Betra og skilvirkara fjármálakerfi Benedikt Gíslason skrifar 16. febrúar 2025 09:02 Síðastliðinn föstudag lýsti stjórn Arion banka yfir áhuga á að hefja viðræður við stjórn Íslandsbanka um samruna bankanna. Ég átta mig á því að þetta skref kann að hafa komið mörgum á óvart en við tókum það vegna þeirrar sannfæringar að samruni Arion banka og Íslandsbanka gæti orðið til þess að styrkja fjármálakerfið í heild sinni og skila bæði neytendum og hluthöfum bankanna ávinningi. Þetta er reyndar að vissu leyti sami hópurinn því almenningur á beint eða óbeint tæplega 3/4 af fjármálakerfinu í gegnum eignarhald ríkis og lífeyrissjóða. Ef af samruna Arion banka og Íslandsbanka yrði ætti almenningur þannig með óbeinum hætti, í gegnum íslenska ríkið og lífeyrissjóði, meirihluta í sameinuðum banka. Mikilvægt að ræða Íslandsálagið og leiðir til að draga úr því neytendum í hag Undir lok síðasta árs birti ég tvær greinar hér á visir.is þar sem ég fjallaði um vaxtamál og Íslandsálagið, þ.e. ástæður þess að vextir á Íslandi eru almennt hærri en í nágrannalöndum okkar. Þar kom fram að stærsti hluti Íslandsálagsins felst í þeim sérstöku reglum og álögum sem íslensk stjórnvöld hafa ákveðið að leggja á fjármálaþjónustu. Markmið okkar í Arion banka með greinarskrifunum var að benda á að ef vilji væri fyrir hendi hjá íslenskum stjórnvöldum væri unnt að lækka vaxtastig hér á landi. Þannig vildum við vekja athygli á þeim séríslensku aðstæðum og álögum sem hafa í för með sér beinan kostnað fyrir neytendur ásamt því að stuðla að málefnalegri umræðu um fjármálakerfið og framtíð þess. Hlutfallslega dýrt að starfrækja þrjá kerfislega mikilvæga banka í smáu hagkerfi Segja má að þetta skref nú – að lýsa yfir áhuga á samrunaviðræðum við Íslandsbanka – sé rökrétt framhald af greinarskrifum okkar á síðasta ári. Umtalsverður kostnaður og óhagræði fylgir því að starfrækja þrjá banka sem allir flokkast sem kerfislega mikilvæg fjármálafyrirtæki samkvæmt evrópskri löggjöf. Þeir þurfa allir að uppfylla flókið og umfangsmikið regluverk sem er samið með miklu stærri fjármálafyrirtæki í huga – til viðbótar við hinar séríslensku reglur og álögur. Mér vitanlega eru engar aðrar smáar þjóðir sem starfrækja þrjá kerfislega mikilvæga banka sem nær einvörðungu starfa á innanlandsmarkaði. Það kostar einfaldlega of mikið. Hér er ég ekki einungis að vísa í kostnað innan bankanna sjálfra, sem er þó einna mikilvægasti þátturinn, heldur einnig kostnað samfélagsins við umfangsmikið eftirlit með kerfislega mikilvægum bönkum. Neytendur, hluthafar og samfélagið bera þann kostnað með einum eða öðrum hætti og hann er sannarlega hluti af Íslandsálaginu. Samruninn myndi efla samkeppni á fjármálamarkaði Ég er sannfærður um að samruni Arion banka og Íslandsbanka myndi leiða til þess að til yrði skilvirkari og öflugri banki sem myndi efla samkeppni og vera betur í stakk búinn að mæta þörfum viðskiptavina og fjárfesta í auknum mæli í þróun og nýsköpun. Við gerum okkur grein fyrir því að ef til þess kemur að Samkeppniseftirlitið tæki samruna bankanna til umfjöllunar yrði