Ný sýn á almenningssjónvarp í almannaþágu, eða hvað? Hólmgeir Baldursson skrifar 19. maí 2025 15:30 Fréttir af fyrirhuguðum viðræðum menningarráðuneytisins við ljósvaka og fjarskiptafyrirtækið Sýn um aðkomu Ríkisins að því að greiða fyrir almannasjónvarp er ágætlega fyrirferðarmikið í umræðunni um sjónvarps þessa daganna, en samkvæmt núgildandi lögum er Ríkisútvarpið eitt um að fá til sín milljarða árlega úr vösum skattborgara til að halda uppi sjónvarpi í almannaþágu, hvað svo sem það nú er. En hvað felst í þessu eiginlega? Jú, að mati undirritaðs er Sýn hf eðli málsins samkvæmt að reyna fyrir sér með að fá eitthvað brot af því sem lagt er til RÚV árlega og lái ég þeim það ekki, sjálfsagt að reyna, en nýverið sendi Fjölmiðlanefnd erindi til allra ljósvakamiðla til að undirstrika eftirfarandi: Minnt er á ákvæði 30. gr. laga um fjölmiðla nr. 38/2011, um skyldur fjölmiðlaveitna sem miðla myndefni til að gera þjónustu sína aðgengilega sjón- og heyrnarskertum, auk þeirra sem búa við þroskaröskun. Jafnframt er vakin athygli á ákvæði 2. mgr. 31. gr. laganna um skyldur fjölmiðlaveitna við vissar aðstæður til að tryggja aðgengi sjón- og heyrnarskertra að miðlun tilkynninga vegna almannaheilla. Þannig að ef ljósvakamiðlum er skylt að koma upplýsingum hvort eð er til almennings hvers vegna er þá verið að sækja þetta til Ríkisins? Jú, niðurgreitt dagskrárefni, styrkt af Ríkinu þannig að hægt sé að „fara norsku leiðina“ en miðlar í löndunum í kringum okkur njóta góðs af ýmsum leiðum á kostnað Ríkis og annarra til að standa undir ljósvakarekstri. En Sýn rekur jú læstar sjónvarps rásir sem opnast með áskriftargjöldum, á meðan RÚV er opið öllum enda hvílir sú skylda á þeim að koma sjónvarpi og útvarpi til allra landsmanna. Ástæða þess að ég fylgist með svona umræðu er að ég er áhugamaður um sjónvarp. Ég „rek“ eina pínulitla sjónvarpsstöð úr bílskúrnum mínum heima sem áhugamál, því það er alveg ljóst að þó ég hefði hundrað manns í vinnu og væri á milljón að framleiða sjónvarpsefni og væri með auglýsingadeild væri ég örugglega að ströggla eins og Sýn og væri eflaust að reyna að veiða styrki hér og þar vegna fáránlegs rekstrarumhverfis við einmitt RÚV og talandi um það, ég hef reynt mikið en aldrei fengið svo mikið sem eina einustu krónu í neinskonar styrk og er ekkert mikið að væla yfir því, þó mér finnist það auðvitað skítt að allskonar bull sé að hljóta styrki út og suður, en kannski er það bara gamla góða einkavinarvæðingin hér á landi sem ávallt sér um sína. Hver veit, en allavega mitt litla bílskúrssjónvarp Skjár 1 skilgreinir sig sem sjónvarp í almannaþágu, en af mörgum er hlutverk slíkra miðla talið hafa það meginhlutverk að hafa þá skuldbindingu að leiðarljósi að forðast pólitísk og viðskiptaleg áhrif auk þess að vera án kostnaðar við almenning og öllum landsmönnum aðgengilegt. Þó opinberar útvarps og sjónvarpsstöðvar njóti fjármögnunar frá ýmsum aðilum, þar á meðal með leyfisgjöldum, þá á það sama ekki við um einkarekna miðla, eins og allir vita. Skjár 1 sem stolt sjónvarp í almannaþágu þarf að reiða sig á að standa undir sínum rekstrarkostnaði með einstaklingsframlögum og framlögum fyrirtækja, jafnvel opinberri fjármögnun og sölutryggingu fyrirtækja í formi auglýsingabirtinga, sem hefur aldrei raungerst. Skjár 1 sendir dagskrá sína út um IOS öpp fyrir Appel Tv, Iphone & Ipad, auk Android fyrir sjónvörp, síma og spjaldtölvur og um eigin stafræna