Hvað er þjóðarmorð? Miriam Petra Ómarsdóttir Awad skrifar 4. ágúst 2024 18:30 Þar sem ég þekki hugtakið sjálf einungis út frá fræðilegu samhengi sem getur verið þungt og erfitt að útskýra, vildi ég deila þýðingu minni á persónulegri lýsingu Bisan Owda á aðstæðum sínum, sem hún birti fyrir nokkrum dögum. Bisan er kvikmyndagerðarkona og ferðalangur, sem eyddi mestum tíma áður fyrr í að búa til ferðamyndbönd og skemmtimyndbönd fyrir börn, en hefur nú verið á linnulausum flótta í 10 mánuði. Ég læt Bisan um orðið: „Svo virðist vera sem margt fólk skilur ekki alveg hvað þjóðarmorð þýðir. Það er alveg eðlilegt af því að slíkt gerist aðeins einu sinni á tíma hverrar kynslóðar, þetta er ekki hversdagslegt fyrirbæri. Þjóðarmorð geta jafnvel átt sér stað bara einu á öld, og koma þá líklegast aðallega fyrir fólk sem lifir undir hernámi eins og við. Mig langar að segja ykkur frá því hvað þjóðarmorð þýðir, samkvæmt minni upplifun af því. Þjóðarmorð er ekki einungis fólgið í herþotunum sem fljúga yfir höfðum okkar, með háþróuðustu vopn sem fyrirfinnast til að myrða óvopnaða almenna borgara. Eftir að þessir óvopnuðu almennu borgarar hafa verið myrtir og húsin þeirra lögð í rúst, lifa einhverjir af og reyna að flýja, hrekjast á flótta. Þau skilja eftir matinn sinn, vatn, föt, allar persónulegar eigur, peninga og lyf og leggjast á flótta í 40 gráðu hita. Það eru engar samgöngur af því að það er ekkert bensín, þar sem hernámið bannar að það sé flutt yfir lokuð landamærin, og þar fyrir utan eru allir bílarnir bilaðir og engir bifvélavirkjar eftir til að laga þá. Þú getur ekki einu sinni fundið asna við kerru, því asnarnir eru úrvinda og deyja í hrönnum. Þannig að þú gengur af stað í miðjum rústunum. Ef heppnin er með þér nærðu að finna svæði til að reisa þér tjald. Í námunda við tjaldið rennur svo skólp, vatn sem er ekki bara skítugt heldur mengað með lömunarveiki, lifrabólgu A og malaríu. Það eru 99% líkur á að barnið þitt fái þessa sjúkdóma, kannski yngsta barnið sem er mest veikburða og næst því að upplifa vökvaskort. Þú ferð næst á sjúkrahúsið en það er ekki hægt að sinna barninu þínu því á sjúkrahúsgólfinu er ekki þverfótað fyrir líkamspörtum og líkum þeirra sem hafa fallið í sprengjuregni. Þegar kemur að þér mun læknirinn segja þér að það sé ekki hægt að sjúkdómsgreina neinn vegna þess að sjúkrahúsin hafa verið starfrækt í 10 mánuði án þess að fá þann búnað sem þau þurfa til að sinna slíku. Læknirinn segir, „mér þykir það leitt, ég get ekki sinnt barninu þínu”, sem er verulegau uppþornað eftir að hafa drukkið óhreint og mengað vatn. Vírusinn mun drepa það, áður en það sveltur. Það er svo mjótt að beinin sjást. Við eigum ekki vökva í æð eða sýklalyf fyrir sárin sem myndast af skítnum og flóabitunum sem fylgja því að búa í þessum aðstæðum. Þjóðarmorð er allt það hræðilegasta sem þú getur hugsað þér, sameinað. Þjóðarmorð er að verða vitni af því sem ég hef lýst hér að ofan, og svo að þurfa að grafa gröf ástvinar þíns með berum höndum. Þjóðarmorð er að vera svangur, tapa trú á mannlegum gildum og fá ekki aðstoð frá neinum. Borgin þín er óþekkjanleg. Hún var vissulega undir hernámi og fátæk fyrir, en var þó ekki svo illa stödd að fólk myndi deyja úr hungri eða fara svangt að sofa. Nú deyr fólk úr hungri og fer að sofa glorhungrað á hverjum degi. Í rauninni hefur það orðið óeðlilegt að ná fullum nætursvefni, enda getur enginn hjálpað neinum lengur. Að lifa af er orðið óbærilega erfitt. Dauðinn er auðveldasti kosturinn. Þannig er þjóðarmorð. Gætið ykkar þegar þið hugsið, „hvernig vita þessir