Sigrar og raunir íslenska hestsins Elín Íris Fanndal skrifar 29. apríl 2025 12:31 Íslenski hesturinn hefur frá örófi alda verið samofin sögu þjóðarinnar. Hesturinn hefur verið nýttur sem vinnudýr, fararskjóti og landinn át jafnvel sjálfdauð hross í laumi sökum hungurs eftir kristnitöku, sem á þeim tíma boðaði heljarvist þeim sem það gerðu. Hesturinn hefur réttilega verið kallaður þarfasti þjónninn. Sökum skelfilegrar fátæktar t.d á tímum móðuharðinda var hann engu að síður það húsdýr sem naut minnstar alúðar frá eigendum sínum. Opin sár á baki hans þóttu á þeim tíma ekki tiltökumál og þau grædd hverju sinni með heimagerðum áburði. Okkur lærðist síðar að meta hestinn enn frekar af verðleikum sínum. Virða og þakka fyrir þá staðreynd að hann ásamt íslensku sauðkindinni átti langstærstan þátt í bjarga þjóðinni frá útrýmingu á tímum harðinda og náttúruvár. Hesturinn nýtur mikillar virðingar fyrir úthald hans, styrk, geðslag og gangtegundir og í dag er hann nánast eingöngu nýtur okkur til afþreyingar og ánægju. Hann er ennþá ómissandi í flestum göngum og fátt er skemmtilegra að en ríða fjörmiklum og fótvissum hesti fyrir óþekka kind sem vil ekki heim. Við erum jafnvel farin að gera það vel við frábæra íslenska hestinn okkar að sumir óttast að mögulega verði fljótlega ræktað úr honum einstök eðlislæg harðgerð hans, þrautsegja og þol. Ég segi næstum eingöngu til skemmtunar en það er líka hrossakjötframleiðsla í landinu, sem er vel. Íslenska folaldakjötið okkar er hollasta og hreinasta kjötafurð sem við framleiðum. Folöldin ganga frjáls um heiðar og haga með mæðrum sínum yfir sumarið, án nokkurra inngripa mannsins og án allrar lyfjagjafar. Svo er blóðmerahaldi því miður enn haldið til streitu. Þetta er séríslenskt fyrirbæri rétt eins og verðtryggingin og þekkist ekki annars staðar í Evrópu. Á meðfylgjandi mynd getur að líta nálina sem notuð er við blóðtöku fylfullra hryssa. Með þessari nál eru dregnir 5 ltr af blóði úr örvinglaðri og jafnvel alveg ótaminni hryssu, einu sinni í viku. Það eina sem mannfólkið býður þessum dýrum upp á er hávaði, hefting, högg, spörk og sársauki. Hesturinn er hjarðdýr og ef að honum er sótt er það í eðli hans að flýja. Það útskýrir ótta og mikil umbrot hryssanna við þessa grimmilegu árás. Skoðum aðeins eina tilganginn með þessum iðnaði. Hann er eingöngu sá að framleiða frjósemislyf fyrir gyltur sem felur í sér aðra miskunarlausa nýtingu á dýrum og hreina níðslu. Gyltur hefja og ljúka stuttu lífi sínu inni í afar þröngu rými í gluggalausri verksmiðju. Við það að dæla í þær ákveðnum hormónum unnum úr blóði úr fylfullum hryssum, eykst frjósemi þeirra og þar með níðsla á þeim enn frekar. Tilgangurinn helgar svo vægt sé til orða tekið ekki meðalið! Heimurinn horfir til okkar vegna þessa blóðtökuiðnaðar og aldeilis ekki neinum aðdáunaraugum. Þessi sýn á íslenskan landbúnað er okkur til mikils vansa. Íslenskir hrossaræktendur verða þess einnig