Segja aðeins um 130 á ári munu þarfnast frekari rannsókna Hólmfríður Gísladóttir skrifar 22. nóvember 2023 10:55 Intuens segist geta greint yfir 400 sjúkdóma með heilskimun, þar sem allur líkaminn er rannsakaður í segulómun sem tekur um það bil klukkustund. Getty/NurPhoto/Vernon Yuen Forsvarsmenn Intuens íhuga nú hvernig fyrirtækið hyggst svara gagnrýni fagfélaga lækna á svokallaða heilskimun, sem Intuens hefur kynnt til sögunnar hér á landi. Steinunn Erla Thorlacius, framkvæmdastjóri Intuens, vildi ekki tjá sig nánar um málið þegar eftir því var leitað en fyrirtækið hefur svarað gagnrýninni á Facebook-síðu sinni, þar sem segir meðal annars að fagfélög lækna hafi ekki sett sig í samband við Intuens og leitað eftir umræðu um málið. „Við erum alltaf opin fyrir yfirvegaðri og málefnalegri umræðu, og við viljum gjarnan bæta ferla okkar og fræðsluefni ef við fáum góðar ábendingar. Okkar mat er að hræðsluáróður og úthrópanir á samfélagsmiðlum (og öðrum miðlum) geri engum gott,“ segir á Facebook. Þar segir einnig að gera megi ráð fyrir að af skjólstæðingum fyrirtækisins muni aðeins um 130 á ári þarfnast frekari rannsókna. Læknar hafa stigið fram og gagnrýnt þjónustu Intuens harðlega og meðal annars bent á að algengt sé að góðkynja breytingar, „incidentaloma“, finnist gjarnan í segulómun. Oft sé um að ræða breytingar sem viðkomandi hefði annars aldrei fundið fyrir né vitað af en þegar þær finnist kalli þær á frekari inngrip og jafnvel meðferð. Þá segja þeir rannsóknina geta veitt falskt öryggi, þar sem fólk hunsi mögulega einkenni þegar það er nýbúið að gangast undir svokallaða heilskimun. „Líkamar okkar eru ólíkir. Það er sjaldgæft að útlit á myndrannsókn af öllum líkamanum sé algjörlega án þess að nokkuð sé frábrugðið,“ segir í aðsendri grein á Vísi sem undirrituð er af formönnum Læknafélags Íslands, Félags heilsugæslulækna, Félags íslenskra krabbameinslækna og Félags íslenskra röntgenlækna. „Því má ætla, ef margir nýta sér heilskimun, að þær leiði til allnokkurs aukins álags á heilbrigðiskerfið. Líklegt er að í kjölfarið aukist þörf á aðkomu heimilislækna, röntgenlækna, innkirtlalækna, krabbameinslækna og háls-, nef- og eyrnalækna svo eitthvað sé nefnt.“ Eiga í viðræðum við heilsugæslu Á Facebook-síðu Intuens segir að fyrirtækið eigi í samningaviðræðum við ónefnda heilsugæslu um að taka að sér þau tilfelli þar sem vísa þarf fólki áfram. Intuens vilji stuðla að fyrirbyggjandi heilbrigðisþjónustu, frekar en að bíða eftir að fólk verði veikt. Forvarnagildi heilskimunar sé verulegt, samkvæmt reynslu sambærilegra fyrirtækja erlendis, til að mynda í Bandaríkjunum, Svíþjóð og Danmörku. „Við skiljum áhyggjur heimilislækna, sem nú þegar eru undir gríðarlegu álagi, um að þetta auki enn frekar álagið á þeim. Einstaklingur, sem áður taldist heilbrigður, er nú með eitthvað sem skoða þarf betur - og á Íslandi eiga allir rétt á að fá lækningu, sem betur fer,“ segir á Facebook. „Undanfarið höfum við unnið hörðum höndum að því að semja við heilsugæslu sem getur tekið við þessum einstaklingum frá okkur. Viðkomandi heilsugæsla hefur þá fullt aðgengi að öllum upplýsingum um viðkomandi, og getur vísað áfram og fylgt eftir. Við erum vongóð um að þessir samningar klárist hratt á næstu dögum.