Sjálflýsing á afrekaskrá ráðherra Erna Bjarnadóttir skrifar 13. ágúst 2021 12:01 Þegar neyðin er stærst er oft hjálpin næst er stundum haft að viðkvæði. Eftir nokkurt grúsk í tölum OECD um útgjöld til heilbrigðismála kom heilbrigðisráðherra sjálf til skjalanna og birti grein á visir.is „Sterkara heilbrigðiskerfi“ þar sem hún fjallar um útgjöld íslenskra stjórnvalda til málaflokksins. Niðurstaðan var sú að fjármagn til heilbrigðiskerfisins hefði svo sannarlega verið aukið umtalsvert sl. fjögur ár. Þar segir hún m.a. eftirfarandi: „Þegar heildarfjárheimildir til heilbrigðiskerfisins eru skoðaðar, það er bæði rekstur og fjárfestingar/framkvæmdir, á verðlagi hvers árs, hafa fjárheimildirnar aukist um 46%, eða 90 milljarða. Á föstu verðlagi gerir það um 16% hækkun. Þegar aðeins rekstur er skoðaður nemur hækkunin um 38% á kjörtímabilinu, eða um 10% á föstu verðlagi, umfram launa- og verðlagshækkanir.“ Nú er það sannarlega svo að þegar samanburður er gerður á útgjöldum til heilbrigðismála hjá OECD, tekur ekki nokkur maður með í reikninginn útgjöld til fjárfestinga og framkvæmda heldur er samanburðurinn gerður á útgjöldum til rekstrar og þá sem hlutfall af vergri landsframleiðslu. Ráðherrann sýnir þó af sér það lítillæti að geta líka um þann þátt sérstaklega. Útgjöld til þessa flokks hafi hækkað um 10% á föstu verðlagi. Það hefði hins vegar verið sanngjarnt að láta að fylgja með hve mikill hluti hækkunarinnar 2020 og 2021 væri kominn til vegna heimsfaraldursins af völdum COVID-19 sjúkdómsins. Allir vita að bæta þurfti verulegum upphæðum í heilbrigðiskerfið til að standa undir þeim klyfjum. Útgjöld til heilbrigðismála að mati OECD Ráðherrann lætur áfram gamminn geisa og segir síðar í greininni: „Útgjöld til heilbrigðismála sem hlutfall af vergri þjóðarframleiðslu (VLF) hafa verið aukin úr 7,4% árið 2017 í 9,3% samkvæmt fjárlögum 2021“. Fyrri talan er væntanlega samkvæmt ríkisreikningi. En hvernig metur OECD sömu mynd. Jú árið 2017 námu útgjöld til heilbrigðismála 8,3% af VLF. Þess má geta að árið 2010 námu þau samkvæmt sömu heimild 8,4%. Árið 2019 var sama tala 8,6%. Eftirfarandi tafla sýnir samanburð milli og Norðurlandanna árin 2017-2020 auk ársins 2010, þar sem útgjöld til heilbrigðismála eru metin sem hlutfall af VLF. 2010 2017 2018 2019 2020 Danmörk 10,3 10,0 10,1 10,0 .. Finnland 9,1 9,1 9,0 9,2 .. Ísland 8,4 8,3 8,4 8,6 9,8 Noregur 8,9 10,3 10,0 10,5 11,3 Svíþjóð 8,3 10,8 10,9 10,9 11,4 Hér má sjá svart á hvítu að Ísland er eftirbátur hinna Norðurlandanna þegar þetta er skoðað. Hækkun þessa hlutfall á árinu 2020 erekkert séríslenskt fyrirbæri. Það hefur varla farið fram hjá nokkrum manni að heimsfaraldur af völdum COVID-19 sjúkdómsins hefur valdið þungum búsifjum með tilheyrandi auknum útgjöldum. Öðrum verkefnum þarf að sinna eftir sem áður. Skemmst er þess að minnast að nú er verið að þrengja að fæðingarþjónustu á Selfossi, með tugmilljóna tilkostnaði til að takast á við heimsfaraldurinn. Í lokaorðum sínum segir ráðherra síðan. „Samandregið er að mínu mati ljóst að heilbrigðiskerfið okkar er gott, og það stenst samanburð við það sem best gerist í heiminum.