varir að erlendir kaupendur eru teknir að spyrna við fótum vegna orðsporsins sem fer af blóðmerahaldi. Þannig að þetta skemmir einnig út frá sér. Geðslag íslenska hestsins er einstakt meðal hestastofna á heimsvísu og hann hefur mátt líða ýmislegt í gegnum aldirnar, sem er afsakanlegt sökum tíðaranda og örbyggðar. Blóðmerahald nútímans er að mínu mati ein sú grimmasta og tilganglausasta atlaga sem íslenski hesturinn hefur mátt þola frá upphafi og óafsakanleg að auki. Ég skora á alla þá sem að þessu standa að loka þessum kafla og opna annan. Höfundur er varaþingmaður Flokks fólksins. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Elín Íris Fanndal Blóðmerahald Hestar Flokkur fólksins Mest lesið Þjónn, það er bakslag í beinasoðinu mínu Hlédís Maren Guðmundsdóttir Skoðun Þöggun, hroki og afneitun voru móttökur Samfylkingarinnar til okkar Elín A. Eyfjörð Ármannsdóttir Skoðun Ég hef… Karólína Helga Símonardóttir Skoðun Fáni okkar allra Hörður Lárusson Skoðun Leikur að lýðræðinu Ása Valdís Árnadóttir,Björn Kristinn Pálmarsson,Smári Bergmann Kolbeinsson Skoðun Séríslensk hávaxtastefna Sigurjón Þórðarson Skoðun Kvöld sem er ekki bara fyrir börnin Alicja Lei Skoðun Er loftslagskvíðinn horfinn? Sonja Huld Guðjónsdóttir Skoðun Hagsmunir flugrekstrar á Íslandi eru miklir Jóhannes Bjarni Guðmundsson Skoðun Aðförin að einkabílnum eða bara meira frelsi? Kristín Hrefna Halldórsdóttir Skoðun Skoðun Skoðun Fáni okkar allra Hörður Lárusson skrifar Skoðun Séríslensk hávaxtastefna Sigurjón Þórðarson skrifar Skoðun Leikur að lýðræðinu Ása Valdís Árnadóttir,Björn Kristinn Pálmarsson,Smári Bergmann Kolbeinsson skrifar Skoðun Ég hef… Karólína Helga Símonardóttir skrifar Skoðun Vísindin geta læknað krabbamein en ekki grænmetissafar og kaffistólpípur Dögg Guðmundsdóttir,Guðrún Nanna Egilsdóttir,Vilborg Kolbrún Vilmundardóttir skrifar Skoðun Þöggun, hroki og afneitun voru móttökur Samfylkingarinnar til okkar Elín A. Eyfjörð Ármannsdóttir skrifar Skoðun Er yfirvöldum alveg sama um fólk á bifhjólum? Njáll Gunnlaugsson skrifar Skoðun Ekki mamman í hópnum - leiðtoginn í hópnum Katrín Ásta Sigurjónsdóttir skrifar Skoðun Rannsóknarnefnd styrjalda Gunnar Einarsson skrifar Skoðun Börn eiga ekki heima í fangelsi Tótla I. Sæmundsdóttir skrifar Skoðun Aðförin að einkabílnum eða bara meira frelsi? Kristín Hrefna Halldórsdóttir skrifar Skoðun Kvöld sem er ekki bara fyrir börnin Alicja Lei skrifar Skoðun Verkakonur samtímans – og nýtt skeið í kvennabaráttu! Guðrún Margrét Guðmundsdóttir,Aleksandra Leonardsdóttir skrifar Skoðun Málið er dautt (A Modest Proposal) skrifar Skoðun Femínísk utanríkisstefna: aukin samstaða og aðgerðir Guillaume Bazard skrifar Skoðun Hagsmunir flugrekstrar á Íslandi eru miklir Jóhannes Bjarni Guðmundsson skrifar Skoðun Þjónn, það er bakslag í beinasoðinu mínu Hlédís Maren Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Samhljómur á meðal ÍSÍ og Íslandsspila um endursköpun