honum sett skilyrði sem hefðu það meðal annars að markmiði að tryggja virka samkeppni á fjármálamörkuðum til framtíðar. Það er reyndar staðreynd að samkeppni á íslenskum fjármálamörkuðum hefur aukist umtalsvert á aðeins áratug eða svo. Í fyrsta lagi má nefna sátt viðskiptabankanna við Samkeppniseftirlitið frá árinu 2017 sem að mörgu leyti efldi samkeppni á íbúðalánamarkaði. Í öðru lagi evrópskt regluverk sem fjármálafyrirtæki starfa eftir og hefur það meginmarkmið að efla samkeppni og styðja við nýja aðila á markaði og í þriðja lagi þá hröðu tækniþróun sem hefur umbreytt fjármálaþjónustu á undanförnum árum og auðveldað nýjum aðilum að hasla sér völl. Í þessu sambandi er rétt að nefna könnun varðandi hreyfanleika neytenda á fjármálamörkuðum sem Gallup framkvæmdi á síðasta ári fyrir Samtök fyrirtækja í fjármálaþjónustu og borin var saman við sambærilega könnun Evrópuráðsins á hreyfanleika neytenda í aðildarríkjum Evrópusambandsins. Niðurstaða þess samanburðar var skýr: Hreyfanleiki neytenda í Evrópu var mestur hér á landi. Könnunin tók meðal annars til þjónustu eins og sparnaðar, íbúðalána og greiðslukorta. Með öðrum orðum er samkeppni á íslenskum fjármálamörkuðum virkari en annars staðar í Evrópu. Ávinningur neytenda að lágmarki 50 milljarðar á 10 ára tímabili Sameinaður banki gæti veitt enn betri þjónustu með lægri tilkostnaði. Því höfum við hjá Arion lýst yfir vilja okkar til að vinna náið með Samkeppniseftirlitinu til að tryggja að 5 milljarðar króna að lágmarki, af þeim árlega sparnaði sem getur náðst fram við samruna Arion banka og Íslandsbanka, skili sér til neytenda. Yfir 10 ára tímabil næmi sparnaður íslenskra heimila þannig 50 milljörðum króna að lágmarki. Hagfellt fyrir hluthafa: íslenska ríkið, lífeyrissjóði og almenning Við bjóðum hluthöfum Íslandsbanka, þar með talið íslenska ríkinu sem á 42,5% í bankanum, 5% yfirverð á markaðsvirði bankans, komi til samruna. Hluthafar Íslandsbanka og Arion banka eignast hlutabréf í sameinuðu félagi og hlutur ríkisins í sameinuðu félagi yrði rúm 20%. Eins og ég hef þegar nefnt ætti almenningur með óbeinum hætti í gegnum íslenska ríkið og lífeyrissjóði meirihluta í sameinuðum banka. Leiðin er fær – ef vilji er fyrir hendi Eins og við kynntum á síðasta ári leiðir til að lækka vaxtastig hér á landi höfum við nú kynnt leið til að draga umtalsvert úr kostnaði í íslensku fjármálakerfi. Við erum sannfærð um að neytendur, hluthafar og í raun samfélagið allt myndu njóta góðs af sameinuðum banka og þar með af betra og skilvirkara fjármálakerfi sem gæti enn betur stutt við íslensk heimili, innviðauppbyggingu og vöxt efnahagslífsins. Vilji okkar er skýr. Við teljum um einstakt tækifæri að ræða. Nú er annarra að meta hvort þau deila þeirri framtíðarsýn með okkur. Fyrir áhugasama þá má hér finna bréfið sem Arion banki sendi Íslandsbanka í gær og birt var í kauphöll. Höfundur er bankastjóri Arion banka. