Rísum upp Þuríður Harpa Sigurðardóttir skrifar 10. júní 2023 17:01 Ég veit ekki í hvaða samfélagi ég bý en í mínum heimi er staða örorkulífeyristaka á húsnæðismarkaði hörmuleg, afkomuöryggi þeirra ekkert, heilbrigðisþjónusta of dýr, matarkarfan tóm og skerðingar óhóflegar. Enn bíður fatlað fólk, veikt fólk, fólk sem fæðist fatlað og fólk sem hefur slasast á lífsleiðinni - eftir réttlætinu. Það er óréttlátt samfélag þar sem fjöldi fólks býr við skort, tugir þúsunda eða um 13% af þjóðinni, 48.000 manns eru undir lágtekjumörkum þrátt fyrir að sum hafi húsnæðisstuðning og barnabætur. Í mörg, mörg ár höfum við vakið athygli stjórnvalda á því að fátækt skapi sífellt tvandamál og því verði að breyta. Ekki gangi að þau sem aðeins eiga skjól sitt hjá stjórnvöldum og hafi framfærslu frá almannatryggingum sé haldið í svo mikilli fátækt að þau geti vart lifað. Nú loksins fyrir tilstuðlan þingmanns var unnin skýrsla um fátækt, enn ein skýrslan er á borð borin og stjórnvöld tala um einhverjar aðgerðir til næstu tveggja ára, um leið og þau friða samviskuna með því að henda í tekjulægsta hóp samfélagsins 2,5%, nokkrum krónum, í hækkun á lífeyri sem enn er langt undir lágmarkstekjum. Nú loks er viðurkennt að hér á landi búa tugþúsundir við fátækt. Fólk er svo fátækt og það elur börn sín upp í jaðarsetningu sem rífur af þeim tækifærin til að taka þátt í samfélaginu, svíður þau um framtíðardraumana og dæmir sömu leið og foreldrana, í fátækt. Ríkisstjórn síðustu sex ára hefur ekki breytt þeirri stöðu! Fyrir tveimur árum kom út skýrsla unnin af Vörðu fyrir ÖBÍ þar sem niðurstaðan var að 80% fatlaðs fólks átti erfitt með að láta enda ná saman og 44% bjuggu við skort á efnislegum gæðum, sem sagt fátækt. Enn stefnir niður á við. Þar kom einnig fram að fjöldi þeirra sem áttu ekki fyrir mánaðarlegum útgjöldum árið2009, í upphafi dýpstu kreppunnar, var enn sá sami 2021 eða 44%. Í dag, þrátt fyrir eitt mesta hagvaxtaskeið íslandssögunnar síðustu ár og nú 7% hagvöxt, breytist ekkert hjá þeim sem lifa á lífeyri almannatrygginga. Hér verður að setja punktinn. Stjórnvöld verða að grípa til aðgerða strax en ekki hunsa stöðuna og gera ekkert! Þau verða að stíga fram og takast á við verkefnið, það verður að hefja fatlað fólk upp úr þeirri fátækt sem því hefur verið búin af mörgum ríkisstjórnum undanfarinna ára. Stjórnvöld mega ekki skýla sér bak við kerfisbreytingar, sem nú er frestað um enn eitt árið. Fatlað fólk, fatlaðir öryrkjar og börn þeirra – eru án tækifæra, eru á hrakhólum á húsnæðismarkaði og eiga ekki fyrir hafragrautnum sem sumum þingmönnum þykir svo boðlegt að þessi hópur lifi á. Mannréttindi eru brotin á fötluðu fólki hvern einasta dag. Rétturinn til að taka þátt í samfélaginu er ekki til staðar, við þurfum viðhorfsbreytingu. Vanrækslan blasir við, fólk er vanrækt. Heilbrigðiskerfið er of dýrt og fólk neitar sér um læknisþjónustu, fer ekki til sjúkraþjálfara og fær engan aðang að geðheilbrigðisþjónustu. Komugjöld í heilbrigðisþjónustu eru lífeyristökum of dýr og ríkið spólar í sama hjólfarinu mánuð eftir mánuð, engin lausn í