Meina þingmenn það sem þeir sögðu? Andrés Ingi Jónsson skrifar 21. október 2021 13:00 Ríki heims stefna á að vinna langtum meira jarðefnaeldsneyti en óhætt er, ætli þau að ná markmiðum Parísarsamkomulagsins. Miðað við þau áform sem eru á teikniborðinu stefnir heimurinn í að framleiða rúmlega tvöfalt meira jarðefnaeldsneyti árið 2030 en þarf til að halda hlýnun Jarðar innan við 1,5°C. Þetta kemur fram í nýjustu Production Gap Report frá Umhverfisstofnun Sameinuðu þjóðanna (UNEP), raunar er þetta sama niðurstaða og komið hefur fram árlega í þessum skýrslum. Skilaboðin eru ósköp einföld: Ef ríkisstjórnum er alvara með þann metnað sem þær segjast hafa í loftslagsmálum, þá þurfa þær að hætta við allar hugmyndir um nýja vinnslu á kolum, olíu og gasi. Aðgerðir í loftslagsmálum hafa gjarnan einblínt á eftirspurnarhliðina, snúist um að breyta neyslu einstaklinga og framleiðsluháttum fyrirtækja. Í seinni tíð hefur hins vegar ákallið um að draga úr framboði á jarðefnaeldsneyti orðið sífellt háværara. Það er nefnilega ekki hægt að segjast ætla að ná kolefnishlutleysi en leyfa samt óhefta vinnslu á olíu, gasi og kolum. Skýrsla UNEP dregur vel fram hversu miklu munar á orðum og efndum í loftslagsmálum. Ríkisstjórnin missti af vagninum í vor Í baráttunni gegn vinnslu jarðefnaeldsneytis getur Ísland lagt sitt af mörkum til afvötnunar olíufíkla. En til þess þarf ríkisstjórn Íslands að setja raunverulega metnaðarfulla stefnu og þora að standa með henni. Því miður sáum við dæmi um hið gagnstæða í vor, þegar stjórnarflokkarnir treystu sér ekki einu sinni til að samþykkja frumvarp mitt um bann við olíuleit. Bann sem ætti að vera sjálfsagt og auðsótt mál í landi sem enn stundar enga olíuleit! Fyrir vikið mæta fulltrúar Íslands með minni metnað í farteskinu á loftslagsráðstefnu Sameinuðu þjóðanna (COP26) sem haldin verður í Glasgow eftir tvær vikur. Ef ríkisstjórnin hefði ekki þvælst gegn olíuleitarbanni þá hefðu fulltrúar okkar getað slegist í hóp með Danmörku og Kosta Ríka, sem hafa myndað bandalag ríkja til að stöðva olíu- og gasvinnslu (BOGA). Til að komast í þann hóp dugar ekki að skila auðu, eins og ríkisstjórn Íslands, heldur þarf að hafa gripið til aðgerða. En það eru einmitt svona bandalög róttækustu ríkja sem geta aukið slagkraft loftslagsaðgerða. Með því að fara fram með góðu fordæmi og setja þannig þrýsting á þau ríki sem standa sig verr. Segja slugsunum til syndanna - ríkjum eins og Noregi og Bretlandi sem segjast hafa mikinn metnað í loftslagsmálum en taka á sama tíma þátt í ótrúlegu olíuleitarkapphlaupi. Kosningabrella eða alvöru afstaða? Við þurfum þó ekki öll að skila auðu. Alþingismenn hafa enn tök á að snúa bökum saman og senda skýr skilaboð um hvaða hópi ríkjavið viljum tilheyra. Það geta þeir gert með að kalla eftir sáttmála um takmörkun á vinnslu jarðefnaeldsneytis (e. Fossil Fuel Non-Proliferation Treaty) í tengslum við COP26, en ákall um sáttmálann verður formlega kynnt til leiks á ráðstefnunni. Ákallið var sett af stað af fulltrúum fátækustu ríkja heims, þeirra ríkja sem