breska Verkamannaflokksins árin 2015-2020 hefði verið vikið tímabundið úr flokknum (e. suspension). Ástæðan sem gefin var voru viðbrögð hans vegna útgáfu skýrslu um viðbrögð flokksins gegn ásökunum um gyðingafordóma og gyðingahatur innan flokksins. Það eru auðvitað stórar fréttir þegar fyrrverandi leiðtoga stórs stjórnmálaflokks er vikið úr flokknum og sérstaklega þegar brottvísunin tengist ásökunum um gyðingahatur. En til þess að skilja þetta er rétt að setja þetta í samhengi. Jeremy Corbyn var kjörinn formaður Verkamannaflokksins með yfirburðum árið 2015. Þetta kom mjög á óvart þar sem Corbyn var í raun persónugervingur „villta vinstrisins“ í flokknum og enginn trúði því að hann nyti slíkra vinsælda meðal flokksmanna. Flokkseigendafélagið gapti af undrun og nær allir þingmenn flokksins voru þegar frá upphafi harðir gegn nýja formanninum. Þegar árið 2016 var gerð tilraun til þess að setja Corbyn af með því að samþykkja vantraust á formanninn en sú valdaránstilraun endaði með því að Corbyn vann enn meiri sigur í formannskosningunum sem fóru fram í kjölfarið. Andstæðingar leiðtogans innan og utan flokksins héldu þó áfram að reyna að grafa undan leiðtoganum. Nær allir fjölmiðlarnir, hvort sem þeir töldust til vinstri eða hægri, hófu gífurlega rógsherferð gegn Corbyn og stuðningsmönnum hans innan flokksins. En þetta virtist hafa takmörkuð áhrif, því fólk, sérstaklega ungt fólk, flykktist að leiðtoganum og trúði því að hann væri boðberi nýrra tíma, sósíalisma 21. aldarinnar. Sigur Corbyn var í raun hluti af vitundarvakningu og uppreisn gegn átrúnaðinum á nýfrjálshyggjuna sem hafði heltekið stjórnmál heimsins, hvort sem var innan hins svokallaða vinstris eða hægrisins. Þessi uppreisn var leidd af ungu fólki sem sá fram á að verða fyrsta kynslóðin í langan tíma sem myndi hafa það verra en kynslóð foreldra sinna. Tímabil nýfrjálshyggjunnar hafði leitt til gífurlegs misskiptingar auðs sem gekk gersamlega gegn réttlætishugmyndum stórs hluta almennings. Þetta speglaðist m.a. í því að nýir og róttækir verkalýðsforingjar náðu völdum í verkalýðsfélögum í Bretlandi og sóttu Corbyn og félagar hans stuðning meðal þessara nýju leiðtoga. Þessi uppvakning er að byrja á Íslandi með kjöri róttækra verkalýðsforingja í valdastöður innan hreyfingarinnar og með stofnun Sósíalistaflokksins. Þegar boðað var til skyndikosninga í Bretlandi árið 2017 bjuggust margir við að fylgi Verkamannaflokksins myndi hrynja og Corbyn verða flæmdur úr stöðu sinni. En það gekk ekki eftir, Verkamannaflokkurinn bætti fylgi sitt til muna í kosningum sem sáu mun hærri þátttöku en hafði sést á öldinni. Flokkurinn fékk yfir 40% atkvæða, og fékk í raun mun fleiri atkvæði en Verkamannaflokkurinn hafði fengið á allri öldinni. Það nægði þó ekki til þar sem Íhaldsmenn fengu enn meira fylgi og náðu að halda áfram að stjórna með hjálp smáflokka. Verkamannaflokkurinn vantaði aðeins herslumuninn til að vinna þessar kosningar. Corbyn hafði styrkt stöðu sína sem leiðtogi þrátt fyrir að miðjumenn í flokknum hefðu í raun