sjónmáli, og kostnaðurinn eykst á báða bóga. Vanræksla nú og síðustu ára kallar á dýrari aðgerðir síðar. Það nefnilega kostar mest að gera ekkert og það kostar að halda fólki í fátækt. Við lifum og hrærumst í umhverfi þar sem verðbólga er nær 10% og ríkisstjórnin hefur ákveðið að hækka lífeyri okkar um aðeins 2,5%. Staðan er hörmuleg og mikiðáhyggjuefni. Í þessari stöðu skapast aukin misskipting þar sem efnamikið fólk hefur mestan ávinning, á meðan þau sem verst standa berjast hvern einasta dag við að lifa af. Það er óréttlátt að svomikill ójöfuður sé milli þeirra auðugu og þeirra sem berjast við draga fram lífið á of fáum krónum. Við verðum að standa saman, hækka röddina ogkrefjast aðgerða frá ríkisstjórninni. Við öll sem samfélagið byggjum verðum að taka þátt í að breyta stefnunni, skapa umhverfi sem hefur jöfnuðí fyrirrúmi – þar sem öll njóta. Ójöfnuður má ekki þróast enn frekar. Þetta er viðfangsefni er allra, og við sem byggjum samfélagið þurfum að berjast fyrir því sem rétt er. Látum sjá okkur, Hækkum röddina og berjumst fyrir réttlæti og jöfnuði. Sköpum samfélag þar sem öll hafa jafnan og réttlátan aðgang að velsældinni sem boðuð er. Velsæld sem við öll eigum að njóta. Við erum öflug, við erum áhrifamikilog við munum skapa breytingar. Stöndum saman krefjumst réttlætis og jöfnuðar. Rísum upp! Höfundur er formaður ÖBÍ réttindasamtaka Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Heilbrigðismál Húsnæðismál Þuríður Harpa Sigurðardóttir Mest lesið Halldór 31.05.2025 Halldór Er ekki tími til kominn að tengja? Kristín María Birgisdóttir Skoðun Nú er tími til aðgerða: Tóbaks- og nikótínfrítt Ísland Vala Smáradóttir,Jóhanna S. Kristjánsdóttir Skoðun Barnasáttmáli fyrir öll börn Guðný Björk Eydal,Paola Carenas Skoðun Tjáningarfrelsi, gagnrýni og Snorri Másson Birgir Orri Ásgrímsson Skoðun Ójafnvægið sem heimurinn býr við – og skellur á Bakka Erna Bjarnadóttir Skoðun Súrdeigsbrauð, ilmkjarnaolíur og Samtökin 78 Snorri Másson Skoðun Eins skýrt og það verður Jóna Hlíf Halldórsdóttir Skoðun Trollveiðar og veiðiráðgjöf Magnús Jónsson Skoðun Til hamingju með sjómannadaginn Sigurjón Þórðarson Skoðun Skoðun Skoðun Nú er tími til aðgerða: Tóbaks- og nikótínfrítt Ísland Vala Smáradóttir,Jóhanna S. Kristjánsdóttir skrifar Skoðun Til hamingju með sjómannadaginn Sigurjón Þórðarson skrifar Skoðun Er ekki tími til kominn að tengja? Kristín María Birgisdóttir skrifar Skoðun Barnasáttmáli fyrir öll börn Guðný Björk Eydal,Paola Carenas skrifar Skoðun Ójafnvægið sem heimurinn býr við – og skellur á Bakka Erna Bjarnadóttir skrifar Skoðun Bensínstöðvardíll og Birkimelur Helgi Áss Grétarsson skrifar Skoðun Trollveiðar og veiðiráðgjöf Magnús Jónsson skrifar Skoðun Gríðarlegir hagsmunir í húfi Sigurður Ingi Jóhannsson skrifar Skoðun Skynsamleg forgangsröðun fjár Ragnhildur Jónsdóttir skrifar Skoðun Eins skýrt og það verður Jóna Hlíf Halldórsdóttir skrifar Skoðun Tjáningarfrelsi, gagnrýni og Snorri Másson Birgir Orri Ásgrímsson skrifar Skoðun Að sameinast fjölskyldu sinni Guðrún Brynjólfsdóttir skrifar Skoðun Þögnin sem skapaði ótta – arfleifð