blaðamenn að þetta svæði muni verða sprengt?” Af því að hernámið blekkir ykkur og lætur ykkur halda að það sendi viðvörunarmerki til Gaza. Eftir hverjar 200-300 sprengur „varar hernámið okkur við” með varnarskoti sem drepur líka og eyðileggur. Ég vil ekki heldur að neinn segi „það er augljóst, þau eru með núðlur, ég hef séð það á myndunum þegar ég rýni í þær, þau eru með mat”. Jæja, eftir10 mánuði af manngerðri hungursneyð og hindrunum hernámsins frá því að hleypa öllum þeim mat sem heimurinn hefur reynt að senda okkur í formi hjálpargagna vegna hörmunganna, þá opnar hernámið sína eigin landamærastöð (Karem Abu Salem) og sendir okkur mat sem þau telja sjálf vera rusl. Hernámið stöðvar líka innflutning á lyfjum, lækningabúnaði og hreinlætisvörum. Þú gætir spurt þig, „hvers vegna að koma í veg fyrir lyf og hreinlætisvörur, sérstaklega?”. Nú, hreinlætisvörurnar eru ekki leyfðar svo við getum ekki þvegið okkur um hendurnar, þvegið á okkur andlitið eða þvegið fötin okkar, þannig að við verðum veik af bólusótt og maurakláða - og þegar við leitum okkur læknisaðstoðar þá fáum við ekki lyf. Þetta er lexía sem ég bið til Guðs að þú þurfir aldrei að ganga í gegnum. Og eitt að lokum, þar sem ég er að kafna af þessu þjóðarmorði og langar að létta aðeins á mér: Þjóðarmorð er að horfa á allt klárast og eyðileggast. Allt. Þig langar að laga skóna þína eða sauma saman skyrtuna þína, en þú getur það ekki. Þjóðarmorð er að finna ekki stuttermabol til að klæðast í sumarhitanum. Þjóðarmorð er að klæðast sömu skyrtunni í 10 mánuði, af því að það er skyrtan sem þú klæddist þegar þú flúðir að heiman, heimilinu sem þér hefur verið meinaður aðgangur að allan þennan tíma. Það er það sem þjóðarmorð er. Ég vona að þú upplifir aldrei á eigin skinni að það sem ég segi er satt. Þjóðarmorð er þegar manneskjan er uppgefin, allar vélar eru uppgefnar, öll fötin eru uppgefin, tjöldin eru uppgefin, landið er uppgefið, veggirnir eru uppgefnir. Þjóðarmorð er endir alls lífs, á meðan hernámsvaldið er mjög meðvitað um að ástandið sem það skapar er ekki bara stríðsástand með vopnabrölti, heldur líffræðilegt og andlegt stríðsástand. Andlegt af því að fólk er stanslaust uppgefið því það er stanslaust á flótta. Fólk flýr burt frá einu svæði á meðan annað fólk flýr inn á þetta sama svæði. Enginn veit hvert á að fara. Allstaðar á Gaza fær fólk skipanir um að yfirgefa svæðið. Þú flýrð frá norðri til suðurs og þú færð ekki að snúa aftur norður. Þú getur ekki flutt hlutina þína frá einum stað til annars, því þú veist ekki hvort staðurinn sem þú flýrð til mun skyndilega breytast í sprengjusvæði og þér gert að flýja þaðan aftur. Þú getur ekki farið á flótta neitt meðferðis, hvað þá reynt að flytja eldra fólk eða fatlað fólk úr fjölskyldunni með þér. Líffræðilegt stríð er að fá allskonar vírusa og sjúkdóma sem búið er að útrýma í nútíma samfélögum með réttum lyfjum, eins og lömunarveiki, lifrarbólgu og malaríu, nema nú eru engin lyf til fyrir þig. Vopnabröltið veldur svo því að á hverjum degi er sprengjum varpað á fólk, það er drepið og bókstaflega sprengt í tætlur með nýjustu tækni, upp að því marki að læknar segja „við höfum aldrei séð slík meiðsl áður”. Svo þú áttar þig á því að í ofan á lag þá ertu einhvers konar tilraunadýr. Það er þjóðarmorð. Þetta er þjóðarmorð.” Ég læt orð Bisan Owda duga að sinni og vona að eftir lesturinn séuð þið einhvers vísari - og fyllist jafnvel baráttuhug fyrir að þessu linni. Því það væri sannarlega mín ósk að ef slíkar hörmungar myndu henda mig og okkar þjóð þá myndu aðrir láta sig það varða. