Hinn stóri pakki ósýnilegrar reynslu Matthildur Björnsdóttir skrifar 23. september 2024 18:02 Hinn stóri pakki ósýnilegrar reynslu hefur verið reynsla margra fyrir tíma leyfis til tjáskipta um erfiða reynslu. Veruleikamynd til að útskýra sig þegar dýpt tilfinninga var ekki til í málinu heldur. Það varð þá til þess að mikið af reynslu mannvera fór í geymslu djúpt í kerfum þeirra. Það gerist þegar, og af því að: Viðkomandi einstaklingur hafði ekki baklands styrk til að standa upp fyrir sér gegn slæmum orðum, heilaþvotti og kröfu um þöggun. Hér hef ég komið upp með nýtt orð um þesskonar atvik þegar mjög slæm orð hafa verið sögð við mannveru sem hafði ekkert bakland til að snúa áhrifum þeirra við. Það sem var lært meira en hálfri öld síðar, var að vegna orðanna missti viðkomandi rétt sinn til að finna í sér sem ung kona hvað líf hennar ætti að verða um. Það kostaði hana það: Að hún fékk ekki svigrúm fyrir það sem er atriði í öllum kvenmannslíkömum. Sem er að kerfin í konum eiga rétt á tíma og rúmi til að uppgötva hvað myndi birtast. Hvort það væri hin konum ætlaða móðurþráar upplifun tækifæri til að rísa. Eða ef líf viðkomandi konu ætti að snúast um önnur mikilvæg verkefni. Hvers vegna var flókið að skilgreina, en frá þunga orðanna endaði hún í vanvirku hjónabandi, þar sem tvö fín börn komu frá. En dæmið fór ekki eins og hefði átt að vera. 21. öldin veitti að lokum svör við hinum dýpri atriðum og afleiðingum Orðin höfðu sett langa þykka rennihurð upp hið innra sem var rammlæst þangað til orð utan að komu sem opnuðu hana. En orð Peter A Levine voru þau orð sem útskýrðu það í smáatriðum hvað hafði gerst. Áhrif orðanna komu svo fullkomlega skýrt og upp í ljósið við orð Peter A Levine: Að áfall sjokkeri heilann, lami tjáskipti, og frysti líkamann. Það þýðir í öðrum orðum að við árásir á rétt mannvera virki sem mikilvægum hluta sálar þeirra sé sökkt í hyldýpi í iðrum líkamans. Það var mikið sjokk að átta sig á þessu meira en hálfri öld síðar. Þegar hún sá að hún hafði verið meira sem barnapía en sönn móðir. Það voru í raun líka önnur atriði í samfélaginu sem höfðu ollið eða ýtt undir slíkt ástand. Þar sem ég veit um hliðstæðar reynslur varðandi nokkrar konur. Er að það hefur verið veruleiki þarna inni í ótal konum víða um heimsem hafi endað með það ástand í sér. Karlmenn hafa auðvitað líka fengið slíka skammta, þó að ég hafi ekki beinar sögur um það hér. En hitti mann hér sem fékk slæma útreið frá foreldrum sínum, reynsla sem hann lýsti sem kostaði hann mest sem karlkyn nýtur. Þau áhrif rændu hann stórum hluta mikilvægra tækifæra. Slíkt gerist vegna þess hve stórum og mikilvægum rétti var tekinn af þeim einstaklingum með slæmum munnlegum árásum. Þessi þrjú tilfelli eru bara smá dæmi um slíkar afleiðingar, að í þeim innri heimi sem slíkt gerist, þá virkar það sem að þykk „Rennihurð þungrar orku sjokks hafi verið sett upp og henni læst“. Í öðru tilfelli var það hreinlega allt líf einnar konu á mínum aldri áður en hún áttaði sig á áhrifum konunnar sem ól hana upp og hvað þau höfðu gert lífi hennar. Það voru hörð orð sem sú kona byrjaði að heilaþvo hana til áður en hún náði kynþroska aldri. Það var gert í þeim tilgangi að hindra hana í að læra almennt um lífið. Hún heilaþvoði hana, til að verja miklu hluta tíma lífs síns í að bíða eftir manni á Hvítum Hesti. Hlutur sem gerðist aldrei. Önnur kona hér í Ástralíu hafði sótt um háskóla í Bandaríkjunum en hélt að hún hefði ekki verið samþykkt fyrir það.Svo eftir ótal ár lærði hún að móðir hennar