Þórarins í Sameyki Sigríður Svanborgardóttir skrifar Skoðun Súrdeigsbrauð, ilmkjarnaolíur og Samtökin 78 Snorri Másson skrifar Skoðun Eru forvarnir í hættu? Dagbjört Harðardóttir skrifar Skoðun Tveir alþingismenn og Gaza Sverrir Agnarsson skrifar Skoðun Hver borgar fyrir ódýrar lóðir? Sara Björg Sigurðardóttir skrifar Skoðun Erum við að lengja dauðann en ekki lífið? Ágúst Ólafur Ágústsson skrifar Skoðun Mikill munur á aðgengi að líknarmeðferð í Evrópu Kristín Lára Ólafsdóttir skrifar Skoðun Sumarið verður nýtt vel til uppbyggingar snjóflóðavarna Jóhann Páll Jóhannsson skrifar Skoðun Verður það að vera Ísrael? Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Dýravernd - frumbyggjahættir Árni Stefán Árnason skrifar Skoðun Stórstraumsfjara mæld - HMS ráðþrota Magnús Guðmundsson skrifar Skoðun Sýnum fordómum ekki umburðarlyndi Snorri Sturluson skrifar Skoðun Landbúnaður á tímamótum – Við þurfum nýja stefnu Guðjón Sigurbjartsson skrifar Skoðun Sjómenn til hamingju! Lilja Rafney Magnúsdóttir skrifar Skoðun Leyfum mennskunni að sigra Anna Hildur Hildibrandsdóttir skrifar Skoðun Fjölskyldan fyrst Hólmfríður Jennýjar Árnadóttir skrifar Skoðun Hvað er markaðsverð á fiski? Sverrir Haraldsson skrifar Skoðun Tími til kerfisbundinna breytinga í samfélagstúlkun – ákall til stjórnvalda Anna Karen Svövudóttir skrifar Sjá meira
Ég veit ekki í hvaða samfélagi ég bý en í mínum heimi er staða örorkulífeyristaka á húsnæðismarkaði hörmuleg, afkomuöryggi þeirra ekkert, heilbrigðisþjónusta of dýr, matarkarfan tóm og skerðingar óhóflegar. Enn bíður fatlað fólk, veikt fólk, fólk sem fæðist fatlað og fólk sem hefur slasast á lífsleiðinni - eftir réttlætinu. Það er óréttlátt samfélag þar sem fjöldi fólks býr við skort, tugir þúsunda eða um 13% af þjóðinni, 48.000 manns eru undir lágtekjumörkum þrátt fyrir að sum hafi húsnæðisstuðning og barnabætur. Í mörg, mörg ár höfum við vakið athygli stjórnvalda á því að fátækt skapi sífellt tvandamál og því verði að breyta. Ekki gangi að þau sem aðeins eiga skjól sitt hjá stjórnvöldum og hafi framfærslu frá almannatryggingum sé haldið í svo mikilli fátækt að þau geti vart lifað. Nú loksins fyrir tilstuðlan þingmanns var unnin skýrsla um fátækt, enn ein skýrslan er á borð borin og stjórnvöld tala um einhverjar aðgerðir til næstu tveggja ára, um leið og þau friða samviskuna með því að henda í tekjulægsta hóp samfélagsins 2,5%, nokkrum krónum, í hækkun á lífeyri sem enn er langt undir lágmarkstekjum. Nú loks er viðurkennt að hér á landi búa tugþúsundir við fátækt. Fólk er svo fátækt og það elur börn sín upp í jaðarsetningu sem rífur af þeim tækifærin til að taka þátt í samfélaginu, svíður þau um framtíðardraumana og dæmir sömu leið og foreldrana, í fátækt. Ríkisstjórn síðustu sex ára hefur ekki breytt þeirri stöðu! Fyrir tveimur árum kom út skýrsla unnin af Vörðu fyrir ÖBÍ þar sem niðurstaðan var að 80% fatlaðs fólks átti erfitt með að láta enda ná saman og 44% bjuggu við skort á efnislegum gæðum, sem sagt fátækt. Enn stefnir niður á við. Þar kom einnig fram að fjöldi þeirra sem áttu ekki fyrir