Hver er réttur hælisleitenda? Ólafur Ísleifsson skrifar 14. mars 2021 09:01 Spurningunni í fyrirsögn var nýlega varpað fram af ráðherra í dönsku ríkisstjórninni, ríkisstjórn jafnaðarmanna undir forystu Mette Fredriksen. Ráðherra útlendinga- og aðlögunarmála, jafnaðarmaðurinn Mattias Tesfaye, greip til varna eftir harða gagnrýni á frumvarp hans í danska þjóðþinginu um heimild til að flytja hælisleitendur í móttökustöð utan Evrópu. Ríkisstjórnin leggur þunga áherslu á frumvarpið sem fær misjafnar móttökur í þinginu, t.d. vill vinstriflokkurinn Radikale Venstre að málið sé leyst í samstarfi Evrópuríkja. Gagnrýnin á frumvarpið kom fram í umsögnum stofnana og er Amnesty International þeirra á meðal. Er haldið fram að stefna ríkisstjórnarinnar um móttökustöð feli í sér skort á samkennd, sé ómannúðleg og taki frá fólki réttinn til að leita hælis. Málsvörn jafnaðarmanna Mattias Tesfaye skrifar á vefmiðilinn Altinget.dk að þessu sé hann algjörlega ósammála. Hann segir að við ættum að spyrja okkur sjálf um hvers hælisleitendur og flóttamenn geti krafist. Ég tel, segir danski ráðherrann, að svarið sé vernd. Það sé þó komið undir því að þeir fullnægi skilyrðum til að fá hæli. Danski ráðherrann segir að almennt sé það skylda Danmerkur og annarra landa að leggja sitt af mörkum til að flóttamenn fái nauðsynleg lyf, aðgang að rennandi vatni og að börnin hafi möguleika á að ganga í skóla. Á þessu berum við ábyrgð í ljósi mannúðarsjónarmiða, segir hann. Ráðherrann skilyrðir svar sitt með því að bæta við að hælisleitendur og flóttamenn eigi ekki kröfu á framtíð í Vestur-Evrópsku velferðarríki. Og við berum ekki ábyrgð á að milljónir manna taki sér bólfestu hér, segir danski jafnaðarmaðurinn. Undir slíku geti samfélag okkar ekki staðið, segir ráðherrann. Af þessari ástæðu leggjum við til, þ.e. danska jafnaðarmannaríkisstjórnin, að flytja afgreiðslu hælisumsókna og vernd flóttamanna til lands utan Evrópu, eða út fyrir Evrópusambandið eins og hann orðar það. Þeir skilja það dönsku kratarnir að samfélagið og velferðarkerfið þola ekki opin eða hálfopin landamæri. Gömlu kratarnir hér átta sig líka á þessu en málið sýnist vefjast fyrir sumum sem gefa sig út fyrir að tala í nafni jafnaðarstefnu og mannúðar. Aukin hjálp á heimaslóð Ráðherrann segist telja að þessi aðgerð muni leiða til umtalsverðrar fækkunar hælisleitenda á danskri grundu. Þetta leiði af sér aukið fé til að hjálpa fleirum á heimaslóð. Fleiri flóttamenn fái vernd nær heimkynnum sínum í stað þess að hætta lífi sínu á siglingu yfir Miðjarðarhafið. Hann segir milljónir flóttamanna hafi fengið vernd í löndum utan Evrópu. Kannski í samfélögum sem líkjast meira landinu þaðan sem þeir flúðu en Danmörk gerir. Við í Danmörku skulum leggja okkar af mörkum til að flóttamenn fái vernd, skrifar ráðherrann. Þeir eigi bara ekki kröfu á að verndin sé veitt í velferðarríki. Staðið við alþjóðlegar skuldbindingar Ráðherrann segist vilja róa gagnrýnendur með því að fyrirkomulagið að flytja hælisleitendur til þriðja lands muni að sjálfsögðu gerast innan marka alþjóðlegra skuldbindinga sem Danmörk hefur undirgengist. Slíkt sé forsenda fyrir