“ Eftir að hafa stofnað fésbókarhóp um einn afmarkaðan þátt í heilbrigðisþjónustu hér á landi og breytingar sem ráðherrann hefur sjálf staðið fyrir varð ég því hálf hvumsa við lesturinn. Er það mælikvarði á gott heilbrigðiskerfi þar sem konur sem þurfa rannsókna við þegar lífsógnandi sjúkdómur á í hlut, þurfa að bíða mánuðum saman eftir niðurstöðum? Er það besta heilbrigðiskerfi í heimi sem tekur flókinn gagnagrunn og ætlar að treysta á guð og lukku þegar kemur að því að nota hann til að lesa úr upplýsingum sem eru allt öðruvísi til orðnar en hann er sjálfur byggður upp fyrir? Afleiðingarnar munu ekki koma í ljós að fullu fyrr en að nokkrum tíma liðnum. Óvissan, ólgan og óttinn sem konur upplifa við þessar aðstæður er raunveruleg ógn við heilsu kvenna og á því ber einhver ábyrgð. Það er alveg sama hversu oft flöskustútnum verður snúið oft héðan af, hann mun alltaf benda á heilbrigðisráðherra. Í viðtali við RUV fimmtudagskvöldið 12. ágúst lýsti prófessor í stjórnmálafræði því yfir að það væri nýnæmi að ríkisstjórn birti gröf og yfirlit yfir árangur sinn í lok kjörtímabils. „Það þurfi að taka yfirlýsingum hennar með fyrirvara enda ákveðinn freistnivandi til staðar þegar pólitíkusar dæma eigið ágæti.“ Sjá hér: https://www.ruv.is/frett/2021/08/12/verdur-ad-hafa-i-huga-thennan-freistnivanda. Það er þakkavert að fræðasamfélagið kemur hér til skjalanna til að svipta huliðshjálminum af upplýsingaóreiðu stjórnvalda. Því er því eins gott að pússa gleraugun og búa sig undir „skyggnusýningar“ komandi vikna. Höfundur skipar 2. Sæti á lista Miðflokksins í Suðurkjördæmi Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Erna Bjarnadóttir Skoðun: Kosningar 2021 Miðflokkurinn Heilbrigðismál Mest lesið Þegar þeir sem segjast þjóna þjóðinni ráðast á hana Ágústa Árnadóttir Skoðun 1 stk. ísl. ríkisborgararéttur - kr. 1,600 Róbert Björnsson Skoðun Faglegt mat eða lukka? I: Frá kennslustofu til stafbókar Bogi Ragnarsson Skoðun Ósk um sérbýli, garð og rólegt umhverfi dregur fólk frá höfuðborgarsvæðinu Margrét Þóra Sæmundsdóttir Skoðun „Elska skaltu náunga þinn“ – gegn rasisma, hatri og sögufölsunum öfga hægrisins Guðrún Ósk Þórudóttir Skoðun Hvers vegna ekki bókun 35? Hjörtur J. Guðmundsson Skoðun Hvað kosta mannréttindi? Anna Lára Steindal Skoðun Eru borgir barnvænar? Þétting byggðar og staða barna í skipulagi Lára Ingimundardóttir Skoðun Héraðsvötn og Kjalölduveitu í nýtingarflokk Jens Garðar Helgason,Ólafur Adolfsson Skoðun Getur uppbyggilegur fréttaflutningur aukið velsæld í íslensku samfélagi? Ása Fríða Kjartansdóttir, Dóra Guðrún Guðmundsdóttir Skoðun Skoðun Skoðun Þéttur eða þríklofinn Sjálfstæðisflokkur Sara Björg Sigurðardóttir skrifar Skoðun Bras og brall við gerð