Fjögur til tíu prósent barna fæðist með tunguhaft: „Þetta er vefur sem skerðir hreyfigetuna“ Elísabet Inga Sigurðardóttir skrifar 30. júlí 2021 16:56 Sonja Magnúsdóttir er talmeinafræðingur. aðsend Fjögur til tíu prósent barna fæðast með vara- eða tunguhaft. Talmeinafræðingur segir að fræða þurfi heilbrigðisstarfsfólk um vandann. Í kvöldfréttum okkar í gær fjölluðum við um mæður sem segja mikilvægt að fræða heilbrigðisstarfsfólk um vara- og tunguhaft barna. Þær segja þekkingarleysi ríkja um þessi mál hérlendis og gagnrýna úrræðaleysi. Þekkingarleysi hér á landi Sonja Magnúsdóttir er talmeinafræðingur sem hefur að miklu leyti sérhæft sig í tunguhafti og sótt námskeið erlendis til að fræða sig um vandann. Hún tekur undir með mæðrunum, segir þekkingarleysi ríkja um hlutverk tungunnar innan heilbrigðiskerfisins. „Ég held að fólk átti sig ekki á því hvaða hlutverki tungan gegnir. Við notum tunguna til þess að mynda málhljóðin, borða og kyngja. Þegar þessi hreyfifærni er skert þá hefur það áhrif á þessi hlutverk. Það er mitt hlutverk sem talmeinafræðingur að meta þessa færni og svo annarra að íhluta.“ Tunguhaft er til staðar þegar himnan sem tengir tunguna við munnbotninn er óeðlilega strekkt og skerðir hreyfigetu tungunnar. Slíkt getur haft neikvæð áhrif á tal, næringu og svefn barna. Langir biðlistar Sonja segir fá úrræði hérlendis og að biðlistar eftir tunguhaftsaðgerðum séu langir. „Háls, nef og eyrnalæknar og barnalæknar hafa alveg verið að gera þetta þegar þess hefur þurft en hafa kannski ekki þekkinguna að baki. Það þarf að undirbúa barnið og veita því eftirfylgni. Úrræðin hafa verið til staðar en það er teljandi á fingrum annarrar handar þeir íhlutunaraðilar sem hafa kafað ofan í þetta og kynnt sér málin í rauninni.“ Tunguhaft getur haft veruleg áhrif á líðan barna. „Haftið skerðir hreyfigetuna og hefur áhrif á það að barnið geti borðað, meðhöndlað mat eða tekið brjóst. Þetta getur haft áhrif á barn sem er að mynda málhljóðin og þegar við kyngjum þá þurfum við að lyfta tungunni upp í góminn og þegar tunguhaftið heldur tungunni niðri þá náum við tungunni ekki upp og kyngingin verður óeðlileg. Tunguhaftið getur haft áhrif á einstaklinga á öllum aldri.“ Rætt var við Sonju í hádegisfréttum Bylgjunnar. Sonja segir að fáir tengi kvilla við þetta litla band sem staðsett er undir tungunni. Hún segir fáa meðvitaða um afleiðingar tunguhafts. „Fólk er ekki meðvitað um það. Eins og þessar mæður sem þú talaðir við í gær. Þær gengu á milli lækna. Læknarnir hafa ekki áttað sig á þeim afleiðingum sem það hefur í för með sér að bíða og sjá. Af hverju að bíða og sjá? Þetta er vefur sem skerðir hreyfigetuna. Ef þú ert með vef undir hendinni sem veldur því að handleggurinn er fastur við búkinn þá eðlilega getur þú ekki hreyft höndina rétt og það er enginn að bíða með að losa þann vef. Það er alveg eins með tunguna. Hreyfifærnin þarf að vera til staðar til þess að hún geti sinnt hlutverkum sínum.“ Fjögur til tíu prósent barna fæðist með tunguhaft Sonja segir að margir leiti sér aðstoðar talmeinafræðings vegna þessa en um fjögur til tíu prósent barna fæðast með tunguhaft. „Ég legg framburðarpróf fyrir þau börn sem koma til mín og spyr foreldrana hvernig gangi að borða. Yfirleitt er svarið að það gangi vel, en að barnið vilji bara borða brauð eða jógúrt. Þá er það eðlilegt að þessu börn sem eru með tunguhaft og skerta hreyfifærni, þau sækja í þann mat sem er auðveldur að meðhöndla.“ Sonja segir að það skipti máli að einkenni séu til staðar ef íhlutun eigi að fara fram. „Það skiptir miklu máli að það séu einkenni. Þú getur verið með tunguhaft og vefurinn sjáanlegur en það er ekki að hafa áhrif. Þú þarft að hafa ákveðin einkenni til að íhlutun fari fram og þurfi að fara fram til þess að liðka þessa hreyfifærni.