bera minnsta ábyrgð á hamfarahlýnun en þurfa að líkindum að axla mest af afleiðingum hennar. Íbúar í auðugari ríkjum, sem losa mikið af gróðurhúsalofttegundum, geta varla annað en stutt sáttmálann. Þannig sláumst við í hóp með 800 félagasamtökum, 2500 vísindamönnum, 100 Nóbelsverðlaunahöfum, 15 borgum og tugþúsundum einstaklinga sem gera þá einföldu kröfu að við stöndum við stóru orðin í loftslagsmálum með því að: Banna nýja vinnslu jarðefnaeldsneytis Hætta þeirri vinnslu jarðefnaeldsneytis sem er þegar í gangi Fjárfesta í nauðsynlegum umskiptum svo að ríki um allan heim hafi aðgengi að endurnýjanlegri orku, og hjálpa samfélögum og fólki sem er háð jarðefnaiðnaðinum að öðlast sanngjörn umskipti Þingfólk Pírata er þegar búið að skrifa undir sáttmálann og við hvetjum aðra þingflokka til að gera slíkt hið sama. Það ætti að vera fátt því til fyrirstöðu, svona í ljósi þess hvernig næstum allir flokkar töluðu fyrir kosningar. Núna er hins vegar komið að efndunum. Meina flokkarnir það sem þeir segja? Höfundur er þingmaður Pírata Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Andrés Ingi Jónsson Píratar Loftslagsmál Umhverfismál Alþingi COP26 Mest lesið Þegar móðir mín kvaddi okkur fyrir einu ári síðan í dag Gísli Hvanndal Jakobsson Skoðun Þegar ómennskan vitnar í lög Bubbi Morthens Skoðun Davíð Oddsson stendur ekki við eigin ritsjórnarstefnu - Þolir og birtir ekki gagnrýni á eigin skrif Ole Anton Bieltvedt Skoðun Framlengjum séreignarleiðina til að vernda heimilin Vilhjálmur Hilmarsson Skoðun Líf án ótta og gjöfin í andlegri vakningu Birna Guðný Björnsdóttir Skoðun Álit Einhverfupaunksins um ABA meðferð og kennslu á Íslandi Sigrún Ósk Stefánsdóttir Skoðun Búðu til pláss – fyrir öll börn Birna Þórarinsdóttir Skoðun Áherslur ráðherra skipta máli Heimir Örn Árnason Skoðun Snúum hjólunum áfram Andrés Ingi Jónsson Skoðun Þessi stórskrítnu norm í óbarnvænu samfélagi Sólveig María Svavarsdóttir Skoðun Skoðun Skoðun Áherslur ráðherra skipta máli Heimir Örn Árnason skrifar Skoðun Snúum hjólunum áfram Andrés Ingi Jónsson skrifar Skoðun Búðu til pláss – fyrir öll börn Birna Þórarinsdóttir skrifar Skoðun Davíð Oddsson stendur ekki við eigin ritsjórnarstefnu - Þolir og birtir ekki gagnrýni á eigin skrif Ole Anton Bieltvedt skrifar Skoðun Framlengjum séreignarleiðina til að vernda heimilin Vilhjálmur Hilmarsson skrifar Skoðun Líf án ótta og gjöfin í andlegri vakningu Birna Guðný Björnsdóttir skrifar Skoðun Kenningar úr gildi svo að kirkjan þarf að komast á annað stig Matthildur Björnsdóttir skrifar Skoðun Dansaðu vindur Berglind Ósk Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Þessi stórskrítnu norm í óbarnvænu samfélagi Sólveig María Svavarsdóttir skrifar Skoðun Um vaxtahækkanir og verð á hveiti Haukur Skúlason skrifar Skoðun Öryggi byggir á mönnun og launum Jórunn Frímannsdóttir skrifar Skoðun Álit Einhverfupaunksins um ABA meðferð og kennslu á Íslandi Sigrún Ósk Stefánsdóttir skrifar Skoðun Mammon hefur náð lífeyrissjóðum á sitt band Halla Signý Kristjánsdóttir skrifar Skoðun