reynt að grafa undan flokknum í kosningunum. En andstæðingar Corbyn innan flokks og utan juku nú enn á herferðina gegn sósíalistum í Verkamannaflokknum og fengu nú í lið með sér hóp harðra stuðningsmanna Ísraelsstjórnar, sem var illa við stuðning Corbyn og samherja hans við réttlætisbaráttu Palestínumanna. Andstæðingar Corbyn fóru að saka leiðtoga Verkamannaflokksins um að líða gyðingahatur innan flokksins. Mörgum þótti þetta furðulegt þar sem Jeremy Corbyn hefur alla sína tíð verið gallharður baráttumaður gegn rasisma af öllu tagi, þ.á.m. gyðingahatri. Vissulega voru gyðingafordómar og gyðingahatur innan Verkamannaflokksins, en allar skoðanakannanir höfðu sýnt að félagar í flokknum voru þeir Bretar sem sýndu hvað minnsta gyðingafordóma. Corbyn brást klaufalega við þessum ásökunum og það hjálpaði ekki að öfgafull miðjuöfl innan flokksins reyndu allt sem þau gátu til þess að nota þetta til að grafa undan forystunni. Undir þessum skugga og skugga Brexit fóru síðan fram kosningar í Bretlandi í desember 2020 og þar vann Íhaldsflokkurinn stórsigur, sem leiddi til þess að Corbyn sagði af sér sem leiðtogi og leiðtogakjör fór fram í flokknum. Keir Starmer var kosinn formaður, en hann lofaði að fylgja flestum stefnumálum Corbyn og félaga hans, auk þess sem hann kynnti sig sem sameiningarframbjóðandann sem myndi ná til allra flokksmanna. En öfgamiðjumennirnir voru ekki hættir. Hefndarþorsti þeirra var óseðjandi. Fljótlega eftir kjör Starmers var sósíalistum frystir úr lykilstöðum innan flokksins og nú telja þeir vera að ná stærsta markmiðinu. Að losa sig við Corbyn úr flokknum. En margt bendir til þess að uppreisn öfgamiðjumannanna hafi gengið of langt. Viðbrögðin við brottrekstri Corbyn úr flokknum hafa verið sterk, m.a. frá verkalýðsfélögum sem halda flokknum uppi fjárhagslega. Má því vera að öfgamiðjumennirnir hafi skotið sig í fótinn, þar sem margir flokksfélagar sem eru á milli þeirra og sósíalistanna hafa áttað sig á því að flokkurinn mun aldrei komast til valda nema sameinaður. Unga fólkið sem kaus flokkinn yfirgnæfandi í kosningunum 2017 og 2020 er ólíklegt til að styðja flokk sem rekur átrúnaðargoð sitt úr flokknum. Höfundur er félagi í breska Verkamannaflokknum og Sósíalistaflokki Íslands. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Bretland Mest lesið Mamma er gulur góð einkunn? Díana Dögg Víglundsdóttir Skoðun Halldór 07.06.2025 Halldór Fagmennska, fræðileg þekking, samráð, samvinna, þarfir og vilji barna og ungmenna eru grundvallaratriði Árni Guðmundsson Skoðun Faglegt mat eða lukka? II. Viðurkenning og höfnun Bogi Ragnarsson Skoðun Engu slaufað Eydís Ásbjörnsdóttir Skoðun Þegar þeir sem segjast þjóna þjóðinni ráðast á hana Ágústa Árnadóttir Skoðun Brottvísanir sem öllum var sama um Finnur Thorlacius Eiríksson Skoðun Krabbameinsfélagið í stafni í aðdraganda storms Halla Þorvaldsdóttir Skoðun Kolbrún og Kafka Pétur Orri Pétursson Skoðun Gervigreind í vinnunni: Frá hamri til heilabús Björgmundur Guðmundsson Skoðun Skoðun Skoðun Kolbrún og Kafka