“ Aðgerðin sé ekki mikið inngrip. „Þeir sem eru á íhluta nota skæri, hnífa eða „leiser.“ Það skiptir ekki máli hvaða áhald er notað svo framarlega sem sá sem framkvæmir aðgerðina hafi færnina til þess.“ Þá sé hægt að vera með tunguhaft án þess að vefur sé sýnilegur þegar tungunni er lyft. „Það er kallað aftara haft,“ segir Sonja og bætir við að það geti haft áhrif á ungabörn þegar brjóstagjöf fer fram. Bakflæði eða tunguhaft? Sonja segir að einkennum tunguhafts sé stundum ruglað við einkenni bakflæðis. „Mæður finna þetta oft líka. Eymsli í geirvörtum við brjóstagjöf, sár og þess háttar. Það þarf að huga að móðurinni líka, hvaða einkenni hún hefur.“ Sonja segir að einkennum tunguhafts sé stundum ruglað við einkenni bakflæðis. „Algeng einkenni hjá ungabörnum eru mikil uppköst. Mjólkin er að koma upp aftur því þau gleypa svo mikið loft sem fylgir. Það er bakflæðilík einkenni og því er börnum oft vísað á bakflæðilyf en svo kemur í ljós að þetta gerist af því að þau gleypa svo mikið loft því þau ná ekki að grípa brjóstið.“ Hér má finna stuðningshóp um vara- og tunguhaft á Facebook Heilbrigðismál Börn og uppeldi Tengdar fréttir Segja mikilvægt að fræða heilbrigðisstarfsfólk um tungu- og varahaft Mæður barna sem fæðast með tunguhaft segja mikilvægt að fræða heilbrigðisstarfsfólk um vandann. Þær segja þekkingarleysi ríkja um þessi mál í heilbrigðiskerfinu og gagnrýna úrræðaleysi. 29. júlí 2021 20:00 Mest lesið Allkröpp lægð á leiðinni til landsins Veður Biður Höllu afsökunar á fréttum af meintum lífvörðum Innlent Ældi í rútunni og réðst svo á bílstjórann Innlent Samstöðinni verði mögulega lokað í kvöld: Vilja fá lögbann á boðaðan aðalfund Innlent Tugir missa vinnuna í sumar Innlent Snurða hljóp á þráðinn í nótt Innlent Fötlun þýði ekki að börn njóti þess minna að róla og leika sér Innlent Hefur í hótunum við New York vegna „kommúnistans“ Mamdani Erlent Unglingsstúlka lést þegar hestur dró hana eftir jörðinni Erlent Strandveiðisjómaður lést Innlent Fleiri fréttir Strandveiðisjómaður lést Deila um Suðurnesjalínu 2 fer beint í Hæstarétt Áslaug Arna farin í frí en enginn tekinn við Sviptur prófinu eftir að hafa ekið á 185 Ældi í rútunni og réðst svo á bílstjórann Sá sem réðst á Ingunni áfrýjar til hæstaréttar Bein útsending: Rektorsskipti í Háskóla Íslands Snurða hljóp á þráðinn í nótt Samstöðinni verði mögulega lokað í kvöld: Vilja fá lögbann á boðaðan aðalfund Strandveiðibátur sökk úti fyrir Patreksfirði Reynt að ná saman um þinglok og hart deilt um Vorstjörnuna Máttu ekki eyða gögnum fyrr en málum væri lokið á öllum dómstigum Bjórpása í Víkinni og lögreglan í heimsókn í Garðabæ Skoða ekki hvort maður hafi mátt binda barn niður og kitla Biður Höllu afsökunar á fréttum af meintum lífvörðum Svörin líklega að finna á Íslandi: Vonlítill um að Jón Þröstur sé á lífi Skjálfti upp á þrjá í Kötlu Fundar með þingflokksformönnum Fötlun þýði ekki að börn njóti þess minna að róla og leika sér Borgin fékk frest til að svara Umboðsmanni um fundargerðarbreytingar Ekkert samkomulag í höfn enn um þinglok Hringsund um Ísland skapi verðmæta þekkingu Óákveðin hvort hún fari aftur fram fyrir Sósíalista: „Mér finnst þetta bara orðið bull“ Tugir missa vinnuna í sumar Segir ráðherra sjálfum í lófa lagið að breyta leikreglum svo ágóðinn rati vestur Segir gömlu samræmdu prófin ekki hafa mælt það sem þurfti Múmínlundurinn verður Ævintýraskógur á meðan leyst er úr höfundarrétti Störf á landsbyggðinni, skortur á sérfræðiþekkingu kennara og óperugala Sektaður fyrir að vera á 101 kílómetra hraða í 101 Rektorar allra íslenskra háskóla lýsa yfir miklum áhyggjum Sjá meira
