Fyrsta verk eftir farsælan getnað Ragnhildur Alda María Vilhjálmsdóttir skrifar 8. mars 2022 09:00 Um daginn sat ég með vinkonuhópnum þegar ein tilkynnti okkur að hennar fyrsta barn væri á leiðinni. Eftir hamingjuóskirnar spyr sú ábyrgasta í hópnum „ertu ekki annars pottþétt byrjuð að skoða leikskóla?“. Hinar mæðurnar í hópnum jánka „það þarf án gríns að hefja umsóknina á fæðingardeildinni“. Þá var bætt við „nei nei nei, ég setti mig á biðlista á leikskólann um leið og ég vissi að ég væri ólétt, hitt er eiginlega of seint allavega ef þú býrð vestur í bæ“, önnur fangar orðið „Var það semsagt ykkar fyrsta verk eftir getnað?“ það er hlegið og svo blótum við allar ástandinu í kór. Ein minnist á spjallþráð í Miðbæjarfacebook grúppunni fyrir rúmu ári þar sem örvæntingafull móðir leitaði ráða vegna leikskólavandans og tæplega hundrað foreldrar svöruðu með sínum þrautasögum. Ýmist fékk fólk ekki leikskólapláss, fékk einungis leikskólapláss í hinum enda borgarinnar, eða það sem verra var fengu pláss og svo var hringt tveimur vikum áður en vistin átti að hefjast og tilkynnt að ekkert yrði úr henni vegna mannekluvanda. Vinkonur mínar þekkja þetta vel. Þær deila ráðum, það þarf að hringja reglulega í leikskólanna til að fylgjast með stöðunni, helst að lengja fæðingarorlofið ef heimilisbókhaldið stendur undir því og ræða við ömmurnar og afanna því þau þurfa að geta stokkið til. Ein vinkona mín þurfti að skrá sig aftur í nám við Háskóla Íslands til að fá leikskólapláss, önnur þurfti að gefa spennandi starf upp á bátinn vegna tafa og plássleysis. Nokkrar hafa þurft að stytta vinnudaginn vegna ferðalagsins þvert yfir borgina í leikskólann og aftur í vinnuna tvisvar á dag, á kostnað launa þeirra og starfsþróunarmöguleika. Vinkonur mínar tala svo um álagið sem þetta setur á samböndin þeirra, hvor á að fórna sér? Þær tala um hversu ömurlegt það er að þurfa að reiða á þolinmæðina á vinnustaðnum og semja daglega við fjölskyldumeðlimi um að sækja börnin. Fjárhagslegar afleiðingar leikskólavandans á fjölskyldur í Reykjavík eru augljósar en hitt, þessi andlega streita sem fylgir er í raun mun alvarlegri. Svo ekki sé talað um spenninginn fyrir því að eignast börn yfirleitt. Það sem á að verða til mikillar gleði og hamingju getur orðið að kvíða. Hinn árlegi vorboði og haustlegu vonbrigði Á hverju vori birtist ný frétt frá markaðsdeild Reykjavíkurborgar þar sem einn af borgarfulltrúum meirihlutans tilkynnir að nú verði nýir leikskólar byggðir og plássum fjölgað. Fáir geta bent á hvar lofuðu leikskólar síðustu kjörtímabila eru staðsettir en almennt reiknar borgin með að afföll úr háskólunum eftir veturinn muni skila sér í betri mönnun á leikskólana með stúdentum í námspásu. Sum vor gengur þetta eftir, önnur ekki og á haustin kemur alltaf sami skellurinn, stúdentarnir snúa flestir aftur til náms og manneklan heldur áfram. Svo ákvað borgin að stytta frekar opnunartíma leikskólanna frekar en að útfæra vaktarskipulagið þannig að sveigjanleiki í opnunartímum gagnvart foreldrum héldist þrátt fyrir styttingu vinnuvikunar. Jafnréttismat leiddi í ljós að þetta myndi bitna verst á einstæðum foreldrum og innflytjendum en allt kom fyrir ekki. Foreldrar og atvinnulífið eiga bara að gjöra svo vel og beygja sig undir þessa styttingu en þeim til huggunar á einn leikskóli í hverju hverfi að vera með lengri opnun. Þeir foreldrar sem geta ekki verið vissir um að ná alltaf að sækja börnin á slaginu 16:30 þurfa því að færa krakkana til og vonast til að það sé pláss í þessum eina skóla. Það leysir ekki hnútinn að tosa fastar í bandið Fyrir fjórum árum stóðum við í sömu sporum og eftir fjögur ár er alltaf sami uppskerubrestur hjá meirihlutanum gagnvart