Kúnstin að vera ósammála sjálfum sér Heiða Ingimarsdóttir skrifar 8. júlí 2025 17:03 Úr ræðustól Alþingis heyrast oft og iðulega þessa dagana upphrópanir um 26 sveitarfélög. Gjarnan í þeim stíl að talað er í hástöfum um þessi TUTTUGU OG SEX SVEITARFÉLÖG. Þessu er svo gjarnan fylgt eftir með upptalning á téðum sveitarfélögum. Af málþófi minnihlutans má skilja að margt sé enn órætt í veiðigjaldaumræðunni. Samt kjósa stjórnarandstæðingar að hanga nær eingöngu í sömu ræðunum þar sem lesið er upp úr sömu umsögnunum. Aftur og aftur og aftur. Í hvert sinn sem upptalningin á sveitarfélögunum byrjar, sperri ég eyrun. Bíð eftir að heyra minnst á mitt sveitarfélag, Múlaþing. Þetta geri ég ekki vegna þess að mér finnist svo merkilegt að heyra minnst á sveitarfélagið mitt, heldur vegna þess að þetta stingur mig í hvert einasta skipti. Ég veit nefnilega að í Múlaþingi eru engar af þeim útgerðum sem greiða nær allt veiðigjaldið. Ég veit líka að málið er þannig vaxið að afslátturinn sem skrifaður er inn í frumvarpið gagnast vel þeim fáu útgerðum sem eftir eru í sveitarfélaginu. Hagsmunagæslan er víða Í málefnasamningi Framsóknar- og Sjálfstæðisflokksins í sveitarstjórn Múlaþings kemur fram að flokkarnir ætli að beita sér fyrir bættum samgöngum og almennt stuðla að góðum innviðum. Það skýtur því skökku við að setja sig upp á móti máli sem hefur það beinlínis að markmiði að byggja upp innviði um land allt. Í umsögn meirihluta byggðaráðs Múlaþings er talað á almennan máta um þá vankanta sem minnihluti Alþingis og samtök sjávarútvegssveitarfélaga hafa bent á. Þar skortir tilfinnanlega hnitmiðaða gagnrýni þar sem bein áhrif á sveitarfélagið eru dregin fram. Málið er að áhrifin á sveitarfélagið verða lítil sem engin, nema þá helst í formi nauðsynlegra og löngu tímabærra innviðauppbyggingar. Það kemur manni því spánskt fyrir sjónir að sjá meirihlutann setja sig upp á móti því. Sama meirihluta og gerði málefnasamning um að stuðla að einmitt þessu. Sveitarfélagið notar meðal annars skýrslu sem KPMG gerði fyrir samtök sjávarútvegssveitarfélaga sem rök í umsögn sinni. Greinagerðin er keypt af sveitarfélögunum og ber þess merki. Á fyrstu síðunni hefur KPMG meira að segja gert mikinn fyrirvara við niðurstöðu skýrslunnar. Þá talar sveitarfélagið um skort á greiningarvinnu fyrir frumvarpið í umsögn sinni þó staðreyndin sé sú að aldrei hafa verið lögð fram eins ítarleg gögn og gerðar eins mikilar greiningar við breytingar á lögum um veiðigjöld. Grímulaus hagsmunagæsla meirihluta sveitarstjórnar Múlaþings blasir við manni þegar umsögnin er lesin. Minnihluti í meirihluta Þegar málin eru skoðuð frekar ætti þetta kannski ekki að koma neinum á óvart því þeir flokkar sem eru í minnihluta Alþingis og standa þessa dagana í maraþon málþófi gegn frumvarpinu eru einmitt í meirihluta í langflestum þeirra sveitarfélaga sem sendu inn neikvæða umsögn. Það á einnig við í Múlaþingi. Þar stendur meirihluti sveitarstjórnar vörð um baráttumál minnihluta Alþingis þrátt fyrir að það fari þvert gegn hagsmunum nærsamfélags þeirra. Samfélagsins sem þau ættu að vera að vinna fyrir þegar þau sitja í sveitastjórn. En svona getur þetta orðið þegar fólk telur það heilaga skyldu sína að verja ákveðna hagsmuni. Við sjáum það vel í þinginu, þar sem þessir sömu einstaklingar hafa nú slegið Íslandsmet í málþófi. Þessir sömu einstaklingar væru vanhæfir vegna beinna hagsmunatengsla ef sömu reglur giltu á Alþingi og í sveitastjórnum. Raunveruleg áhrif á Múlaþing Ég hitti íbúa frá Djúpavogi á dögunum sem sagði: ,,Þið gefið ykkur EKKI með þetta mál, veiðigjöldin ERU nefnilega byggðamál!