Hið opinbera fær 100 milljarða á ári af erlendum ferðamönnum - er það virkilega ekki nóg? Þórir Garðarsson skrifar 15. janúar 2019 09:12 Neikvæð umræða um erlenda ferðamenn er lífseig. Það er látið eins og þeir séu hálfgerður baggi á þjóðinni. Þeir valdi álagi á ferðamannastöðum, slíti þjóðvegunum, fylli miðbæ Reykjavíkur og standi ekki undir kostnaði við innviði og endurbætur. Þetta nota stjórnmálamenn síðan sem margtugginn rökstuðning fyrir sérstökum aukasköttum og gjöldum á ferðamenn. Oft virðist umræðan vísvitandi vera villandi, látið í skína að erlendir ferðamenn skili samfélaginu litlum ávinningi, síst af öllu til hins opinbera.Skattar upp á 100 milljarða Staðreyndin er auðvitað sú að ferðamenn skila miklum tekjum í sameiginlega sjóði. Árið 2017 nam neysla erlendra ferðamanna innanlands 376 milljörðum króna. Af þessum viðskiptum gestanna höfðu ríki og sveitarfélög, með beinum og óbeinum hætti, að lágmarki 100 milljarða króna í skatta og gjöld. Er það ekki nokkuð? Þægilegir skattgreiðendur sem fer fjölgandi Ekki hefur hið opinbera mikinn kostnað af erlendum ferðamönnum. Ekki stunda þeir nám hér, ekki fylla þeir sjúkrahús eða dvalarheimili, ekki fá þeir greiðslur frá Tryggingastofnun. Stærsti hluti skattanna sem þeir borga fara í íslenska samneyslu. Við stórgræðum á þeim. Samanburður við fyrri ár sýnir hvað erlendir ferðamenn hafa vaxið hratt sem „skattstofn“ og drjúg tekjulind fyrir þjóðina. Árið 2008 nam innlend neysla erlendra ferðamanna 75 milljörðum króna, framreiknað til verðlags 2017 – árið sem þessi viðskipti voru 376 milljarðar króna. Aukningin er fimmföld, með samsvarandi áhrifum á tekjur hins opinbera. Peningarnir streyma um allt Þrátt fyrir alla neikvæðnina hefur þeim landsmönnum þó fjölgað sem átta sig á hversu mikilvægir erlendir ferðamenn eru þjóðarbúinu þar sem tekjurnar af þeim streyma um allt samfélagið, skapa tugþúsundum atvinnu og standa undir gríðarmikilli fjárfestingu. Ríki og sveitarfélög fá virðisaukaskatt, fasteignagjöld af hótelum og veitingahúsum, skatta af eldsneyti og þar fram eftir götunum. Miklar tekjur skila sér síðan sem útsvar til sveitarfélaga og tekjuskattur til ríkisins af launum þeirra sem þjóna ferðamönnum með einum eða öðrum hætti. Gróflega áætlað innheimtu íslensk fyrirtæki um 46 milljarða króna í virðisaukaskatt af ferðamönnum árið 2017. Hver einasta króna rennur í ríkissjóð, þó svo að peningarnir fari þangað eftir ýmsum krókaleiðum í viðskiptum milli fyrirtækja með útsköttum og innsköttum. Í þessu ljósi eru hugmyndir um sérstaka gjaldtöku af ferðamönnum sambærilegar við ef veitingastaður ætlaði að rukka matargesti aukalega fyrir að nota hníf og gaffal. Fjölgun ferðamanna drífur hagvöxtinn Á ársfundi Seðlabankans 2017 sagði Már Guðmundsson seðlabankastjóri að fjölgun erlendra ferðamanna undanfarin ár hafi verið búhnykkur fyrir þjóðarbúið og einn megindrifkraftur hagvaxtar. Hann benti jafnframt á staðreynd sem margir hafa vanmetið: „Að hluta til nýtir [ferðaþjónustan] innviði og fjármuni sem voru vannýttir áður en ferðamannabylgjan reis og því voru áhrifin á spennu í þjóðarbúskapnum minni en ef fjárfesting hefði þurft að aukast strax.