
Umræða, ekki afneitun
Alþjóðlegt samstarf getur hæglega hætt að snúast um innihald og farið að snúast um form, nokkuð sem ber að forðast í lengstu lög. Sjálfur hef ég haft fyrir reglu að reyna að taka ekki ótilneyddur þátt í rútínukenndum fundum á alþjóðavettvangi en að beina heldur sjónum og kröftum að fundum og ráðstefnum sem eru raunverulegur lýðræðislegur vettvangur, eða – og helst í senn – eru upplýsandi og fræðandi, hafa vekjandi áhrif á þankaganginn og viðhalda þannig frjórri hugsun.
Kannski verður það þú…Þetta síðastnefnda átti við um ráðstefnu Evrópuráðsins um kynferðislegt ofbeldi gegn börnum sem haldin var í Róm fyrir rúmu ári síðan. Á ráðstefnunni var fjallað um sáttmála Evrópuráðsins um varnir gegn kynferðislegri misnotkun og misneytingu á börnum og þær skyldur sem eru lagðar á herðar ríkjanna sem að sáttmálanum standa, en Ísland er þeirra á meðal. Það voru þó ekki eingöngu skyldur ríkja sem sjónum var beint að, heldur einnig skyldur okkar allra sem einstaklingar í samfélagi. „Kannski verður það þú sem hjálpar,“ stóð á einu póstkortanna sem Evrópuráðið dreifði og sú setning sat í mér. Eru augu mín alltaf opin? Hlusta ég á hjálparkall?
Það sem er mér minnisstæðast frá ráðstefnunni eru orð ungmenna, sem höfðu verið beitt ofbeldi í æsku, um hvernig þau reyndu að kalla eftir hjálp en enginn tók í útrétta hönd þeirra. Ungmennin sögðu frá því hvernig kerfin brugðust þeim, ekki vegna ills vilja þeirra sem innan þeirra störfuðu, heldur vegna vanþekkingar á eðli og afleiðingum þeirra afbrota sem um ræddi, það er kynferðisbrota gegn börnum.
Vanþekkingu er eytt með fræðslu og umræðu en henni er viðhaldið með afneitun og þögn. Okkur öllum ber skylda til að hoppa ekki á vagn þess síðarnefnda, þótt það kunni að virðast einfaldara og þægilegra til skamms tíma.
Á ráðstefnu Evrópuráðsins var kallað eftir samtali við réttarkerfi, heilbrigðiskerfi og félagskerfi um kynferðislegt ofbeldi. Markmiðið er að ekkert barn þurfi að upplifa það sem ungmennin lýstu – að finnast þau hlutur á færibandi réttvísinnar, sem að lokum reyndist ekki alltaf réttvísi.
Ákall um samtalHér á landi hefur orðið það mikil breyting á meðferð kynferðisbrota gegn börnum að það er nærri lagi að tala um byltingu. Vitundarvakning hefur orðið fyrir tilstilli einstaklinga og grasrótarsamtaka og réttarkerfið hefur tekið við sér með bættari lögreglurannsóknum og stofnun Barnahúss, sem litið er til sem fyrirmyndar úti í heimi. Þetta þýðir ekki að við getum látið staðar numið, það leyfist okkur ekki fyrr en ofbeldi gegn börnum hefur verið útrýmt. Því miður erum við langt fjarri því markmiði.
Börn og ungmenni eru ekki ein um að hafa kallað eftir betra réttarkerfi vegna brota sem þau verða fyrir. Fullorðnir brotaþolar kynferðisofbeldis hafa vakið athygli á erfiðri reynslu sinni við að leita réttar síns. Þessu fylgir ákall um samtal: Er hægt að bæta meðferð kynferðisbrota til að treysta réttarríkið? Hverju er hægt að breyta og hverju ekki? Hver eru viðhorf okkar sem samfélags til brotaflokksins? Lita þau viðhorf meðferð þessara mála?
Þessar spurningar eru meðal þeirra sem verða ræddar á ráðstefnu um meðferð kynferðisbrota sem fram fer nú á föstudag en ráðstefnan er haldin af innanríkisráðuneytinu og lagadeild Háskóla Íslands í samvinnu við Evrópuráðið og Rannsóknastofnun Ármanns Snævarr.
Með minni aðkomu að ráðstefnunni vil ég leggja mín lóð á vogarskálarnar í að efla fræðslu og umræðu um þessa stóru áskorun sem réttarkerfið – og samfélagið í heild sinni – þarf að takast á við. Ef til vill sáir þessi ráðstefna fræjum til framtíðar, líkt og var um ráðstefnuna í Róm. Þá yrði markmiðinu með þessu litla skrefi náð.
Skoðun