Í kvöldfréttum okkar í gær fjölluðum við um mæður sem segja mikilvægt að fræða heilbrigðisstarfsfólk um vara- og tunguhaft barna. Þær segja þekkingarleysi ríkja um þessi mál hérlendis og gagnrýna úrræðaleysi. Þekkingarleysi hér á landi Sonja Magnúsdóttir er talmeinafræðingur sem hefur að miklu leyti sérhæft sig í tunguhafti og sótt námskeið erlendis til að fræða sig um vandann. Hún tekur undir með mæðrunum, segir þekkingarleysi ríkja um hlutverk tungunnar innan heilbrigðiskerfisins. „Ég held að fólk átti sig ekki á því hvaða hlutverki tungan gegnir. Við notum tunguna til þess að mynda málhljóðin, borða og kyngja. Þegar þessi hreyfifærni er skert þá hefur það áhrif á þessi hlutverk. Það er mitt hlutverk sem talmeinafræðingur að meta þessa færni og svo annarra að íhluta.“ Tunguhaft er til staðar þegar himnan sem tengir tunguna við munnbotninn er óeðlilega strekkt og skerðir hreyfigetu tungunnar. Slíkt getur haft neikvæð áhrif á tal, næringu og svefn barna. Langir biðlistar Sonja segir fá úrræði hérlendis og að biðlistar eftir tunguhaftsaðgerðum séu langir. „Háls, nef og eyrnalæknar og barnalæknar hafa alveg verið að gera þetta þegar þess hefur þurft en hafa kannski ekki þekkinguna að baki. Það þarf að undirbúa barnið og veita því eftirfylgni. Úrræðin hafa verið til staðar en það er teljandi á fingrum annarrar handar þeir íhlutunaraðilar sem hafa kafað ofan í þetta og kynnt sér málin í rauninni.“ Tunguhaft getur haft veruleg áhrif á líðan barna. „Haftið skerðir hreyfigetuna og hefur áhrif á það að barnið geti borðað, meðhöndlað mat eða tekið brjóst. Þetta getur haft áhrif á barn sem er að mynda málhljóðin og þegar við kyngjum þá þurfum við að lyfta tungunni upp í góminn og þegar tunguhaftið heldur tungunni niðri þá náum við tungunni ekki upp og kyngingin verður óeðlileg. Tunguhaftið getur haft áhrif á einstaklinga á öllum aldri.“ Rætt var við Sonju í hádegisfréttum Bylgjunnar. Sonja segir að fáir tengi kvilla við þetta litla band sem staðsett er undir tungunni. Hún segir fáa meðvitaða um afleiðingar tunguhafts. „Fólk er ekki meðvitað um það. Eins og þessar mæður sem þú talaðir við í gær. Þær gengu á milli lækna. Læknarnir hafa ekki áttað sig á þeim afleiðingum sem það hefur í för með sér að bíða og sjá. Af hverju að bíða og sjá? Þetta er vefur sem skerðir hreyfigetuna. Ef þú ert með vef undir hendinni sem veldur því að handleggurinn er fastur við búkinn þá eðlilega getur þú ekki hreyft höndina rétt og það er enginn að bíða með að losa þann vef. Það er alveg eins með tunguna. Hreyfifærnin þarf að vera til staðar til þess að hún geti sinnt hlutverkum sínum.“ Fjögur til tíu prósent barna fæðist með tunguhaft Sonja segir að margir leiti sér aðstoðar talmeinafræðings vegna þessa en um fjögur til tíu prósent barna fæðast með tunguhaft. „Ég legg framburðarpróf fyrir þau börn sem koma til mín og spyr foreldrana hvernig gangi að borða. Yfirleitt er svarið að það gangi vel, en að barnið vilji bara borða brauð eða jógúrt. Þá er það eðlilegt að þessu börn sem eru með tunguhaft og skerta hreyfifærni, þau sækja í þann mat sem er auðveldur að meðhöndla.“ Sonja segir að það skipti máli að einkenni séu til staðar ef íhlutun eigi að fara fram. „Það skiptir miklu máli að það séu einkenni. Þú getur verið með tunguhaft og vefurinn sjáanlegur en það er ekki að hafa áhrif. Þú þarft að hafa ákveðin einkenni til að íhlutun fari fram og þurfi að fara fram til þess að liðka þessa hreyfifærni.“ Aðgerðin sé ekki mikið inngrip. „Þeir sem eru á íhluta nota skæri, hnífa eða „leiser.“ Það skiptir ekki máli hvaða áhald er notað svo framarlega sem sá sem framkvæmir aðgerðina hafi færnina til þess.