hafði séð bréfið og stolið því. Sem gæti hafa verið, af því að hún vildi ekki að dóttirin færi. Frá orðum Thomas Hubl, og ekki síður orðum Peter A Levine hefur mikið af því að lokum komið upp í birtuna. Frá Thomas Hubl að slíkt fari beint inn í taugakerfin og niður kynslóðirnar. Svo lýsir Peter því á þennan beina máta hvernig það gerist: Slæm reynsla sjokki heilabúið, lami tjáningu og frysti taugakerfi líkamans. Undirvitundin setur það í frysti í taugakerfunum þegar enginn möguleiki var eða er fyrir tjáningu um það sem gerðist og braut sjálfvirði manneskjunnar niður. Það er mikil vinna fólgin í að byggja slíkt upp seinna, en getur gerst með réttri hjálp, bókum og fræðslu. Uppljómun um slíkt getur samt ekki alltaf bætt fyrir tjón og missi sem slík atvik sköpuðu. Það gætu verið þúsundir einstaklinga á Íslandi að lifa frá slíkum missi. Og það hugsanlega fyrir suma án þess að muna eða gera sér grein fyrir því. Það gæti hugsanlega átt meira við fyrir og í eldri kynslóðinni sem var ung þegar viðhorf og verðgildi voru ansi hörð. Og oft fyrir að ofur einfalda tilveruna.Ekki síst slæma meðferð sem átti þá að „fyrir gefa“ sem ég upplifði á þeim árum að ætlast væri til að því væri sópað undir teppin. Og að maður ætti ekki að ætlast til betri framkomu í geranda. Nýja útgáfan af því orði, er að það eigi ekki að sópa slíku undir teppin, heldur að aðskilja sig frá eðli árásar, og vænta úrlausnar. Með meiri tólum, þekkingu, innsæi og stofnunum sem veita tilfinningalega hjálp er þá vonandi möguleiki fyrir einhverjar sem átti sig á hvað gerðist að sortera það út eins vel og hægt sé. Tjáningin er leið til losunar. Höfundur er Íslendingur sem hefur verið búsettur í Ástralíu um langan tíma. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Matthildur Björnsdóttir Mest lesið Er þetta alvöru? Bjarni Karlsson Skoðun Skilaboð hátíðarinnar Skúli S. Ólafsson Skoðun Opið bréf til valkyrjanna þriggja Björn Sævar Einarsson Skoðun „Forðastu múslímana,“ sögðu öfgahægrimenn mér Guðni Freyr Öfjörð Skoðun Gott knatthús veldur deilum Stefán Már Gunnlaugsson Skoðun Halldór 22.12.2024 Halldór Baldursson Halldór Nýr kafli í sögu ESB Michael Mann Skoðun Aðildarviðræður Íslands og Evrópusambandsins Jón Frímann Jónsson Skoðun Hugum að loftgæðum, heilsu og sjálfbærni um jólin – eigum loftgæða jól! Heiða Mjöll Stefánsdóttir,Sylgja Dögg Sigurjónsdóttir Skoðun Gagnaver auka hagkvæmni í fjarskiptum Íslands við umheiminn Þorvarður Sveinsson Skoðun Skoðun Skoðun Skilaboð hátíðarinnar Skúli S. Ólafsson skrifar Skoðun Er þetta alvöru? Bjarni Karlsson skrifar Skoðun Hugum að loftgæðum, heilsu og sjálfbærni um jólin – eigum loftgæða jól! Heiða Mjöll Stefánsdóttir,Sylgja Dögg Sigurjónsdóttir skrifar Skoðun Raforkunotkun gagnavera minnkað mikið Tinna Traustadóttir skrifar Skoðun Gott knatthús veldur deilum Stefán Már Gunnlaugsson skrifar Skoðun Göngum fyrir friði Guttormur Þorsteinsson skrifar Skoðun Skammtatölvur: Framtíð tölvunarfræði og bylting í útreikningum Sigvaldi Einarsson skrifar Skoðun Hamingjan sem leiðarljós menntakerfisins Reynir Böðvarsson skrifar Skoðun Gagnaver auka hagkvæmni í fjarskiptum Íslands við umheiminn Þorvarður Sveinsson skrifar Skoðun Aðildarviðræður Íslands og Evrópusambandsins Jón Frímann Jónsson skrifar Skoðun „Forðastu múslímana,“ sögðu öfgahægrimenn mér Guðni Freyr Öfjörð skrifar Skoðun 2027 væri hálfkák Ole Anton Bieltvedt skrifar Skoðun Hvað eru jólin fyrir þér? Hugrún Sigurjónsdóttir skrifar Skoðun Landið helga? Ingólfur Steinsson skrifar