Þurfum að „bæta verulega í“ til að sjá í hælana á Norðurlandaþjóðunum Óttar Kolbeinsson Proppé skrifar 19. nóvember 2021 18:31 Ísland er eftirbátur allra hinna Norðurlandanna þegar kemur að framlögum til heilbrigðisþjónustunnar - sérstaklega öldrunarþjónustu. Næstum því fjórum sinni fleiri liggja inni á spítalanum í bið eftir plássi á hjúkrunarheimili heldur en þeir sem liggja þar inni með Covid. Í Danmörku hafa fjórir til níu dáið af völdum Covid-19 á dag síðustu sjö dögum. Hins vegar hefur enginn látist vegna faraldursins í öllum nóvembermánuði á Íslandi - staðreynd sem forsvarsmenn Landspítalans benda á að gleymist oft í samanburði manna á ástandinu á Íslandi og í Danmörku. Á sama tíma hefur bylgjan í Danmörku verið á mikilli uppleið, mun meiri en hefur verið hér heima síðan í byrjun þessa mánaðar. Línuritið sýnir vöxt faraldursins í Danmörku og á Íslandi. Smittölurnar eru hér reiknaðar í samhengi við það ef löndin hefðu milljón íbúa hvort; bleika línan Ísland og sú fjólubláa Danmörk.Our World in Data Þar eru auðvitað engar samkomutakmarkanir í gildi fyrir utan kröfu um bólusetningarvottorð til að komast inn á hina ýmsu staði. Hér heima eru þó mun strangari reglur í gildi en nýlega hefur nokkuð borið á gagnrýni á spítalann og hans getu til að sinna verkefnum sínum í faraldrinum. Gleymdist að reikna með öldrun þjóðar En Landspítalinn vill þar kenna stefnu sem hefur verið rekin síðustu tvo áratugi um ástandið: „Þessi þróun sem hefur átt sér stað hérna varðandi legurými á aðalsjúkrahúsi landsins, hún hefur bara komið okkur í koll,“ sagði Runólfur Pálsson, framkvæmdastjóri meðferðasviðs Landspítala, í kvöldfréttum Stöðvar 2 í kvöld. „Það er þessi fækkun sem hefur átt sér stað á undanförnum árum, sérstaklega síðustu tveimur áratugum. Og það er bara erfitt að bregðast við því í einu vetfangi þegar stór faraldur skellur á.“ En er þetta réttmæt gagnrýni hjá Runólfi? Fórum við of geyst í að fækka hér legurýmum? „Sko, það kann að vera og það er svo sem ekki mitt að meta það. Og það snýst líka bara um ákvarðanir á Landspítala,“ segir Svandís Svavarsdóttir heilbrigðisráðherra. vísir/sigurjón Þessi þróun á sér þó eðlilegar skýringar. Ein þeirra er sú að aðgerðum sem krefjast innlagnar hefur fækkað til muna. En að sögn Runólfs virðist hreinlega hafa gleymst að reikna með öldrun þjóðarinnar, því aldraðir leggist nú í allt of miklum mæli inn á spítalann. Langt í land Ef útgjöld Norðurlandanna til heilbrigðisþjónustu eru borin saman kemur í ljós að Ísland hefur verið eftirbátur allra hinna síðasta áratuginn ef miðað er við hlutfall af vergri landsframleiðslu. Tölur frá heilbrigðisráðuneytinu. Hér vantar árið 2020 frá Danmörku og Finnlandi en ljóst að þar fer hlutfallið upp líka því landsframleiðslan snarminnkaði hjá öllum í faraldrinum. Tölurnar fyrir 2020 eru því brogaðar.heilbrigðisráðuneytið Ísland er þó komið á par við hin löndin þegar kemur að framlögum til heilsugæslu og sjúkrahúsa. Við erum þó langt á eftir í öldrunarþjónustunni, sem gæti skýrt slæma getu spítalans í faraldrinum en þar liggja nú tæplega 100 inni sem bíða eftir að komast inn á hjúkrunarheimili. Á sama tíma eru ekki nema 25 inni á spítalanum með Covid. „Þannig að við greinilega megum bæta verulega í áður en við förum að sjá í hælana á þessum þjóðum,“ segir Svandís. Heilbrigðismál Landspítalinn Faraldur kórónuveiru (COVID-19) Mest lesið Slævandi lyf og lágt sætisbak dráttarvélar orsakir banaslyss Innlent Kýldi konu eftir kynmök: „Hvað, getur þú ekki meira?