Brákarborgar Helgi Áss Grétarsson skrifar Skoðun Getur uppbyggilegur fréttaflutningur aukið velsæld í íslensku samfélagi? Ása Fríða Kjartansdóttir, Dóra Guðrún Guðmundsdóttir skrifar Skoðun „Elska skaltu náunga þinn“ – gegn rasisma, hatri og sögufölsunum öfga hægrisins Guðrún Ósk Þórudóttir skrifar Skoðun Ósk um sérbýli, garð og rólegt umhverfi dregur fólk frá höfuðborgarsvæðinu Margrét Þóra Sæmundsdóttir skrifar Skoðun Auðlindarentan heim í hérað Arna Lára Jónsdóttir skrifar Skoðun Héraðsvötn og Kjalölduveitu í nýtingarflokk Jens Garðar Helgason,Ólafur Adolfsson skrifar Skoðun Eru borgir barnvænar? Þétting byggðar og staða barna í skipulagi Lára Ingimundardóttir skrifar Skoðun Hvað kosta mannréttindi? Anna Lára Steindal skrifar Skoðun Faglegt mat eða lukka? I: Frá kennslustofu til stafbókar Bogi Ragnarsson skrifar Skoðun Hvers vegna ekki bókun 35? Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun 1 stk. ísl. ríkisborgararéttur - kr. 1,600 Róbert Björnsson skrifar Skoðun Ný nálgun fyrir börn með fjölþættan vanda Guðmundur Ingi Þóroddsson,Guðbjörg Sveinsdóttir skrifar Skoðun Setjum kraft í íslenskukennslu fullorðinna Anna Linda Sigurðardóttir skrifar Skoðun Áhrif veiðigjalda ná út fyrir atvinnugreinina Ásgerður Kristín Gylfadóttir skrifar Skoðun Við stöndum með Anahitu og Elissu Valgerður Árnadóttir,Rósa Líf Darradóttir,Aldís Amah Hamilton,Þorgerður María Þorbjarnardóttir,Árni Finnsson skrifar Skoðun RÚV - ljósritunarstofa ríkisins? Birgir Finnsson skrifar Skoðun Að vera hvítur og kristinn Guðbrandur Einarsson skrifar Skoðun Heilbrigðisþjónusta í heimabyggð – loksins orðin að veruleika Anton Guðmundsson skrifar Skoðun Komum heil heim eftir hvítasunnuhelgina Ágúst Mogensen skrifar Skoðun Leiðin til Parísar (bókstaflega) Ólafur St. Arnarsson skrifar Skoðun Ósnertanlegir eineltisseggir og óhæfir starfsmenn Diljá Mist Einarsdóttir skrifar Skoðun Opinber skýring til Sigurjóns Þórðarsonar Heiðrún Lind Marteinsdóttir skrifar Skoðun Ekkert kerfi lifir af pólitískan geðþótta Guðrún Hafsteinsdóttir skrifar Skoðun Þegar undirskrift skiptir máli – um gervigreind, vottun og verðmæti mannlegra athafna Henning Arnór Úlfarsson skrifar Skoðun Hoppað yfir girðingarnar Vilhjálmur Árnason skrifar Skoðun Þegar ég fékk séns Heiða Ingimarsdóttir skrifar Skoðun Verður greinilega að vera Ísrael Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Evrópumet! Háskólamenntun minnst metin á Íslandi Vilhjálmur Hilmarsson skrifar Skoðun Ríkið tekur – landsbyggðirnar fá minna Hjálmar Bogi Hafliðason skrifar Sjá meira
