Bubbi sendir út neyðarkall Eiður Þór Árnason skrifar 17. október 2025 23:37 Bubbi Morthens segir tungumálið hafa gert sig ríkan. Vísir/Lýður Valberg Tónlistarmaðurinn Bubbi Morthens sendir út neyðarkall og gagnrýnir stjórnvöld harðlega fyrir að hafa ekki gætt nógu vel að íslenskunni. Hún sé nú komin í ræsið og hann óttist að tungumálið verði ekki svipur hjá sjón eftir aðeins nokkra áratugi. Bubbi á börn á grunn- og menntaskólaaldri og hefur áhyggjur af stöðu skólakerfisins. „Þetta eru hamfarir. Það er það sem ég tek eftir hvað tungumálið við kemur.“ Dóttir hans á menntaskólaaldri og vinir hennar kannist ekkert við íslenska rithöfunda á borð við Halldór Kiljan Laxness, Hallgrím Helgason, Guðmund Andra Thorsson eða Einar Kárason. Þá sé enn átakanlegra að vita til þess að þau lesi nánast einungis bækur á ensku. Bubbi ræddi málið í Reykjavík síðdegis á Bylgjunni og segir nú sé stóran hluta aðkomufólks á Íslandi sem tali ekki íslensku. Hann gagnrýnir að ekki hafi verið tekið á móti fólki með betri hætti að því verið komið í íslenskukennslu. Það sé bráðnauðsynlegt. Ekki skólanum að kenna „Svo eru það börnin okkar og við getum ekki kennt skólanum um vegna þess að það eru ráðherrarnir, það er Alþingi, þeir eru með völdin. Það eru þeir sem leggja línurnar, það eru þeir sem ákveða hvernig skólakerfið er og svo framvegis,“ segir Bubbi. Bækurnar og tungumálið séu í harðri samkeppni við símann um tíma og athygli. „Ef það er svo að ráðamenn þjóðarinnar gera sér ekki grein fyrir því þá eiga þeir ekki vera í þessum störfum. Þeir eru óhæfir. Það er bara einfalt mál vegna þess að ef við töpum tungunni þá töpum við því sem við köllum þjóð.“ Óttast hann að Íslendingar muni eftir tuttugu til þrjátíu ár tala bjagaða, útþynnta íslensku þar sem enskan sé meira og minna búin að taka yfir. Í dag sé enska töluð í miðborginni, hringinn í kringum landið, og inn á stöðum sem séu margir með nöfn á ensku. Að renna út á tíma „Ég bara er að senda S-O-S, neyðarkall til íslensku ríkisstjórnarinnar og þeirra ágætu kvenna sem fara þar með völd og flokka og stjórnarandstöðu. Að stjórnarandstaðan og ríkisstjórnarflokkarnir setjist saman og geri sér grein fyrir því að við erum að renna út á tíma.“ Hér megi alls ekki hika. „Við erum að tapa slagnum um það að íslenskan verði í rauninni töluð hérna eftir tuttugu, þrjátíu, fjörutíu ár. Við erum að tapa því stríði núna.“ „Sem foreldrar þurfum við að taka ákvörðun. Við þurfum að taka ákvörðun sem er svona: Þetta er slagur, bæði með símann og það er slagur með það að fá börn til að lesa íslensku en það byrjar þegar börn hafa ekki getuna til að berjast við foreldrana.“ Hann hafi sjálfur lesið heilmikið fyrir sín börn frá unga aldri. Bubbi sjálfur sagður ótalandi „Tungumálið hefur gert mig ríkan. Andlega ríkan, veraldlega ríkan. Tungumálið hefur í rauninni verið minn vettvangur og við megum ekki gleyma því að þegar ég byrjaði þá var bara sagt: „Bubbi er ekki talandi á íslensku, hann er skrifblindur, getur ekki skrifað, hann getur ekki þetta, hann getur ekki hitt.“ Ég held sko ef við skoðum fjörutíu og fimm ára feril minn sem hefur eingöngu átt sér stað þannig að ég hef sungið á íslensku þá held ég að ég hafi haft meiri áhrif í þjóðfélaginu en blessaðir kennararnir sem voru að taka mig og smætta mig niður. Svo megum við ekki gleyma því að það er líka þessi hugsun að ef þú getur ekki talað rétt mál þá skaltu halda kjafti. Málið er bara að ef þú talar íslensku og við skiljum hana og ef þú getur lesið íslensku þannig að þú skilur hana, við erum ekkert að biðja um meira.