“ Innlent Stafræn skírteini hætta í símaveskjum Innlent Íbúar leiti réttar síns vegna flautsins: „Þetta er lýðheilsuógn“ Innlent Fær bætur 45 árum eftir föðurmissinn: „Varð eiginlega tíu ára aftur“ Innlent Dæmdur í 21 árs fangelsi fyrir að nauðga tugum skjólstæðinga Erlent „Erum ekki dúkkur sem Snorri getur sagt fyrir verkum“ Innlent Mikill viðbúnaður vegna einstaklings sem féll í Brúará Innlent Fyrirsjáanlegar deilur: Valdamesti maður heims og sá ríkasti hnakkrífast Erlent Ásthildur Lóa skammar þingheim Innlent Fleiri fréttir Mikill viðbúnaður vegna einstaklings sem féll í Brúará Ein á móti rýmkuðu sorgarleyfi „Erum ekki dúkkur sem Snorri getur sagt fyrir verkum“ Kýldi konu eftir kynmök: „Hvað, getur þú ekki meira?“ Missti nánast sjónina þegar sláttuorf skaut steini í annað augað Mál áfengisverslananna komin til ákærusviðs, aftur Frumvarp um farþegalista samþykkt Kolbrún segir gesti nefndarinnar handbendi minnihlutans Löng bílaröð meðan hæðarslá er lagfærð Öllum sagt upp: „Ekkert verið að hugsa um félagsmiðstöðvastarf“ Launahækkunin mun fara í gegn en kerfið endurskoðað í haust Búa sig undir margmenni á Hengil Ultra Ásthildur Lóa skammar þingheim Íbúar leiti réttar síns vegna flautsins: „Þetta er lýðheilsuógn“ Slævandi lyf og lágt sætisbak dráttarvélar orsakir banaslyss Launahækkanir ráðamanna og rifrildi Trumps og Musks í hádegisfréttum Aflýsa óvissustigi vegna norðanáhlaupsins Tveggja ára fangelsi fyrir ofbeldi gegn tveimur konum og karli Aflamark þorsks lækkað og reiknað með að stofninn minnki áfram Fær bætur 45 árum eftir föðurmissinn: „Varð eiginlega tíu ára aftur“ Neitaði að blása í áfengismæli Stafræn skírteini hætta í símaveskjum Mörgu ábótavant við byggingu Brákarborgar Framtíð kirkjunnar enn óráðin Strandveiðisjómenn vilji aftur fá kvóta sem þeir hafi selt frá sér Nýtt slagorð Ísland Duty Free: „Ég er á leiðinni“ Börn verði að fá þau skilaboð að ofbeldi gegn þeim sé aldrei réttlætanlegt Gestum ráðið frá að heimsækja Dettifoss vegna stórrar skriðu Inga Sæland segist vera allt of löt að hreyfa sig Fá Barnaverndarmál leiða til ákæru og Herkastalinn í nýjar hendur Sjá meira
Í Danmörku hafa fjórir til níu dáið af völdum Covid-19 á dag síðustu sjö dögum. Hins vegar hefur enginn látist vegna faraldursins í öllum nóvembermánuði á Íslandi - staðreynd sem forsvarsmenn Landspítalans benda á að gleymist oft í samanburði manna á ástandinu á Íslandi og í Danmörku. Á sama tíma hefur bylgjan í Danmörku verið á mikilli uppleið, mun meiri en hefur verið hér heima síðan í byrjun þessa mánaðar. Línuritið sýnir vöxt faraldursins í Danmörku og á Íslandi. Smittölurnar eru hér reiknaðar í samhengi við það ef löndin hefðu milljón íbúa hvort; bleika línan Ísland og sú fjólubláa Danmörk.Our World in Data Þar eru auðvitað engar samkomutakmarkanir í gildi fyrir utan kröfu um bólusetningarvottorð til að komast inn á hina ýmsu staði. Hér heima eru þó mun strangari reglur í gildi en nýlega hefur nokkuð borið á gagnrýni á spítalann og hans getu til að sinna verkefnum sínum í faraldrinum. Gleymdist að reikna með öldrun þjóðar En Landspítalinn vill þar kenna stefnu sem hefur verið rekin síðustu tvo áratugi um ástandið: „Þessi þróun sem hefur átt sér stað hérna varðandi legurými á aðalsjúkrahúsi landsins, hún hefur bara komið okkur í koll,“ sagði Runólfur Pálsson, framkvæmdastjóri meðferðasviðs Landspítala, í kvöldfréttum Stöðvar 2 í kvöld. „Það er þessi fækkun sem hefur átt sér stað á undanförnum árum, sérstaklega síðustu tveimur áratugum. Og það er bara erfitt að bregðast við því í einu vetfangi þegar stór faraldur skellur á.