“ Skilaboðin frá samfélaginu eru skýr og íbúar sjá í gegnum rykið sem verið er að þyrla upp. Minnihluti Múlaþings sendi einnig inn umsögn um málið. Þar er komist nokkuð vel að kjarna málsins: ,,... Við beinum því jafnframt til ríkisstjórnarinnar að fjármagnið sem með þessu fæst verði sett í innviðauppbyggingu á landsbyggðinni enda koma gjöldin að mestu leyti frá fyrirtækjum á landsbyggðinni..... beinir hagsmunir Múlaþings í þessu máli eru litlir þar sem áhrif á þá sjávarútvegsstarfsemi sem eftir er innan sveitarfélagsins eru lítil. Má deila um hvort Múlaþing þyrfti yfir höfuð að skila inn umsögn. Þar sem stórútgerðin hefur ítrekað rústað sjávarútvegsstarfsemi í sjávarplássum Múlaþings er erfitt að sjá hvata sveitarfélagsins til þess að leggjast gegn því að sama útgerðin greiði sanngjarnt gjald til innviðauppbyggingar landsins. Það hljómar eins og pólitískur forarpyttur.“ Stjórnaraðstaðan á Alþingi vitnar af einhverjum ástæðum aldrei í þessa umsögn. Innan sveitarfélaganna eiga veiðigjöldin ekki að snúast um hagsmuni fárra heldur almannahag og þegar öllu er á botninn hvolft þá snýst þetta mál um takmarkaða auðlind sem er í sameign þjóðarinnar. Fyrir afnot af henni á að greiða réttlátt gjald. Höfundur er sitjandi varaþingmaður Viðreisnar. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Viðreisn Breytingar á veiðigjöldum Alþingi Múlaþing Mest lesið Viljum við stjórnarandstöðu sem þvælist ekki fyrir? Diljá Mist Einarsdóttir Skoðun Lygin um flóttamenn á Íslandi Jón Frímann Jónsson Skoðun Varst þú að kaupa gallaða fasteign? Sara Bryndís Þórsdóttir Skoðun „Glæpir“ Íslendinga Árni Davíðsson Skoðun Mismunun skýrir aukningu erlendra fanga Guðmundur Ingi Þóroddsson Skoðun Störf án staðsetningar - of hátt flækjustig eða rökrétt framþróun? Hildur Ösp Gylfadóttir,Áslaug Eir Hólmgeirsdóttir Skoðun „Héraðsvötnin eru hjartsláttur fjarðarins“ Rakel Hinriksdóttir Skoðun Ef eitthvað væri að marka Bjarna Gunnar Smári Egilsson Skoðun Hlúum að persónumiðaðri nálgun í öldrunarþjónustu Margrét Guðnadóttir Skoðun Skólar hafa stigið skrefið með góðum árangri Kolbrún Áslaugar Baldursdóttir Skoðun Skoðun Skoðun Á að hita upp allan Faxaflóann? Eiríkur Hjálmarsson skrifar Skoðun Á tímamótum: Sameinuðu þjóðirnar í 80 ár Vala Karen Viðarsdóttir,Védís Ólafsdóttir skrifar Skoðun Borgar sig að vanmeta menntun? Kolbrún Halldórsdóttir skrifar Skoðun Samfylkingin hækkar gjöld á háskólanema Guðmundur Ingi Guðbrandsson skrifar Skoðun Aðgerðaáætlun í menntamálum ekki markviss Ingólfur Ásgeir Jóhannesson,Hermína Gunnþórsdóttir skrifar Skoðun „Héraðsvötnin eru hjartsláttur fjarðarins“ Rakel Hinriksdóttir skrifar Skoðun Lygin um flóttamenn á Íslandi Jón Frímann Jónsson skrifar Skoðun Mismunun skýrir aukningu erlendra fanga Guðmundur Ingi Þóroddsson skrifar Skoðun Farsæld barna í fyrirrúmi Bragi Bjarnason skrifar Skoðun Hlúum að persónumiðaðri nálgun í öldrunarþjónustu Margrét Guðnadóttir skrifar Skoðun Viljum við stjórnarandstöðu sem þvælist ekki fyrir? Diljá Mist Einarsdóttir skrifar Skoðun Skólar hafa stigið skrefið með góðum árangri Kolbrún Áslaugar Baldursdóttir skrifar Skoðun Varst þú að kaupa gallaða