“ „Ég er ekki að tala um að þú talir í ljóðstöfum og stuðlum sko, ekkert svoleiðis. Málið er það að birkið er íslensk jurt og birkið er oft kræklótt og smátt miðað við öll hin stóru trén, grenitrén og allt þetta en það lyktar og ilmar best allra plantna og íslenskan er dálítið eins og birkið,“ sagði Bubbi að lokum í Reykjavík síðdegis á Bylgjunni. Íslensk tunga Reykjavík síðdegis Mest lesið „Ég er rosalega vinsæll á meðal Albananna“ Innlent Eldri kona stórslösuð og vitni gefa sig fram Innlent Alvarlegt slys á Suðurlandsbraut Innlent Lífið gjörbreytt Innlent „Þetta er stórkostlegt vandamál fyrir Íslendinga“ Innlent Mikið viðbragð vegna umferðarslyss Innlent Elsti Íslendingurinn er látinn Innlent Halla Bergþóra sækir um en ekki Páley Innlent Hlaup hafið í Skaftá Innlent Króuðu stolinn bíl af í Kömbunum eftir eftirför þvert yfir Hellisheiði Innlent Fleiri fréttir Mikið viðbragð vegna umferðarslyss Taldi brúðkaup í Keníu ekki telja og krefst ógildingar Slökktu eld á Stórhöfða Ráðherra bað skólameistara afsökunar sem klóra sér enn í kollinum Elsti Íslendingurinn er látinn Eldri kona stórslösuð og vitni gefa sig fram Halla Bergþóra sækir um en ekki Páley Hafnarfjörður mátti ekki afturkalla ráðningu Óskars Steins „Ég er rosalega vinsæll á meðal Albananna“ Furðar sig á uppbyggingu við inngang þjóðgarðsins Grindvíkingar fái að velja hvar þeir kjósa „Auðvitað er forgangsröðun jarðganga vonbrigði fyrir mig“ „Þetta er stórkostlegt vandamál fyrir Íslendinga“ Ekki búið að bera kennsl á þann sem ekið var á Uggur í læknum og samtöl við Norðurlönd nauðsynlegt Fóru ekki fram á lengra varðhald yfir lögmanninum Áhyggjufullir læknar Hlaup hafið í Skaftá Alvarlegt slys á Suðurlandsbraut Lífið gjörbreytt Grindvíkingar hugsa um að fara heim: Gott að vera í Grindavík en verður aldrei eins Króuðu stolinn bíl af í Kömbunum eftir eftirför þvert yfir Hellisheiði Hjólreiðamaður fluttur „mikið slasaður“ með sjúkraflugi Málaflokkurinn kosti sveitarfélögin milljarða Áföllin hafi mótað sig Gramir að næstu göng á lista séu ekki á Austurlandi Herflugvél snúið við í neyð Mikið áhyggjuefni ef læknar komast ekki utan í sérnám Talsverður fjöldi uppfylli ekki lágmarkskröfur um netöryggi Ákvörðunin hafi einnig verið erfið fyrir stjórnarliðana Sjá meira
Bubbi á börn á grunn- og menntaskólaaldri og hefur áhyggjur af stöðu skólakerfisins. „Þetta eru hamfarir. Það er það sem ég tek eftir hvað tungumálið við kemur.“ Dóttir hans á menntaskólaaldri og vinir hennar kannist ekkert við íslenska rithöfunda á borð við Halldór Kiljan Laxness, Hallgrím Helgason, Guðmund Andra Thorsson eða Einar Kárason. Þá sé enn átakanlegra að vita til þess að þau lesi nánast einungis bækur á ensku. Bubbi ræddi málið í Reykjavík síðdegis á Bylgjunni og segir nú sé stóran hluta aðkomufólks á Íslandi sem tali ekki íslensku. Hann gagnrýnir að ekki hafi verið tekið á móti fólki með betri hætti að því verið komið í íslenskukennslu. Það sé bráðnauðsynlegt. Ekki skólanum að kenna „Svo eru það börnin okkar og við getum ekki kennt skólanum um vegna þess að það eru ráðherrarnir, það er Alþingi, þeir eru með völdin. Það eru þeir sem leggja línurnar, það eru þeir sem ákveða hvernig skólakerfið er og svo framvegis,“ segir Bubbi. Bækurnar og tungumálið séu í harðri samkeppni við símann um tíma og athygli. „Ef það er svo að ráðamenn þjóðarinnar gera sér ekki grein fyrir því þá eiga þeir ekki vera í þessum störfum. Þeir eru óhæfir. Það er bara einfalt mál vegna þess að ef við töpum tungunni þá töpum við því sem við köllum þjóð.“ Óttast hann að Íslendingar muni eftir tuttugu til þrjátíu ár tala bjagaða, útþynnta íslensku þar sem enskan sé meira og minna búin að taka yfir. Í dag sé enska töluð í miðborginni, hringinn í kringum landið, og inn á stöðum sem séu margir með nöfn á ensku. Að renna út á tíma „Ég bara er að senda S-O-S, neyðarkall til íslensku ríkisstjórnarinnar og þeirra ágætu kvenna sem fara þar með völd og flokka og stjórnarandstöðu. Að stjórnarandstaðan og ríkisstjórnarflokkarnir setjist saman og geri sér grein fyrir því að við erum að renna út á tíma.