“ Intuens áætlar að geta tekið á móti um tíu einstaklingum á dag, fimm daga vikunnar, sem jafngildi um 2,600 einstaklingum á ári eða 217 á mánuði. Forsvarsmenn fyrirtækisins segja tölur erlendis frá sýna að athuga þurfi mál nánar hjá um fimm prósent einstaklinga, sem jafngildi 130 á ári eða um ellefu á mánuði. „Tölurnar eru nú ekki hærri en það,“ segja þeir. „Heilskimun er tiltölulega ný af nálinni, enda hefur tæknin í myndgreiningu ekki gert hana mögulega fyrr en nýlega. Við teljum þessa þjónustu vera frábæra viðbót við þær skimanir sem nú þegar eru framkvæmdar. Forvarnir og fyrirbyggjandi heilbrigðisþjónusta er framtíðin,“ segir á Facebook-síðu Intuens. „Fjöldi Íslendinga hefur undanfarin ár leitað út fyrir landsteinana til þess að komast í heilskimun. Við erum stolt af því að geta boðið þessa góðu þjónustu í fyrsta skipti á Íslandi.“ Heilbrigðismál Vísindi Tækni Mest lesið Eiginmaður íslenskrar konu lét sig hverfa rétt eftir brúðkaupið Innlent Fundu lík karlmanns í Reynisfjalli Innlent „Ég hefði bara sagt af mér á staðnum“ Innlent „Það er ódýrast og best og fljótlegast að kála þessum dýrum“ Innlent Fjórir í bílnum en enginn við stýrið Innlent Yazan afar létt að vera ekki vísað frá landi Innlent Skerjafjarðarskáldið krefst afsökunarbeiðni – annars fer það í mál Innlent Kona á níræðisaldri sá björninn í þriggja metra fjarlægð Innlent Frambjóðandi Trump lýsti sér sem „svörtum nasista“ á klámsíðu Erlent Íbúar Springfield klofnir í afstöðu sinni til heimsóknar Trump Erlent Fleiri fréttir Maður sem var leitað við Vík fannst látinn Ákvörðun ráðherra viðurkenning á að mikil þekking sé fyrir norðan Biðin óásættanleg og vill skýr svör frá ríkinu Hinir grunuðu í mansalsmálinu ganga lausir Sveitarfélögin krefja ríkið svara um NPA Norðurlönd dýpka samvinnu í varnarmálum Eiginmaður íslenskrar konu lét sig hverfa rétt eftir brúðkaupið „Það er ódýrast og best og fljótlegast að kála þessum dýrum“ Bein útsending: Birting lýðheilsuvísa í Grindavík Skerjafjarðarskáldið krefst afsökunarbeiðni – annars fer það í mál Húnninn settur í frost þar til hægt verður að stoppa hann upp „Ég hefði bara sagt af mér á staðnum“ Yazan afar létt að vera ekki vísað frá landi Fjórir í bílnum en enginn við stýrið Fundu lík karlmanns í Reynisfjalli Sýknaður af ákæru um manndráp af gáleysi á Akureyri Ákærður fyrir að stinga lækni í kvöldgöngu „Kerfið er algjörlega að bregðast fólkinu“ Vinnuslys töluvert tíðari á Íslandi en í Noregi Áhyggjuefni að innri landamærin séu ekki betur tryggð Dæmi um að fólk hafi fallið frá á meðan beðið er eftir NPA-þjónustu Kona á níræðisaldri sá björninn í þriggja metra fjarlægð Brynjar vill herða upp á mannréttindahugtakinu Hvítabjörninn felldur: Forðaði sér inn og sendi skilaboð á dóttur sína Útilokar ekki að snúa sér að öðrum verkefnum Senda vopnaða menn á svæðið Tilkynnt um ísbjörn og þyrla gæslunnar ræst út Óska eftir myndefni af Krýsuvíkurvegi Rafrettukóngur og eigandi Drekans sakaðir um 740 milljóna brot Nafn mannsins sem lést í vinnuslysi í Árborg Sjá meira