“ Er hægt að hugsa smærra? Þeir sem tala ferðaþjónustuna niður einblína á vandkvæði fremur en lausnir og virðast með engu móti átta sig á ávinningi þjóðfélagsins af komu erlendra ferðamanna. Sumir ganga svo langt að kenna gestunum um bágborið ástand vegakerfisins. Tillögur um að leggja 1.200 milljónir króna í framkvæmdasjóð ferðamannastaða á þessu ári voru skornar niður í 600 milljónir. Sú upphæð er innan við eitt prósent af tekjum hins opinbera af komu erlendra ferðamanna. Smærra er varla hægt að hugsa. Tóm tjara Gott dæmi um vitleysuna birtist í umræðunni um vegtolla. Framkvæmdastjóri bílaumboðs taldi nýlega í viðtali sjálfsagt að „rukka ferðamenn fyrir notkun á vegum til jafns við okkur hin - þeir keyra enda á við hálfa þjóðina.“ Að sjálfsögðu greiða ferðamenn það sama og allir aðrir sem nota vegina, í gegnum hópferðafyrirtæki og bílaleigur og með kaupum á eldsneyti. En þeir keyra ekki á við hálfa þjóðina, langt því frá. Og svo vitnað sé til orða seðlabankastjóra hér að ofan, þá auka ferðamenn nýtingu vegakerfisins - fyrir utan allt annað jákvætt sem fylgir viðskiptum þeirra. Eini útflutningurinn sem borgar virðisaukaskatt Aðrir mikilvægir útflutningsatvinnuvegir, sjávarútvegur og stóriðja, greiða ekki virðisaukaskatt til ríkissjóðs. Það gerir erlendi ferðamaðurinn hins vegar. Einkaneysla er það eina sem eykur tekjur ríkissjóðs af virðisaukaskatti og þeir einu sem á endanum greiða þann skatt eru íbúar þessa lands og erlendir ferðamenn. Fælum ekki þessa mikilvægu erlendu skattgreiðendur frá okkur með vanhugsuðum fjárplógshugmyndum. Stöndum í lappirnar Skilningsskortur og þekkingarleysi á verðmæti erlendra ferðamanna smitar víða út um þjóðfélagið. Jafnvel innan ferðaþjónustunnar ber stundum á minnimáttarkennd gagnvart þröngsýnni túlkun stjórnkerfisins. Fólk í forystu í atvinnugreininni mætti standa fastar í lappirnar gagnvart ranghugmyndum og frekjulegri umræðunni um aukna skattheimtu og álögur á ferðaþjónustuna. Ekki mun ég láta mitt eftir liggja til að spyrna á móti í þeim efnum, hér eftir sem hingað til.Höfundur er stjórnarformaður Gray Line og fyrrverandi varaformaður Samtaka ferðaþjónustunnar. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Þórir Garðarsson Mest lesið Kveðjur úr Grafarvogi til þeirra sem kasta steinum úr glerhúsi Davíð Már Sigurðsson Skoðun Hvað er „furry“ annars? Jóhanna Jódís Antonsdóttir Skoðun Að undirbúa börnin okkar fyrir heim sem er að hverfa Halldóra Mogensen Skoðun Opið bréf til fjármálaráðherra, Daða Más Kristóferssonar Íris Róbertsdóttir Skoðun Það sem er ósagt varðandi vinnubrögð hjá Háskólanum á Akureyri Þóra Sigurðardóttir Skoðun Sjúklingur settur í fangaklefa Arnar