Líkt og kunnungt er ákvað Svandís Svavarsdóttir, matvælaráðherra, að fresta hvalveiðum út ágúst daginn áður en þær áttu að hefjast hinn 21. júní. Flestir starfsmenn Hvals hf. eru í Verkalýðsfélagi Akraness.
„Ég met stöðuna ekkert rosalega vel. Ég ætla alveg að vera heiðarlegur með það,“ segir Vilhjálmur Birgisson, formaður Verkalýðsfélags Akraness.
Er vertíðin farin út um gluggann?
„Ég vona svo sannarlega ekki, við ætlum ekki að gefast upp strax. En þetta er gríðarlegir hagmunir sem eru undir hjá okkar félagsmönnum. Það liggur fyrir að meðallaunin eru í kringum 1,8 milljón á síðustu vertíð. Heildartekjurnar námu í kringum 1,2 milljarð fyrir utan launatengd gjöld. Þannig að þetta er algjörlega forkastanlegt að matvælaráðherra skuli voga sér að taka vertíðina af starfsmönnunum einni mínútu áður en vertíðin átti að hefjast.“
Til skoðunar að stefna Hvali hf
Fyrir helgi sendi félagið erindi til umboðsmann Alþingis vegna málsins.
„Síðan erum við að skoða aðra þætti sem er skylda stéttarfélaganna. Eitt af því er að skoða hvort við þurfum að stefna Hval ef ekkert verður af vertíðinni, og krefja þá um að launatap verði greitt með einhverjum hætti,“ segir Vilhjálmur.
Einnig sé til skoðunar að stefna ríkinu.
„Við sendum matvælaráðherra bréf 22. júní þar sem við óskuðum eftir því að þau mundu koma til móts við starfsmenn ef þessari ákvörðun yrði ekki snúið við. En því miður hefur matvælaráðherra ekki einu sinni svarað þessu erindi, þrátt fyrir að 150 fjölskyldur séu undir.“
Þingmenn hafi sýnt málinu lítinn skilning
Þá gagnrýnir Vilhjálmur þingmenn Norðvesturkjördæmis harðlega.
„Langflestir hafa sýnt þessu máli að mínum dómi afskaplega lítinn skilning. Það þýðir lítið fyrir þessa aðila að koma hingað inn í þetta kjördæmi og tala eitthvað digurbarklega um hvað eigi að gera. Þegar menn geta ekki einusinni staðið í lappirnar og varið hér stjórnarskrávarin atvinnuréttindi launafólks, þá er bleik brugðið.“
Hann segir hljóðið í íbúum bæjarins mjög slæmt.
„Við skulum hafa það hugfast að hér mættu fjögur hundruð manns á fund til að lýsa yfir stuðningi við félagið og krefja matvælaráðherra um að draga þessa ákvörðun til baka. Það sýnir svo ekki sé um villst hver staða bæjarbúa er gagnvart þessu máli.“
Ólíkt ágreiningi um sjómannaafslátt
Þetta er ekki í fyrsta sinn sem hætt er við hvalavertíð með tiltölulega stuttum fyrirvara. Árið 2012 hætti Kristján Loftsson, eigandi Hvals, sjálfur við vertíð í kjölfar deilna vegna launa háseta á hvalveiðibátunum. Vilhjálmur segir himinn og haf á milli þessara mála.
„Þar var ágreiningur um sjómannaafsláttinn sem gilti fyrir alla sjómenn á Íslandi. Það var ekki verið að blása þá vertíð af fimm mínútum áður en vertíðin átti að hefjast.“