Pétur Orri Pétursson skrifar Skoðun Brottvísanir sem öllum var sama um Finnur Thorlacius Eiríksson skrifar Skoðun Mamma er gulur góð einkunn? Díana Dögg Víglundsdóttir skrifar Skoðun Gervigreind í vinnunni: Frá hamri til heilabús Björgmundur Guðmundsson skrifar Skoðun Fagmennska, fræðileg þekking, samráð, samvinna, þarfir og vilji barna og ungmenna eru grundvallaratriði Árni Guðmundsson skrifar Skoðun Engu slaufað Eydís Ásbjörnsdóttir skrifar Skoðun Faglegt mat eða lukka? II. Viðurkenning og höfnun Bogi Ragnarsson skrifar Skoðun Krabbameinsfélagið í stafni í aðdraganda storms Halla Þorvaldsdóttir skrifar Skoðun Lénsherratímabilið er hafið Einar G Harðarson skrifar Skoðun Þéttur eða þríklofinn Sjálfstæðisflokkur Sara Björg Sigurðardóttir skrifar Skoðun Bras og brall við gerð Brákarborgar Helgi Áss Grétarsson skrifar Skoðun Getur uppbyggilegur fréttaflutningur aukið velsæld í íslensku samfélagi? Ása Fríða Kjartansdóttir, Dóra Guðrún Guðmundsdóttir skrifar Skoðun „Elska skaltu náunga þinn“ – gegn rasisma, hatri og sögufölsunum öfga hægrisins Guðrún Ósk Þórudóttir skrifar Skoðun Ósk um sérbýli, garð og rólegt umhverfi dregur fólk frá höfuðborgarsvæðinu Margrét Þóra Sæmundsdóttir skrifar Skoðun Auðlindarentan heim í hérað Arna Lára Jónsdóttir skrifar Skoðun Héraðsvötn og Kjalölduveitu í nýtingarflokk Jens Garðar Helgason,Ólafur Adolfsson skrifar Skoðun Eru borgir barnvænar? Þétting byggðar og staða barna í skipulagi Lára Ingimundardóttir skrifar Skoðun Hvað kosta mannréttindi? Anna Lára Steindal skrifar Skoðun Faglegt mat eða lukka? I: Frá kennslustofu til stafbókar Bogi Ragnarsson skrifar Skoðun Hvers vegna ekki bókun 35? Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun 1 stk. ísl. ríkisborgararéttur - kr. 1,600 Róbert Björnsson skrifar Skoðun Ný nálgun fyrir börn með fjölþættan vanda Guðmundur Ingi Þóroddsson,Guðbjörg Sveinsdóttir skrifar Skoðun Setjum kraft í íslenskukennslu fullorðinna Anna Linda Sigurðardóttir skrifar Skoðun Áhrif veiðigjalda ná út fyrir atvinnugreinina Ásgerður Kristín Gylfadóttir skrifar Skoðun Við stöndum með Anahitu og Elissu Valgerður Árnadóttir,Rósa Líf Darradóttir,Aldís Amah Hamilton,Þorgerður María Þorbjarnardóttir,Árni Finnsson skrifar Skoðun RÚV - ljósritunarstofa ríkisins? Birgir Finnsson skrifar Skoðun Að vera hvítur og kristinn Guðbrandur Einarsson skrifar Skoðun Heilbrigðisþjónusta í heimabyggð – loksins orðin að veruleika Anton Guðmundsson skrifar Skoðun Komum heil heim eftir hvítasunnuhelgina Ágúst Mogensen skrifar Skoðun Leiðin til Parísar (bókstaflega) Ólafur St. Arnarsson skrifar Sjá meira