Þór Jónsson Skoðun Leiðsöguhundurinn Gaur gerir mig að betri manneskju Þorkell J. Steindal Skoðun Ég kalla hann Isildur; mentorinn minn er gervigreind Björgmundur Guðmundsson Skoðun Fimmtíu ár frá lokum Víetnamstríðsins Finnur Th. Eiríksson Skoðun Hljóð og mynd íslenskra varna Arnór Sigurjónsson Skoðun Skoðun Skoðun Tikkað í skipulagsboxin Samúel Torfi Pétursson skrifar Skoðun Það sem er ósagt varðandi vinnubrögð hjá Háskólanum á Akureyri Þóra Sigurðardóttir skrifar Skoðun Sjúklingur settur í fangaklefa Arnar Þór Jónsson skrifar Skoðun Opið bréf til fjármálaráðherra, Daða Más Kristóferssonar Íris Róbertsdóttir skrifar Skoðun Ég kalla hann Isildur; mentorinn minn er gervigreind Björgmundur Guðmundsson skrifar Skoðun Hvað er „furry“ annars? Jóhanna Jódís Antonsdóttir skrifar Skoðun Jafnaðarmennskan og verkalýðsbaráttan Sigfús Ómar Höskuldsson skrifar Skoðun Hljóð og mynd íslenskra varna Arnór Sigurjónsson skrifar Skoðun Kveðjur úr Grafarvogi til þeirra sem kasta steinum úr glerhúsi Davíð Már Sigurðsson skrifar Skoðun Leiðsöguhundurinn Gaur gerir mig að betri manneskju Þorkell J. Steindal skrifar Skoðun Fimmtíu ár frá lokum Víetnamstríðsins Finnur Th. Eiríksson skrifar Skoðun Að undirbúa börnin okkar fyrir heim sem er að hverfa Halldóra Mogensen skrifar Skoðun Hollar skólamáltíðir fyrir loftslagið og líðan barna Laufey Steingrímsdóttir,Anna Sigríður Ólafsdóttir skrifar Skoðun Bókin er minn óvinur, en mig langar samt í verknám! Davíð Bergmann skrifar Skoðun Ilmurinn af jarðolíu er svo lokkandi Sævar Helgi Lárusson skrifar Skoðun Hvað er að frétta af humrinum? Jónas Páll Jónasson skrifar Skoðun Þeir greiða sem njóta, eða hvað? Jóhannes Þór Skúlason,Pálmi Viðar Snorrason skrifar Skoðun Samskiptasáttmáli; skúffuskjal eða stórgott verkfæri Helena Katrín Hjaltadóttir,Íris Helga G. Baldursdóttir skrifar Skoðun Sigrar og raunir íslenska hestsins Elín Íris Fanndal skrifar Skoðun Reykjavíkurborg á flestar félagslegar íbúðir en Garðabær rekur lestina Heimir Már Pétursson skrifar Skoðun Góðir grannar Landsvirkjunar og við hin Kjartan Ágústsson skrifar Skoðun Hittumst á rauðum sokkum 1. maí Finnbjörn A. Hermannsson,Kolbrún Halldórsdóttir,Magnús Þór Jónsson,Sonja Ýr Þorbergsdóttir skrifar Skoðun Mikilvægi orkuspáa Ingvar Júlíus Baldursson skrifar Skoðun Þegar innflutningurinn ræður ríkjum Anton Guðmundsson skrifar Skoðun Vladímír Pútín: Hvað er að marka hann? Steinar Björgvinsson skrifar Skoðun Örlög Úkraínu varða frið og öryggi á Íslandi Þorgerður Katrín Gunnarsdóttir skrifar Skoðun Vegamál á tímum skattahækkana og vantrausts Benedikt S. Benediktsson skrifar Skoðun Konur og menntun Sigríður Ingibjörg Ingadóttir,Steinunn Bragadóttir skrifar Skoðun Aðför ríkisstjórnar Kristrúnar Frostadóttur að flóttafólki Hópur stjórnarkvenna í Solaris skrifar Skoðun Hanna Katrín og Co, koma til bjargar Björn Ólafsson skrifar Sjá meira
