Fyrir neðan allar hellur 27. júlí 2010 06:00 Umræða um kaup Magma Energy á HS orku er stórfurðuleg og yfirleitt á nokkurn veginn sama plani og jarðhitinn sem um er rætt. Eftir að ég benti, í fréttum Sjónvarpsins, á þá alkunnu staðreynd að undir handleiðslu Alþjóðagjaldeyrissjóðsins hafa margar þjóðir misst yfirráð yfir auðlindum sínum og á þá hættu sem felst í aukinni skuldsetningu ríkisins, fjallaði Fréttablaðið um málið í dálki sem kallaður er Frá degi til dags. Á þeim vettvangi fá blaðamenn tækifæri til að viðra skoðanir sínar í hæðnistón. Hlutur ReykjavíkurÞað er skiljanlegt að erfitt geti verið að vera sniðugur á hverjum degi en það er ekki hægt að láta óátalið að hvað eftir annað séu skrifaðar skrítlur sem eru algjörlega á skjön við veruleikann. Fyrst spyr höfundur hvort AGS hafi komið við sögu þegar Orkuveita Reykjavíkur seldi hlut í HS orku, sem hún hafði keypt af Hafnarfjarðarbæ, til Magma Energy og bendir á að þá hafi einmitt Óskar Bergsson verið í borgarstjórn og Óskar Bergsson sé framsóknarmaður. Bingó! Talandi um að setja alltaf allt í hjólför flokkspólitíkur. En hvað um það. Nei, það var ekki Alþjóðagjaldeyrissjóðurinn sem fékk Orkuveitu Reykjavíkur til að selja sinn hlut í HS orku. Það var Samkeppniseftirlitið sem úrskurðaði að OR mætti ekki eiga hlutinn og yrði að selja. OR, sem hafði hlaupið undir bagga og haldið HS orku í opinberri eigu þegar Hafnarfjarðarbær ákvað að selja sinn hlut (stjórn Samfylkingar svo að við höldum okkur við flokkspólitíkina), taldi þá réttast að Hafnarfjarðarbær fengi hlutinn aftur. Það vildi Samfylking í Hafnarfirði ekki sjá og úr varð dómsmál. OR tapaði og varð að selja hlutinn. Þess vegna var haldið opið söluferli í 8 mánuði. Aðeins eitt tilboð barst. Tilboð Magma Energy. Reykjavík bauð ríkinu að kaupa hlutinn. Fjármálaráðherra hafði ekki áhuga á því svo ekki sé minnst á AGS. Lífeyrissjóðirnir vildu ekki kaupa heldur. Reykjavík átti því engan annan kost, samkvæmt lögum og að undangengnum úrskurði samkeppnisyfirvalda og dómstóla, en að selja Magma hlutinn í HS orku. Nefnd um erlenda fjárfestinguHöfundur gríndálksins í Fréttablaðinu spyr líka „var það vegna þrýstings frá AGS sem fulltrúi Framsóknarflokksins í eftirlitsnefnd um erlenda fjárfestingu hreyfði ekki við mótbárum, þótt áhöld væru uppi um kaup Magma á HS orku í gegnum skúffufyrirtæki í Svíþjóð stæðist lög?" Það var nú einmitt það sem nefndin gerði. Hún leitaði umsagnar þeirra lögfræðinga sem best þekkja til og fylgdi svo leiðsögn þeirra í svari til viðskiptaráðherra en benti ráðherra á að hann hefði vald til að koma í veg fyrir að af kaupunum yrði. Ráðherra hefði getað lagst gegn fjárfestingunni en kaus að staðfesta úrskurð nefndarinnar. Nefnd um erlenda fjárfestingu beindi því til ráðherra í janúar sl. að vinna að endurskoðun laganna. Þeirri áskorun hefur ekki verið sinnt. Loks lagði fulltrúi Framsóknar í nefndinni til að hún yrði lögð niður enda sýndi þetta mál fram á fáránlega stöðu hennar. RíkisstjórninTil viðbótar hafði nefndin oft og fyrir löngu bent viðskiptaráðuneytinu á að ef menn vildu koma í veg fyrir hluti á borð við þá sem nú hafa gerst þyrfti að breyta lögum. Það var ekki gert. Þvert á móti, nefnd um endurskoðun laganna sem Björgvin G. Sigurðsson hafði komið á fót hætti störfum. Hvað varðar lögin um nýtingartímann hefur stjórnin haft allan veturinn til að athafna sig en ekkert gert og loks virðist alveg hafa gleymst að fjármálaráðherra bauðst að leysa hlutinn til ríkisins en afþakkaði það. Niðurstaðan nú er því í samræmi við vilja ríkisstjórnarinnar. Umræðunni haldið á