Tekur ný ríkisstjórn af skarið?
Árni Einarsson skrifar

Strandveiðar í gíslingu – Alþingi sveltir sjávarbyggðir
Árni Björn Kristbjörnsson skrifar

Rölt að botninum
Smári McCarthy skrifar

Að fortíð skal hyggja þegar framtíð skal byggja
Einar G. Harðarson skrifar

Málþóf spillingar og græðgi á Alþingi
Jón Frímann Jónsson skrifar

Lýðskrum Skattfylkingarinnar
Magnea Gná Jóhannsdóttir skrifar

Krabbamein – reddast þetta?
Halla Þorvaldsdóttir skrifar

Valdið yfir sjávarútvegsmálunum
Hjörtur J. Guðmundsson skrifar

Lummuleg áform heilbrigðisráðherra
Ragnar Sigurður Kristjánsson skrifar

Hver á að fá súrefnisgrímuna fyrst?
Davíð Bergmann. skrifar

Baráttan um kjör eldra fólks
Jónína Björk Óskarsdóttir skrifar

Menntamál íslenskra grunnskólabarna hafa verið til umfjöllunar – sem er vel. Miklu verra er tilefnið
Karen Rúnarsdóttir skrifar

Elsku Íslendingar, styðjum saman Grindavík
Dagmar Valsdóttir skrifar

Svigrúm Eydísar á fölskum grunni
Kristinn Karl Brynjarsson skrifar

Betri vegur til Þorlákshafnar er samkeppnismál
Ólafur Stephensen skrifar

Óvirðing við lýðræðislegar hefðir, gegn stjórnarskrá, trúnaðarbrot gagnvart kjósendum
Arnar Þór Jónsson skrifar

Lík brennd í Grafarvogi
Diljá Mist Einarsdóttir skrifar

Er handahlaup valdeflandi?
Davíð Már Sigurðsson skrifar

Á jaðrinum með Jesú
Daníel Ágúst Gautason skrifar

Þeir sem verja stórútgerðina – og heimsvaldastefnuna
Karl Héðinn Kristjánsson skrifar

Gervigreindin beisluð
Hanna Kristín Skaftadóttir,Helga Sigrún Harðardóttir skrifar

Kúnstin að vera ósammála sjálfum sér
Heiða Ingimarsdóttir skrifar

Óboðlegt ástand á Landspítala – okkar sjónarhorn
Hildur Jónsdóttir,Einar Freyr Ingason,Þórir Bergsson skrifar

Geislameðferð sem lífsbjörg
Ingibjörg Isaksen skrifar

Þetta eru ekki eðlileg vinnubrögð
Bryndís Haraldsdóttir skrifar

Stöðvum helvíti á jörðu
Birna Þórarinsdóttir,Bjarni Gíslason,Gísli Rafn Ólafsson,Sigríður Schram,Stella Samúelsdóttir,Tótla I. Sæmundsdóttir skrifar

Hversu mikið er nóg?
Guðríður Eldey Arnardóttir skrifar

Til þeirra sem fagna
Sigurður Gísli Bond Snorrason skrifar

Að semja er ekki veikleiki – það er forsenda lýðræðis
Elliði Vignisson skrifar

Tekist á um hvort lýðræðið á Íslandi sé virkt eða hvort hefðaréttur sé á völdum
Þórður Snær Júlíusson skrifar