„Þá sýndu stjórnvöld kjark“ Smári Jökull Jónsson skrifar 10. desember 2025 22:03 Halla Þorvaldsdóttir er framkvæmdastjóri Krabbameinsfélagsins. Vísir/Sigurjón Meirihluti almennings er fylgjandi stjórnvaldsaðgerðum til að sporna við ofþyngd barna sem krabbameinsfélagið segir stærsta orsakavald að krabbameinum sem hægt sé að gera eitthvað við. Nýverið opnaði vefsíða sem auðvelda á almenningi að elda hollari mat. Í niðurstöðum NORMO heilsufarsrannsóknarinnar sem birtar voru í síðustu viku kom fram að eitt af hverjum fjórum börnum á Íslandi er í ofþyngd og er hlutfallið hærra hér á landi en hinum Norðurlöndunum. Ofþyngd barna er stærsti orsakavaldur að krabbameinum sem hægt er að gera eitthvað við. „Það var þess vegna sem krabbameinfélögin fóru í það að vinna í þessu máli,“ sagði Halla Þorvaldsdóttir framkvæmdastjóri Krabbameinsfélagið í viðtali í kvöldfréttum Sýnar. „Félögin fóru í þríþættar aðferðir, rýndu allar vísindarannsóknir um stjórnvaldsaðgerðir og árangur sem hægt er að leiða af þeim, settu fram ráðleggingar til stjórnvalda og könnuðu svo afstöðu almennings til aðgerða.“ „Þetta var eiginlega alveg stórkostlegt“ Samkvæmt könnun sem norrænu krabbameinsfélögin létu gera er meirihluti almennings hlynntur stjórnvaldsaðgerðum vegna ofþyngdar barna. „Þetta var eiginlega alveg stórkostlegt að fá því við vitum að það er oft erfitt fyrir stjórnvöld að setja fram aðgerðir sem hægt er að túlka sem inngrip í okkar daglega líf, mörgum finnst það ósmart,“ segir Halla en bætir við að þegar almenningur sé spurður út í aðgerðir til að koma í veg fyrir heilbrigðisvandamál barna þá sé staðan alls ekki þannig. Í könnuninni kemur meðal annars fram stuðningur við aukna skattlagningu á óhollan mat og sykraða drykki og að gripið sé til aðgerða um markaðssetningu og merkingu matvara. „Stjórnvöld geta treyst því að þau hafa stuðning meirihluta almennings að grípa til aðgerða sem geta verndað börn og unglinga fyrir því að lenda í ofþyngd eða offitu í framtíðinni.“ Nýr matarvefur sem einfalda á fólki lífið Nýverið opnaði vefurinn Gott&Einfalt en hann er samstarfsverkefni SÍBS og Krabbameinsfélagsins. Uppskriftir á vefnum taka mið af opinberum ráðleggingum um mataræði og á einfaldan hátt er hægt að útbúa bæði vikumatseðil og innkaupalista. Einnig er hægt að flokka uppskriftir á einfaldan hátt, allt frá barnvænum, millimáli og nesti til hátíðauppskrifta. „Við vitum að það er ekki nóg að segja fólki, við verðum að rétta því tól og tæki. Á þessum vef eru gagnlegar upplýsingar en líka mikið safn af uppskriftum, einföldum og tiltölulega hagstæðum“ „Að einfalda okkur lífið, það er það sem við þurfum. Meira að segja eru fullt af jólauppskriftum á þessum vef,“ sagði Halla brosandi. „Versta sem við getum gert er að gera ekkert“ Halla segir forvarnarstarf mikilvægt og að aðrir horfi hingað til lands og þeirra aðgerða sem stjórnvöld gripu til svo hægt væri að minnka líkur á lungnakrabbameini með því að draga úr reykingum. „Við náðum gríðarlegum árangri hér á landi einmitt með stjórnvaldsaðgerðum. Með því að hækka verð, fela tóbak í búðum og banna staði sem mátti reykja á og svo framvegis. Þarna sýndu stjórnvöld kjark, enginn held ég myndi vilja fara til baka.