“ Þá sé hægt að vera með tunguhaft án þess að vefur sé sýnilegur þegar tungunni er lyft. „Það er kallað aftara haft,“ segir Sonja og bætir við að það geti haft áhrif á ungabörn þegar brjóstagjöf fer fram. Bakflæði eða tunguhaft? Sonja segir að einkennum tunguhafts sé stundum ruglað við einkenni bakflæðis. „Mæður finna þetta oft líka. Eymsli í geirvörtum við brjóstagjöf, sár og þess háttar. Það þarf að huga að móðurinni líka, hvaða einkenni hún hefur.“ Sonja segir að einkennum tunguhafts sé stundum ruglað við einkenni bakflæðis. „Algeng einkenni hjá ungabörnum eru mikil uppköst. Mjólkin er að koma upp aftur því þau gleypa svo mikið loft sem fylgir. Það er bakflæðilík einkenni og því er börnum oft vísað á bakflæðilyf en svo kemur í ljós að þetta gerist af því að þau gleypa svo mikið loft því þau ná ekki að grípa brjóstið.“ Hér má finna stuðningshóp um vara- og tunguhaft á Facebook
Heilbrigðismál Börn og uppeldi Tengdar fréttir Segja mikilvægt að fræða heilbrigðisstarfsfólk um tungu- og varahaft Mæður barna sem fæðast með tunguhaft segja mikilvægt að fræða heilbrigðisstarfsfólk um vandann. Þær segja þekkingarleysi ríkja um þessi mál í heilbrigðiskerfinu og gagnrýna úrræðaleysi. 29. júlí 2021 20:00 Mest lesið Allkröpp lægð á leiðinni til landsins Veður Biður Höllu afsökunar á fréttum af meintum lífvörðum Innlent Ældi í rútunni og réðst svo á bílstjórann Innlent Samstöðinni verði mögulega lokað í kvöld: Vilja fá lögbann á boðaðan aðalfund Innlent Tugir missa vinnuna í sumar Innlent Snurða hljóp á þráðinn í nótt Innlent Fötlun þýði ekki að börn njóti þess minna að róla og leika sér Innlent Hefur í hótunum við New York vegna „kommúnistans“ Mamdani Erlent Unglingsstúlka lést þegar hestur dró hana eftir jörðinni Erlent Strandveiðisjómaður lést Innlent Fleiri fréttir Strandveiðisjómaður lést Deila um Suðurnesjalínu 2 fer beint í Hæstarétt Áslaug Arna farin í frí en enginn tekinn við Sviptur prófinu eftir að hafa ekið á 185 Ældi í rútunni og réðst svo á bílstjórann Sá sem réðst á Ingunni áfrýjar til hæstaréttar Bein útsending: Rektorsskipti í Háskóla Íslands Snurða hljóp á þráðinn í nótt Samstöðinni verði mögulega lokað í kvöld: Vilja fá lögbann á boðaðan aðalfund Strandveiðibátur sökk úti fyrir Patreksfirði Reynt að ná saman um þinglok og hart deilt um Vorstjörnuna Máttu ekki eyða gögnum fyrr en málum væri lokið á öllum dómstigum Bjórpása í Víkinni og lögreglan í heimsókn í Garðabæ Skoða ekki hvort maður hafi mátt binda barn niður og kitla Biður Höllu afsökunar á fréttum af meintum lífvörðum Svörin líklega að finna á Íslandi: Vonlítill um að Jón Þröstur sé á lífi Skjálfti upp á þrjá í Kötlu Fundar með þingflokksformönnum Fötlun þýði ekki að börn njóti þess minna að róla og leika sér Borgin fékk frest til að svara Umboðsmanni um fundargerðarbreytingar Ekkert samkomulag í höfn enn um þinglok Hringsund um Ísland skapi verðmæta þekkingu Óákveðin hvort hún fari aftur fram fyrir Sósíalista: „Mér finnst þetta bara orðið bull“ Tugir missa vinnuna í sumar Segir ráðherra sjálfum í lófa lagið að breyta leikreglum svo ágóðinn rati vestur Segir gömlu samræmdu prófin ekki hafa mælt það sem þurfti Múmínlundurinn verður Ævintýraskógur á meðan leyst er úr höfundarrétti Störf á landsbyggðinni, skortur á sérfræðiþekkingu kennara og óperugala Sektaður fyrir að vera á 101 kílómetra hraða í 101 Rektorar allra íslenskra háskóla lýsa yfir miklum áhyggjum Sjá meira
Segja mikilvægt að fræða heilbrigðisstarfsfólk um tungu- og varahaft Mæður barna sem fæðast með tunguhaft segja mikilvægt að fræða heilbrigðisstarfsfólk um vandann. Þær segja þekkingarleysi ríkja um þessi mál í heilbrigðiskerfinu og gagnrýna úrræðaleysi. 29. júlí 2021 20:00