villigötumÍ fréttinni á RÚV kvartaði ég undan því að umræðan væri á villigötum. Þá er stokkið fram til að halda umræðunni utan vega og helst úti í mýri. Af umræðum síðustu vikna að dæma, og ofangreindum athugasemdum í Fréttablaðinu, mætti ætla að ekkert sé að því að fyrirtæki með aðsetur í Stokkhólmi, London eða Napolí kaupi hér orkuvinnslufyrirtæki en að ef höfuðstöðvarnar eru í Winnipeg eða Toronto farist himinn og jörð. Umræðan hlýtur að eiga að snúast um það hvort íslenskar auðlindir og nýting þeirra eigi að vera alfarið á hendi Íslendinga, ekki hvort eigendur Magma séu með skrifstofu í Kanada eða Svíþjóð. Menn virðast svo einungis vera flokkaðir í tvo hópa. Annaðhvort séu þeir tilbúnir til að láta ríkið ógilda samninga annarra eftir að allir frestir eru útrunnir og fara gegn úrskurðum samkeppnisyfirvalda og niðurstöðum dómstóla eða menn hljóta að vilja einkavæða náttúruauðlindir þjóðarinnar og helst til útlendinga. Hvað varðar afstöðuna til þeirrar grundvallarspurningar hvort Íslendingar eigi að tryggja innlent eignarhald á mikilvægustu náttúruauðlindum er ég eindregið þeirrar skoðunar. Framsóknarmenn hafa enda lengi barist fyrir því að kveðið væri á um slíkt í stjórnarskrá. En framsóknarmenn vilja líka að fylgt sé þeim lögum sem eru í gildi og líki mönnum þau ekki sé lögunum breytt. Það getur reynst erfitt að fylgja miðjustefnu á óróatímum en á óróatímum er alveg sérstaklega mikilvægt að missa ekki sjónar af hinum gullna meðalvegi. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Sigmundur Davíð Gunnlaugsson Mest lesið Fjárskipti við slit óvígðrar sambúðar: Meginreglur og frávik Sveinn Ævar Sveinsson Skoðun Greiðsla með Vísakorti tryggir ekki endurgreiðslu – forfallatryggingar gagnslausar þegar mest á reynir Erna Guðmundsdóttir Skoðun „Já, hvað með bara að skjóta hann!“ Þórhildur Hjaltadóttir Skoðun Stjórnmálin verða að virka Bjarni Benediktsson Skoðun Ísrael – brostnir draumar og lygar Ingibjörg Þóra Haraldsdóttir Skoðun Aukin tækifæri verslunarfólks til framtíðar Anna Bragadóttir, Gunnur Líf Gunnarsdóttir og Svava Þorsteinsdóttir Skoðun Trump les tölvupóstinn þinn Mörður Áslaugarson Skoðun Þau eru framtíðin – en fá ekki að njóta nútímans Sigurður Kári Skoðun 80.000 manna klóakrennsli í Dýrafjörð í boði Arctic Fish Jón Kaldal Skoðun Að leigja okkar eigin innviði Halldóra Mogensen Skoðun Skoðun Skoðun Fjárskipti við slit óvígðrar sambúðar: Meginreglur og frávik Sveinn Ævar Sveinsson skrifar Skoðun Þau eru framtíðin – en fá ekki að njóta nútímans Sigurður Kári skrifar Skoðun Greiðsla með Vísakorti tryggir ekki endurgreiðslu – forfallatryggingar gagnslausar þegar mest á reynir Erna Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Hvers vegna þegir kristin, vestræn menning? Ómar Torfason skrifar Skoðun Trump les tölvupóstinn þinn Mörður Áslaugarson skrifar Skoðun „Já, hvað með bara að skjóta hann!“ Þórhildur Hjaltadóttir skrifar Skoðun Heimar sem þurfa nýja umræðu! Sigurður Árni Reynisson skrifar Skoðun Sársauki annarra og samúðarþreyta Guðrún Jónsdóttir skrifar Skoðun Í minningu sonar – og allra þeirra sem aldrei komu heim Kristín Dýrfjörð,Friðrik Þór Guðmundsson skrifar Skoðun Alþjóðalög eða lögleysa? Urður Hákonardóttir skrifar Skoðun Truman-ríkið: Tilraunir raunheimsins að komast í gegnum gervihvelfinguna Svala Magnea Ásdísardóttir skrifar Skoðun GPT‑5 kemur í ágúst – áskoranir og tækifæri fyrir Ísland Sigvaldi Einarsson skrifar Skoðun Við tölum um vöxt — en gleymum því sem vex Þórdís Hólm Filipsdóttir skrifar Skoðun Verri framkoma en hjá