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Arion banki Íslandsbanki Fjármálafyrirtæki Mest lesið Halldór 31.05.2025 Halldór Nú er tími til aðgerða: Tóbaks- og nikótínfrítt Ísland Vala Smáradóttir,Jóhanna S. Kristjánsdóttir Skoðun Er ekki tími til kominn að tengja? Kristín María Birgisdóttir Skoðun Barnasáttmáli fyrir öll börn Guðný Björk Eydal,Paola Carenas Skoðun Til hamingju með sjómannadaginn Sigurjón Þórðarson Skoðun Tjáningarfrelsi, gagnrýni og Snorri Másson Birgir Orri Ásgrímsson Skoðun Ójafnvægið sem heimurinn býr við – og skellur á Bakka Erna Bjarnadóttir Skoðun Súrdeigsbrauð, ilmkjarnaolíur og Samtökin 78 Snorri Másson Skoðun Trollveiðar og veiðiráðgjöf Magnús Jónsson Skoðun Eins skýrt og það verður Jóna Hlíf Halldórsdóttir Skoðun Skoðun Skoðun Nú er tími til aðgerða: Tóbaks- og nikótínfrítt Ísland Vala Smáradóttir,Jóhanna S. Kristjánsdóttir skrifar Skoðun Til hamingju með sjómannadaginn Sigurjón Þórðarson skrifar Skoðun Er ekki tími til kominn að tengja? Kristín María Birgisdóttir skrifar Skoðun Barnasáttmáli fyrir öll börn Guðný Björk Eydal,Paola Carenas skrifar Skoðun Ójafnvægið sem heimurinn býr við – og skellur á Bakka Erna Bjarnadóttir skrifar Skoðun Bensínstöðvardíll og Birkimelur Helgi Áss Grétarsson skrifar Skoðun Trollveiðar og veiðiráðgjöf Magnús Jónsson skrifar Skoðun Gríðarlegir hagsmunir í húfi Sigurður Ingi Jóhannsson skrifar Skoðun Skynsamleg forgangsröðun fjár Ragnhildur Jónsdóttir skrifar Skoðun Eins skýrt og það verður Jóna Hlíf Halldórsdóttir skrifar Skoðun Tjáningarfrelsi, gagnrýni og Snorri Másson Birgir Orri Ásgrímsson skrifar Skoðun Að sameinast fjölskyldu sinni Guðrún Brynjólfsdóttir skrifar Skoðun Þögnin sem skapaði ótta – arfleifð Þórarins í Sameyki Sigríður Svanborgardóttir skrifar Skoðun Súrdeigsbrauð, ilmkjarnaolíur og Samtökin 78 Snorri Másson skrifar Skoðun Eru forvarnir í hættu? Dagbjört Harðardóttir skrifar Skoðun Tveir alþingismenn og Gaza Sverrir Agnarsson skrifar Skoðun Hver borgar fyrir ódýrar lóðir? Sara Björg Sigurðardóttir skrifar Skoðun Erum við að lengja dauðann en ekki lífið? Ágúst Ólafur Ágústsson skrifar Skoðun Mikill munur á aðgengi að líknarmeðferð í Evrópu Kristín Lára Ólafsdóttir skrifar Skoðun Sumarið verður nýtt vel til uppbyggingar snjóflóðavarna Jóhann Páll Jóhannsson skrifar Skoðun Verður það að vera Ísrael? Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Dýravernd - frumbyggjahættir Árni Stefán Árnason skrifar Skoðun Stórstraumsfjara mæld - HMS ráðþrota Magnús Guðmundsson skrifar Skoðun Sýnum fordómum ekki umburðarlyndi Snorri Sturluson skrifar Skoðun Landbúnaður á tímamótum – Við þurfum nýja stefnu Guðjón Sigurbjartsson skrifar Skoðun Sjómenn til hamingju! Lilja Rafney Magnúsdóttir skrifar Skoðun Leyfum mennskunni að sigra Anna Hildur Hildibrandsdóttir skrifar Skoðun Fjölskyldan fyrst Hólmfríður Jennýjar Árnadóttir skrifar Skoðun Hvað er markaðsverð á fiski? Sverrir Haraldsson skrifar Skoðun Tími til kerfisbundinna breytinga í samfélagstúlkun – ákall til stjórnvalda Anna Karen Svövudóttir skrifar Sjá meira