spilaumhverfisins Ingvar Örn Ingvarsson skrifar Skoðun Kvennabarátta á tímum bakslags Tatjana Latinovic skrifar Skoðun Líttupp - ertu að missa af einhverju? Skúli Bragi Geirdal skrifar Skoðun Betri hellir, stærri kylfur? Ingvar Þóroddsson skrifar Skoðun Er loftslagskvíðinn horfinn? Sonja Huld Guðjónsdóttir skrifar Skoðun Okur fákeppni og ofurvextir halda uppi verðbólgu Þorsteinn Sæmundsson skrifar Skoðun Óverjandi framkoma við fyrirtæki Ólafur Stephensen skrifar Skoðun Viljum við læra af sögunni eða endurtaka hana? Arndís Anna Kristínardóttir Gunnarsdóttir skrifar Skoðun Réttlæti hins sterka. Þegar vitleysan í dómsal slær allt út Jörgen Ingimar Hansson skrifar Skoðun Sameiginlegt sundkort fyrir höfuðborgarsvæðið – löngu tímabært Þórdís Lóa Þórhallsdóttir skrifar Skoðun Frá Peking 1995 til 2025: Samstarf, framþróun og ný heimsskipan Karl Héðinn Kristjánsson skrifar Skoðun Ástarsvik ein tegund ofbeldis gegn eldra fólki Kolbrún Áslaugar Baldursdóttir skrifar Skoðun Lítil bleik slaufa kemur miklu til leiðar Halla Þorvaldsdóttir skrifar Sjá meira
Íslenski hesturinn hefur frá örófi alda verið samofin sögu þjóðarinnar. Hesturinn hefur verið nýttur sem vinnudýr, fararskjóti og landinn át jafnvel sjálfdauð hross í laumi sökum hungurs eftir kristnitöku, sem á þeim tíma boðaði heljarvist þeim sem það gerðu. Hesturinn hefur réttilega verið kallaður þarfasti þjónninn. Sökum skelfilegrar fátæktar t.d á tímum móðuharðinda var hann engu að síður það húsdýr sem naut minnstar alúðar frá eigendum sínum. Opin sár á baki hans þóttu á þeim tíma ekki tiltökumál og þau grædd hverju sinni með heimagerðum áburði. Okkur lærðist síðar að meta hestinn enn frekar af verðleikum sínum. Virða og þakka fyrir þá staðreynd að hann ásamt íslensku sauðkindinni átti langstærstan þátt í bjarga þjóðinni frá útrýmingu á tímum harðinda og náttúruvár. Hesturinn nýtur mikillar virðingar fyrir úthald hans, styrk, geðslag og gangtegundir og í dag er hann nánast eingöngu nýtur okkur til afþreyingar og ánægju. Hann er ennþá ómissandi í flestum göngum og fátt er skemmtilegra að en ríða fjörmiklum og fótvissum hesti fyrir óþekka kind sem vil ekki heim. Við erum jafnvel farin að gera það vel við frábæra íslenska hestinn okkar að sumir óttast að mögulega verði fljótlega ræktað úr honum einstök eðlislæg harðgerð hans, þrautsegja og þol. Ég segi næstum eingöngu til skemmtunar en það er líka hrossakjötframleiðsla í landinu, sem er vel. Íslenska folaldakjötið okkar er hollasta og hreinasta kjötafurð sem við framleiðum. Folöldin ganga frjáls um heiðar og haga með mæðrum sínum yfir sumarið, án nokkurra inngripa mannsins og án allrar lyfjagjafar. Svo er blóðmerahaldi því miður enn haldið til streitu. Þetta er séríslenskt fyrirbæri rétt eins og verðtryggingin og þekkist ekki annars staðar í Evrópu. Á meðfylgjandi mynd getur að líta nálina sem notuð er við blóðtöku fylfullra hryssa. Með þessari nál eru dregnir 5 ltr