Ef þið þurfið að segja upphátt að þið séuð ekki rasistar... Nichole Leigh Mosty skrifar 1. júní 2025 15:02 .. það gæti verið vísbending um að þið þurfið að taka skref til baka og rýna í viðhorfið ykkar um að búa í fjölbreyttu samfélagi. Breytingar geta verið erfiðar fyrir fólk og það að samfélagið eins og þið þekkið það sé að taka á sig nýja mynd getur verið erfitt að sætta sig við. En mikilvægt er að skilja að breytingar skapi rými til að vinna með viðhorf okkar á fólki, á okkar sjálfum og hlutverk okkar í samfélaginu. Ég vil ekki vera manneskja sem segir upphátt það sem mörg ykkar vilji ekki heyra, en samfélagið er ekki að fara aftur í það sama horf og það var áður en Ísland „opnaði landamæri“. Annar sannleikur er að jafnvel þótt þið viljið aðskilja og setja stimpil á „góða innflytjendur“ og „slæma innflytjendur“ þá væri best að gera slíkt hið sama þegar kemur að Íslendingum. Mikilvægt er að fara yfir staðreyndir varðandi glæpatíðni og tölfræði tengda því, læra um hver nýtir mesta félagslega þjónustu, hver stendur hvað mest fyrir raunverulegri spillingu, skiptingu auðs og hvaða þjónustu við innflytjendur og flóttafólk felur í sér. Það gæti komið fólki á óvart þegar staðreyndir standa frammi fyrir yður. Ísland hefur upplifað gríðarlegan vöxt og aukna efnahagsþróun samhliða innstreymi innflytjenda á tiltölulega stuttum tíma. Staðreyndin er sú að án okkar hefði þessi efnahagsvöxtur ekki verið mögulegur. Til dæmis hefði ekki orðið mikil uppbygging og útþensla í ferðaþjónustu. Byggingarsvæði samanstanda af meirihluta erlendra starfsmanna. Samkvæmt Hagstofu Íslands er nú meirihluti þeirra sem starfa á leikskólum einnig af erlendum uppruna. Heilbrigðiskerfið býr einnig við aukinn fjölda erlendra starfsmanna og sérfræðinga og það skilst mér að þessi þróun eigi eftir að halda áfram. Svo eru það náttúrlega láglaunuð störf þar sem innflytjendur halda ýmissi þjónustu gangandi, jafnvel þótt þeir séu með hærri menntun en krafist er í slíku starfi. En kannski vill fólk ekki hrópa hátt um þessa staðreynd. Að vísu hafa sumir innflytjendur ekki aðlagast. Sumir þurfa meiri stuðning vegna þess að þeir hafa ekki fundið sinn sess eða leið til að lifa farsælu lífi, þar sem þeir upplifa ekki viðurkenningu og tækifæri. Svo er líka það að hér býr fólk, bæði íslenskt og erlent, sem deilir ekki þeim gildum sem tengjast öryggi og vellíðan okkar. Og hér þurfum við að treysta kerfunum sem eru uppbyggð til að veita öryggi og réttlæti. Ef þessi kerfi virka ekki er það ekki vegna bakgrunns eða stöðu fólks; það er vegna þess að þessum kerfum var ekki útvegað það fjármagn sem þarf til að þróast og laga sig að breytingum, með sömu hraða og hagvöxtur og samfélagsleg þróun. Er þörf á að mótmæla núverandi ríkisstjórn vegna innflytjenda eða réttara sagt skorts á almennilegri stefnu og aðgerðum um inngildingu? Á það virkilega við hér að stela blaðsíðu frá Trump og halda því fram að baráttan ykkar sé háð við landamærin vegna hælisumsókna? Samkvæmt tölfræði frá Útlendingastofnun hafa umsóknir fækkað gríðarlega og brottfarir aukist. Ég veit ekki með ykkur en ég hélt að Ísland væri stolt af því að vera land sem væri almennt virt fyrir mannréttindum, friðsamlegum gildum og jafnrétti. Allir eiga rétt á að segja sína skoðun og það er réttmætt að vita hvernig ykkur líður svo að við sem samfélag getum unnið saman að breytingum. Þegar þið beitið röddinni þá er yfirvaldi kleift að styðja