samkomulagi við þriðja land. Vísar hann til lögfræðiálits sem staðfesti að alþjóðasamningar standi ekki í vegi fyrir þessu fyrirkomulagi. Nú taki við í næsta lotu að hefja með ákveðnari hætti viðræður við þau lönd sem dönsk stjórnvöld telji koma til greina sem möguleg samstarfslönd. Tesfaye segir eðlilegt að gerðar verði nauðsynlegar breytingar á dönskum lögum til að afla heimildar til að flytja hælisleitendur þegar fyrir liggur samkomulag við þriðja land. Þá berist umheiminum skýr skilaboð um að dönskum stjórnvöldum sé full alvara. Ekki skortur á samkennd Danski ráðherrann lýkur grein sinni með því að vísa á bug að tillaga ríkisstjórnarinnar beri vott um skort á samkennd. Hann rökstyður þá fullyrðingu með því að segja að meira en helmingur þeirra sem komi til Evrópu hafi ekki þörf fyrir vernd. Um þessar mundir séu í Danmörku um 1300 hælisleitendur sem fengið hafi afsvar. Það kosti um 300.000 danskar krónur á ári á hvern slíkan að halda honum uppi og senda á brott. Þetta segir ráðherrann dýrt og óviðunandi. Fjárhæðin svarar til ríflega 6 milljóna íslenskra króna. Halda beri aðstreymi til Danmerkur í skefjum. Þetta spari stórfé við að senda úr landi hælisleitendur sem fengið hafa afsvar. Féð megi nota til að hjálpa miklu fleira fólki og betur á heimaslóð. Fram kemur hjá ráðherranum að á liðnu ári ákvað ríkisstjórnin að Danmörk myndi taka á móti 200 kvótaflóttamönnum úr flóttamannabúðum í Rúanda. Danska ríkisstjórnin leggur jafngildi sjö milljarða íslenskra króna umfram framlag fyrra árs m.a. til að hjálpa flóttamönnum á heimaslóð. Á komandi ári hyggst ríkisstjórnin nota aukinn hluta framlaga til þróunarhjálpar til aðstoðar við flóttamenn. Hjálp til fólks í þúsundatali Við hjálpum fólki í tugþúsundatali, segir ráðherrann. En það gerist handan danskra landamæra og vekur sjaldnast sömu athygli heima fyrir og hin eilífa deila um fólk sem tekist hefur að komast til Evrópu og Danmerkur. Eilítil þröngsýni, segir ráðherrann í lok greinar sinnar. Hér birtist kjarni hinnar breyttu norrænu stefnu sem felst í að taka við kvótaflóttamönnum í samvinnu við Sameinuðu þjóðirnar, draga úr móttöku hælisleitenda en leggja sig fram við að hjálpa fólki á heimaslóð þúsundum eða tugþúsundum saman. Hlutfallslega flestar umsóknir á Íslandi Sexfaldur fjöldi hælisleitenda hér að tiltölu borið saman við Danmörku og Noreg er til marks um að hér á landi er rekin stefna sem Norðurlöndin hafa horfið frá og danski forsætisráðherrann segir hafa verið mistök. Alþingi hefur til meðferðar frumvarp félagsmálaráðherra um að fylgja fastar fram þessari stefnu, sem frændur okkar hafa hafnað. Þá er að sjá hvort boðað frumvarp dómsmálaráðherra um breytingar á útlendingalögum falli í sama far eða beri þess merki að einhverjir meðal íslenskra ráðamanna hafi tekið eftir viðsnúningi í málaflokknum í nágrannaríkjum okkar á Norðurlöndum. Höfundur er alþingismaður Miðflokksins. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Ólafur Ísleifsson Skoðun: Kosningar 2021 Hælisleitendur Miðflokkurinn Mest lesið Þegar móðir mín kvaddi okkur fyrir einu ári síðan í dag Gísli Hvanndal Jakobsson Skoðun Þegar ómennskan vitnar í lög Bubbi Morthens Skoðun Að hengja prest fyrir biskup, að hengja manneskju fyrir stofnun Hödd Vilhjálmsdóttir Skoðun Álit Einhverfupaunksins um ABA meðferð og kennslu á Íslandi Sigrún Ósk Stefánsdóttir Skoðun Ef Trump tapar kosningunum… Jun Þór Morikawa Skoðun Bóf-ar(ion)? Gunnar Hólmsteinn Ársælsson Skoðun Ómarktæk skoðanakönnun Marinó G. Njálsson Skoðun Varhugaverð þróun í leikskólamálum Finnbjörn A. Hermannsson,Guðrún Margrét Guðmundsdóttir Skoðun Snúum hjólunum áfram Andrés Ingi Jónsson Skoðun Samkennd samfélags Guðrún Karls Helgudóttir Skoðun Skoðun Skoðun Er krónan að valda átökum á milli kynslóða? Guðmundur Ragnarsson skrifar Skoðun Varhugaverð þróun í leikskólamálum Finnbjörn A. Hermannsson,Guðrún Margrét Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Bóf-ar(ion)? Gunnar Hólmsteinn Ársælsson skrifar Skoðun Þetta er ekki allt að koma með fjárlagafrumvarpinu Eyjólfur Ármannsson skrifar Skoðun Ómarktæk skoðanakönnun Marinó G. Njálsson skrifar Skoðun Ef Trump tapar kosningunum… Jun Þór Morikawa skrifar Skoðun Viðskiptaþvinganir gegn Ísrael Steinunn Þóra Árnadóttir skrifar Skoðun Áherslur ráðherra skipta máli Heimir Örn Árnason skrifar Skoðun Snúum hjólunum áfram Andrés Ingi Jónsson skrifar Skoðun Búðu til pláss – fyrir öll börn Birna Þórarinsdóttir skrifar Skoðun Davíð Oddsson stendur ekki við eigin ritsjórnarstefnu - Þolir og birtir ekki gagnrýni á eigin skrif Ole Anton Bieltvedt skrifar Skoðun Framlengjum séreignarleiðina til að vernda heimilin Vilhjálmur Hilmarsson skrifar Skoðun Líf án ótta og gjöfin í andlegri vakningu Birna Guðný Björnsdóttir skrifar Skoðun Kenningar úr gildi svo að kirkjan þarf að komast á annað stig Matthildur Björnsdóttir skrifar Skoðun Dansaðu vindur Berglind Ósk Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Þessi stórskrítnu norm í óbarnvænu samfélagi Sólveig María Svavarsdóttir skrifar Skoðun Um vaxtahækkanir og verð á hveiti Haukur Skúlason skrifar Skoðun Öryggi byggir á mönnun og launum Jórunn Frímannsdóttir skrifar Skoðun Álit Einhverfupaunksins um ABA meðferð og kennslu á Íslandi Sigrún Ósk Stefánsdóttir skrifar Skoðun Mammon hefur náð lífeyrissjóðum á sitt band Halla Signý Kristjánsdóttir skrifar Skoðun Forgangsorkan verður ekki skert Tinna Traustadóttir skrifar Skoðun Umhyggja - hvað er það? Árný Ingvarsdóttir skrifar Skoðun „Við höfðum öll rangt fyrir okkur“ Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Akureyrarbær greiðir götu kvennaathvarfs á Akureyri eins og kostur er Ásthildur Sturludóttir skrifar Skoðun Þegar móðir mín kvaddi okkur fyrir einu ári síðan í dag Gísli Hvanndal Jakobsson skrifar Skoðun Íþróttahreyfingin og gerviverktaka Ástþór Jón Ragnheiðarson skrifar Skoðun Tölum um tilfinningar Amanda Ásdís Jóhannsdóttir skrifar Skoðun Óttinn við íslensku rafkrónuna Birna Guðný Björnsdóttir skrifar Skoðun Áskorun til Sjúkratrygginga Íslands – hugsum í lausnum Björn Bjarki Þorsteinsson skrifar Skoðun Afnemum launamisrétti Guðmundur Ingi Guðbrandsson skrifar Sjá meira