Trump Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Landið talar Davíð Arnar Oddgeirsson skrifar Skoðun Ætla þau að halda áfram að grafa sína eigin gröf? Kolbrún Áslaugar Baldursdóttir skrifar Skoðun Ísrael – brostnir draumar og lygar Ingibjörg Þóra Haraldsdóttir skrifar Skoðun Ein af hverjum fjórum Silja Höllu Egilsdóttir skrifar Skoðun Vertu drusla! Álfhildur Leifsdóttir,Hólmfríður Jennýjar Árnadóttir skrifar Skoðun Þegar hið smáa verður risastórt Sigurjón Þórðarson skrifar Skoðun Þú ert búin að eyðileggja líf mitt!!! Sandra Ósk Jóhannsdóttir skrifar Skoðun Tekur sér stöðu með Evrópusambandinu Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Feluleikur ríkisstjórnarinnar? Lárus Guðmundsson skrifar Skoðun Ég heiti Elísa og ég er Drusla Elísa Rún Svansdóttir skrifar Skoðun Grindavík má enn bíða Gísli Stefánsson skrifar Skoðun Aðventukerti og aðgangshindranir Kristín María Birgisdóttir skrifar Skoðun Lífið í tjaldi á Gaza Viðar Hreinsson,Israa Saed skrifar Skoðun Gaza og sjálfbærni mennskunnar Elva Rakel Jónsdóttir skrifar Skoðun Börnin og hungursneyðin í Gaza Sverrir Ólafsson skrifar Skoðun Kynbundið ofbeldi Sigríður Ingibjörg Ingadóttir,Steinunn Bragadóttir skrifar Sjá meira
Umræða um kaup Magma Energy á HS orku er stórfurðuleg og yfirleitt á nokkurn veginn sama plani og jarðhitinn sem um er rætt. Eftir að ég benti, í fréttum Sjónvarpsins, á þá alkunnu staðreynd að undir handleiðslu Alþjóðagjaldeyrissjóðsins hafa margar þjóðir misst yfirráð yfir auðlindum sínum og á þá hættu sem felst í aukinni skuldsetningu ríkisins, fjallaði Fréttablaðið um málið í dálki sem kallaður er Frá degi til dags. Á þeim vettvangi fá blaðamenn tækifæri til að viðra skoðanir sínar í hæðnistón. Hlutur ReykjavíkurÞað er skiljanlegt að erfitt geti verið að vera sniðugur á hverjum degi en það er ekki hægt að láta óátalið að hvað eftir annað séu skrifaðar skrítlur sem eru algjörlega á skjön við veruleikann. Fyrst spyr höfundur hvort AGS hafi komið við sögu þegar Orkuveita Reykjavíkur seldi hlut í HS orku, sem hún hafði keypt af Hafnarfjarðarbæ, til Magma Energy og bendir á að þá hafi einmitt Óskar Bergsson verið í borgarstjórn og Óskar Bergsson sé framsóknarmaður. Bingó! Talandi um að setja alltaf allt í hjólför flokkspólitíkur. En hvað um það. Nei, það var ekki Alþjóðagjaldeyrissjóðurinn sem fékk Orkuveitu Reykjavíkur til að selja sinn hlut í HS orku. Það var Samkeppniseftirlitið sem úrskurðaði að OR mætti ekki eiga hlutinn og yrði að selja. OR, sem hafði hlaupið undir bagga og haldið HS orku í opinberri eigu þegar Hafnarfjarðarbær ákvað að selja sinn hlut (stjórn Samfylkingar svo að við höldum okkur við flokkspólitíkina), taldi þá réttast að Hafnarfjarðarbær fengi hlutinn aftur. Það vildi Samfylking í Hafnarfirði ekki sjá og úr varð dómsmál. OR tapaði og varð að selja hlutinn. Þess vegna var haldið opið söluferli í 8 mánuði. Aðeins eitt tilboð barst. Tilboð Magma Energy. Reykjavík bauð ríkinu að kaupa hlutinn. Fjármálaráðherra hafði ekki áhuga á því svo ekki sé minnst á AGS. Lífeyrissjóðirnir vildu ekki kaupa heldur. Reykjavík átti því engan annan kost, samkvæmt lögum og að undangengnum úrskurði samkeppnisyfirvalda og dómstóla, en að selja Magma hlutinn í HS orku. Nefnd um erlenda fjárfestinguHöfundur gríndálksins í Fréttablaðinu spyr líka „var það vegna þrýstings frá AGS sem fulltrúi Framsóknarflokksins í eftirlitsnefnd um erlenda fjárfestingu hreyfði ekki við mótbárum, þótt áhöld væru uppi um kaup Magma á HS orku í gegnum skúffufyrirtæki í Svíþjóð stæðist lög?" Það var nú einmitt það sem nefndin gerði. Hún leitaði umsagnar þeirra