ykkur samhliða því að upplýsa ykkur um þær staðreyndir um innflytjendur. Því að þið þurfið líka að ná skilningi á því hvernig fólk með ólíka menningu býr saman í sátt og samlyndi; það mun einnig veita ykkur stuðning við að laga ykkur sjálf að samfélagslegum breytingum. Einu sinni var unnið að því að koma á stefnu um inngildingu til að ná sátt um samábyrgð allra um að ná einingu í samfélaginu. Ég var svo heppin að hafa starfið á því sviði sem vann að málefnum innflytjenda og inngildingar. Við birtum og sendum hverju sveitarfélagi í landinu leiðbeiningar um móttökuáætlun sem ákveðinn stuðning við aðlögun og inngildingu innflytjenda. Leitt er að segja að stofnunin hafi verið lögð niður. Ef enn væri verið að vinna markvisst að þessu veit ég að þið mynduð líka upplifa stuðning við að aðlagast breyttu samfélagi svo að við gætum tekið framförum saman. Saman gætum við mótmælt hlutum sem varðar hag allra. Kannski getum við einhvern daginn bara sagt upphátt að við séum öll umboðsmenn breytinga, frekar en að stimpla okkur sem rasista eða ekki rasista. Höfundur er fyrrverandi alþingiskona, leikskólastjóri og doktorsnemi á deild menntunar og margbreytileika HÍ Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Innflytjendamál Flóttafólk á Íslandi Nichole Leigh Mosty Mest lesið „Eruð þið sammála lausagöngu katta?“ Sighvatur Björgvinsson Skoðun Hverjir borga leikskólann í Kópavogi? Örn Arnarson Skoðun Hvernig meðhöndlum við vanda sem ekki má tala um? Skaðaminnkandi nálgun í fangelsum Margrét Dís Yeoman Skoðun Tökum samtalið Gunnþór Ingvason Skoðun Fimm staðreyndir fyrir Gunnþór Ingvason Arnar Þór Ingólfsson Skoðun Á flandri í klandri Jens Garðar Helgason Skoðun „Skömmin þín“ Jokka G. Birnudóttir Skoðun Ferðaleiðsögn í skjóli ábyrgðar – tími til kominn að endurhugsa nálgunina Guðmundur Björnsson Skoðun Þegar illfygli leiðir stórmennskubrjálæðing Ole Anton Bieltvedt Skoðun Réttlæti fyrir þjóðina, framfarir fyrir landsbyggðina Guðmundur Ari Sigurjónson Skoðun Skoðun Skoðun Fimm staðreyndir fyrir Gunnþór Ingvason Arnar Þór Ingólfsson skrifar Skoðun Réttlæti byggir ekki á rangfærslum – svar við málflutningi þingflokksformanns Samfylkingar um veiðigjaldafrumvarpið Kristinn Karl Brynjarsson skrifar Skoðun Björgun hvala og orðræðan sem máli skiptir Valgerður Árnadóttir,Stefán Yngvi Pétursson,Rósa Líf Darradóttir,Anahita S. Babaei skrifar Skoðun Ferðaleiðsögn í skjóli ábyrgðar – tími til kominn að endurhugsa nálgunina Guðmundur Björnsson skrifar Skoðun Á flandri í klandri Jens Garðar Helgason skrifar Skoðun Átak til að stytta biðlista barna eftir sérfræðiaðstoð Helga Þórðardóttir skrifar Skoðun Hverjir borga leikskólann í Kópavogi? Örn Arnarson skrifar Skoðun Tölvupóstar fjórðu iðnbyltingarinnar Sigurjón Njarðarson skrifar Skoðun „Skömmin þín“ Jokka G. Birnudóttir skrifar Skoðun Tökum samtalið Gunnþór Ingvason skrifar Skoðun „Eruð þið sammála lausagöngu katta?“ Sighvatur Björgvinsson skrifar Skoðun Réttlæti fyrir þjóðina, framfarir fyrir landsbyggðina Guðmundur Ari Sigurjónson skrifar Skoðun Hvernig meðhöndlum við vanda sem ekki má tala um? Skaðaminnkandi nálgun í fangelsum Margrét Dís Yeoman skrifar Skoðun Stuðningur við nýsköpun í menntun: Leið að betra mati Bogi Ragnarsson skrifar Skoðun Þegar illfygli leiðir stórmennskubrjálæðing Ole Anton Bieltvedt skrifar Skoðun Afruglari Þórður Björn Sigurðsson skrifar Skoðun Þjóðkirkja á réttri leið Þórður Guðmundsson