Spurningunni í fyrirsögn var nýlega varpað fram af ráðherra í dönsku ríkisstjórninni, ríkisstjórn jafnaðarmanna undir forystu Mette Fredriksen. Ráðherra útlendinga- og aðlögunarmála, jafnaðarmaðurinn Mattias Tesfaye, greip til varna eftir harða gagnrýni á frumvarp hans í danska þjóðþinginu um heimild til að flytja hælisleitendur í móttökustöð utan Evrópu. Ríkisstjórnin leggur þunga áherslu á frumvarpið sem fær misjafnar móttökur í þinginu, t.d. vill vinstriflokkurinn Radikale Venstre að málið sé leyst í samstarfi Evrópuríkja. Gagnrýnin á frumvarpið kom fram í umsögnum stofnana og er Amnesty International þeirra á meðal. Er haldið fram að stefna ríkisstjórnarinnar um móttökustöð feli í sér skort á samkennd, sé ómannúðleg og taki frá fólki réttinn til að leita hælis. Málsvörn jafnaðarmanna Mattias Tesfaye skrifar á vefmiðilinn Altinget.dk að þessu sé hann algjörlega ósammála. Hann segir að við ættum að spyrja okkur sjálf um hvers hælisleitendur og flóttamenn geti krafist. Ég tel, segir danski ráðherrann, að svarið sé vernd. Það sé þó komið undir því að þeir fullnægi skilyrðum til að fá hæli. Danski ráðherrann segir að almennt sé það skylda Danmerkur og annarra landa að leggja sitt af mörkum til að flóttamenn fái nauðsynleg lyf, aðgang að rennandi vatni og að börnin hafi möguleika á að ganga í skóla. Á þessu berum við ábyrgð í ljósi mannúðarsjónarmiða, segir hann. Ráðherrann skilyrðir svar sitt með því að bæta við að hælisleitendur og flóttamenn eigi ekki kröfu á framtíð í Vestur-Evrópsku velferðarríki. Og við berum ekki ábyrgð á að milljónir manna taki sér bólfestu hér, segir danski jafnaðarmaðurinn. Undir slíku geti samfélag okkar ekki staðið, segir ráðherrann. Af þessari ástæðu leggjum við til, þ.e. danska jafnaðarmannaríkisstjórnin, að flytja afgreiðslu hælisumsókna og vernd flóttamanna til lands utan Evrópu, eða út fyrir Evrópusambandið eins og hann orðar það. Þeir skilja það dönsku kratarnir að samfélagið og velferðarkerfið þola ekki opin eða hálfopin landamæri. Gömlu kratarnir hér átta sig líka á þessu en málið sýnist vefjast fyrir sumum sem gefa sig út fyrir að tala í nafni jafnaðarstefnu og mannúðar. Aukin hjálp á heimaslóð Ráðherrann segist telja að þessi aðgerð muni leiða til umtalsverðrar fækkunar hælisleitenda á danskri grundu. Þetta leiði af sér aukið fé til að hjálpa fleirum á heimaslóð. Fleiri flóttamenn fái vernd nær heimkynnum sínum í stað þess að hætta lífi sínu á siglingu yfir Miðjarðarhafið. Hann segir milljónir flóttamanna hafi fengið vernd í löndum utan Evrópu. Kannski í samfélögum sem líkjast meira landinu þaðan sem þeir flúðu en Danmörk gerir. Við í Danmörku skulum leggja okkar af mörkum til að flóttamenn fái vernd, skrifar ráðherrann. Þeir eigi bara ekki kröfu á að verndin sé veitt í velferðarríki. Staðið við alþjóðlegar skuldbindingar Ráðherrann segist vilja róa gagnrýnendur með því að fyrirkomulagið að flytja hælisleitendur til þriðja lands muni að sjálfsögðu gerast innan marka alþjóðlegra skuldbindinga sem Danmörk hefur undirgengist. Slíkt sé forsenda fyrir samkomulagi við þriðja land. Vísar hann til lögfræðiálits sem staðfesti að alþjóðasamningar standi ekki í vegi fyrir þessu fyrirkomulagi. Nú taki við í næsta lotu að hefja með ákveðnari hætti viðræður við þau