Skoðun Að sinna orkuþörf almennings Kristín Linda Árnadóttir skrifar Skoðun Tímamót Jón Steindór Valdimarsson skrifar Skoðun Menntun fyrir Hans Vögg Þuríður Magnúsína Björnsdóttir skrifar Skoðun Þegar Samtök verslunar og þjónustu vita betur Erna Bjarnadóttir skrifar Skoðun Dans verkalýðsleiðtoga í kringum gullkálfinn Ole Anton Bieltvedt skrifar Skoðun Jól í sól versus jóla í dimmu Matthildur Björnsdóttir skrifar Skoðun Mikilvægi samgöngusáttmála fyrir Vestfirði Sigríður Ólöf Kristjánsdóttir,Unnar Hermannsson,Halldór Halldórsson skrifar Skoðun Opið bréf til valkyrjanna þriggja Björn Sævar Einarsson skrifar Skoðun Kæri Grímur Grímsson – sakamaður gengur laus? Árni Guðmundsson skrifar Skoðun Er janúar leiðinlegasti mánuður ársins? Dagbjört Harðardóttir skrifar Skoðun Svar við hótunum Eflingar Sigurður G. Guðjónsson skrifar Skoðun Er aukin fræðsla um kólesteról og mettaða fitu virkilega upplýsingaóreiða? Sigurður Örn Ragnarsson skrifar Skoðun Manni verður kalt ef maður pissar í skóinn sinn Guðríður Eldey Arnardóttir skrifar Skoðun Skautun eða tvíhyggja? Þóra Pétursdóttir skrifar Skoðun Egóið er í hégómanum Skúli S. Ólafsson skrifar Skoðun Dæmalaus málflutningur Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Sjá meira
Hinn stóri pakki ósýnilegrar reynslu hefur verið reynsla margra fyrir tíma leyfis til tjáskipta um erfiða reynslu. Veruleikamynd til að útskýra sig þegar dýpt tilfinninga var ekki til í málinu heldur. Það varð þá til þess að mikið af reynslu mannvera fór í geymslu djúpt í kerfum þeirra. Það gerist þegar, og af því að: Viðkomandi einstaklingur hafði ekki baklands styrk til að standa upp fyrir sér gegn slæmum orðum, heilaþvotti og kröfu um þöggun. Hér hef ég komið upp með nýtt orð um þesskonar atvik þegar mjög slæm orð hafa verið sögð við mannveru sem hafði ekkert bakland til að snúa áhrifum þeirra við. Það sem var lært meira en hálfri öld síðar, var að vegna orðanna missti viðkomandi rétt sinn til að finna í sér sem ung kona hvað líf hennar ætti að verða um. Það kostaði hana það: Að hún fékk ekki svigrúm fyrir það sem er atriði í öllum kvenmannslíkömum. Sem er að kerfin í konum eiga rétt á tíma og rúmi til að uppgötva hvað myndi birtast. Hvort það væri hin konum ætlaða móðurþráar upplifun tækifæri til að rísa. Eða ef líf viðkomandi konu ætti að snúast um önnur mikilvæg verkefni. Hvers vegna var flókið að skilgreina, en frá þunga orðanna endaði hún í vanvirku hjónabandi, þar sem tvö fín börn komu frá. En dæmið fór ekki eins og hefði átt að vera. 21. öldin veitti að lokum svör við hinum dýpri atriðum og afleiðingum Orðin höfðu sett langa þykka rennihurð upp hið innra sem var rammlæst þangað til orð utan að komu sem opnuðu hana. En orð Peter A Levine voru þau orð sem útskýrðu það í smáatriðum hvað hafði gerst. Áhrif orðanna komu svo fullkomlega skýrt og upp í ljósið við orð Peter A Levine: Að áfall sjokkeri heilann, lami tjáskipti, og frysti líkamann. Það þýðir í öðrum orðum að við árásir á rétt mannvera virki sem mikilvægum hluta sálar þeirra sé sökkt í hyldýpi í iðrum líkamans. Það var mikið sjokk að átta sig á þessu meira en hálfri öld síðar. Þegar hún sá að hún hafði verið meira sem barnapía en sönn móðir. Það voru í raun líka önnur atriði í samfélaginu sem höfðu ollið eða ýtt undir slíkt ástand. Þar sem ég veit um hliðstæðar reynslur varðandi nokkrar konur. Er að það hefur verið veruleiki þarna inni í ótal konum víða um heimsem hafi endað með það ástand í sér. Karlmenn hafa auðvitað líka fengið slíka skammta, þó