skrifar Skoðun Staðreyndir um einfaldara regluverk Guðlaugur Þór Þórðarson skrifar Skoðun Við þurfum hagkvæmu virkjunarkostina Gunnar Guðni Tómasson skrifar Skoðun Falin tækifæri til náms Heiða Ingimarsdóttir skrifar Skoðun Gervigreind í námi: 5 lykilskref fyrir öryggi nemenda Björgmundur Guðmundsson skrifar Skoðun Grein til stuðnings Söngskóla Sigurðar Demetz Sveinn Dúa Hjörleifsson,Eyrún Unnarsdóttir,Elmar GIlbertsson,Álfheiður Guðmundsdóttir,Kristján Jóhannesson skrifar Skoðun „Jákvæð viðbrögð“ um veiðigjaldið? Heimir Örn Árnason skrifar Skoðun Skattgreiðendur látnir borga brúsann Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Nokkur orð um Kúbudeiluna og viðskiptabannið Gylfi Páll Hersir skrifar Skoðun Ráðherrar með reiknivél og leyndarhyggju Kristinn Karl Brynjarsson skrifar Skoðun Gróf misbeiting illa fengins valds Örn Sigurðsson skrifar Skoðun Að sækja gullið (okkar) grein 2 Þröstur Friðfinnsson skrifar Skoðun Það verða aðrir þjóðhátíðardagar fyrir okkur en dagar Palestínumanna eru taldir Davíð Aron Routley skrifar Skoðun Pólítískt hugrekki Unnur Hrefna Jóhannsdóttir skrifar Sjá meira
.. það gæti verið vísbending um að þið þurfið að taka skref til baka og rýna í viðhorfið ykkar um að búa í fjölbreyttu samfélagi. Breytingar geta verið erfiðar fyrir fólk og það að samfélagið eins og þið þekkið það sé að taka á sig nýja mynd getur verið erfitt að sætta sig við. En mikilvægt er að skilja að breytingar skapi rými til að vinna með viðhorf okkar á fólki, á okkar sjálfum og hlutverk okkar í samfélaginu. Ég vil ekki vera manneskja sem segir upphátt það sem mörg ykkar vilji ekki heyra, en samfélagið er ekki að fara aftur í það sama horf og það var áður en Ísland „opnaði landamæri“. Annar sannleikur er að jafnvel þótt þið viljið aðskilja og setja stimpil á „góða innflytjendur“ og „slæma innflytjendur“ þá væri best að gera slíkt hið sama þegar kemur að Íslendingum. Mikilvægt er að fara yfir staðreyndir varðandi glæpatíðni og tölfræði tengda því, læra um hver nýtir mesta félagslega þjónustu, hver stendur hvað mest fyrir raunverulegri spillingu, skiptingu auðs og hvaða þjónustu við innflytjendur og flóttafólk felur í sér. Það gæti komið fólki á óvart þegar staðreyndir standa frammi fyrir yður. Ísland hefur upplifað gríðarlegan vöxt og aukna efnahagsþróun samhliða innstreymi innflytjenda á tiltölulega stuttum tíma. Staðreyndin er sú að án okkar hefði þessi efnahagsvöxtur ekki verið mögulegur. Til dæmis hefði ekki orðið mikil uppbygging og útþensla í ferðaþjónustu. Byggingarsvæði samanstanda af meirihluta erlendra starfsmanna. Samkvæmt Hagstofu Íslands er nú meirihluti þeirra sem starfa á leikskólum einnig af erlendum uppruna. Heilbrigðiskerfið býr einnig við aukinn fjölda erlendra starfsmanna og sérfræðinga og það skilst mér að þessi þróun eigi eftir að halda áfram. Svo eru það náttúrlega láglaunuð störf þar sem innflytjendur halda ýmissi þjónustu gangandi, jafnvel þótt þeir séu með hærri menntun en krafist er í slíku starfi. En kannski vill fólk ekki hrópa hátt um þessa staðreynd. Að vísu hafa sumir innflytjendur ekki aðlagast. Sumir þurfa meiri stuðning vegna þess að þeir hafa ekki fundið sinn sess eða leið til að lifa farsælu lífi, þar sem þeir upplifa ekki viðurkenningu og tækifæri. Svo er líka það að hér býr fólk, bæði íslenskt og erlent, sem deilir ekki þeim gildum sem tengjast öryggi og vellíðan okkar. Og hér þurfum við að treysta