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Mest lesið Er Ísrael ennþá útvalin þjóð Guðs? Ómar Torfason Skoðun Flokkurinn hans Gunnars Smára? Guðbergur Egill Eyjólfsson Skoðun Falleinkunn skólakerfis? Helga Þórisdóttir Skoðun Hver borgar brúsann? Ingibjörg Isaksen Skoðun Hvers vegna berðu kross? Hrafnhildur Sigurðardóttir Skoðun Stærsta framfaraskref í námsmati íslenskra barna í áratugi Guðmundur Ingi Kristinsson Skoðun Sniðgangan á Rapyd slær öll met Björn B. Björnsson Skoðun Þannig gerum við þetta? Ísak Ernir Kristinsson Skoðun Miðflokkurinn – Rödd skynseminnar í borginni Ómar Már Jónsson Skoðun Ísland gjaldþrota vegna fatlaðs fólks? Alma Ýr Ingólfsdóttir Skoðun Skoðun Skoðun Er Ísrael ennþá útvalin þjóð Guðs? Ómar Torfason skrifar Skoðun Flokkurinn hans Gunnars Smára? Guðbergur Egill Eyjólfsson skrifar Skoðun Raforkuverð: Stórnotendur og almenningur Ingvar Júlíus Baldursson skrifar Skoðun Hætt við að hækka ekki skatta á almenning Bryndís Haraldsdóttir skrifar Skoðun Skattafíkn í skjóli réttlætis: Tímavélin stillt á 2012 Kristinn Karl Brynjarsson skrifar Skoðun Hver borgar brúsann? Ingibjörg Isaksen skrifar Skoðun Hvers vegna berðu kross? Hrafnhildur Sigurðardóttir skrifar Skoðun Þannig gerum við þetta? Ísak Ernir Kristinsson skrifar Skoðun Stærsta framfaraskref í námsmati íslenskra barna í áratugi Guðmundur Ingi Kristinsson skrifar Skoðun Falleinkunn skólakerfis? Helga Þórisdóttir skrifar Skoðun Þjónusta sem gleður – skilar sér beint í kassann Margrét Reynisdóttir skrifar Skoðun Hvar er auðlindarentan? Birta Karen Tryggvadóttir skrifar Skoðun Miðflokkurinn – Rödd skynseminnar í borginni Ómar Már Jónsson skrifar Skoðun Virði barna og ungmenna Álfhildur Leifsdóttir,Hólmfríður Jennýjar Árnadóttir skrifar Skoðun Sættir þú þig við þetta? Jón Pétur Zimsen skrifar Skoðun Alþingi gleymir aftur fötluðum börnum Lúðvík Júlíusson skrifar Skoðun Lægri gjöld, fleiri tækifæri Bragi Bjarnason skrifar Skoðun Tölum um stóra valdaframsalsmálið Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Litla landið sem kennir heiminum – Ísland og þróunarsamvinna í gegnum menntun GRÓ skólanna Verena Karlsdóttir,Hreiðar Þór Valtýsson,Þór Heiðar Ásgeirsson skrifar Skoðun Öflugar varnir krefjast stöndugra fréttamiðla Sigríður Dögg Auðunsdóttir skrifar Skoðun Gott frumvarp, en hvað með verklagið? Bogi Ragnarsson skrifar Skoðun Augnablikið Magnús Jóhann Hjartarson skrifar Skoðun Listnám er lífsbjörg – opið bréf til ráðherra mennta, félags og heilbrigðismála, til stuðnings Söngskóla Sigurðar Demetz Dagbjört Andrésdóttir skrifar Skoðun Það þarf ekki að biðjast afsökunar á því að segja satt Þórður Snær Júlíusson skrifar Skoðun Lífeyrissjóðirnir og Íslandsbanki, hluthafafundur á mánudag Bolli Héðinsson skrifar Skoðun „Þegar arkitektinn fer á flug“ - opinber umræða á villigötum Eyrún Arnarsdóttir skrifar Skoðun Heilbrigðiskerfið þarf stjórnvöld með bein í nefinu Svandís Svavarsdóttir skrifar Skoðun Börn eru hvorki veiðigjöld né öryggis- og varnarmál Grímur Atlason skrifar Skoðun Í vörn gegn sjálfum sér? Ólafur Stephensen skrifar Skoðun Mig langar að byggja heim með frið og umlykja með ást Guðmunda G. Guðmundsdóttir skrifar Sjá meira