“ Alma Möller heilbrigðisráðherra greindi á dögunum frá fyrirhugaðri þingsályktunartillögu með aðgerðum sem sporna eigu við offitu og ekki síst hjá börnum. Halla segir orð ráðherra skiptir máli og er vongóð um árangur í framtíðinni. „Það versta sem við getum gert er að sitja með hendur í skautum og gera ekki neitt. Við viljum öll börnunum okkar hið besta og þetta er liður í því“ Krabbamein Heilbrigðismál Börn og uppeldi Neytendur Matur Mest lesið Ísland verður ekki með í Eurovision Innlent Gummi Emil tekinn í skýrslutöku lögreglu Innlent Krafðist sérlega þungrar refsingar yfir Margréti Höllu Innlent Sæði með krabbameinsvaldandi genagalla selt til Íslands Innlent Ósáttur með ákvörðunina: „Mér finnst Rúv verða aðeins leiðinlegra fyrir vikið“ Innlent Varar Íslendinga við værukærð eftir að „Pólverjar lögleiddu pyntingar“ Innlent Vörubifreið ekið á undirstöður Breiðholtsbrúar Innlent Úlfar þögull sem gröfin Innlent Fjögur börn á Íslandi getin með sæði mannsins Innlent Vilja skoða samfélagsmiðla íslenskra ferðamanna Erlent Fleiri fréttir „Þá sýndu stjórnvöld kjark“ Fjögur börn á Íslandi getin með sæði mannsins Útvarp Sólheimar er vinsæl útvarpsstöð Landsmenn sáttir: „Þetta eru bara glæpahundar“ Varar Íslendinga við værukærð eftir að „Pólverjar lögleiddu pyntingar“ Breiðholtsbrautin opin á ný Áfram gert ráð fyrir gosi þrátt fyrir litla skjálftavirkni Reyndu að kveikja eld í bílastæðahúsi Ekkert Eurovision og hreindýr sem heldur að það sé hundur Til skoðunar hvort ljósin hafi verið græn Ósáttur með ákvörðunina: „Mér finnst Rúv verða aðeins leiðinlegra fyrir vikið“ Maðurinn handtekinn aftur í tengslum við mannslátið Milduðu dóm konu sem braut á drengjum og einn vildi ekki refsa Ísland meðal ríkja sem vilja endurskoða túlkun Mannréttindasáttmálans Ísland verður ekki með í Eurovision Selfoss dreginn til hafnar á Hjaltlandseyjum Reiknar með fljótri og góðri ákvörðun fyrir Ísland Óska eftir vitnum að banaslysinu á Vesturlandsvegi Kalla eftir sérstakri umræðu um málefni skólameistara og framhaldsskóla Tölvuárás á kerfi Grundarheimilanna Úlfar þögull sem gröfin Vörubifreið ekið á undirstöður Breiðholtsbrúar Starfsmenn stefna Hval í samvinnu við fyrirtækið Viðgerð á Seyðisfjarðarlínunni muni taka tíma Hvalveiðimenn ætla í hart og örlög Íslands í Eurovision ráðast í dag Róbert vill leiða lista Viðreisnar í borginni Miðflokkurinn ekki undirritað siðareglur og mæting þingmanna sögð frjálsleg Handtekinn á Akranesi grunaður um nauðgun Slökkviliðsstjóri fer í fullt starf hjá almannavarnanefnd Fer ekki aftur fram fyrir Samfylkinguna Sjá meira
Í niðurstöðum NORMO heilsufarsrannsóknarinnar sem birtar voru í síðustu viku kom fram að eitt af hverjum fjórum börnum á Íslandi er í ofþyngd og er hlutfallið hærra hér á landi en hinum Norðurlöndunum. Ofþyngd barna er stærsti orsakavaldur að krabbameinum sem hægt er að gera eitthvað við. „Það var þess vegna sem krabbameinfélögin fóru í það að vinna í þessu máli,“ sagði Halla Þorvaldsdóttir framkvæmdastjóri Krabbameinsfélagið í viðtali í kvöldfréttum Sýnar. „Félögin fóru í þríþættar aðferðir, rýndu allar vísindarannsóknir um stjórnvaldsaðgerðir og árangur sem hægt er að leiða af þeim, settu fram ráðleggingar til stjórnvalda og könnuðu svo afstöðu almennings til aðgerða.“ „Þetta var eiginlega alveg stórkostlegt“ Samkvæmt könnun sem norrænu krabbameinsfélögin létu gera er meirihluti almennings hlynntur stjórnvaldsaðgerðum vegna ofþyngdar barna. „Þetta var eiginlega alveg stórkostlegt að fá því við vitum að það er oft erfitt fyrir stjórnvöld að setja fram aðgerðir sem hægt er að túlka sem inngrip í okkar daglega líf, mörgum finnst það ósmart,“ segir Halla en bætir við að þegar almenningur sé spurður út í aðgerðir til að koma í veg fyrir heilbrigðisvandamál barna þá sé staðan alls ekki þannig. Í könnuninni kemur meðal annars fram stuðningur við aukna skattlagningu á óhollan mat og sykraða drykki og að gripið sé til aðgerða um markaðssetningu og merkingu matvara. „Stjórnvöld geta treyst því að þau hafa stuðning meirihluta almennings að grípa til aðgerða sem geta verndað börn og unglinga fyrir því að lenda í ofþyngd eða offitu í framtíðinni.