mánaðarlegum útgjöldum árið2009, í upphafi dýpstu kreppunnar, var enn sá sami 2021 eða 44%. Í dag, þrátt fyrir eitt mesta hagvaxtaskeið íslandssögunnar síðustu ár og nú 7% hagvöxt, breytist ekkert hjá þeim sem lifa á lífeyri almannatrygginga. Hér verður að setja punktinn. Stjórnvöld verða að grípa til aðgerða strax en ekki hunsa stöðuna og gera ekkert! Þau verða að stíga fram og takast á við verkefnið, það verður að hefja fatlað fólk upp úr þeirri fátækt sem því hefur verið búin af mörgum ríkisstjórnum undanfarinna ára. Stjórnvöld mega ekki skýla sér bak við kerfisbreytingar, sem nú er frestað um enn eitt árið. Fatlað fólk, fatlaðir öryrkjar og börn þeirra – eru án tækifæra, eru á hrakhólum á húsnæðismarkaði og eiga ekki fyrir hafragrautnum sem sumum þingmönnum þykir svo boðlegt að þessi hópur lifi á. Mannréttindi eru brotin á fötluðu fólki hvern einasta dag. Rétturinn til að taka þátt í samfélaginu er ekki til staðar, við þurfum viðhorfsbreytingu. Vanrækslan blasir við, fólk er vanrækt. Heilbrigðiskerfið er of dýrt og fólk neitar sér um læknisþjónustu, fer ekki til sjúkraþjálfara og fær engan aðang að geðheilbrigðisþjónustu. Komugjöld í heilbrigðisþjónustu eru lífeyristökum of dýr og ríkið spólar í sama hjólfarinu mánuð eftir mánuð, engin lausn í sjónmáli, og kostnaðurinn eykst á báða bóga. Vanræksla nú og síðustu ára kallar á dýrari aðgerðir síðar. Það nefnilega kostar mest að gera ekkert og það kostar að halda fólki í fátækt. Við lifum og hrærumst í umhverfi þar sem verðbólga er nær 10% og ríkisstjórnin hefur ákveðið að hækka lífeyri okkar um aðeins 2,5%. Staðan er hörmuleg og mikiðáhyggjuefni. Í þessari stöðu skapast aukin misskipting þar sem efnamikið fólk hefur mestan ávinning, á meðan þau sem verst standa berjast hvern einasta dag við að lifa af. Það er óréttlátt að svomikill ójöfuður sé milli þeirra auðugu og þeirra sem berjast við draga fram lífið á of fáum krónum. Við verðum að standa saman, hækka röddina ogkrefjast aðgerða frá ríkisstjórninni. Við öll sem samfélagið byggjum verðum að taka þátt í að breyta stefnunni, skapa umhverfi sem hefur jöfnuðí fyrirrúmi – þar sem öll njóta. Ójöfnuður má ekki þróast enn frekar. Þetta er viðfangsefni er allra, og við sem byggjum samfélagið þurfum að berjast fyrir því sem rétt er. Látum sjá okkur, Hækkum röddina og berjumst fyrir réttlæti og jöfnuði. Sköpum samfélag þar sem öll hafa jafnan og réttlátan aðgang að velsældinni sem boðuð er. Velsæld sem við öll eigum að njóta. Við erum öflug, við erum áhrifamikilog við munum skapa breytingar. Stöndum saman krefjumst réttlætis og jöfnuðar. Rísum upp! Höfundur er formaður ÖBÍ réttindasamtaka
Nú er tími til aðgerða: Tóbaks- og nikótínfrítt Ísland Vala Smáradóttir,Jóhanna S. Kristjánsdóttir Skoðun
Skoðun Nú er tími til aðgerða: Tóbaks- og nikótínfrítt Ísland Vala Smáradóttir,Jóhanna S. Kristjánsdóttir skrifar
Skoðun Tími til kerfisbundinna breytinga í samfélagstúlkun – ákall til stjórnvalda Anna Karen Svövudóttir skrifar
Nú er tími til aðgerða: Tóbaks- og nikótínfrítt Ísland Vala Smáradóttir,Jóhanna S. Kristjánsdóttir Skoðun