Þar sem ég þekki hugtakið sjálf einungis út frá fræðilegu samhengi sem getur verið þungt og erfitt að útskýra, vildi ég deila þýðingu minni á persónulegri lýsingu Bisan Owda á aðstæðum sínum, sem hún birti fyrir nokkrum dögum. Bisan er kvikmyndagerðarkona og ferðalangur, sem eyddi mestum tíma áður fyrr í að búa til ferðamyndbönd og skemmtimyndbönd fyrir börn, en hefur nú verið á linnulausum flótta í 10 mánuði. Ég læt Bisan um orðið: „Svo virðist vera sem margt fólk skilur ekki alveg hvað þjóðarmorð þýðir. Það er alveg eðlilegt af því að slíkt gerist aðeins einu sinni á tíma hverrar kynslóðar, þetta er ekki hversdagslegt fyrirbæri. Þjóðarmorð geta jafnvel átt sér stað bara einu á öld, og koma þá líklegast aðallega fyrir fólk sem lifir undir hernámi eins og við. Mig langar að segja ykkur frá því hvað þjóðarmorð þýðir, samkvæmt minni upplifun af því. Þjóðarmorð er ekki einungis fólgið í herþotunum sem fljúga yfir höfðum okkar, með háþróuðustu vopn sem fyrirfinnast til að myrða óvopnaða almenna borgara. Eftir að þessir óvopnuðu almennu borgarar hafa verið myrtir og húsin þeirra lögð í rúst, lifa einhverjir af og reyna að flýja, hrekjast á flótta. Þau skilja eftir matinn sinn, vatn, föt, allar persónulegar eigur, peninga og lyf og leggjast á flótta í 40 gráðu hita. Það eru engar samgöngur af því að það er ekkert bensín, þar sem hernámið bannar að það sé flutt yfir lokuð landamærin, og þar fyrir utan eru allir bílarnir bilaðir og engir bifvélavirkjar eftir til að laga þá. Þú getur ekki einu sinni fundið asna við kerru, því asnarnir eru úrvinda og deyja í hrönnum. Þannig að þú gengur af stað í miðjum rústunum. Ef heppnin er með þér nærðu að finna svæði til að reisa þér tjald. Í námunda við tjaldið rennur svo skólp, vatn sem er ekki bara skítugt heldur mengað með lömunarveiki, lifrabólgu A og malaríu. Það eru 99% líkur á að barnið þitt fái þessa sjúkdóma, kannski yngsta barnið sem er mest veikburða og næst því að upplifa vökvaskort. Þú ferð næst á sjúkrahúsið en það er ekki hægt að sinna barninu þínu því á sjúkrahúsgólfinu er ekki þverfótað fyrir líkamspörtum og líkum þeirra sem hafa fallið í sprengjuregni. Þegar kemur að þér mun læknirinn segja þér að það sé ekki hægt að sjúkdómsgreina neinn vegna þess að sjúkrahúsin hafa verið starfrækt í 10 mánuði án þess að fá þann búnað sem þau þurfa til að sinna slíku. Læknirinn segir, „mér þykir það leitt, ég get ekki sinnt barninu þínu”, sem er verulegau uppþornað eftir að hafa drukkið óhreint og mengað vatn. Vírusinn mun drepa það, áður en það sveltur. Það er svo mjótt að beinin sjást. Við eigum ekki vökva í æð eða sýklalyf fyrir sárin sem myndast af skítnum og flóabitunum sem fylgja því að búa í þessum aðstæðum. Þjóðarmorð er allt það hræðilegasta sem þú getur hugsað þér, sameinað. Þjóðarmorð er að verða vitni af því sem ég hef lýst hér að ofan, og svo að þurfa að grafa gröf ástvinar þíns með berum höndum. Þjóðarmorð er að vera svangur, tapa trú á mannlegum gildum og fá ekki aðstoð frá neinum. Borgin þín er óþekkjanleg. Hún var vissulega undir hernámi og fátæk fyrir, en var þó ekki svo illa stödd að fólk myndi deyja úr hungri eða fara svangt að sofa. Nú deyr fólk úr hungri og fer að sofa glorhungrað á hverjum degi. Í rauninni hefur það orðið óeðlilegt að ná fullum nætursvefni, enda getur enginn hjálpað neinum lengur. Að lifa af er orðið óbærilega erfitt. Dauðinn er auðveldasti kosturinn. Þannig er þjóðarmorð. Gætið ykkar þegar þið hugsið, „hvernig vita þessir blaðamenn að þetta svæði muni verða sprengt?” Af því að hernámið blekkir ykkur og lætur ykkur halda að það sendi viðvörunarmerki til Gaza. Eftir hverjar 200-300 sprengur „varar hernámið okkur við” með varnarskoti sem drepur líka og eyðileggur. Ég vil ekki heldur að neinn segi „það er augljóst, þau eru með núðlur, ég hef séð það á myndunum þegar ég rýni í þær, þau eru með mat”. Jæja, eftir10 mánuði af manngerðri hungursneyð og hindrunum hernámsins frá því að hleypa öllum þeim mat sem heimurinn hefur reynt að senda okkur í formi hjálpargagna vegna hörmunganna, þá opnar hernámið sína eigin landamærastöð (Karem Abu Salem) og sendir okkur mat sem þau telja sjálf vera rusl. Hernámið stöðvar líka innflutning á lyfjum, lækningabúnaði og hreinlætisvörum. Þú gætir spurt þig, „hvers vegna að koma í veg fyrir lyf og hreinlætisvörur, sérstaklega?”