lönd sem dönsk stjórnvöld telji koma til greina sem möguleg samstarfslönd. Tesfaye segir eðlilegt að gerðar verði nauðsynlegar breytingar á dönskum lögum til að afla heimildar til að flytja hælisleitendur þegar fyrir liggur samkomulag við þriðja land. Þá berist umheiminum skýr skilaboð um að dönskum stjórnvöldum sé full alvara. Ekki skortur á samkennd Danski ráðherrann lýkur grein sinni með því að vísa á bug að tillaga ríkisstjórnarinnar beri vott um skort á samkennd. Hann rökstyður þá fullyrðingu með því að segja að meira en helmingur þeirra sem komi til Evrópu hafi ekki þörf fyrir vernd. Um þessar mundir séu í Danmörku um 1300 hælisleitendur sem fengið hafi afsvar. Það kosti um 300.000 danskar krónur á ári á hvern slíkan að halda honum uppi og senda á brott. Þetta segir ráðherrann dýrt og óviðunandi. Fjárhæðin svarar til ríflega 6 milljóna íslenskra króna. Halda beri aðstreymi til Danmerkur í skefjum. Þetta spari stórfé við að senda úr landi hælisleitendur sem fengið hafa afsvar. Féð megi nota til að hjálpa miklu fleira fólki og betur á heimaslóð. Fram kemur hjá ráðherranum að á liðnu ári ákvað ríkisstjórnin að Danmörk myndi taka á móti 200 kvótaflóttamönnum úr flóttamannabúðum í Rúanda. Danska ríkisstjórnin leggur jafngildi sjö milljarða íslenskra króna umfram framlag fyrra árs m.a. til að hjálpa flóttamönnum á heimaslóð. Á komandi ári hyggst ríkisstjórnin nota aukinn hluta framlaga til þróunarhjálpar til aðstoðar við flóttamenn. Hjálp til fólks í þúsundatali Við hjálpum fólki í tugþúsundatali, segir ráðherrann. En það gerist handan danskra landamæra og vekur sjaldnast sömu athygli heima fyrir og hin eilífa deila um fólk sem tekist hefur að komast til Evrópu og Danmerkur. Eilítil þröngsýni, segir ráðherrann í lok greinar sinnar. Hér birtist kjarni hinnar breyttu norrænu stefnu sem felst í að taka við kvótaflóttamönnum í samvinnu við Sameinuðu þjóðirnar, draga úr móttöku hælisleitenda en leggja sig fram við að hjálpa fólki á heimaslóð þúsundum eða tugþúsundum saman. Hlutfallslega flestar umsóknir á Íslandi Sexfaldur fjöldi hælisleitenda hér að tiltölu borið saman við Danmörku og Noreg er til marks um að hér á landi er rekin stefna sem Norðurlöndin hafa horfið frá og danski forsætisráðherrann segir hafa verið mistök. Alþingi hefur til meðferðar frumvarp félagsmálaráðherra um að fylgja fastar fram þessari stefnu, sem frændur okkar hafa hafnað. Þá er að sjá hvort boðað frumvarp dómsmálaráðherra um breytingar á útlendingalögum falli í sama far eða beri þess merki að einhverjir meðal íslenskra ráðamanna hafi tekið eftir viðsnúningi í málaflokknum í nágrannaríkjum okkar á Norðurlöndum. Höfundur er alþingismaður Miðflokksins.
Skoðun Varhugaverð þróun í leikskólamálum Finnbjörn A. Hermannsson,Guðrún Margrét Guðmundsdóttir skrifar
Skoðun Davíð Oddsson stendur ekki við eigin ritsjórnarstefnu - Þolir og birtir ekki gagnrýni á eigin skrif Ole Anton Bieltvedt skrifar
Skoðun Álit Einhverfupaunksins um ABA meðferð og kennslu á Íslandi Sigrún Ósk Stefánsdóttir skrifar
Skoðun Akureyrarbær greiðir götu kvennaathvarfs á Akureyri eins og kostur er Ásthildur Sturludóttir skrifar