CDN dreifileið um vefspilara í samstarfi við erlenda samstarfsaðila. Rekstrarkostnaður stöðvarinnar felst í kaupum á efnisrétti (sýningarréttur fyrir sjónvarp) íslenskum þýðingum, vinnslu og textun myndefnis, tækjakosti og útsendingum sjónvarpsefnis um sérhæfðar stafrænar tæknilausnir (öppum) fyrir hin ýmsu snjall tæki og Skjár 1 innheimtir hvorki gjald fyrir áhorf né „myndlyklaaðgengi“ um öppin. Þannig að ef ráðuneyti menningarmála vill styrkja innlent almannasjónvarp þá mega þeir endilega hafa samband við mig, ég er í símaskránni og skal gjarnan sýna íslenskar bíómyndir og sjónvarpsþætti með styrk frá Ríkinu. Bara bjalla á kallinn og þetta dettur frítt inn fyrir alla, á línulegum sýningartíma klukkan 5,7,9,11 og eitt eftir miðnætti. Höfundur er áhugamaður um sjónvarp. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Fjölmiðlar Mest lesið 76 dagar Erlingur Sigvaldason Skoðun Húsnæðisbæturnar sem hurfu Ragnar Sigurður Kristjánsson Skoðun Sporin þín Valtýr Soffía Sigurðardóttir Skoðun Hoppað í drullipolli við hliðina á Snorra Mássyni. Um allskonar fólk, líka í Miðflokknum Ægir Lúðvíksson Skoðun Hunsuðu menntamálin – en ætla nú að bjarga þeim Sigurður Kári Harðarson Skoðun Ákall til KKÍ og íslensku íþróttahreyfingarinnar Ragnhildur Hólmgeirsdóttir,Oddný Björg Rafnsdóttir,Svanhildur Anja Ástþórsdóttir,Guðjón Magnússon,Margrét Rut Eddudóttir Skoðun Loftslagsverkfræði: Verkefni sem borgar sig ekki að láta bíða Snjólaug Árnadóttir,Páll Gunnarsson Skoðun Skýr stefna um málfrelsi Róbert H. Haraldsson Skoðun Hjartans mál í kennslu Sigurður Árni Reynisson Skoðun Í minningu körfuboltahetja Snæbjörn Guðmundsson Skoðun Skoðun Skoðun Ný sókn í menntamálum – tækifæri eða hliðarskref? Ingibjörg Isaksen skrifar Skoðun Á hvaða ári er Inga Sæland stödd? Snorri Másson skrifar Skoðun Eru börn innviðir? Hjördís Eva Þórðardóttir skrifar Skoðun Háskólaþorpið Bifröst og fólkið sem gleymdist Margrét Jónsdóttir Njarðvík skrifar Skoðun Körfubolti á tímum þjóðarmorðs Bjarni Þór Sigurbjörnsson skrifar Skoðun Draugagangur í Alaska Hannes Pétursson skrifar Skoðun Loftslagsverkfræði: Verkefni sem borgar sig ekki að láta bíða Snjólaug Árnadóttir,Páll Gunnarsson skrifar Skoðun Hoppað í drullipolli við hliðina á Snorra Mássyni. Um allskonar fólk, líka í Miðflokknum Ægir Lúðvíksson skrifar Skoðun 76 dagar Erlingur Sigvaldason skrifar Skoðun Í minningu körfuboltahetja Snæbjörn Guðmundsson skrifar Skoðun Er kominn tími til að láta endurmeta brunabótamatið á þínu húsnæði? Heiðrún Jónsdóttir skrifar Skoðun Húsnæðisbæturnar sem hurfu Ragnar Sigurður Kristjánsson skrifar Skoðun Ákall til KKÍ og íslensku íþróttahreyfingarinnar Ragnhildur Hólmgeirsdóttir,Oddný Björg Rafnsdóttir,Svanhildur Anja Ástþórsdóttir,Guðjón Magnússon,Margrét Rut Eddudóttir skrifar Skoðun Hjartans mál í kennslu Sigurður Árni Reynisson skrifar Skoðun Hunsuðu menntamálin – en ætla nú að bjarga þeim Sigurður Kári Harðarson skrifar Skoðun Sporin þín Valtýr Soffía Sigurðardóttir skrifar Skoðun Að saga rótina undan trénu og halda að stofninn vaxi hraðar: hugleiðing um tillögur Viðskiptaráðs Birgir Orri Ásgrímsson skrifar Skoðun Mikilvægi aðgengis og algildrar hönnunar að byggingum í dag og til framtíðar Þuríður Harpa Sigurðardóttir skrifar Skoðun Sjallar og lyklaborðið Sigfús Ómar Höskuldsson skrifar Skoðun Fimm af tíu veitingastöðum hættu með hvalkjöt Valgerður Árnadóttir,Stefán Yngvi Pétursson,Rósa Líf