fasteign? Sara Bryndís Þórsdóttir skrifar Skoðun Störf án staðsetningar - of hátt flækjustig eða rökrétt framþróun? Hildur Ösp Gylfadóttir,Áslaug Eir Hólmgeirsdóttir skrifar Skoðun „Glæpir“ Íslendinga Árni Davíðsson skrifar Skoðun Vörusvik Rafmenntar í nafni Kvikmyndaskóla Íslands og afleiðingar þeirra Böðvar Bjarki Pétursson,Friðrik Þór Friðriksson skrifar Skoðun Fleiri átök = verri útkoma í lestri? Birgir Hrafn Birgisson skrifar Skoðun Biðin sem (enn) veikir og tekur Guðlaugur Eyjólfsson skrifar Skoðun Stafrænt netöryggisbelti Hrannar Ásgrímsson skrifar Skoðun Hvert stefnir ráðherra? Aðalsteinn Árni Baldursson skrifar Skoðun Free tuition Colin Fisher skrifar Skoðun Þegar fólkið okkar langar að deyja Sigurborg Sveinsdóttir,Svava Arnardóttir skrifar Skoðun Why protest works Adam Daniel Fishwick skrifar Skoðun Í senn minning og ákvörðun um framtíð Elliði Vignisson skrifar Skoðun Reynslunni ríkari eftir fjárhagsleg áföll síðustu ára Njáll Trausti Friðbertsson skrifar Skoðun Ríkisstjórn lobbýistanna Jón Ferdínand Estherarson skrifar Skoðun 7 símtöl í röð - en ekkert fer í gegn Gró Einarsdóttir skrifar Skoðun Áttaviti í öldrunarþjónustu Gunnlaugur Már Briem skrifar Skoðun Í skjóli hvíta bjargvættarins Yousef Ingi Tamimi skrifar Skoðun Að gjamma á stóra grábjörninn getur haft afleiðingar! Davíð Bergmann skrifar Sjá meira
Úr ræðustól Alþingis heyrast oft og iðulega þessa dagana upphrópanir um 26 sveitarfélög. Gjarnan í þeim stíl að talað er í hástöfum um þessi TUTTUGU OG SEX SVEITARFÉLÖG. Þessu er svo gjarnan fylgt eftir með upptalning á téðum sveitarfélögum. Af málþófi minnihlutans má skilja að margt sé enn órætt í veiðigjaldaumræðunni. Samt kjósa stjórnarandstæðingar að hanga nær eingöngu í sömu ræðunum þar sem lesið er upp úr sömu umsögnunum. Aftur og aftur og aftur. Í hvert sinn sem upptalningin á sveitarfélögunum byrjar, sperri ég eyrun. Bíð eftir að heyra minnst á mitt sveitarfélag, Múlaþing. Þetta geri ég ekki vegna þess að mér finnist svo merkilegt að heyra minnst á sveitarfélagið mitt, heldur vegna þess að þetta stingur mig í hvert einasta skipti. Ég veit nefnilega að í Múlaþingi eru engar af þeim útgerðum sem greiða nær allt veiðigjaldið. Ég veit líka að málið er þannig vaxið að afslátturinn sem skrifaður er inn í frumvarpið gagnast vel þeim fáu útgerðum sem eftir eru í sveitarfélaginu. Hagsmunagæslan er víða Í málefnasamningi Framsóknar- og Sjálfstæðisflokksins í sveitarstjórn Múlaþings kemur fram að flokkarnir ætli að beita sér fyrir bættum samgöngum og almennt stuðla að góðum innviðum. Það skýtur því skökku við að setja sig upp á móti máli sem hefur það beinlínis að markmiði að byggja upp innviði um land allt. Í umsögn meirihluta byggðaráðs Múlaþings er talað á almennan máta um þá vankanta sem minnihluti Alþingis og samtök sjávarútvegssveitarfélaga hafa bent á. Þar skortir tilfinnanlega hnitmiðaða gagnrýni þar sem bein áhrif á sveitarfélagið eru dregin fram. Málið er að áhrifin á sveitarfélagið verða lítil sem engin, nema þá helst í formi nauðsynlegra og löngu tímabærra innviðauppbyggingar. Það kemur manni því spánskt fyrir sjónir að sjá meirihlutann setja sig upp á móti því. Sama meirihluta og gerði málefnasamning um að stuðla að einmitt þessu. Sveitarfélagið notar meðal annars skýrslu sem KPMG gerði fyrir samtök sjávarútvegssveitarfélaga sem rök í umsögn sinni. Greinagerðin er keypt af