“ En er þetta réttmæt gagnrýni hjá Runólfi? Fórum við of geyst í að fækka hér legurýmum? „Sko, það kann að vera og það er svo sem ekki mitt að meta það. Og það snýst líka bara um ákvarðanir á Landspítala,“ segir Svandís Svavarsdóttir heilbrigðisráðherra. vísir/sigurjón Þessi þróun á sér þó eðlilegar skýringar. Ein þeirra er sú að aðgerðum sem krefjast innlagnar hefur fækkað til muna. En að sögn Runólfs virðist hreinlega hafa gleymst að reikna með öldrun þjóðarinnar, því aldraðir leggist nú í allt of miklum mæli inn á spítalann. Langt í land Ef útgjöld Norðurlandanna til heilbrigðisþjónustu eru borin saman kemur í ljós að Ísland hefur verið eftirbátur allra hinna síðasta áratuginn ef miðað er við hlutfall af vergri landsframleiðslu. Tölur frá heilbrigðisráðuneytinu. Hér vantar árið 2020 frá Danmörku og Finnlandi en ljóst að þar fer hlutfallið upp líka því landsframleiðslan snarminnkaði hjá öllum í faraldrinum. Tölurnar fyrir 2020 eru því brogaðar.heilbrigðisráðuneytið Ísland er þó komið á par við hin löndin þegar kemur að framlögum til heilsugæslu og sjúkrahúsa. Við erum þó langt á eftir í öldrunarþjónustunni, sem gæti skýrt slæma getu spítalans í faraldrinum en þar liggja nú tæplega 100 inni sem bíða eftir að komast inn á hjúkrunarheimili. Á sama tíma eru ekki nema 25 inni á spítalanum með Covid. „Þannig að við greinilega megum bæta verulega í áður en við förum að sjá í hælana á þessum þjóðum,“ segir Svandís.
Heilbrigðismál Landspítalinn Faraldur kórónuveiru (COVID-19) Mest lesið Slævandi lyf og lágt sætisbak dráttarvélar orsakir banaslyss Innlent Kýldi konu eftir kynmök: „Hvað, getur þú ekki meira?“ Innlent Stafræn skírteini hætta í símaveskjum Innlent Íbúar leiti réttar síns vegna flautsins: „Þetta er lýðheilsuógn“ Innlent Fær bætur 45 árum eftir föðurmissinn: „Varð eiginlega tíu ára aftur“ Innlent Dæmdur í 21 árs fangelsi fyrir að nauðga tugum skjólstæðinga Erlent „Erum ekki dúkkur sem Snorri getur sagt fyrir verkum“ Innlent Mikill viðbúnaður vegna einstaklings sem féll í Brúará Innlent Fyrirsjáanlegar deilur: Valdamesti maður heims og sá ríkasti hnakkrífast Erlent Ásthildur Lóa skammar þingheim Innlent Fleiri fréttir Mikill viðbúnaður vegna einstaklings sem féll í Brúará Ein á móti rýmkuðu sorgarleyfi „Erum ekki dúkkur sem Snorri getur sagt fyrir verkum“ Kýldi konu eftir kynmök: „Hvað, getur þú ekki meira?“ Missti nánast sjónina þegar sláttuorf skaut steini í annað augað Mál áfengisverslananna komin til ákærusviðs, aftur Frumvarp um farþegalista samþykkt Kolbrún segir gesti nefndarinnar handbendi minnihlutans Löng bílaröð meðan hæðarslá er lagfærð Öllum sagt upp: „Ekkert verið að hugsa um félagsmiðstöðvastarf“ Launahækkunin mun fara í gegn en kerfið endurskoðað í haust Búa sig undir margmenni á Hengil Ultra Ásthildur Lóa skammar þingheim Íbúar leiti réttar síns vegna flautsins: „Þetta er lýðheilsuógn“ Slævandi lyf og lágt sætisbak dráttarvélar orsakir banaslyss Launahækkanir ráðamanna og rifrildi Trumps og Musks í hádegisfréttum Aflýsa óvissustigi vegna norðanáhlaupsins Tveggja ára fangelsi fyrir ofbeldi gegn tveimur konum og karli Aflamark þorsks lækkað og reiknað með að stofninn minnki áfram Fær bætur 45 árum eftir föðurmissinn: „Varð eiginlega tíu ára aftur“ Neitaði að blása í áfengismæli Stafræn skírteini hætta í símaveskjum Mörgu ábótavant við byggingu Brákarborgar Framtíð kirkjunnar enn óráðin Strandveiðisjómenn vilji aftur fá kvóta sem þeir hafi selt frá sér Nýtt slagorð Ísland Duty Free: „Ég er á leiðinni“ Börn verði að fá þau skilaboð að ofbeldi gegn þeim sé aldrei réttlætanlegt Gestum ráðið frá að heimsækja Dettifoss vegna stórrar skriðu Inga Sæland segist vera allt of löt að hreyfa sig Fá Barnaverndarmál leiða til ákæru og Herkastalinn í nýjar hendur Sjá meira