að ég hafi ekki beinar sögur um það hér. En hitti mann hér sem fékk slæma útreið frá foreldrum sínum, reynsla sem hann lýsti sem kostaði hann mest sem karlkyn nýtur. Þau áhrif rændu hann stórum hluta mikilvægra tækifæra. Slíkt gerist vegna þess hve stórum og mikilvægum rétti var tekinn af þeim einstaklingum með slæmum munnlegum árásum. Þessi þrjú tilfelli eru bara smá dæmi um slíkar afleiðingar, að í þeim innri heimi sem slíkt gerist, þá virkar það sem að þykk „Rennihurð þungrar orku sjokks hafi verið sett upp og henni læst“. Í öðru tilfelli var það hreinlega allt líf einnar konu á mínum aldri áður en hún áttaði sig á áhrifum konunnar sem ól hana upp og hvað þau höfðu gert lífi hennar. Það voru hörð orð sem sú kona byrjaði að heilaþvo hana til áður en hún náði kynþroska aldri. Það var gert í þeim tilgangi að hindra hana í að læra almennt um lífið. Hún heilaþvoði hana, til að verja miklu hluta tíma lífs síns í að bíða eftir manni á Hvítum Hesti. Hlutur sem gerðist aldrei. Önnur kona hér í Ástralíu hafði sótt um háskóla í Bandaríkjunum en hélt að hún hefði ekki verið samþykkt fyrir það.Svo eftir ótal ár lærði hún að móðir hennar hafði séð bréfið og stolið því. Sem gæti hafa verið, af því að hún vildi ekki að dóttirin færi. Frá orðum Thomas Hubl, og ekki síður orðum Peter A Levine hefur mikið af því að lokum komið upp í birtuna. Frá Thomas Hubl að slíkt fari beint inn í taugakerfin og niður kynslóðirnar. Svo lýsir Peter því á þennan beina máta hvernig það gerist: Slæm reynsla sjokki heilabúið, lami tjáningu og frysti taugakerfi líkamans. Undirvitundin setur það í frysti í taugakerfunum þegar enginn möguleiki var eða er fyrir tjáningu um það sem gerðist og braut sjálfvirði manneskjunnar niður. Það er mikil vinna fólgin í að byggja slíkt upp seinna, en getur gerst með réttri hjálp, bókum og fræðslu. Uppljómun um slíkt getur samt ekki alltaf bætt fyrir tjón og missi sem slík atvik sköpuðu. Það gætu verið þúsundir einstaklinga á Íslandi að lifa frá slíkum missi. Og það hugsanlega fyrir suma án þess að muna eða gera sér grein fyrir því. Það gæti hugsanlega átt meira við fyrir og í eldri kynslóðinni sem var ung þegar viðhorf og verðgildi voru ansi hörð. Og oft fyrir að ofur einfalda tilveruna.Ekki síst slæma meðferð sem átti þá að „fyrir gefa“ sem ég upplifði á þeim árum að ætlast væri til að því væri sópað undir teppin. Og að maður ætti ekki að ætlast til betri framkomu í geranda. Nýja útgáfan af því orði, er að það eigi ekki að sópa slíku undir teppin, heldur að aðskilja sig frá eðli árásar, og vænta úrlausnar. Með meiri tólum, þekkingu, innsæi og stofnunum sem veita tilfinningalega hjálp er þá vonandi möguleiki fyrir einhverjar sem átti sig á hvað gerðist að sortera það út eins vel og hægt sé. Tjáningin er leið til losunar. Höfundur er Íslendingur sem hefur verið búsettur í Ástralíu um langan tíma.
Hugum að loftgæðum, heilsu og sjálfbærni um jólin – eigum loftgæða jól! Heiða Mjöll Stefánsdóttir,Sylgja Dögg Sigurjónsdóttir Skoðun
Skoðun Hugum að loftgæðum, heilsu og sjálfbærni um jólin – eigum loftgæða jól! Heiða Mjöll Stefánsdóttir,Sylgja Dögg Sigurjónsdóttir skrifar
Skoðun Mikilvægi samgöngusáttmála fyrir Vestfirði Sigríður Ólöf Kristjánsdóttir,Unnar Hermannsson,Halldór Halldórsson skrifar
Skoðun Er aukin fræðsla um kólesteról og mettaða fitu virkilega upplýsingaóreiða? Sigurður Örn Ragnarsson skrifar
Hugum að loftgæðum, heilsu og sjálfbærni um jólin – eigum loftgæða jól! Heiða Mjöll Stefánsdóttir,Sylgja Dögg Sigurjónsdóttir Skoðun