Síðastliðinn föstudag lýsti stjórn Arion banka yfir áhuga á að hefja viðræður við stjórn Íslandsbanka um samruna bankanna. Ég átta mig á því að þetta skref kann að hafa komið mörgum á óvart en við tókum það vegna þeirrar sannfæringar að samruni Arion banka og Íslandsbanka gæti orðið til þess að styrkja fjármálakerfið í heild sinni og skila bæði neytendum og hluthöfum bankanna ávinningi. Þetta er reyndar að vissu leyti sami hópurinn því almenningur á beint eða óbeint tæplega 3/4 af fjármálakerfinu í gegnum eignarhald ríkis og lífeyrissjóða. Ef af samruna Arion banka og Íslandsbanka yrði ætti almenningur þannig með óbeinum hætti, í gegnum íslenska ríkið og lífeyrissjóði, meirihluta í sameinuðum banka. Mikilvægt að ræða Íslandsálagið og leiðir til að draga úr því neytendum í hag Undir lok síðasta árs birti ég tvær greinar hér á visir.is þar sem ég fjallaði um vaxtamál og Íslandsálagið, þ.e. ástæður þess að vextir á Íslandi eru almennt hærri en í nágrannalöndum okkar. Þar kom fram að stærsti hluti Íslandsálagsins felst í þeim sérstöku reglum og álögum sem íslensk stjórnvöld hafa ákveðið að leggja á fjármálaþjónustu. Markmið okkar í Arion banka með greinarskrifunum var að benda á að ef vilji væri fyrir hendi hjá íslenskum stjórnvöldum væri unnt að lækka vaxtastig hér á landi. Þannig vildum við vekja athygli á þeim séríslensku aðstæðum og álögum sem hafa í för með sér beinan kostnað fyrir neytendur ásamt því að stuðla að málefnalegri umræðu um fjármálakerfið og framtíð þess. Hlutfallslega dýrt að starfrækja þrjá kerfislega mikilvæga banka í smáu hagkerfi Segja má að þetta skref nú – að lýsa yfir áhuga á samrunaviðræðum við Íslandsbanka – sé rökrétt framhald af greinarskrifum okkar á síðasta ári. Umtalsverður kostnaður og óhagræði fylgir því að starfrækja þrjá banka sem allir flokkast sem kerfislega mikilvæg fjármálafyrirtæki samkvæmt evrópskri löggjöf. Þeir þurfa allir að uppfylla flókið og umfangsmikið regluverk sem er samið með miklu stærri fjármálafyrirtæki í huga – til viðbótar við hinar séríslensku reglur og álögur. Mér vitanlega eru engar aðrar smáar þjóðir sem starfrækja þrjá kerfislega mikilvæga banka sem nær einvörðungu starfa á innanlandsmarkaði. Það kostar einfaldlega of mikið. Hér er ég ekki einungis að vísa í kostnað innan bankanna sjálfra, sem er þó einna mikilvægasti þátturinn, heldur einnig kostnað samfélagsins við umfangsmikið eftirlit með kerfislega mikilvægum bönkum. Neytendur, hluthafar og samfélagið bera þann kostnað með einum eða öðrum hætti og hann er sannarlega hluti af Íslandsálaginu. Samruninn myndi efla samkeppni á fjármálamarkaði Ég er sannfærður um að samruni Arion banka og Íslandsbanka myndi leiða til þess að til yrði skilvirkari og öflugri banki sem myndi efla samkeppni og vera betur í stakk búinn að mæta þörfum viðskiptavina og fjárfesta í auknum mæli í þróun og nýsköpun. Við gerum okkur grein fyrir því að ef til þess kemur að Samkeppniseftirlitið tæki samruna bankanna til umfjöllunar yrði honum sett skilyrði sem hefðu það meðal annars að markmiði að tryggja virka samkeppni á fjármálamörkuðum til framtíðar. Það er reyndar staðreynd að samkeppni á íslenskum fjármálamörkuðum hefur aukist umtalsvert á aðeins áratug eða svo. Í fyrsta lagi má nefna sátt