“ Hér megi alls ekki hika. „Við erum að tapa slagnum um það að íslenskan verði í rauninni töluð hérna eftir tuttugu, þrjátíu, fjörutíu ár. Við erum að tapa því stríði núna.“ „Sem foreldrar þurfum við að taka ákvörðun. Við þurfum að taka ákvörðun sem er svona: Þetta er slagur, bæði með símann og það er slagur með það að fá börn til að lesa íslensku en það byrjar þegar börn hafa ekki getuna til að berjast við foreldrana.“ Hann hafi sjálfur lesið heilmikið fyrir sín börn frá unga aldri. Bubbi sjálfur sagður ótalandi „Tungumálið hefur gert mig ríkan. Andlega ríkan, veraldlega ríkan. Tungumálið hefur í rauninni verið minn vettvangur og við megum ekki gleyma því að þegar ég byrjaði þá var bara sagt: „Bubbi er ekki talandi á íslensku, hann er skrifblindur, getur ekki skrifað, hann getur ekki þetta, hann getur ekki hitt.“ Ég held sko ef við skoðum fjörutíu og fimm ára feril minn sem hefur eingöngu átt sér stað þannig að ég hef sungið á íslensku þá held ég að ég hafi haft meiri áhrif í þjóðfélaginu en blessaðir kennararnir sem voru að taka mig og smætta mig niður. Svo megum við ekki gleyma því að það er líka þessi hugsun að ef þú getur ekki talað rétt mál þá skaltu halda kjafti. Málið er bara að ef þú talar íslensku og við skiljum hana og ef þú getur lesið íslensku þannig að þú skilur hana, við erum ekkert að biðja um meira.“ „Ég er ekki að tala um að þú talir í ljóðstöfum og stuðlum sko, ekkert svoleiðis. Málið er það að birkið er íslensk jurt og birkið er oft kræklótt og smátt miðað við öll hin stóru trén, grenitrén og allt þetta en það lyktar og ilmar best allra plantna og íslenskan er dálítið eins og birkið,“ sagði Bubbi að lokum í Reykjavík síðdegis á Bylgjunni.
Íslensk tunga Reykjavík síðdegis Mest lesið „Ég er rosalega vinsæll á meðal Albananna“ Innlent Eldri kona stórslösuð og vitni gefa sig fram Innlent Alvarlegt slys á Suðurlandsbraut Innlent Lífið gjörbreytt Innlent „Þetta er stórkostlegt vandamál fyrir Íslendinga“ Innlent Mikið viðbragð vegna umferðarslyss Innlent Elsti Íslendingurinn er látinn Innlent Halla Bergþóra sækir um en ekki Páley Innlent Hlaup hafið í Skaftá Innlent Króuðu stolinn bíl af í Kömbunum eftir eftirför þvert yfir Hellisheiði Innlent Fleiri fréttir Mikið viðbragð vegna umferðarslyss Taldi brúðkaup í Keníu ekki telja og krefst ógildingar Slökktu eld á Stórhöfða Ráðherra bað skólameistara afsökunar sem klóra sér enn í kollinum Elsti Íslendingurinn er látinn Eldri kona stórslösuð og vitni gefa sig fram Halla Bergþóra sækir um en ekki Páley Hafnarfjörður mátti ekki afturkalla ráðningu Óskars Steins „Ég er rosalega vinsæll á meðal Albananna“ Furðar sig á uppbyggingu við inngang þjóðgarðsins Grindvíkingar fái að velja hvar þeir kjósa „Auðvitað er forgangsröðun jarðganga vonbrigði fyrir mig“ „Þetta er stórkostlegt vandamál fyrir Íslendinga“ Ekki búið að bera kennsl á þann sem ekið var á Uggur í læknum og samtöl við Norðurlönd nauðsynlegt Fóru ekki fram á lengra varðhald yfir lögmanninum Áhyggjufullir læknar Hlaup hafið í Skaftá Alvarlegt slys á Suðurlandsbraut Lífið gjörbreytt Grindvíkingar hugsa um að fara heim: Gott að vera í Grindavík en verður aldrei eins Króuðu stolinn bíl af í Kömbunum eftir eftirför þvert yfir Hellisheiði Hjólreiðamaður fluttur „mikið slasaður“ með sjúkraflugi Málaflokkurinn kosti sveitarfélögin milljarða Áföllin hafi mótað sig Gramir að næstu göng á lista séu ekki á Austurlandi Herflugvél snúið við í neyð Mikið áhyggjuefni ef læknar komast ekki utan í sérnám Talsverður fjöldi uppfylli ekki lágmarkskröfur um netöryggi Ákvörðunin hafi einnig verið erfið fyrir stjórnarliðana Sjá meira