Skrifaði bók fyrir börn sem getin eru með aðstoð tækninnar Auður Ösp Guðmundsdóttir skrifar 17. febrúar 2024 08:01 Andrea Björt og Ingibjörg Rún eru á meðal fjölmargra íslenskra para sem nýtt hafa sér tæknifrjóvgun til að eignast barn. „Öll börn eiga rétt á því að vita hvernig þau urðu til og fá tækifæri til að fá upplýsingar um uppruna sinn,“ segir Andrea Björt en hún og eiginkona hennar eignuðust son sinn með aðstoð sæðisgjafa. Andrea rak sig á það á sínum tíma að það var lítið sem ekkert efni til á íslensku sem ætlað var börnum sem getin eru með aðstoð sæðis- eða eggjagjafa. Hún tók því til sinna ráða og hefur nú útbúið bók sem aðstoðar fjölskyldur við að upplýsa börn um hvernig þau urðu til. Andrea nýtir tímann vel á meðan hún er í fæðingarorlofi með Blæ.Aðsend „Ég fann bækling á netinu sem kom inn á mikilvægi þess að segja börnum frá því hvernig þau urðu til, og þá sérstaklega þegar börn verða til með sæðis- eða eggjagjöf,“ segir hún og bætir við að foreldrar eiga oftast erfitt með að útskýra fyrir börnum sínum hvernig þau urðu til og hvað þá ef foreldrar fá aðstoð við barneignarferlið. Í kjölfarið kviknaði löngun hjá Andreu til að útbúa eigulega bók sem gæti hentað einstaklingum sem eignast börn ein og einnig samkynja- og tvíkynja pörum. Hún bendir þó á að hægt sé að aðlaga bókina að öllum fjölskyldum, og hún sé því einnig hentug fyrir til dæmis trans foreldra, foreldra sem ættleiða og foreldra sem þurfa aðstoð til að eignast börn. „Þetta er ekki svona hefðbundin fræðslubók, heldur er hún með svipuðu sniði og „Fyrsta ár barnsins“, þar sem meðal annars er hægt að setja inn myndir af barninu, foreldri eða foreldrum og gjafa og útskýra fyrir barninu hvernig það varð til. Mig langaði að búa til bók sem væri eiguleg, sem foreldrar og börn gætu skoðað saman.“ Líkt og Andrea bendir á er hægt að aðlaga bókina að öllum fjölskyldum, og hún er því einnig hentug fyrir til dæmis trans foreldra, foreldra sem ættleiða og foreldra sem þurfa aðstoð til að eignast börn.Aðsend Mikilvægt að taka samtalið Andrea og Ingibjörg völdu sjálfar að hafa opinn gjafa. „Og ég hugsaði með mér að ég væri til í að geta seinna meir sýnt stráknum mínum myndir af honum sjálfum, myndir af okkur fjölskyldunni og af gjafanum. Ég hugsaði þetta þannig að bókin gæti nýst sem ákveðið verkfæri, og hjálpað foreldrum að hefja þetta samtal. Það er auðvitað mismunandi á hvaða aldri börnin eru þegar þetta samtal hefst, en jafnvel þó að barnið sé mjög ungt, þá getur það líka verið gagnlegt fyrir foreldrana að undirbúa sig fyrirfram, æfa sig að segja hlutina upphátt.“ Hér má brot úr bók Andreu.Skjáskot/Karolina Fund Andrea fékk í lið með sér teiknarann, grafíska hönnuðinn og prentsmiðinn hann Svein Snæ til að sjá um umbrot bókarinnar. Sveinn Snær sá um hönnunina á öllu fyrir Hinsegin Daga 2023. Teiknarinn og grafíski hönnuðurinn Alda Lilja bætir við teikningum í bókina. Til að fjármagna útgáfu bókarinnar hrundi Andrea af stað söfnun á Karolina Fund sem mun standa yfir næstu vikur. Þeir sem vilja styrkja útgáfu bókarinnar er bent á svæði verkefnisins á vef Karolina Fund. Andrea bendir á þessi umræða sé mikilvæg upp á að stuðla að heiðarlegum og opnum samskiptum innan fjölskyldna. Enda er staðreyndin sú að á hverju ári nýta mörg hundruð pör sér tæknifrjóvgun til að búa til barn. Sem dæmi má nefna að á árunum 2018–2022 gengust alls 2168 einstaklingar eða pör undir tæknifrjóvgun hjá Livio Reykjavík. „Ef að barn elst upp án þess að vita nokkuð um uppruna sinn, og kemst svo kannski að því fyrir tilviljun seinna meir, þá geta afleiðingarnar verið mjög neikvæðarr. Barnið gæti upplifað eins og það hafi verið svikið og það getur líka leitt til þess að það fari að vantreysta foreldrum sínum, og það geta allskyns erjur sprottið upp.