Forgangsorkan verður ekki skert Tinna Traustadóttir skrifar Skoðun Umhyggja - hvað er það? Árný Ingvarsdóttir skrifar Skoðun „Við höfðum öll rangt fyrir okkur“ Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Akureyrarbær greiðir götu kvennaathvarfs á Akureyri eins og kostur er Ásthildur Sturludóttir skrifar Skoðun Þegar móðir mín kvaddi okkur fyrir einu ári síðan í dag Gísli Hvanndal Jakobsson skrifar Skoðun Íþróttahreyfingin og gerviverktaka Ástþór Jón Ragnheiðarson skrifar Skoðun Tölum um tilfinningar Amanda Ásdís Jóhannsdóttir skrifar Skoðun Óttinn við íslensku rafkrónuna Birna Guðný Björnsdóttir skrifar Skoðun Áskorun til Sjúkratrygginga Íslands – hugsum í lausnum Björn Bjarki Þorsteinsson skrifar Skoðun Afnemum launamisrétti Guðmundur Ingi Guðbrandsson skrifar Skoðun Hvað hefur Ísland gert? Katla Þorvaldsdóttir skrifar Skoðun Viðhorf almennings og neytenda til sjálfbærnimála fyrirtækja og stofnana skiptir miklu máli Soffía Sigurgeirsdóttir,Trausti Haraldsson skrifar Skoðun Ýmislegt um rafmagnsbíla og reiðhjól Valur Elli Valsson skrifar Skoðun Taugatýpísk forréttindi Mamiko Dís Ragnarsdóttir skrifar Skoðun Hver er ég og hvert er ég að fara? Ellý Tómasdóttir skrifar Skoðun Þeir borga sem nota! Tómas Kristjánsson skrifar Skoðun Að hjálpa fólki að standa á eigin fótum Jón Þór Kristjánsson skrifar Sjá meira
Ríki heims stefna á að vinna langtum meira jarðefnaeldsneyti en óhætt er, ætli þau að ná markmiðum Parísarsamkomulagsins. Miðað við þau áform sem eru á teikniborðinu stefnir heimurinn í að framleiða rúmlega tvöfalt meira jarðefnaeldsneyti árið 2030 en þarf til að halda hlýnun Jarðar innan við 1,5°C. Þetta kemur fram í nýjustu Production Gap Report frá Umhverfisstofnun Sameinuðu þjóðanna (UNEP), raunar er þetta sama niðurstaða og komið hefur fram árlega í þessum skýrslum. Skilaboðin eru ósköp einföld: Ef ríkisstjórnum er alvara með þann metnað sem þær segjast hafa í loftslagsmálum, þá þurfa þær að hætta við allar hugmyndir um nýja vinnslu á kolum, olíu og gasi. Aðgerðir í loftslagsmálum hafa gjarnan einblínt á eftirspurnarhliðina, snúist um að breyta neyslu einstaklinga og framleiðsluháttum fyrirtækja. Í seinni tíð hefur hins vegar ákallið um að draga úr framboði á jarðefnaeldsneyti orðið sífellt háværara. Það er nefnilega ekki hægt að segjast ætla að ná kolefnishlutleysi en leyfa samt óhefta vinnslu á olíu, gasi og kolum. Skýrsla UNEP dregur vel fram hversu miklu munar á orðum og efndum í loftslagsmálum. Ríkisstjórnin missti af vagninum í vor Í baráttunni gegn vinnslu jarðefnaeldsneytis getur Ísland lagt sitt af mörkum til afvötnunar olíufíkla. En til þess þarf ríkisstjórn Íslands að setja raunverulega metnaðarfulla stefnu og þora að standa með henni. Því miður sáum við dæmi um hið gagnstæða í vor, þegar stjórnarflokkarnir treystu sér ekki einu sinni til að samþykkja frumvarp mitt um bann við olíuleit. Bann sem ætti að vera sjálfsagt og auðsótt mál í landi sem enn stundar enga olíuleit! Fyrir vikið mæta fulltrúar Íslands með minni metnað í farteskinu á loftslagsráðstefnu