Í gær, þann 29. október, bárust þær fréttir frá Bretlandi að Jeremy Corbyn, leiðtogi breska Verkamannaflokksins árin 2015-2020 hefði verið vikið tímabundið úr flokknum (e. suspension). Ástæðan sem gefin var voru viðbrögð hans vegna útgáfu skýrslu um viðbrögð flokksins gegn ásökunum um gyðingafordóma og gyðingahatur innan flokksins. Það eru auðvitað stórar fréttir þegar fyrrverandi leiðtoga stórs stjórnmálaflokks er vikið úr flokknum og sérstaklega þegar brottvísunin tengist ásökunum um gyðingahatur. En til þess að skilja þetta er rétt að setja þetta í samhengi. Jeremy Corbyn var kjörinn formaður Verkamannaflokksins með yfirburðum árið 2015. Þetta kom mjög á óvart þar sem Corbyn var í raun persónugervingur „villta vinstrisins“ í flokknum og enginn trúði því að hann nyti slíkra vinsælda meðal flokksmanna. Flokkseigendafélagið gapti af undrun og nær allir þingmenn flokksins voru þegar frá upphafi harðir gegn nýja formanninum. Þegar árið 2016 var gerð tilraun til þess að setja Corbyn af með því að samþykkja vantraust á formanninn en sú valdaránstilraun endaði með því að Corbyn vann enn meiri sigur í formannskosningunum sem fóru fram í kjölfarið. Andstæðingar leiðtogans innan og utan flokksins héldu þó áfram að reyna að grafa undan leiðtoganum. Nær allir fjölmiðlarnir, hvort sem þeir töldust til vinstri eða hægri, hófu gífurlega rógsherferð gegn Corbyn og stuðningsmönnum hans innan flokksins. En þetta virtist hafa takmörkuð áhrif, því fólk, sérstaklega ungt fólk, flykktist að leiðtoganum og trúði því að hann væri boðberi nýrra tíma, sósíalisma 21. aldarinnar. Sigur Corbyn var í raun hluti af vitundarvakningu og uppreisn gegn átrúnaðinum á nýfrjálshyggjuna sem hafði heltekið stjórnmál heimsins, hvort sem var innan hins svokallaða vinstris eða hægrisins. Þessi uppreisn var leidd af ungu fólki sem sá fram á að verða fyrsta kynslóðin í langan tíma sem myndi hafa það verra en kynslóð foreldra sinna. Tímabil nýfrjálshyggjunnar hafði leitt til gífurlegs misskiptingar auðs sem gekk gersamlega gegn réttlætishugmyndum stórs hluta almennings. Þetta speglaðist m.a. í því að nýir og róttækir verkalýðsforingjar náðu völdum í verkalýðsfélögum í Bretlandi og sóttu Corbyn og félagar hans stuðning meðal þessara nýju leiðtoga. Þessi uppvakning er að byrja á Íslandi með kjöri róttækra verkalýðsforingja í valdastöður innan hreyfingarinnar og með stofnun Sósíalistaflokksins. Þegar boðað var til skyndikosninga í Bretlandi árið 2017 bjuggust margir við að fylgi Verkamannaflokksins myndi hrynja og Corbyn verða flæmdur úr stöðu sinni. En það gekk ekki eftir, Verkamannaflokkurinn bætti fylgi sitt til muna í kosningum sem sáu mun hærri þátttöku en hafði sést á öldinni. Flokkurinn fékk yfir 40% atkvæða, og fékk í raun mun fleiri atkvæði en Verkamannaflokkurinn hafði fengið á allri öldinni. Það nægði þó ekki til þar sem Íhaldsmenn fengu enn meira fylgi og náðu að halda áfram að stjórna með hjálp smáflokka. Verkamannaflokkurinn vantaði aðeins herslumuninn til að vinna þessar kosningar. Corbyn hafði styrkt stöðu sína sem leiðtogi þrátt fyrir að miðjumenn í flokknum hefðu í raun reynt að grafa undan flokknum í kosningunum. En andstæðingar Corbyn innan flokks og utan juku nú enn á herferðina gegn sósíalistum í Verkamannaflokknum og fengu nú í lið með sér hóp harðra stuðningsmanna Ísraelsstjórnar, sem var illa við stuðning Corbyn og samherja hans við réttlætisbaráttu Palestínumanna. Andstæðingar Corbyn fóru að saka leiðtoga Verkamannaflokksins um að líða gyðingahatur innan flokksins. Mörgum þótti þetta furðulegt þar sem Jeremy Corbyn hefur alla sína tíð verið gallharður baráttumaður gegn rasisma af öllu tagi, þ.