Steinunn Erla Thorlacius, framkvæmdastjóri Intuens, vildi ekki tjá sig nánar um málið þegar eftir því var leitað en fyrirtækið hefur svarað gagnrýninni á Facebook-síðu sinni, þar sem segir meðal annars að fagfélög lækna hafi ekki sett sig í samband við Intuens og leitað eftir umræðu um málið. „Við erum alltaf opin fyrir yfirvegaðri og málefnalegri umræðu, og við viljum gjarnan bæta ferla okkar og fræðsluefni ef við fáum góðar ábendingar. Okkar mat er að hræðsluáróður og úthrópanir á samfélagsmiðlum (og öðrum miðlum) geri engum gott,“ segir á Facebook. Þar segir einnig að gera megi ráð fyrir að af skjólstæðingum fyrirtækisins muni aðeins um 130 á ári þarfnast frekari rannsókna. Læknar hafa stigið fram og gagnrýnt þjónustu Intuens harðlega og meðal annars bent á að algengt sé að góðkynja breytingar, „incidentaloma“, finnist gjarnan í segulómun. Oft sé um að ræða breytingar sem viðkomandi hefði annars aldrei fundið fyrir né vitað af en þegar þær finnist kalli þær á frekari inngrip og jafnvel meðferð. Þá segja þeir rannsóknina geta veitt falskt öryggi, þar sem fólk hunsi mögulega einkenni þegar það er nýbúið að gangast undir svokallaða heilskimun. „Líkamar okkar eru ólíkir. Það er sjaldgæft að útlit á myndrannsókn af öllum líkamanum sé algjörlega án þess að nokkuð sé frábrugðið,“ segir í aðsendri grein á Vísi sem undirrituð er af formönnum Læknafélags Íslands, Félags heilsugæslulækna, Félags íslenskra krabbameinslækna og Félags íslenskra röntgenlækna. „Því má ætla, ef margir nýta sér heilskimun, að þær leiði til allnokkurs aukins álags á heilbrigðiskerfið. Líklegt er að í kjölfarið aukist þörf á aðkomu heimilislækna, röntgenlækna, innkirtlalækna, krabbameinslækna og háls-, nef- og eyrnalækna svo eitthvað sé nefnt.“ Eiga í viðræðum við heilsugæslu Á Facebook-síðu Intuens segir að fyrirtækið eigi í samningaviðræðum við ónefnda heilsugæslu um að taka að sér þau tilfelli þar sem vísa þarf fólki áfram. Intuens vilji stuðla að fyrirbyggjandi heilbrigðisþjónustu, frekar en að bíða eftir að fólk verði veikt. Forvarnagildi heilskimunar sé verulegt, samkvæmt reynslu sambærilegra fyrirtækja erlendis, til að mynda í Bandaríkjunum, Svíþjóð og Danmörku. „Við skiljum áhyggjur heimilislækna, sem nú þegar eru undir gríðarlegu álagi, um að þetta auki enn frekar álagið á þeim. Einstaklingur, sem áður taldist heilbrigður, er nú með eitthvað sem skoða þarf betur - og á Íslandi eiga allir rétt á að fá lækningu, sem betur fer,“ segir á Facebook. „Undanfarið höfum við unnið hörðum höndum að því að semja við heilsugæslu sem getur tekið við þessum einstaklingum frá okkur. Viðkomandi heilsugæsla hefur þá fullt aðgengi að öllum upplýsingum um viðkomandi, og getur vísað áfram og fylgt eftir. Við erum vongóð um að þessir samningar klárist hratt á næstu dögum.