leikskólavandanum. Það þarf að byrja á að hleypa fleirum að borðinu. Við verðum að greiða götuna fyrir framtakssömu hugsjónafólki sem vill opna og reka sína eigin leikskóla. Þar á borgin ekki að standa í vegi fyrir framtakssemi heldur vísa fólki veginn og auðvelda því að leggja sitt af mörkum. Við þurfum að valdefla leikskólana, færa ákvarðanatökuna til þeirra og leyfa þeim að stjórna því hvernig þau nýta fjármunina í þjónustuna. Leikskólastjórnendur eiga ekki að þurfa forðast rekstrarafgang af ótta við að þá fá þá minna frá borginni næsta ár. Leyfum leikskólunum að eiga sparnað, enda minnkar það flækjustig og auðveldar leikskólastjórnendnum að bregðast hratt við þörf er á auka fjárútlátum, til dæmis þegar barn þarf til dæmis á auka stuðningi að halda sem kallar á fleira starfsfólk. Síðast en síst verðum við að hætta að gera upp á milli barna sem ganga í borgar- eða einkarekna leikskóla. Fé á að fylgja barni. Það er hægt að leysa leikskólavandann en þá þarf að þora að prófa nýjar lausnir og hætta þessari miðstýringu. Fólkinu á gólfinu er treystandi til að vita nákvæmlega hvernig er best að þjónusta börnin og foreldrar þeirra. Og hvað skyldi svo sparast mikill tími og mannskapur við það að þurfa ekki að taka á móti öllum símtölunum frá foreldrum sem eru í örvæntingu að berjast um leikskólaplássin? Höfundur sækist eftir oddvitasæti í prófkjöri Sjálfstæðisflokksins í Reykjavík. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Ragnhildur Alda María Vilhjálmsdóttir Sjálfstæðisflokkurinn Reykjavík Skoðun: Kosningar 2022 Skóla - og menntamál Leikskólar Mest lesið Bakpokinn sem þyngist aðeins hjá öðrum Inga Sæland Skoðun Örlög Íslendinga og u-beygja áhrifamesta fjármálamanns heims Snorri Másson Skoðun Mataræði í stóra samhengi lífsins Birna Þórisdóttir Skoðun Hvað varð um loftslagsmálin? Kamma Thordarson Skoðun Jóhann Páll: Vertu í liði með náttúrunni ekki gegn henni Guðmundur Ingi Guðbrandsson Skoðun Til rektorsframbjóðenda: Hvað gerir nýr rektor HÍ við Endurmenntun? Ólafur Stephensen Skoðun Verður Frelsið fullveldinu að bráð? Anton Guðmundsson Skoðun Björn Þorsteinsson as Rector - A visionary leader uniting disciplines and driving innovation Marianne Elisabeth Klinke Skoðun Tífalt hærri vextir, meiri skuldir - menntastefna stjórnvalda? Júlíus Viggó Ólafsson,Vilhjálmur Hilmarsson Skoðun Það læra börnin sem fyrir þeim er haft Sigurður Örn Hilmarsson Skoðun Skoðun Skoðun Það læra börnin sem fyrir þeim er haft Sigurður Örn Hilmarsson skrifar Skoðun Björn Þorsteinsson as Rector - A visionary leader uniting disciplines and driving innovation Marianne Elisabeth Klinke skrifar Skoðun Verður Frelsið fullveldinu að bráð? Anton Guðmundsson skrifar Skoðun Til rektorsframbjóðenda: Hvað gerir nýr rektor HÍ við Endurmenntun? Ólafur Stephensen skrifar Skoðun Mataræði í stóra samhengi lífsins Birna Þórisdóttir skrifar Skoðun Hvað varð um loftslagsmálin? Kamma Thordarson skrifar Skoðun Bakpokinn sem þyngist aðeins hjá öðrum Inga Sæland skrifar Skoðun Örlög Íslendinga og u-beygja áhrifamesta fjármálamanns heims Snorri Másson skrifar Skoðun Ég kýs Magnús Karl sem rektor Bylgja Hilmarsdóttir skrifar Skoðun Jóhann Páll: Vertu í liði með náttúrunni ekki gegn henni Guðmundur Ingi Guðbrandsson skrifar Skoðun Tífalt hærri vextir, meiri skuldir - menntastefna stjórnvalda? Júlíus Viggó Ólafsson,Vilhjálmur Hilmarsson skrifar Skoðun Lífið gefur engan afslátt Davíð Bergmann skrifar Skoðun Kolbrún Pálsdóttir sem næsti rektor HÍ Árni Guðmundsson skrifar Skoðun Vitskert veröld Einar Helgason skrifar Skoðun Draumurinn um hið fullkomna öryggisnet Signý Jóhannesdóttir skrifar Skoðun Sönnunarbyrði og hagsmunaárekstur Arnar Sigurðsson skrifar