. Nú, hreinlætisvörurnar eru ekki leyfðar svo við getum ekki þvegið okkur um hendurnar, þvegið á okkur andlitið eða þvegið fötin okkar, þannig að við verðum veik af bólusótt og maurakláða - og þegar við leitum okkur læknisaðstoðar þá fáum við ekki lyf. Þetta er lexía sem ég bið til Guðs að þú þurfir aldrei að ganga í gegnum. Og eitt að lokum, þar sem ég er að kafna af þessu þjóðarmorði og langar að létta aðeins á mér: Þjóðarmorð er að horfa á allt klárast og eyðileggast. Allt. Þig langar að laga skóna þína eða sauma saman skyrtuna þína, en þú getur það ekki. Þjóðarmorð er að finna ekki stuttermabol til að klæðast í sumarhitanum. Þjóðarmorð er að klæðast sömu skyrtunni í 10 mánuði, af því að það er skyrtan sem þú klæddist þegar þú flúðir að heiman, heimilinu sem þér hefur verið meinaður aðgangur að allan þennan tíma. Það er það sem þjóðarmorð er. Ég vona að þú upplifir aldrei á eigin skinni að það sem ég segi er satt. Þjóðarmorð er þegar manneskjan er uppgefin, allar vélar eru uppgefnar, öll fötin eru uppgefin, tjöldin eru uppgefin, landið er uppgefið, veggirnir eru uppgefnir. Þjóðarmorð er endir alls lífs, á meðan hernámsvaldið er mjög meðvitað um að ástandið sem það skapar er ekki bara stríðsástand með vopnabrölti, heldur líffræðilegt og andlegt stríðsástand. Andlegt af því að fólk er stanslaust uppgefið því það er stanslaust á flótta. Fólk flýr burt frá einu svæði á meðan annað fólk flýr inn á þetta sama svæði. Enginn veit hvert á að fara. Allstaðar á Gaza fær fólk skipanir um að yfirgefa svæðið. Þú flýrð frá norðri til suðurs og þú færð ekki að snúa aftur norður. Þú getur ekki flutt hlutina þína frá einum stað til annars, því þú veist ekki hvort staðurinn sem þú flýrð til mun skyndilega breytast í sprengjusvæði og þér gert að flýja þaðan aftur. Þú getur ekki farið á flótta neitt meðferðis, hvað þá reynt að flytja eldra fólk eða fatlað fólk úr fjölskyldunni með þér. Líffræðilegt stríð er að fá allskonar vírusa og sjúkdóma sem búið er að útrýma í nútíma samfélögum með réttum lyfjum, eins og lömunarveiki, lifrarbólgu og malaríu, nema nú eru engin lyf til fyrir þig. Vopnabröltið veldur svo því að á hverjum degi er sprengjum varpað á fólk, það er drepið og bókstaflega sprengt í tætlur með nýjustu tækni, upp að því marki að læknar segja „við höfum aldrei séð slík meiðsl áður”. Svo þú áttar þig á því að í ofan á lag þá ertu einhvers konar tilraunadýr. Það er þjóðarmorð. Þetta er þjóðarmorð.” Ég læt orð Bisan Owda duga að sinni og vona að eftir lesturinn séuð þið einhvers vísari - og fyllist jafnvel baráttuhug fyrir að þessu linni. Því það væri sannarlega mín ósk að ef slíkar hörmungar myndu henda mig og okkar þjóð þá myndu aðrir láta sig það varða.
Skoðun Stærsta framfaraskref í námsmati íslenskra barna í áratugi Guðmundur Ingi Kristinsson skrifar
Skoðun Litla landið sem kennir heiminum – Ísland og þróunarsamvinna í gegnum menntun GRÓ skólanna Verena Karlsdóttir,Hreiðar Þór Valtýsson,Þór Heiðar Ásgeirsson skrifar
Skoðun Listnám er lífsbjörg – opið bréf til ráðherra mennta, félags og heilbrigðismála, til stuðnings Söngskóla Sigurðar Demetz Dagbjört Andrésdóttir skrifar