Neikvæð umræða um erlenda ferðamenn er lífseig. Það er látið eins og þeir séu hálfgerður baggi á þjóðinni. Þeir valdi álagi á ferðamannastöðum, slíti þjóðvegunum, fylli miðbæ Reykjavíkur og standi ekki undir kostnaði við innviði og endurbætur. Þetta nota stjórnmálamenn síðan sem margtugginn rökstuðning fyrir sérstökum aukasköttum og gjöldum á ferðamenn. Oft virðist umræðan vísvitandi vera villandi, látið í skína að erlendir ferðamenn skili samfélaginu litlum ávinningi, síst af öllu til hins opinbera.Skattar upp á 100 milljarða Staðreyndin er auðvitað sú að ferðamenn skila miklum tekjum í sameiginlega sjóði. Árið 2017 nam neysla erlendra ferðamanna innanlands 376 milljörðum króna. Af þessum viðskiptum gestanna höfðu ríki og sveitarfélög, með beinum og óbeinum hætti, að lágmarki 100 milljarða króna í skatta og gjöld. Er það ekki nokkuð? Þægilegir skattgreiðendur sem fer fjölgandi Ekki hefur hið opinbera mikinn kostnað af erlendum ferðamönnum. Ekki stunda þeir nám hér, ekki fylla þeir sjúkrahús eða dvalarheimili, ekki fá þeir greiðslur frá Tryggingastofnun. Stærsti hluti skattanna sem þeir borga fara í íslenska samneyslu. Við stórgræðum á þeim. Samanburður við fyrri ár sýnir hvað erlendir ferðamenn hafa vaxið hratt sem „skattstofn“ og drjúg tekjulind fyrir þjóðina. Árið 2008 nam innlend neysla erlendra ferðamanna 75 milljörðum króna, framreiknað til verðlags 2017 – árið sem þessi viðskipti voru 376 milljarðar króna. Aukningin er fimmföld, með samsvarandi áhrifum á tekjur hins opinbera. Peningarnir streyma um allt Þrátt fyrir alla neikvæðnina hefur þeim landsmönnum þó fjölgað sem átta sig á hversu mikilvægir erlendir ferðamenn eru þjóðarbúinu þar sem tekjurnar af þeim streyma um allt samfélagið, skapa tugþúsundum atvinnu og standa undir gríðarmikilli fjárfestingu. Ríki og sveitarfélög fá virðisaukaskatt, fasteignagjöld af hótelum og veitingahúsum, skatta af eldsneyti og þar fram eftir götunum. Miklar tekjur skila sér síðan sem útsvar til sveitarfélaga og tekjuskattur til ríkisins af launum þeirra sem þjóna ferðamönnum með einum eða öðrum hætti. Gróflega áætlað innheimtu íslensk fyrirtæki um 46 milljarða króna í virðisaukaskatt af ferðamönnum árið 2017. Hver einasta króna rennur í ríkissjóð, þó svo að peningarnir fari þangað eftir ýmsum krókaleiðum í viðskiptum milli fyrirtækja með útsköttum og innsköttum. Í þessu ljósi eru hugmyndir um sérstaka gjaldtöku af ferðamönnum sambærilegar við ef veitingastaður ætlaði að rukka matargesti aukalega fyrir að nota hníf og gaffal. Fjölgun ferðamanna drífur hagvöxtinn Á ársfundi Seðlabankans 2017 sagði Már Guðmundsson seðlabankastjóri að fjölgun erlendra ferðamanna undanfarin ár hafi verið búhnykkur fyrir þjóðarbúið og einn megindrifkraftur hagvaxtar. Hann benti jafnframt á staðreynd sem margir hafa vanmetið: „Að hluta til nýtir [ferðaþjónustan] innviði og fjármuni sem voru vannýttir áður en ferðamannabylgjan reis og því voru áhrifin á spennu í þjóðarbúskapnum minni en ef fjárfesting hefði þurft að aukast strax.