viðskiptabankanna við Samkeppniseftirlitið frá árinu 2017 sem að mörgu leyti efldi samkeppni á íbúðalánamarkaði. Í öðru lagi evrópskt regluverk sem fjármálafyrirtæki starfa eftir og hefur það meginmarkmið að efla samkeppni og styðja við nýja aðila á markaði og í þriðja lagi þá hröðu tækniþróun sem hefur umbreytt fjármálaþjónustu á undanförnum árum og auðveldað nýjum aðilum að hasla sér völl. Í þessu sambandi er rétt að nefna könnun varðandi hreyfanleika neytenda á fjármálamörkuðum sem Gallup framkvæmdi á síðasta ári fyrir Samtök fyrirtækja í fjármálaþjónustu og borin var saman við sambærilega könnun Evrópuráðsins á hreyfanleika neytenda í aðildarríkjum Evrópusambandsins. Niðurstaða þess samanburðar var skýr: Hreyfanleiki neytenda í Evrópu var mestur hér á landi. Könnunin tók meðal annars til þjónustu eins og sparnaðar, íbúðalána og greiðslukorta. Með öðrum orðum er samkeppni á íslenskum fjármálamörkuðum virkari en annars staðar í Evrópu. Ávinningur neytenda að lágmarki 50 milljarðar á 10 ára tímabili Sameinaður banki gæti veitt enn betri þjónustu með lægri tilkostnaði. Því höfum við hjá Arion lýst yfir vilja okkar til að vinna náið með Samkeppniseftirlitinu til að tryggja að 5 milljarðar króna að lágmarki, af þeim árlega sparnaði sem getur náðst fram við samruna Arion banka og Íslandsbanka, skili sér til neytenda. Yfir 10 ára tímabil næmi sparnaður íslenskra heimila þannig 50 milljörðum króna að lágmarki. Hagfellt fyrir hluthafa: íslenska ríkið, lífeyrissjóði og almenning Við bjóðum hluthöfum Íslandsbanka, þar með talið íslenska ríkinu sem á 42,5% í bankanum, 5% yfirverð á markaðsvirði bankans, komi til samruna. Hluthafar Íslandsbanka og Arion banka eignast hlutabréf í sameinuðu félagi og hlutur ríkisins í sameinuðu félagi yrði rúm 20%. Eins og ég hef þegar nefnt ætti almenningur með óbeinum hætti í gegnum íslenska ríkið og lífeyrissjóði meirihluta í sameinuðum banka. Leiðin er fær – ef vilji er fyrir hendi Eins og við kynntum á síðasta ári leiðir til að lækka vaxtastig hér á landi höfum við nú kynnt leið til að draga umtalsvert úr kostnaði í íslensku fjármálakerfi. Við erum sannfærð um að neytendur, hluthafar og í raun samfélagið allt myndu njóta góðs af sameinuðum banka og þar með af betra og skilvirkara fjármálakerfi sem gæti enn betur stutt við íslensk heimili, innviðauppbyggingu og vöxt efnahagslífsins. Vilji okkar er skýr. Við teljum um einstakt tækifæri að ræða. Nú er annarra að meta hvort þau deila þeirri framtíðarsýn með okkur. Fyrir áhugasama þá má hér finna bréfið sem Arion banki sendi Íslandsbanka í gær og birt var í kauphöll. Höfundur er bankastjóri Arion banka.
Nú er tími til aðgerða: Tóbaks- og nikótínfrítt Ísland Vala Smáradóttir,Jóhanna S. Kristjánsdóttir Skoðun
Skoðun Nú er tími til aðgerða: Tóbaks- og nikótínfrítt Ísland Vala Smáradóttir,Jóhanna S. Kristjánsdóttir skrifar
Skoðun Tími til kerfisbundinna breytinga í samfélagstúlkun – ákall til stjórnvalda Anna Karen Svövudóttir skrifar
Nú er tími til aðgerða: Tóbaks- og nikótínfrítt Ísland Vala Smáradóttir,Jóhanna S. Kristjánsdóttir Skoðun