lögfræðinga sem best þekkja til og fylgdi svo leiðsögn þeirra í svari til viðskiptaráðherra en benti ráðherra á að hann hefði vald til að koma í veg fyrir að af kaupunum yrði. Ráðherra hefði getað lagst gegn fjárfestingunni en kaus að staðfesta úrskurð nefndarinnar. Nefnd um erlenda fjárfestingu beindi því til ráðherra í janúar sl. að vinna að endurskoðun laganna. Þeirri áskorun hefur ekki verið sinnt. Loks lagði fulltrúi Framsóknar í nefndinni til að hún yrði lögð niður enda sýndi þetta mál fram á fáránlega stöðu hennar. RíkisstjórninTil viðbótar hafði nefndin oft og fyrir löngu bent viðskiptaráðuneytinu á að ef menn vildu koma í veg fyrir hluti á borð við þá sem nú hafa gerst þyrfti að breyta lögum. Það var ekki gert. Þvert á móti, nefnd um endurskoðun laganna sem Björgvin G. Sigurðsson hafði komið á fót hætti störfum. Hvað varðar lögin um nýtingartímann hefur stjórnin haft allan veturinn til að athafna sig en ekkert gert og loks virðist alveg hafa gleymst að fjármálaráðherra bauðst að leysa hlutinn til ríkisins en afþakkaði það. Niðurstaðan nú er því í samræmi við vilja ríkisstjórnarinnar. Umræðunni haldið á villigötumÍ fréttinni á RÚV kvartaði ég undan því að umræðan væri á villigötum. Þá er stokkið fram til að halda umræðunni utan vega og helst úti í mýri. Af umræðum síðustu vikna að dæma, og ofangreindum athugasemdum í Fréttablaðinu, mætti ætla að ekkert sé að því að fyrirtæki með aðsetur í Stokkhólmi, London eða Napolí kaupi hér orkuvinnslufyrirtæki en að ef höfuðstöðvarnar eru í Winnipeg eða Toronto farist himinn og jörð. Umræðan hlýtur að eiga að snúast um það hvort íslenskar auðlindir og nýting þeirra eigi að vera alfarið á hendi Íslendinga, ekki hvort eigendur Magma séu með skrifstofu í Kanada eða Svíþjóð. Menn virðast svo einungis vera flokkaðir í tvo hópa. Annaðhvort séu þeir tilbúnir til að láta ríkið ógilda samninga annarra eftir að allir frestir eru útrunnir og fara gegn úrskurðum samkeppnisyfirvalda og niðurstöðum dómstóla eða menn hljóta að vilja einkavæða náttúruauðlindir þjóðarinnar og helst til útlendinga. Hvað varðar afstöðuna til þeirrar grundvallarspurningar hvort Íslendingar eigi að tryggja innlent eignarhald á mikilvægustu náttúruauðlindum er ég eindregið þeirrar skoðunar. Framsóknarmenn hafa enda lengi barist fyrir því að kveðið væri á um slíkt í stjórnarskrá. En framsóknarmenn vilja líka að fylgt sé þeim lögum sem eru í gildi og líki mönnum þau ekki sé lögunum breytt. Það getur reynst erfitt að fylgja miðjustefnu á óróatímum en á óróatímum er alveg sérstaklega mikilvægt að missa ekki sjónar af hinum gullna meðalvegi.
Greiðsla með Vísakorti tryggir ekki endurgreiðslu – forfallatryggingar gagnslausar þegar mest á reynir Erna Guðmundsdóttir Skoðun
Aukin tækifæri verslunarfólks til framtíðar Anna Bragadóttir, Gunnur Líf Gunnarsdóttir og Svava Þorsteinsdóttir Skoðun
Skoðun Fjárskipti við slit óvígðrar sambúðar: Meginreglur og frávik Sveinn Ævar Sveinsson skrifar
Skoðun Greiðsla með Vísakorti tryggir ekki endurgreiðslu – forfallatryggingar gagnslausar þegar mest á reynir Erna Guðmundsdóttir skrifar
Skoðun Í minningu sonar – og allra þeirra sem aldrei komu heim Kristín Dýrfjörð,Friðrik Þór Guðmundsson skrifar
Skoðun Truman-ríkið: Tilraunir raunheimsins að komast í gegnum gervihvelfinguna Svala Magnea Ásdísardóttir skrifar
Greiðsla með Vísakorti tryggir ekki endurgreiðslu – forfallatryggingar gagnslausar þegar mest á reynir Erna Guðmundsdóttir Skoðun
Aukin tækifæri verslunarfólks til framtíðar Anna Bragadóttir, Gunnur Líf Gunnarsdóttir og Svava Þorsteinsdóttir Skoðun