Óskar eftir að á­frýja dómi fyrir mann­dráp af gá­leysi á geð­deild

Héraðsdómur Reykjavíkur sakfelldi Steinu Árnadóttur, hjúkrunarfræðing, fyrir manndráp af gáleysi í byrjun desember. Hún var talin hafa valdið dauða langveiks sjúklings með því að hella ofan í hann næringardrykkjum á geðdeild Landspítalans árið 2021.

Steina hefur óskað eftir leyfi til að áfrýja málinu til Landsréttar sem hefur beiðnina til meðferðar, að því er kemur fram í skriflegu svari embættis ríkissaksóknara við fyrirspurn Vísis.

Almennt er aðeins hægt að áfrýja dómi í sakamáli ef sá ákærði er dæmdur í fangelsi. Þó er hægt að sækja um áfrýjunarleyfi ef úrslit máls hafa verulegt almennt gildi, varða mikilvæga hagsmuni eða ef ekki er útilokað að dómi kunni að verða breytt að verulegu leyti.

Steina var upphaflega sýknuð af ákæru um manndráp í opinberu starfi þar sem héraðsdómur taldi ekkki sannað að hún hefði ætlað sér að drepa sjúklinginn árið 2023. Landsréttur vísaði málinu aftur til héraðs þar sem hann taldi að ákæruvaldið hefði átt að fá tækifæri til þess að færa rök fyrir að Steina hefði gerst sek um manndráp af gáleysi.

Sek um stórfellt gáleysi

Í dómi héraðsdóms í desember kom fram að Steina hefði sýnt af sér stórfellt gáleysi þegar hún hellti tveimur næringardrykkjum upp í sjúklinginn á geðdeild 16. ágúst árið 2021. Sjúklingurinn var kona á sextugsaldri með geðklofa sem var þar að auki veik af lungnabólgu.

Hjúkrunarfræðingurinn hafi reynt að hjálpa konunni en aðferðin sem hún beitti til þess hafi ekki verið viðurkennd og ekki verið fagleg.

Steina neitaði sök fyrir dómi. Hún hélt því fram að henni hefði verið tjáð að matur stæði í konunni og að hún hefði meðal annars gefið henni næringardrykk til að losa um. 

Þrjár ungar samstarfskonur hennar sem voru á vaktinni fullyrtu aftur á móti að hún hefði hellt innihaldi tveggja næringardrykkja ofan í konuna þar til hún missti meðvitund. Steina hefði skipað þeim að halda konunni jafnvel þótt hún hefði gefið til kynna að hún vildi ekki drekka.

Mannlegir og kerfisbundnir þættir

Héraðsdómur taldi í dómi sínum í desember að andlát sjúklingsins hefði verið afleiðing samspils mannlegra og kerfisbundinna þátta sem hefðu ýtt undir óöryggi starfsfólks á geðdeildinni.

Landspítalinn viðurkenndi að aðstæður á geðdeildinni hefðu ekki verið fullnægjandi og að hann hefði brugðist starfsfólki sínu. Ráðist hefði verið í umbætur á geðþjónustunni eftir andlát sjúklingsins.

Á meðal þess sem kom fram við aðalmeðferð málsins á sínum tíma að ekki væri hægt að hringja í innanhússneyðarsímanúmer Landspítalans úr farsímum og að slæm reynsla væri af þjónustunni þar. Þannig kom endurlífgunarteymi Landspítalans aldrei á geðdeildina þegar konan lést heldur sjúkraflutningamenn á sjúkrabíl frá slökkvistöðinni í Skógarhlíð.

Endurlífgunarteymið var ekki kallað til vegna þess að sá sem svaraði í innanhússneyðarsímann taldi ranglega að endurlífgunarteymið sinnti ekki útköllum í geðdeildarbyggingunni.

Þá kom fram að konan sem lést hefði verið flutt á bráðadeild í Fossvogi vegna veikinda sinna fyrr um daginn en hún send til baka á geðdeildina þar sem ekki fékkst yfirseta fyrir hana á bráðadeildinni. Steina var eini hjúkrunarfræðingurinn á vakt þegar konan lést en þeir áttu að vera tveir.