Skoðun Sem doktorsnemi styð ég Silju Báru til Rektors Háskóla Íslands Eva Jörgensen skrifar Skoðun Sterk og breið samtök – tími til að styrkja rödd minni fyrirtækja Friðrik Árnason skrifar Skoðun Nýjar ráðleggingar um mataræði María Heimisdóttir skrifar Skoðun Börn með fjölþættan vanda Kolbrún Áslaugar Baldursdóttir skrifar Skoðun Hvalveiðar eru slæmar fyrir ímynd Íslands Clive Stacey skrifar Skoðun Netöryggi á krossgötum: Hvernig tryggjum við íslenska innviði? Heimir Fannar Gunnlaugsson skrifar Skoðun Í heimi sem samþykkir þjóðarmorð er ekkert jafnrétti Najlaa Attaallah skrifar Skoðun Heilinn okkar og klukka lífsins Birna V. Baldursdóttir ,Heiðdís B. Valdimarsdóttir skrifar Skoðun Hvað er kona? - Þörf kynjakerfisins til að skilgreina og stjórna konum Arna Magnea Danks skrifar Skoðun Ég styð Ingibjörgu Gunnarsdóttur í stöðu rektors við Háskóla Íslands Herdís Sveinsdóttir skrifar Skoðun Silja Bára skilur stjórnsýslu HÍ! Elva Ellertsdóttir,Kolbrún Eggertsdóttir skrifar Skoðun Hafðu áhrif til hádegis Bjarni Þór Sigurðsson skrifar Skoðun Stöndum vörð um hlutverk háskóla – Kjósum Kolbrúnu Ástríður Stefánsdóttir skrifar Skoðun Nei, við skulum ekki kaupa handa þeim fleiri vopn Haraldur Ólafsson skrifar Sjá meira
Um daginn sat ég með vinkonuhópnum þegar ein tilkynnti okkur að hennar fyrsta barn væri á leiðinni. Eftir hamingjuóskirnar spyr sú ábyrgasta í hópnum „ertu ekki annars pottþétt byrjuð að skoða leikskóla?“. Hinar mæðurnar í hópnum jánka „það þarf án gríns að hefja umsóknina á fæðingardeildinni“. Þá var bætt við „nei nei nei, ég setti mig á biðlista á leikskólann um leið og ég vissi að ég væri ólétt, hitt er eiginlega of seint allavega ef þú býrð vestur í bæ“, önnur fangar orðið „Var það semsagt ykkar fyrsta verk eftir getnað?“ það er hlegið og svo blótum við allar ástandinu í kór. Ein minnist á spjallþráð í Miðbæjarfacebook grúppunni fyrir rúmu ári þar sem örvæntingafull móðir leitaði ráða vegna leikskólavandans og tæplega hundrað foreldrar svöruðu með sínum þrautasögum. Ýmist fékk fólk ekki leikskólapláss, fékk einungis leikskólapláss í hinum enda borgarinnar, eða það sem verra var fengu pláss og svo var hringt tveimur vikum áður en vistin átti að hefjast og tilkynnt að ekkert yrði úr henni vegna mannekluvanda. Vinkonur mínar þekkja þetta vel. Þær deila ráðum, það þarf að hringja reglulega í leikskólanna til að fylgjast með stöðunni, helst að lengja fæðingarorlofið ef heimilisbókhaldið stendur undir því og ræða við ömmurnar og afanna því þau þurfa að geta stokkið til. Ein vinkona mín þurfti að skrá sig aftur í nám við Háskóla Íslands til að fá leikskólapláss, önnur þurfti að gefa spennandi starf upp á bátinn vegna tafa og plássleysis. Nokkrar hafa þurft að stytta vinnudaginn vegna ferðalagsins þvert yfir borgina í leikskólann og aftur í vinnuna tvisvar á dag, á kostnað launa þeirra og starfsþróunarmöguleika. Vinkonur mínar tala svo um álagið sem þetta setur á samböndin þeirra, hvor á að fórna sér? Þær tala um hversu ömurlegt það er að þurfa að reiða á þolinmæðina á vinnustaðnum og semja daglega við fjölskyldumeðlimi um að sækja börnin. Fjárhagslegar afleiðingar leikskólavandans á fjölskyldur í Reykjavík eru augljósar en hitt, þessi andlega streita sem fylgir er í raun mun alvarlegri. Svo ekki sé talað um spenninginn fyrir því að eignast börn yfirleitt. Það sem á að verða til mikillar gleði og hamingju getur orðið að kvíða. Hinn árlegi vorboði og haustlegu vonbrigði Á hverju vori birtist ný frétt frá markaðsdeild Reykjavíkurborgar þar sem einn af borgarfulltrúum meirihlutans tilkynnir að nú verði nýir leikskólar byggðir og plássum fjölgað. Fáir geta bent á hvar lofuðu leikskólar síðustu kjörtímabila eru