af blóði úr örvinglaðri og jafnvel alveg ótaminni hryssu, einu sinni í viku. Það eina sem mannfólkið býður þessum dýrum upp á er hávaði, hefting, högg, spörk og sársauki. Hesturinn er hjarðdýr og ef að honum er sótt er það í eðli hans að flýja. Það útskýrir ótta og mikil umbrot hryssanna við þessa grimmilegu árás. Skoðum aðeins eina tilganginn með þessum iðnaði. Hann er eingöngu sá að framleiða frjósemislyf fyrir gyltur sem felur í sér aðra miskunarlausa nýtingu á dýrum og hreina níðslu. Gyltur hefja og ljúka stuttu lífi sínu inni í afar þröngu rými í gluggalausri verksmiðju. Við það að dæla í þær ákveðnum hormónum unnum úr blóði úr fylfullum hryssum, eykst frjósemi þeirra og þar með níðsla á þeim enn frekar. Tilgangurinn helgar svo vægt sé til orða tekið ekki meðalið! Heimurinn horfir til okkar vegna þessa blóðtökuiðnaðar og aldeilis ekki neinum aðdáunaraugum. Þessi sýn á íslenskan landbúnað er okkur til mikils vansa. Íslenskir hrossaræktendur verða þess einnig varir að erlendir kaupendur eru teknir að spyrna við fótum vegna orðsporsins sem fer af blóðmerahaldi. Þannig að þetta skemmir einnig út frá sér. Geðslag íslenska hestsins er einstakt meðal hestastofna á heimsvísu og hann hefur mátt líða ýmislegt í gegnum aldirnar, sem er afsakanlegt sökum tíðaranda og örbyggðar. Blóðmerahald nútímans er að mínu mati ein sú grimmasta og tilganglausasta atlaga sem íslenski hesturinn hefur mátt þola frá upphafi og óafsakanleg að auki. Ég skora á alla þá sem að þessu standa að loka þessum kafla og opna annan. Höfundur er varaþingmaður Flokks fólksins.
Þöggun, hroki og afneitun voru móttökur Samfylkingarinnar til okkar Elín A. Eyfjörð Ármannsdóttir Skoðun
Leikur að lýðræðinu Ása Valdís Árnadóttir,Björn Kristinn Pálmarsson,Smári Bergmann Kolbeinsson Skoðun
Skoðun Leikur að lýðræðinu Ása Valdís Árnadóttir,Björn Kristinn Pálmarsson,Smári Bergmann Kolbeinsson skrifar
Skoðun Vísindin geta læknað krabbamein en ekki grænmetissafar og kaffistólpípur Dögg Guðmundsdóttir,Guðrún Nanna Egilsdóttir,Vilborg Kolbrún Vilmundardóttir skrifar
Skoðun Þöggun, hroki og afneitun voru móttökur Samfylkingarinnar til okkar Elín A. Eyfjörð Ármannsdóttir skrifar
Skoðun Verkakonur samtímans – og nýtt skeið í kvennabaráttu! Guðrún Margrét Guðmundsdóttir,Aleksandra Leonardsdóttir skrifar
Skoðun Samhljómur á meðal ÍSÍ og Íslandsspila um endursköpun spilaumhverfisins Ingvar Örn Ingvarsson skrifar
Skoðun Viljum við læra af sögunni eða endurtaka hana? Arndís Anna Kristínardóttir Gunnarsdóttir skrifar
Skoðun Sameiginlegt sundkort fyrir höfuðborgarsvæðið – löngu tímabært Þórdís Lóa Þórhallsdóttir skrifar
Skoðun Frá Peking 1995 til 2025: Samstarf, framþróun og ný heimsskipan Karl Héðinn Kristjánsson skrifar
Þöggun, hroki og afneitun voru móttökur Samfylkingarinnar til okkar Elín A. Eyfjörð Ármannsdóttir Skoðun
Leikur að lýðræðinu Ása Valdís Árnadóttir,Björn Kristinn Pálmarsson,Smári Bergmann Kolbeinsson Skoðun