“ Intuens áætlar að geta tekið á móti um tíu einstaklingum á dag, fimm daga vikunnar, sem jafngildi um 2,600 einstaklingum á ári eða 217 á mánuði. Forsvarsmenn fyrirtækisins segja tölur erlendis frá sýna að athuga þurfi mál nánar hjá um fimm prósent einstaklinga, sem jafngildi 130 á ári eða um ellefu á mánuði. „Tölurnar eru nú ekki hærri en það,“ segja þeir. „Heilskimun er tiltölulega ný af nálinni, enda hefur tæknin í myndgreiningu ekki gert hana mögulega fyrr en nýlega. Við teljum þessa þjónustu vera frábæra viðbót við þær skimanir sem nú þegar eru framkvæmdar. Forvarnir og fyrirbyggjandi heilbrigðisþjónusta er framtíðin,“ segir á Facebook-síðu Intuens. „Fjöldi Íslendinga hefur undanfarin ár leitað út fyrir landsteinana til þess að komast í heilskimun. Við erum stolt af því að geta boðið þessa góðu þjónustu í fyrsta skipti á Íslandi.“
Heilbrigðismál Vísindi Tækni Mest lesið Eiginmaður íslenskrar konu lét sig hverfa rétt eftir brúðkaupið Innlent Fundu lík karlmanns í Reynisfjalli Innlent „Ég hefði bara sagt af mér á staðnum“ Innlent „Það er ódýrast og best og fljótlegast að kála þessum dýrum“ Innlent Fjórir í bílnum en enginn við stýrið Innlent Yazan afar létt að vera ekki vísað frá landi Innlent Skerjafjarðarskáldið krefst afsökunarbeiðni – annars fer það í mál Innlent Kona á níræðisaldri sá björninn í þriggja metra fjarlægð Innlent Frambjóðandi Trump lýsti sér sem „svörtum nasista“ á klámsíðu Erlent Íbúar Springfield klofnir í afstöðu sinni til heimsóknar Trump Erlent Fleiri fréttir Maður sem var leitað við Vík fannst látinn Ákvörðun ráðherra viðurkenning á að mikil þekking sé fyrir norðan Biðin óásættanleg og vill skýr svör frá ríkinu Hinir grunuðu í mansalsmálinu ganga lausir Sveitarfélögin krefja ríkið svara um NPA Norðurlönd dýpka samvinnu í varnarmálum Eiginmaður íslenskrar konu lét sig hverfa rétt eftir brúðkaupið „Það er ódýrast og best og fljótlegast að kála þessum dýrum“ Bein útsending: Birting lýðheilsuvísa í Grindavík Skerjafjarðarskáldið krefst afsökunarbeiðni – annars fer það í mál Húnninn settur í frost þar til hægt verður að stoppa hann upp „Ég hefði bara sagt af mér á staðnum“ Yazan afar létt að vera ekki vísað frá landi Fjórir í bílnum en enginn við stýrið Fundu lík karlmanns í Reynisfjalli Sýknaður af ákæru um manndráp af gáleysi á Akureyri Ákærður fyrir að stinga lækni í kvöldgöngu „Kerfið er algjörlega að bregðast fólkinu“ Vinnuslys töluvert tíðari á Íslandi en í Noregi Áhyggjuefni að innri landamærin séu ekki betur tryggð Dæmi um að fólk hafi fallið frá á meðan beðið er eftir NPA-þjónustu Kona á níræðisaldri sá björninn í þriggja metra fjarlægð Brynjar vill herða upp á mannréttindahugtakinu Hvítabjörninn felldur: Forðaði sér inn og sendi skilaboð á dóttur sína Útilokar ekki að snúa sér að öðrum verkefnum Senda vopnaða menn á svæðið Tilkynnt um ísbjörn og þyrla gæslunnar ræst út Óska eftir myndefni af Krýsuvíkurvegi Rafrettukóngur og eigandi Drekans sakaðir um 740 milljóna brot Nafn mannsins sem lést í vinnuslysi í Árborg Sjá meira