Sameinuðu þjóðanna (COP26) sem haldin verður í Glasgow eftir tvær vikur. Ef ríkisstjórnin hefði ekki þvælst gegn olíuleitarbanni þá hefðu fulltrúar okkar getað slegist í hóp með Danmörku og Kosta Ríka, sem hafa myndað bandalag ríkja til að stöðva olíu- og gasvinnslu (BOGA). Til að komast í þann hóp dugar ekki að skila auðu, eins og ríkisstjórn Íslands, heldur þarf að hafa gripið til aðgerða. En það eru einmitt svona bandalög róttækustu ríkja sem geta aukið slagkraft loftslagsaðgerða. Með því að fara fram með góðu fordæmi og setja þannig þrýsting á þau ríki sem standa sig verr. Segja slugsunum til syndanna - ríkjum eins og Noregi og Bretlandi sem segjast hafa mikinn metnað í loftslagsmálum en taka á sama tíma þátt í ótrúlegu olíuleitarkapphlaupi. Kosningabrella eða alvöru afstaða? Við þurfum þó ekki öll að skila auðu. Alþingismenn hafa enn tök á að snúa bökum saman og senda skýr skilaboð um hvaða hópi ríkjavið viljum tilheyra. Það geta þeir gert með að kalla eftir sáttmála um takmörkun á vinnslu jarðefnaeldsneytis (e. Fossil Fuel Non-Proliferation Treaty) í tengslum við COP26, en ákall um sáttmálann verður formlega kynnt til leiks á ráðstefnunni. Ákallið var sett af stað af fulltrúum fátækustu ríkja heims, þeirra ríkja sem bera minnsta ábyrgð á hamfarahlýnun en þurfa að líkindum að axla mest af afleiðingum hennar. Íbúar í auðugari ríkjum, sem losa mikið af gróðurhúsalofttegundum, geta varla annað en stutt sáttmálann. Þannig sláumst við í hóp með 800 félagasamtökum, 2500 vísindamönnum, 100 Nóbelsverðlaunahöfum, 15 borgum og tugþúsundum einstaklinga sem gera þá einföldu kröfu að við stöndum við stóru orðin í loftslagsmálum með því að: Banna nýja vinnslu jarðefnaeldsneytis Hætta þeirri vinnslu jarðefnaeldsneytis sem er þegar í gangi Fjárfesta í nauðsynlegum umskiptum svo að ríki um allan heim hafi aðgengi að endurnýjanlegri orku, og hjálpa samfélögum og fólki sem er háð jarðefnaiðnaðinum að öðlast sanngjörn umskipti Þingfólk Pírata er þegar búið að skrifa undir sáttmálann og við hvetjum aðra þingflokka til að gera slíkt hið sama. Það ætti að vera fátt því til fyrirstöðu, svona í ljósi þess hvernig næstum allir flokkar töluðu fyrir kosningar. Núna er hins vegar komið að efndunum. Meina flokkarnir það sem þeir segja? Höfundur er þingmaður Pírata
Davíð Oddsson stendur ekki við eigin ritsjórnarstefnu - Þolir og birtir ekki gagnrýni á eigin skrif Ole Anton Bieltvedt Skoðun
Skoðun Davíð Oddsson stendur ekki við eigin ritsjórnarstefnu - Þolir og birtir ekki gagnrýni á eigin skrif Ole Anton Bieltvedt skrifar
Skoðun Álit Einhverfupaunksins um ABA meðferð og kennslu á Íslandi Sigrún Ósk Stefánsdóttir skrifar
Skoðun Akureyrarbær greiðir götu kvennaathvarfs á Akureyri eins og kostur er Ásthildur Sturludóttir skrifar
Skoðun Viðhorf almennings og neytenda til sjálfbærnimála fyrirtækja og stofnana skiptir miklu máli Soffía Sigurgeirsdóttir,Trausti Haraldsson skrifar
Davíð Oddsson stendur ekki við eigin ritsjórnarstefnu - Þolir og birtir ekki gagnrýni á eigin skrif Ole Anton Bieltvedt Skoðun