“ Frjósemi Heilbrigðismál Börn og uppeldi Fjölskyldumál Mest lesið Sindri og Albert selja Skerjafjarðarslotið Lífið Kókaínklásúla í kaupmálanum tryggir Keith rúman milljarð Lífið „Ég er mjög hrædd um að einhver ræni mér“ Lífið „Kunna ekki að reikna, kunna svo ekki að skammast sín“ Menning Skrýtið næturlíf og ævintýri sem fylgja partýjunum Lífið Veisla fyrir augu og eyru Gagnrýni „Stefán er að hengja bakara fyrir að vera ekki smiður“ Menning Íslensk fyrirsæta slær í gegn á tískupöllum Mílanó Tíska og hönnun „Amma mín, ert þú nokkuð dáin?“ Lífið Í miðjum tökum kom í ljós að Ragnhildur og Halldór voru náskyld Lífið Fleiri fréttir Hvenær verður afbrýðisemi út í fortíð maka að þráhyggju? Samhengið með Sif: „Það má blanda saman hámenningu og dægurmenningu“ Hefðbundið ítalskt „Pesto Alla Genovese“ Úrslitaspurningin var um letigarð „Amma mín, ert þú nokkuð dáin?“ Ómar Örn og Nanna selja á eftirsóttum stað í miðbænum Í miðjum tökum kom í ljós að Ragnhildur og Halldór voru náskyld Kókaínklásúla í kaupmálanum tryggir Keith rúman milljarð Friðarsúlan tendruð í nítjánda sinn 9. október Sindri og Albert selja Skerjafjarðarslotið Skrýtið næturlíf og ævintýri sem fylgja partýjunum „Ég er mjög hrædd um að einhver ræni mér“ Var á klóinu þegar skilaboðin bárust og hélt að ferlinum væri lokið Leið yfir hana umkringd nöktum konum Herra Skepna sló Hafþór utan undir Danir taka ekki afstöðu gegn Ísrael Aðstoðarþjálfarinn reyndist ekki vera transkona Hnetukjúklingurinn hennar Höllu Kristrún meðal hundrað rísandi stjarna Time Er hún með „Bennifer“ hálsmen? Páskaungi á leiðinni hjá Kristínu og Sverri Hefur engan áhuga á góðlátlegum orðum Watson Play-liðar minnast góðu tímanna „kkk“ í klukku vekur lukku: „Hafa menn ekki meira kjöt á beinunum?“ Fanney og Teitur orðin þriggja barna foreldrar Nicole Kidman og Keith Urban hvort í sína átt Fjöldi fólks á frumsýningu kynlífsmyndbands „Erfitt að koma í veg fyrir slæm samskipti ef fólk segir ekki frá“ Viðkvæmar viðræður, lausn Assange og næstu skref WikiLeaks Íslensk kjötsúpa eins og hún gerist best Sjá meira
Hún tók því til sinna ráða og hefur nú útbúið bók sem aðstoðar fjölskyldur við að upplýsa börn um hvernig þau urðu til. Andrea nýtir tímann vel á meðan hún er í fæðingarorlofi með Blæ.Aðsend „Ég fann bækling á netinu sem kom inn á mikilvægi þess að segja börnum frá því hvernig þau urðu til, og þá sérstaklega þegar börn verða til með sæðis- eða eggjagjöf,“ segir hún og bætir við að foreldrar eiga oftast erfitt með að útskýra fyrir börnum sínum hvernig þau urðu til og hvað þá ef foreldrar fá aðstoð við barneignarferlið. Í kjölfarið kviknaði löngun hjá Andreu til að útbúa eigulega bók sem gæti hentað einstaklingum sem eignast börn ein og einnig samkynja- og tvíkynja pörum. Hún bendir þó á að hægt sé að aðlaga bókina að öllum fjölskyldum, og hún sé því einnig hentug fyrir til dæmis trans foreldra, foreldra sem ættleiða og foreldra sem þurfa aðstoð til að eignast börn. „Þetta er ekki svona hefðbundin fræðslubók, heldur er hún með svipuðu sniði og „Fyrsta ár barnsins“, þar sem meðal annars er hægt að setja inn myndir af barninu, foreldri eða foreldrum og gjafa og útskýra fyrir barninu hvernig það varð til. Mig langaði að búa til bók sem væri eiguleg, sem foreldrar og börn gætu skoðað saman.