Þegar neyðin er stærst er oft hjálpin næst er stundum haft að viðkvæði. Eftir nokkurt grúsk í tölum OECD um útgjöld til heilbrigðismála kom heilbrigðisráðherra sjálf til skjalanna og birti grein á visir.is „Sterkara heilbrigðiskerfi“ þar sem hún fjallar um útgjöld íslenskra stjórnvalda til málaflokksins. Niðurstaðan var sú að fjármagn til heilbrigðiskerfisins hefði svo sannarlega verið aukið umtalsvert sl. fjögur ár. Þar segir hún m.a. eftirfarandi: „Þegar heildarfjárheimildir til heilbrigðiskerfisins eru skoðaðar, það er bæði rekstur og fjárfestingar/framkvæmdir, á verðlagi hvers árs, hafa fjárheimildirnar aukist um 46%, eða 90 milljarða. Á föstu verðlagi gerir það um 16% hækkun. Þegar aðeins rekstur er skoðaður nemur hækkunin um 38% á kjörtímabilinu, eða um 10% á föstu verðlagi, umfram launa- og verðlagshækkanir.“ Nú er það sannarlega svo að þegar samanburður er gerður á útgjöldum til heilbrigðismála hjá OECD, tekur ekki nokkur maður með í reikninginn útgjöld til fjárfestinga og framkvæmda heldur er samanburðurinn gerður á útgjöldum til rekstrar og þá sem hlutfall af vergri landsframleiðslu. Ráðherrann sýnir þó af sér það lítillæti að geta líka um þann þátt sérstaklega. Útgjöld til þessa flokks hafi hækkað um 10% á föstu verðlagi. Það hefði hins vegar verið sanngjarnt að láta að fylgja með hve mikill hluti hækkunarinnar 2020 og 2021 væri kominn til vegna heimsfaraldursins af völdum COVID-19 sjúkdómsins. Allir vita að bæta þurfti verulegum upphæðum í heilbrigðiskerfið til að standa undir þeim klyfjum. Útgjöld til heilbrigðismála að mati OECD Ráðherrann lætur áfram gamminn geisa og segir síðar í greininni: „Útgjöld til heilbrigðismála sem hlutfall af vergri þjóðarframleiðslu (VLF) hafa verið aukin úr 7,4% árið 2017 í 9,3% samkvæmt fjárlögum 2021“. Fyrri talan er væntanlega samkvæmt ríkisreikningi. En hvernig metur OECD sömu mynd. Jú árið 2017 námu útgjöld til heilbrigðismála 8,3% af VLF. Þess má geta að árið 2010 námu þau samkvæmt sömu heimild 8,4%. Árið 2019 var sama tala 8,6%. Eftirfarandi tafla sýnir samanburð milli og Norðurlandanna árin 2017-2020 auk ársins 2010, þar sem útgjöld til heilbrigðismála eru metin sem hlutfall af VLF. 2010 2017 2018 2019 2020 Danmörk 10,3 10,0 10,1 10,0 .. Finnland 9,1 9,1 9,0 9,2 .. Ísland 8,4 8,3 8,4 8,6 9,8 Noregur 8,9 10,3 10,0 10,5 11,3 Svíþjóð 8,3 10,8 10,9 10,9 11,4 Hér má sjá svart á hvítu að Ísland er eftirbátur hinna Norðurlandanna þegar þetta er skoðað. Hækkun þessa hlutfall á árinu 2020 erekkert séríslenskt fyrirbæri. Það hefur varla farið fram hjá nokkrum manni að heimsfaraldur af völdum COVID-19 sjúkdómsins hefur valdið þungum búsifjum með tilheyrandi auknum útgjöldum. Öðrum verkefnum þarf að sinna eftir sem áður. Skemmst er þess að minnast að nú er verið að þrengja að fæðingarþjónustu á Selfossi, með tugmilljóna tilkostnaði til að takast á við heimsfaraldurinn. Í lokaorðum sínum segir ráðherra síðan. „Samandregið er að mínu mati ljóst að heilbrigðiskerfið okkar er gott, og það stenst samanburð við það sem best gerist í heiminum.