á.m. gyðingahatri. Vissulega voru gyðingafordómar og gyðingahatur innan Verkamannaflokksins, en allar skoðanakannanir höfðu sýnt að félagar í flokknum voru þeir Bretar sem sýndu hvað minnsta gyðingafordóma. Corbyn brást klaufalega við þessum ásökunum og það hjálpaði ekki að öfgafull miðjuöfl innan flokksins reyndu allt sem þau gátu til þess að nota þetta til að grafa undan forystunni. Undir þessum skugga og skugga Brexit fóru síðan fram kosningar í Bretlandi í desember 2020 og þar vann Íhaldsflokkurinn stórsigur, sem leiddi til þess að Corbyn sagði af sér sem leiðtogi og leiðtogakjör fór fram í flokknum. Keir Starmer var kosinn formaður, en hann lofaði að fylgja flestum stefnumálum Corbyn og félaga hans, auk þess sem hann kynnti sig sem sameiningarframbjóðandann sem myndi ná til allra flokksmanna. En öfgamiðjumennirnir voru ekki hættir. Hefndarþorsti þeirra var óseðjandi. Fljótlega eftir kjör Starmers var sósíalistum frystir úr lykilstöðum innan flokksins og nú telja þeir vera að ná stærsta markmiðinu. Að losa sig við Corbyn úr flokknum. En margt bendir til þess að uppreisn öfgamiðjumannanna hafi gengið of langt. Viðbrögðin við brottrekstri Corbyn úr flokknum hafa verið sterk, m.a. frá verkalýðsfélögum sem halda flokknum uppi fjárhagslega. Má því vera að öfgamiðjumennirnir hafi skotið sig í fótinn, þar sem margir flokksfélagar sem eru á milli þeirra og sósíalistanna hafa áttað sig á því að flokkurinn mun aldrei komast til valda nema sameinaður. Unga fólkið sem kaus flokkinn yfirgnæfandi í kosningunum 2017 og 2020 er ólíklegt til að styðja flokk sem rekur átrúnaðargoð sitt úr flokknum. Höfundur er félagi í breska Verkamannaflokknum og Sósíalistaflokki Íslands.
Fagmennska, fræðileg þekking, samráð, samvinna, þarfir og vilji barna og ungmenna eru grundvallaratriði Árni Guðmundsson Skoðun
Skoðun Fagmennska, fræðileg þekking, samráð, samvinna, þarfir og vilji barna og ungmenna eru grundvallaratriði Árni Guðmundsson skrifar
Skoðun Getur uppbyggilegur fréttaflutningur aukið velsæld í íslensku samfélagi? Ása Fríða Kjartansdóttir, Dóra Guðrún Guðmundsdóttir skrifar
Skoðun „Elska skaltu náunga þinn“ – gegn rasisma, hatri og sögufölsunum öfga hægrisins Guðrún Ósk Þórudóttir skrifar
Skoðun Ósk um sérbýli, garð og rólegt umhverfi dregur fólk frá höfuðborgarsvæðinu Margrét Þóra Sæmundsdóttir skrifar
Skoðun Eru borgir barnvænar? Þétting byggðar og staða barna í skipulagi Lára Ingimundardóttir skrifar
Skoðun Ný nálgun fyrir börn með fjölþættan vanda Guðmundur Ingi Þóroddsson,Guðbjörg Sveinsdóttir skrifar
Skoðun Við stöndum með Anahitu og Elissu Valgerður Árnadóttir,Rósa Líf Darradóttir,Aldís Amah Hamilton,Þorgerður María Þorbjarnardóttir,Árni Finnsson skrifar
Fagmennska, fræðileg þekking, samráð, samvinna, þarfir og vilji barna og ungmenna eru grundvallaratriði Árni Guðmundsson Skoðun