“ Líkt og Andrea bendir á er hægt að aðlaga bókina að öllum fjölskyldum, og hún er því einnig hentug fyrir til dæmis trans foreldra, foreldra sem ættleiða og foreldra sem þurfa aðstoð til að eignast börn.Aðsend Mikilvægt að taka samtalið Andrea og Ingibjörg völdu sjálfar að hafa opinn gjafa. „Og ég hugsaði með mér að ég væri til í að geta seinna meir sýnt stráknum mínum myndir af honum sjálfum, myndir af okkur fjölskyldunni og af gjafanum. Ég hugsaði þetta þannig að bókin gæti nýst sem ákveðið verkfæri, og hjálpað foreldrum að hefja þetta samtal. Það er auðvitað mismunandi á hvaða aldri börnin eru þegar þetta samtal hefst, en jafnvel þó að barnið sé mjög ungt, þá getur það líka verið gagnlegt fyrir foreldrana að undirbúa sig fyrirfram, æfa sig að segja hlutina upphátt.“ Hér má brot úr bók Andreu.Skjáskot/Karolina Fund Andrea fékk í lið með sér teiknarann, grafíska hönnuðinn og prentsmiðinn hann Svein Snæ til að sjá um umbrot bókarinnar. Sveinn Snær sá um hönnunina á öllu fyrir Hinsegin Daga 2023. Teiknarinn og grafíski hönnuðurinn Alda Lilja bætir við teikningum í bókina. Til að fjármagna útgáfu bókarinnar hrundi Andrea af stað söfnun á Karolina Fund sem mun standa yfir næstu vikur. Þeir sem vilja styrkja útgáfu bókarinnar er bent á svæði verkefnisins á vef Karolina Fund. Andrea bendir á þessi umræða sé mikilvæg upp á að stuðla að heiðarlegum og opnum samskiptum innan fjölskyldna. Enda er staðreyndin sú að á hverju ári nýta mörg hundruð pör sér tæknifrjóvgun til að búa til barn. Sem dæmi má nefna að á árunum 2018–2022 gengust alls 2168 einstaklingar eða pör undir tæknifrjóvgun hjá Livio Reykjavík. „Ef að barn elst upp án þess að vita nokkuð um uppruna sinn, og kemst svo kannski að því fyrir tilviljun seinna meir, þá geta afleiðingarnar verið mjög neikvæðarr. Barnið gæti upplifað eins og það hafi verið svikið og það getur líka leitt til þess að það fari að vantreysta foreldrum sínum, og það geta allskyns erjur sprottið upp.“
Frjósemi Heilbrigðismál Börn og uppeldi Fjölskyldumál Mest lesið Sindri og Albert selja Skerjafjarðarslotið Lífið Kókaínklásúla í kaupmálanum tryggir Keith rúman milljarð Lífið „Ég er mjög hrædd um að einhver ræni mér“ Lífið „Kunna ekki að reikna, kunna svo ekki að skammast sín“ Menning Skrýtið næturlíf og ævintýri sem fylgja partýjunum Lífið Veisla fyrir augu og eyru Gagnrýni „Stefán er að hengja bakara fyrir að vera ekki smiður“ Menning Íslensk fyrirsæta slær í gegn á tískupöllum Mílanó Tíska og hönnun „Amma mín, ert þú nokkuð dáin?“ Lífið Í miðjum tökum kom í ljós að Ragnhildur og Halldór voru náskyld Lífið Fleiri fréttir Hvenær verður afbrýðisemi út í fortíð maka að þráhyggju? Samhengið með Sif: „Það má blanda saman hámenningu og dægurmenningu“ Hefðbundið ítalskt „Pesto Alla Genovese“ Úrslitaspurningin var um letigarð „Amma mín, ert þú nokkuð dáin?“ Ómar Örn og Nanna selja á eftirsóttum stað í miðbænum Í miðjum tökum kom í ljós að Ragnhildur og Halldór voru náskyld Kókaínklásúla í kaupmálanum tryggir Keith rúman milljarð Friðarsúlan tendruð í nítjánda sinn 9. október Sindri og Albert selja Skerjafjarðarslotið Skrýtið næturlíf og ævintýri sem fylgja partýjunum „Ég er mjög hrædd um að einhver ræni mér“ Var á klóinu þegar skilaboðin bárust og hélt að ferlinum væri lokið Leið yfir hana umkringd nöktum konum Herra Skepna sló Hafþór utan undir Danir taka ekki afstöðu gegn Ísrael Aðstoðarþjálfarinn reyndist ekki vera transkona Hnetukjúklingurinn hennar Höllu Kristrún meðal hundrað rísandi stjarna Time Er hún með „Bennifer“ hálsmen? Páskaungi á leiðinni hjá Kristínu og Sverri Hefur engan áhuga á góðlátlegum orðum Watson Play-liðar minnast góðu tímanna „kkk“ í klukku vekur lukku: „Hafa menn ekki meira kjöt á beinunum?“ Fanney og Teitur orðin þriggja barna foreldrar Nicole Kidman og Keith Urban hvort í sína átt Fjöldi fólks á frumsýningu kynlífsmyndbands „Erfitt að koma í veg fyrir slæm samskipti ef fólk segir ekki frá“ Viðkvæmar viðræður, lausn Assange og næstu skref WikiLeaks Íslensk kjötsúpa eins og hún gerist best Sjá meira