Darradóttir,Anahita S. Babaei skrifar Skoðun „Stóra fallega frumvarpið“ hans Trump Gunnar Alexander Ólafsson skrifar Skoðun Verndun vatns og stjórn vatnamála Ólafur Arnar Jónsson,Sigurður Guðjónsson skrifar Skoðun Gegn hernaði hvers konar Gunnar Björgvinsson skrifar Skoðun Hvers vegna sífellt fleiri sækjast eftir einveru Ingrid Kuhlman skrifar Skoðun Þriggja stiga þögn Bjarni Karlsson skrifar Skoðun Nú þarf að gyrða sig í brók Gunnlaugur Stefánsson skrifar Skoðun Lesblindir og stuðningur í skólum Snævar Ívarsson skrifar Skoðun Skóli án aðgreiningar – fallegt orðalag en brotakennd framkvæmd Sóldís Birta Reynisdóttir skrifar Skoðun Rýnt í stöðu kvenna með örorkulífeyri Huld Magnúsdóttir skrifar Skoðun Brot sem fyrnast í höndum lögreglu – hversu mörg í viðbót? Þórhildur Gyða Arnarsdóttir skrifar Sjá meira
Fréttir af fyrirhuguðum viðræðum menningarráðuneytisins við ljósvaka og fjarskiptafyrirtækið Sýn um aðkomu Ríkisins að því að greiða fyrir almannasjónvarp er ágætlega fyrirferðarmikið í umræðunni um sjónvarps þessa daganna, en samkvæmt núgildandi lögum er Ríkisútvarpið eitt um að fá til sín milljarða árlega úr vösum skattborgara til að halda uppi sjónvarpi í almannaþágu, hvað svo sem það nú er. En hvað felst í þessu eiginlega? Jú, að mati undirritaðs er Sýn hf eðli málsins samkvæmt að reyna fyrir sér með að fá eitthvað brot af því sem lagt er til RÚV árlega og lái ég þeim það ekki, sjálfsagt að reyna, en nýverið sendi Fjölmiðlanefnd erindi til allra ljósvakamiðla til að undirstrika eftirfarandi: Minnt er á ákvæði 30. gr. laga um fjölmiðla nr. 38/2011, um skyldur fjölmiðlaveitna sem miðla myndefni til að gera þjónustu sína aðgengilega sjón- og heyrnarskertum, auk þeirra sem búa við þroskaröskun. Jafnframt er vakin athygli á ákvæði 2. mgr. 31. gr. laganna um skyldur fjölmiðlaveitna við vissar aðstæður til að tryggja aðgengi sjón- og heyrnarskertra að miðlun tilkynninga vegna almannaheilla. Þannig að ef ljósvakamiðlum er skylt að koma upplýsingum hvort eð er til almennings hvers vegna er þá verið að sækja þetta til Ríkisins? Jú, niðurgreitt dagskrárefni, styrkt af Ríkinu þannig að hægt sé að „fara norsku leiðina“ en miðlar í löndunum í kringum okkur njóta góðs af ýmsum leiðum á kostnað Ríkis og annarra til að standa undir ljósvakarekstri. En Sýn rekur jú læstar sjónvarps rásir sem opnast með áskriftargjöldum, á meðan RÚV er opið öllum enda hvílir sú skylda á þeim að koma sjónvarpi og útvarpi til allra landsmanna. Ástæða þess að ég fylgist með svona umræðu er að ég er áhugamaður um sjónvarp. Ég „rek“ eina pínulitla sjónvarpsstöð úr bílskúrnum mínum heima sem áhugamál, því það er alveg ljóst að þó ég hefði hundrað manns í vinnu og væri á milljón að framleiða sjónvarpsefni og væri með auglýsingadeild væri ég örugglega að ströggla eins og Sýn og væri eflaust að reyna að veiða styrki hér og þar vegna fáránlegs rekstrarumhverfis við einmitt RÚV og talandi um það, ég hef reynt mikið en aldrei fengið svo mikið sem eina einustu krónu í neinskonar styrk og er ekkert mikið að væla yfir því, þó mér finnist það auðvitað skítt að allskonar bull sé að hljóta styrki út og suður, en kannski er það bara gamla góða einkavinarvæðingin hér á landi sem ávallt sér um sína. Hver veit, en allavega mitt litla bílskúrssjónvarp Skjár 1 skilgreinir sig sem sjónvarp í almannaþágu, en af mörgum er hlutverk slíkra miðla talið hafa það meginhlutverk að hafa þá skuldbindingu að leiðarljósi