kerfunum sem eru uppbyggð til að veita öryggi og réttlæti. Ef þessi kerfi virka ekki er það ekki vegna bakgrunns eða stöðu fólks; það er vegna þess að þessum kerfum var ekki útvegað það fjármagn sem þarf til að þróast og laga sig að breytingum, með sömu hraða og hagvöxtur og samfélagsleg þróun. Er þörf á að mótmæla núverandi ríkisstjórn vegna innflytjenda eða réttara sagt skorts á almennilegri stefnu og aðgerðum um inngildingu? Á það virkilega við hér að stela blaðsíðu frá Trump og halda því fram að baráttan ykkar sé háð við landamærin vegna hælisumsókna? Samkvæmt tölfræði frá Útlendingastofnun hafa umsóknir fækkað gríðarlega og brottfarir aukist. Ég veit ekki með ykkur en ég hélt að Ísland væri stolt af því að vera land sem væri almennt virt fyrir mannréttindum, friðsamlegum gildum og jafnrétti. Allir eiga rétt á að segja sína skoðun og það er réttmætt að vita hvernig ykkur líður svo að við sem samfélag getum unnið saman að breytingum. Þegar þið beitið röddinni þá er yfirvaldi kleift að styðja ykkur samhliða því að upplýsa ykkur um þær staðreyndir um innflytjendur. Því að þið þurfið líka að ná skilningi á því hvernig fólk með ólíka menningu býr saman í sátt og samlyndi; það mun einnig veita ykkur stuðning við að laga ykkur sjálf að samfélagslegum breytingum. Einu sinni var unnið að því að koma á stefnu um inngildingu til að ná sátt um samábyrgð allra um að ná einingu í samfélaginu. Ég var svo heppin að hafa starfið á því sviði sem vann að málefnum innflytjenda og inngildingar. Við birtum og sendum hverju sveitarfélagi í landinu leiðbeiningar um móttökuáætlun sem ákveðinn stuðning við aðlögun og inngildingu innflytjenda. Leitt er að segja að stofnunin hafi verið lögð niður. Ef enn væri verið að vinna markvisst að þessu veit ég að þið mynduð líka upplifa stuðning við að aðlagast breyttu samfélagi svo að við gætum tekið framförum saman. Saman gætum við mótmælt hlutum sem varðar hag allra. Kannski getum við einhvern daginn bara sagt upphátt að við séum öll umboðsmenn breytinga, frekar en að stimpla okkur sem rasista eða ekki rasista. Höfundur er fyrrverandi alþingiskona, leikskólastjóri og doktorsnemi á deild menntunar og margbreytileika HÍ
Hvernig meðhöndlum við vanda sem ekki má tala um? Skaðaminnkandi nálgun í fangelsum Margrét Dís Yeoman Skoðun
Ferðaleiðsögn í skjóli ábyrgðar – tími til kominn að endurhugsa nálgunina Guðmundur Björnsson Skoðun
Skoðun Réttlæti byggir ekki á rangfærslum – svar við málflutningi þingflokksformanns Samfylkingar um veiðigjaldafrumvarpið Kristinn Karl Brynjarsson skrifar
Skoðun Björgun hvala og orðræðan sem máli skiptir Valgerður Árnadóttir,Stefán Yngvi Pétursson,Rósa Líf Darradóttir,Anahita S. Babaei skrifar
Skoðun Ferðaleiðsögn í skjóli ábyrgðar – tími til kominn að endurhugsa nálgunina Guðmundur Björnsson skrifar
Skoðun Hvernig meðhöndlum við vanda sem ekki má tala um? Skaðaminnkandi nálgun í fangelsum Margrét Dís Yeoman skrifar
Skoðun Grein til stuðnings Söngskóla Sigurðar Demetz Sveinn Dúa Hjörleifsson,Eyrún Unnarsdóttir,Elmar GIlbertsson,Álfheiður Guðmundsdóttir,Kristján Jóhannesson skrifar
Skoðun Það verða aðrir þjóðhátíðardagar fyrir okkur en dagar Palestínumanna eru taldir Davíð Aron Routley skrifar
Hvernig meðhöndlum við vanda sem ekki má tala um? Skaðaminnkandi nálgun í fangelsum Margrét Dís Yeoman Skoðun
Ferðaleiðsögn í skjóli ábyrgðar – tími til kominn að endurhugsa nálgunina Guðmundur Björnsson Skoðun