“ Eftir að hafa stofnað fésbókarhóp um einn afmarkaðan þátt í heilbrigðisþjónustu hér á landi og breytingar sem ráðherrann hefur sjálf staðið fyrir varð ég því hálf hvumsa við lesturinn. Er það mælikvarði á gott heilbrigðiskerfi þar sem konur sem þurfa rannsókna við þegar lífsógnandi sjúkdómur á í hlut, þurfa að bíða mánuðum saman eftir niðurstöðum? Er það besta heilbrigðiskerfi í heimi sem tekur flókinn gagnagrunn og ætlar að treysta á guð og lukku þegar kemur að því að nota hann til að lesa úr upplýsingum sem eru allt öðruvísi til orðnar en hann er sjálfur byggður upp fyrir? Afleiðingarnar munu ekki koma í ljós að fullu fyrr en að nokkrum tíma liðnum. Óvissan, ólgan og óttinn sem konur upplifa við þessar aðstæður er raunveruleg ógn við heilsu kvenna og á því ber einhver ábyrgð. Það er alveg sama hversu oft flöskustútnum verður snúið oft héðan af, hann mun alltaf benda á heilbrigðisráðherra. Í viðtali við RUV fimmtudagskvöldið 12. ágúst lýsti prófessor í stjórnmálafræði því yfir að það væri nýnæmi að ríkisstjórn birti gröf og yfirlit yfir árangur sinn í lok kjörtímabils. „Það þurfi að taka yfirlýsingum hennar með fyrirvara enda ákveðinn freistnivandi til staðar þegar pólitíkusar dæma eigið ágæti.“ Sjá hér: https://www.ruv.is/frett/2021/08/12/verdur-ad-hafa-i-huga-thennan-freistnivanda. Það er þakkavert að fræðasamfélagið kemur hér til skjalanna til að svipta huliðshjálminum af upplýsingaóreiðu stjórnvalda. Því er því eins gott að pússa gleraugun og búa sig undir „skyggnusýningar“ komandi vikna. Höfundur skipar 2. Sæti á lista Miðflokksins í Suðurkjördæmi
Ósk um sérbýli, garð og rólegt umhverfi dregur fólk frá höfuðborgarsvæðinu Margrét Þóra Sæmundsdóttir Skoðun
„Elska skaltu náunga þinn“ – gegn rasisma, hatri og sögufölsunum öfga hægrisins Guðrún Ósk Þórudóttir Skoðun
Getur uppbyggilegur fréttaflutningur aukið velsæld í íslensku samfélagi? Ása Fríða Kjartansdóttir, Dóra Guðrún Guðmundsdóttir Skoðun
Skoðun Getur uppbyggilegur fréttaflutningur aukið velsæld í íslensku samfélagi? Ása Fríða Kjartansdóttir, Dóra Guðrún Guðmundsdóttir skrifar
Skoðun „Elska skaltu náunga þinn“ – gegn rasisma, hatri og sögufölsunum öfga hægrisins Guðrún Ósk Þórudóttir skrifar
Skoðun Ósk um sérbýli, garð og rólegt umhverfi dregur fólk frá höfuðborgarsvæðinu Margrét Þóra Sæmundsdóttir skrifar
Skoðun Eru borgir barnvænar? Þétting byggðar og staða barna í skipulagi Lára Ingimundardóttir skrifar
Skoðun Ný nálgun fyrir börn með fjölþættan vanda Guðmundur Ingi Þóroddsson,Guðbjörg Sveinsdóttir skrifar
Skoðun Við stöndum með Anahitu og Elissu Valgerður Árnadóttir,Rósa Líf Darradóttir,Aldís Amah Hamilton,Þorgerður María Þorbjarnardóttir,Árni Finnsson skrifar
Skoðun Þegar undirskrift skiptir máli – um gervigreind, vottun og verðmæti mannlegra athafna Henning Arnór Úlfarsson skrifar
Ósk um sérbýli, garð og rólegt umhverfi dregur fólk frá höfuðborgarsvæðinu Margrét Þóra Sæmundsdóttir Skoðun
„Elska skaltu náunga þinn“ – gegn rasisma, hatri og sögufölsunum öfga hægrisins Guðrún Ósk Þórudóttir Skoðun
Getur uppbyggilegur fréttaflutningur aukið velsæld í íslensku samfélagi? Ása Fríða Kjartansdóttir, Dóra Guðrún Guðmundsdóttir Skoðun