að forðast pólitísk og viðskiptaleg áhrif auk þess að vera án kostnaðar við almenning og öllum landsmönnum aðgengilegt. Þó opinberar útvarps og sjónvarpsstöðvar njóti fjármögnunar frá ýmsum aðilum, þar á meðal með leyfisgjöldum, þá á það sama ekki við um einkarekna miðla, eins og allir vita. Skjár 1 sem stolt sjónvarp í almannaþágu þarf að reiða sig á að standa undir sínum rekstrarkostnaði með einstaklingsframlögum og framlögum fyrirtækja, jafnvel opinberri fjármögnun og sölutryggingu fyrirtækja í formi auglýsingabirtinga, sem hefur aldrei raungerst. Skjár 1 sendir dagskrá sína út um IOS öpp fyrir Appel Tv, Iphone & Ipad, auk Android fyrir sjónvörp, síma og spjaldtölvur og um eigin stafræna CDN dreifileið um vefspilara í samstarfi við erlenda samstarfsaðila. Rekstrarkostnaður stöðvarinnar felst í kaupum á efnisrétti (sýningarréttur fyrir sjónvarp) íslenskum þýðingum, vinnslu og textun myndefnis, tækjakosti og útsendingum sjónvarpsefnis um sérhæfðar stafrænar tæknilausnir (öppum) fyrir hin ýmsu snjall tæki og Skjár 1 innheimtir hvorki gjald fyrir áhorf né „myndlyklaaðgengi“ um öppin. Þannig að ef ráðuneyti menningarmála vill styrkja innlent almannasjónvarp þá mega þeir endilega hafa samband við mig, ég er í símaskránni og skal gjarnan sýna íslenskar bíómyndir og sjónvarpsþætti með styrk frá Ríkinu. Bara bjalla á kallinn og þetta dettur frítt inn fyrir alla, á línulegum sýningartíma klukkan 5,7,9,11 og eitt eftir miðnætti. Höfundur er áhugamaður um sjónvarp.
Hoppað í drullipolli við hliðina á Snorra Mássyni. Um allskonar fólk, líka í Miðflokknum Ægir Lúðvíksson Skoðun
Ákall til KKÍ og íslensku íþróttahreyfingarinnar Ragnhildur Hólmgeirsdóttir,Oddný Björg Rafnsdóttir,Svanhildur Anja Ástþórsdóttir,Guðjón Magnússon,Margrét Rut Eddudóttir Skoðun
Loftslagsverkfræði: Verkefni sem borgar sig ekki að láta bíða Snjólaug Árnadóttir,Páll Gunnarsson Skoðun
Skoðun Loftslagsverkfræði: Verkefni sem borgar sig ekki að láta bíða Snjólaug Árnadóttir,Páll Gunnarsson skrifar
Skoðun Hoppað í drullipolli við hliðina á Snorra Mássyni. Um allskonar fólk, líka í Miðflokknum Ægir Lúðvíksson skrifar
Skoðun Er kominn tími til að láta endurmeta brunabótamatið á þínu húsnæði? Heiðrún Jónsdóttir skrifar
Skoðun Ákall til KKÍ og íslensku íþróttahreyfingarinnar Ragnhildur Hólmgeirsdóttir,Oddný Björg Rafnsdóttir,Svanhildur Anja Ástþórsdóttir,Guðjón Magnússon,Margrét Rut Eddudóttir skrifar
Skoðun Að saga rótina undan trénu og halda að stofninn vaxi hraðar: hugleiðing um tillögur Viðskiptaráðs Birgir Orri Ásgrímsson skrifar
Skoðun Mikilvægi aðgengis og algildrar hönnunar að byggingum í dag og til framtíðar Þuríður Harpa Sigurðardóttir skrifar
Skoðun Fimm af tíu veitingastöðum hættu með hvalkjöt Valgerður Árnadóttir,Stefán Yngvi Pétursson,Rósa Líf Darradóttir,Anahita S. Babaei skrifar
Skoðun Skóli án aðgreiningar – fallegt orðalag en brotakennd framkvæmd Sóldís Birta Reynisdóttir skrifar
Skoðun Brot sem fyrnast í höndum lögreglu – hversu mörg í viðbót? Þórhildur Gyða Arnarsdóttir skrifar
Hoppað í drullipolli við hliðina á Snorra Mássyni. Um allskonar fólk, líka í Miðflokknum Ægir Lúðvíksson Skoðun
Ákall til KKÍ og íslensku íþróttahreyfingarinnar Ragnhildur Hólmgeirsdóttir,Oddný Björg Rafnsdóttir,Svanhildur Anja Ástþórsdóttir,Guðjón Magnússon,Margrét Rut Eddudóttir Skoðun
Loftslagsverkfræði: Verkefni sem borgar sig ekki að láta bíða Snjólaug Árnadóttir,Páll Gunnarsson Skoðun