“ Nýr matarvefur sem einfalda á fólki lífið Nýverið opnaði vefurinn Gott&Einfalt en hann er samstarfsverkefni SÍBS og Krabbameinsfélagsins. Uppskriftir á vefnum taka mið af opinberum ráðleggingum um mataræði og á einfaldan hátt er hægt að útbúa bæði vikumatseðil og innkaupalista. Einnig er hægt að flokka uppskriftir á einfaldan hátt, allt frá barnvænum, millimáli og nesti til hátíðauppskrifta. „Við vitum að það er ekki nóg að segja fólki, við verðum að rétta því tól og tæki. Á þessum vef eru gagnlegar upplýsingar en líka mikið safn af uppskriftum, einföldum og tiltölulega hagstæðum“ „Að einfalda okkur lífið, það er það sem við þurfum. Meira að segja eru fullt af jólauppskriftum á þessum vef,“ sagði Halla brosandi. „Versta sem við getum gert er að gera ekkert“ Halla segir forvarnarstarf mikilvægt og að aðrir horfi hingað til lands og þeirra aðgerða sem stjórnvöld gripu til svo hægt væri að minnka líkur á lungnakrabbameini með því að draga úr reykingum. „Við náðum gríðarlegum árangri hér á landi einmitt með stjórnvaldsaðgerðum. Með því að hækka verð, fela tóbak í búðum og banna staði sem mátti reykja á og svo framvegis. Þarna sýndu stjórnvöld kjark, enginn held ég myndi vilja fara til baka.“ Alma Möller heilbrigðisráðherra greindi á dögunum frá fyrirhugaðri þingsályktunartillögu með aðgerðum sem sporna eigu við offitu og ekki síst hjá börnum. Halla segir orð ráðherra skiptir máli og er vongóð um árangur í framtíðinni. „Það versta sem við getum gert er að sitja með hendur í skautum og gera ekki neitt. Við viljum öll börnunum okkar hið besta og þetta er liður í því“
Krabbamein Heilbrigðismál Börn og uppeldi Neytendur Matur Mest lesið Ísland verður ekki með í Eurovision Innlent Gummi Emil tekinn í skýrslutöku lögreglu Innlent Krafðist sérlega þungrar refsingar yfir Margréti Höllu Innlent Sæði með krabbameinsvaldandi genagalla selt til Íslands Innlent Ósáttur með ákvörðunina: „Mér finnst Rúv verða aðeins leiðinlegra fyrir vikið“ Innlent Varar Íslendinga við værukærð eftir að „Pólverjar lögleiddu pyntingar“ Innlent Vörubifreið ekið á undirstöður Breiðholtsbrúar Innlent Úlfar þögull sem gröfin Innlent Fjögur börn á Íslandi getin með sæði mannsins Innlent Vilja skoða samfélagsmiðla íslenskra ferðamanna Erlent Fleiri fréttir „Þá sýndu stjórnvöld kjark“ Fjögur börn á Íslandi getin með sæði mannsins Útvarp Sólheimar er vinsæl útvarpsstöð Landsmenn sáttir: „Þetta eru bara glæpahundar“ Varar Íslendinga við værukærð eftir að „Pólverjar lögleiddu pyntingar“ Breiðholtsbrautin opin á ný Áfram gert ráð fyrir gosi þrátt fyrir litla skjálftavirkni Reyndu að kveikja eld í bílastæðahúsi Ekkert Eurovision og hreindýr sem heldur að það sé hundur Til skoðunar hvort ljósin hafi verið græn Ósáttur með ákvörðunina: „Mér finnst Rúv verða aðeins leiðinlegra fyrir vikið“ Maðurinn handtekinn aftur í tengslum við mannslátið Milduðu dóm konu sem braut á drengjum og einn vildi ekki refsa Ísland meðal ríkja sem vilja endurskoða túlkun Mannréttindasáttmálans Ísland verður ekki með í Eurovision Selfoss dreginn til hafnar á Hjaltlandseyjum Reiknar með fljótri og góðri ákvörðun fyrir Ísland Óska eftir vitnum að banaslysinu á Vesturlandsvegi Kalla eftir sérstakri umræðu um málefni skólameistara og framhaldsskóla Tölvuárás á kerfi Grundarheimilanna Úlfar þögull sem gröfin Vörubifreið ekið á undirstöður Breiðholtsbrúar Starfsmenn stefna Hval í samvinnu við fyrirtækið Viðgerð á Seyðisfjarðarlínunni muni taka tíma Hvalveiðimenn ætla í hart og örlög Íslands í Eurovision ráðast í dag Róbert vill leiða lista Viðreisnar í borginni Miðflokkurinn ekki undirritað siðareglur og mæting þingmanna sögð frjálsleg Handtekinn á Akranesi grunaður um nauðgun Slökkviliðsstjóri fer í fullt starf hjá almannavarnanefnd Fer ekki aftur fram fyrir Samfylkinguna Sjá meira