sveitarfélögunum og ber þess merki. Á fyrstu síðunni hefur KPMG meira að segja gert mikinn fyrirvara við niðurstöðu skýrslunnar. Þá talar sveitarfélagið um skort á greiningarvinnu fyrir frumvarpið í umsögn sinni þó staðreyndin sé sú að aldrei hafa verið lögð fram eins ítarleg gögn og gerðar eins mikilar greiningar við breytingar á lögum um veiðigjöld. Grímulaus hagsmunagæsla meirihluta sveitarstjórnar Múlaþings blasir við manni þegar umsögnin er lesin. Minnihluti í meirihluta Þegar málin eru skoðuð frekar ætti þetta kannski ekki að koma neinum á óvart því þeir flokkar sem eru í minnihluta Alþingis og standa þessa dagana í maraþon málþófi gegn frumvarpinu eru einmitt í meirihluta í langflestum þeirra sveitarfélaga sem sendu inn neikvæða umsögn. Það á einnig við í Múlaþingi. Þar stendur meirihluti sveitarstjórnar vörð um baráttumál minnihluta Alþingis þrátt fyrir að það fari þvert gegn hagsmunum nærsamfélags þeirra. Samfélagsins sem þau ættu að vera að vinna fyrir þegar þau sitja í sveitastjórn. En svona getur þetta orðið þegar fólk telur það heilaga skyldu sína að verja ákveðna hagsmuni. Við sjáum það vel í þinginu, þar sem þessir sömu einstaklingar hafa nú slegið Íslandsmet í málþófi. Þessir sömu einstaklingar væru vanhæfir vegna beinna hagsmunatengsla ef sömu reglur giltu á Alþingi og í sveitastjórnum. Raunveruleg áhrif á Múlaþing Ég hitti íbúa frá Djúpavogi á dögunum sem sagði: ,,Þið gefið ykkur EKKI með þetta mál, veiðigjöldin ERU nefnilega byggðamál!“ Skilaboðin frá samfélaginu eru skýr og íbúar sjá í gegnum rykið sem verið er að þyrla upp. Minnihluti Múlaþings sendi einnig inn umsögn um málið. Þar er komist nokkuð vel að kjarna málsins: ,,... Við beinum því jafnframt til ríkisstjórnarinnar að fjármagnið sem með þessu fæst verði sett í innviðauppbyggingu á landsbyggðinni enda koma gjöldin að mestu leyti frá fyrirtækjum á landsbyggðinni..... beinir hagsmunir Múlaþings í þessu máli eru litlir þar sem áhrif á þá sjávarútvegsstarfsemi sem eftir er innan sveitarfélagsins eru lítil. Má deila um hvort Múlaþing þyrfti yfir höfuð að skila inn umsögn. Þar sem stórútgerðin hefur ítrekað rústað sjávarútvegsstarfsemi í sjávarplássum Múlaþings er erfitt að sjá hvata sveitarfélagsins til þess að leggjast gegn því að sama útgerðin greiði sanngjarnt gjald til innviðauppbyggingar landsins. Það hljómar eins og pólitískur forarpyttur.“ Stjórnaraðstaðan á Alþingi vitnar af einhverjum ástæðum aldrei í þessa umsögn. Innan sveitarfélaganna eiga veiðigjöldin ekki að snúast um hagsmuni fárra heldur almannahag og þegar öllu er á botninn hvolft þá snýst þetta mál um takmarkaða auðlind sem er í sameign þjóðarinnar. Fyrir afnot af henni á að greiða réttlátt gjald. Höfundur er sitjandi varaþingmaður Viðreisnar.
Störf án staðsetningar - of hátt flækjustig eða rökrétt framþróun? Hildur Ösp Gylfadóttir,Áslaug Eir Hólmgeirsdóttir Skoðun
Skoðun Aðgerðaáætlun í menntamálum ekki markviss Ingólfur Ásgeir Jóhannesson,Hermína Gunnþórsdóttir skrifar
Skoðun Störf án staðsetningar - of hátt flækjustig eða rökrétt framþróun? Hildur Ösp Gylfadóttir,Áslaug Eir Hólmgeirsdóttir skrifar
Skoðun Vörusvik Rafmenntar í nafni Kvikmyndaskóla Íslands og afleiðingar þeirra Böðvar Bjarki Pétursson,Friðrik Þór Friðriksson skrifar
Störf án staðsetningar - of hátt flækjustig eða rökrétt framþróun? Hildur Ösp Gylfadóttir,Áslaug Eir Hólmgeirsdóttir Skoðun