staðsettir en almennt reiknar borgin með að afföll úr háskólunum eftir veturinn muni skila sér í betri mönnun á leikskólana með stúdentum í námspásu. Sum vor gengur þetta eftir, önnur ekki og á haustin kemur alltaf sami skellurinn, stúdentarnir snúa flestir aftur til náms og manneklan heldur áfram. Svo ákvað borgin að stytta frekar opnunartíma leikskólanna frekar en að útfæra vaktarskipulagið þannig að sveigjanleiki í opnunartímum gagnvart foreldrum héldist þrátt fyrir styttingu vinnuvikunar. Jafnréttismat leiddi í ljós að þetta myndi bitna verst á einstæðum foreldrum og innflytjendum en allt kom fyrir ekki. Foreldrar og atvinnulífið eiga bara að gjöra svo vel og beygja sig undir þessa styttingu en þeim til huggunar á einn leikskóli í hverju hverfi að vera með lengri opnun. Þeir foreldrar sem geta ekki verið vissir um að ná alltaf að sækja börnin á slaginu 16:30 þurfa því að færa krakkana til og vonast til að það sé pláss í þessum eina skóla. Það leysir ekki hnútinn að tosa fastar í bandið Fyrir fjórum árum stóðum við í sömu sporum og eftir fjögur ár er alltaf sami uppskerubrestur hjá meirihlutanum gagnvart leikskólavandanum. Það þarf að byrja á að hleypa fleirum að borðinu. Við verðum að greiða götuna fyrir framtakssömu hugsjónafólki sem vill opna og reka sína eigin leikskóla. Þar á borgin ekki að standa í vegi fyrir framtakssemi heldur vísa fólki veginn og auðvelda því að leggja sitt af mörkum. Við þurfum að valdefla leikskólana, færa ákvarðanatökuna til þeirra og leyfa þeim að stjórna því hvernig þau nýta fjármunina í þjónustuna. Leikskólastjórnendur eiga ekki að þurfa forðast rekstrarafgang af ótta við að þá fá þá minna frá borginni næsta ár. Leyfum leikskólunum að eiga sparnað, enda minnkar það flækjustig og auðveldar leikskólastjórnendnum að bregðast hratt við þörf er á auka fjárútlátum, til dæmis þegar barn þarf til dæmis á auka stuðningi að halda sem kallar á fleira starfsfólk. Síðast en síst verðum við að hætta að gera upp á milli barna sem ganga í borgar- eða einkarekna leikskóla. Fé á að fylgja barni. Það er hægt að leysa leikskólavandann en þá þarf að þora að prófa nýjar lausnir og hætta þessari miðstýringu. Fólkinu á gólfinu er treystandi til að vita nákvæmlega hvernig er best að þjónusta börnin og foreldrar þeirra. Og hvað skyldi svo sparast mikill tími og mannskapur við það að þurfa ekki að taka á móti öllum símtölunum frá foreldrum sem eru í örvæntingu að berjast um leikskólaplássin? Höfundur sækist eftir oddvitasæti í prófkjöri Sjálfstæðisflokksins í Reykjavík.
Björn Þorsteinsson as Rector - A visionary leader uniting disciplines and driving innovation Marianne Elisabeth Klinke Skoðun
Tífalt hærri vextir, meiri skuldir - menntastefna stjórnvalda? Júlíus Viggó Ólafsson,Vilhjálmur Hilmarsson Skoðun
Skoðun Björn Þorsteinsson as Rector - A visionary leader uniting disciplines and driving innovation Marianne Elisabeth Klinke skrifar
Skoðun Til rektorsframbjóðenda: Hvað gerir nýr rektor HÍ við Endurmenntun? Ólafur Stephensen skrifar
Skoðun Tífalt hærri vextir, meiri skuldir - menntastefna stjórnvalda? Júlíus Viggó Ólafsson,Vilhjálmur Hilmarsson skrifar
Skoðun Netöryggi á krossgötum: Hvernig tryggjum við íslenska innviði? Heimir Fannar Gunnlaugsson skrifar
Skoðun Hvað er kona? - Þörf kynjakerfisins til að skilgreina og stjórna konum Arna Magnea Danks skrifar
Skoðun Ég styð Ingibjörgu Gunnarsdóttur í stöðu rektors við Háskóla Íslands Herdís Sveinsdóttir skrifar
Björn Þorsteinsson as Rector - A visionary leader uniting disciplines and driving innovation Marianne Elisabeth Klinke Skoðun
Tífalt hærri vextir, meiri skuldir - menntastefna stjórnvalda? Júlíus Viggó Ólafsson,Vilhjálmur Hilmarsson Skoðun