“ Er hægt að hugsa smærra? Þeir sem tala ferðaþjónustuna niður einblína á vandkvæði fremur en lausnir og virðast með engu móti átta sig á ávinningi þjóðfélagsins af komu erlendra ferðamanna. Sumir ganga svo langt að kenna gestunum um bágborið ástand vegakerfisins. Tillögur um að leggja 1.200 milljónir króna í framkvæmdasjóð ferðamannastaða á þessu ári voru skornar niður í 600 milljónir. Sú upphæð er innan við eitt prósent af tekjum hins opinbera af komu erlendra ferðamanna. Smærra er varla hægt að hugsa. Tóm tjara Gott dæmi um vitleysuna birtist í umræðunni um vegtolla. Framkvæmdastjóri bílaumboðs taldi nýlega í viðtali sjálfsagt að „rukka ferðamenn fyrir notkun á vegum til jafns við okkur hin - þeir keyra enda á við hálfa þjóðina.“ Að sjálfsögðu greiða ferðamenn það sama og allir aðrir sem nota vegina, í gegnum hópferðafyrirtæki og bílaleigur og með kaupum á eldsneyti. En þeir keyra ekki á við hálfa þjóðina, langt því frá. Og svo vitnað sé til orða seðlabankastjóra hér að ofan, þá auka ferðamenn nýtingu vegakerfisins - fyrir utan allt annað jákvætt sem fylgir viðskiptum þeirra. Eini útflutningurinn sem borgar virðisaukaskatt Aðrir mikilvægir útflutningsatvinnuvegir, sjávarútvegur og stóriðja, greiða ekki virðisaukaskatt til ríkissjóðs. Það gerir erlendi ferðamaðurinn hins vegar. Einkaneysla er það eina sem eykur tekjur ríkissjóðs af virðisaukaskatti og þeir einu sem á endanum greiða þann skatt eru íbúar þessa lands og erlendir ferðamenn. Fælum ekki þessa mikilvægu erlendu skattgreiðendur frá okkur með vanhugsuðum fjárplógshugmyndum. Stöndum í lappirnar Skilningsskortur og þekkingarleysi á verðmæti erlendra ferðamanna smitar víða út um þjóðfélagið. Jafnvel innan ferðaþjónustunnar ber stundum á minnimáttarkennd gagnvart þröngsýnni túlkun stjórnkerfisins. Fólk í forystu í atvinnugreininni mætti standa fastar í lappirnar gagnvart ranghugmyndum og frekjulegri umræðunni um aukna skattheimtu og álögur á ferðaþjónustuna. Ekki mun ég láta mitt eftir liggja til að spyrna á móti í þeim efnum, hér eftir sem hingað til.Höfundur er stjórnarformaður Gray Line og fyrrverandi varaformaður Samtaka ferðaþjónustunnar.
Skoðun Það sem er ósagt varðandi vinnubrögð hjá Háskólanum á Akureyri Þóra Sigurðardóttir skrifar
Skoðun Hollar skólamáltíðir fyrir loftslagið og líðan barna Laufey Steingrímsdóttir,Anna Sigríður Ólafsdóttir skrifar
Skoðun Samskiptasáttmáli; skúffuskjal eða stórgott verkfæri Helena Katrín Hjaltadóttir,Íris Helga G. Baldursdóttir skrifar
Skoðun Reykjavíkurborg á flestar félagslegar íbúðir en Garðabær rekur lestina Heimir Már Pétursson skrifar
Skoðun Hittumst á rauðum sokkum 1. maí Finnbjörn A. Hermannsson,Kolbrún Halldórsdóttir,Magnús Þór Jónsson,Sonja Ýr Þorbergsdóttir skrifar
Skoðun Aðför ríkisstjórnar Kristrúnar Frostadóttur að flóttafólki Hópur stjórnarkvenna í Solaris skrifar