Hvernig er nýr páfi valinn? Rafn Ágúst Ragnarsson skrifar 21. apríl 2025 11:03 Kardinálarnir ganga inn í Sixtínsku kapelluna til að velja nýjan páfa eftir andlát Jóhanness Páls II. AP Frans páfi er látinn og því mun kaþólska kirkjan, stærsta trúfélag heims, brátt velja sér nýjan leiðtoga. Kjör nýs páfa má hefjast að fjórtán dögum liðnum frá andláti sitjandi páfa. Um páfakjör gilda strangar, aldagamlar reglur og hefðir. Frans páfi lést í morgun 88 ára að aldri. Hann hafði gegnt embætti andlegs leiðtoga kaþólsku kirkjunnar og stjórnmálalegs leiðtoga Páfagarðs í tólf ár. Hann hafði skömmu fyrir andlát sitt breytt hinu hefðbundna ferli við útför páfa. Til dæmis verður lík hans ekki til sýnis á upphækkuðum palli í Péturskirkju heldur verður syrgjendum boðið að votta honum virðingu sína í kistu sinni. Þar að auki verður Frans fyrstur páfa í meira en öld til að vera grafinn utan Páfagarðs. Hann verður lagður til hinstu hvílu í Basiliku heilagrar Maríu í Róm. Kardinálar einangraðir frá umheiminum Við andlát páfa koma kardinálar kaþólsku kirkjunnar til Rómar en kardinálar mynda sérstaka ráðsnefnd páfans. Þeir koma hvaðanæva að úr heiminum og eiga að endurspegla kirkjuna sem heild. Kardinálar eru allir útnefndir af páfa og eru yfirleitt biskupar. Í dag eru 252 kaþólskir kardinálar og af þeim geta 138 greitt atkvæði með næsta páfa. Er það vegna þess að aðeins þeir kardinálar sem eru undir áttræðu geta greitt atkvæði í páfakjöri. Hinir mega þó taka þátt í umræðum kardinálaráðsins. Hin víðfræga Sixtínska kapella þar sem páfakjör fer fram.AP Á meðan páfakjör fer fram mega kardinálar ekki ræða við fjölmiðla eða nokkurn mann. Þegar umræður um kjörið hefjast eru þeir læstir inni í Sixtínsku kapellunni með lykli, cum clave á latínu þar sem alþjóðlega hugtakið yfir páfakjörið á sifjar sínar. Þar eru þeir í fullkominni einangrun þangað til nýr páfi er valinn, án aðgangs að fjölmiðlum, hvort sem það er í formi blaða, netmiðla, útvarps eða sjónvarps og farsímar eru með öllu bannaðir. Mikil leynd hvílir yfir þessari samkomu kardinálanna og eru allar dyr sixtínsku kapellunnar innsiglaðar og inngangsins gætt af öryggisvörðum. Í kapellunni eru hásæti fyrir hvern kardinála og er hásæti hvers og eins hulið fjólubláu klæði og fyrir framan hvert hásæti er borð sem einnig er hulið fjólubláu klæði. Á altari Sixtínsku kapellunnar eru svo atkvæðaseðlar, stór kaleikur sem notaður er undir ösku seðlanna, grunnur diskur sem atkvæðin eru sett í þegar þau eru talin, silfurkassi sem notaður er þegar atkvæðaseðlarnir eru brenndir og kassi sem færður er til kardinála sem hugsanlega er of veikburða til að koma til kapellunnar sjálfrar. „Habemus papam“ Í enda kapellunnar er lítill ofn þar sem atkvæðaseðlarnir eru brenndir að kosningum loknum en kosið er fjórum sinnum á dag á meðan kjöri stendur, tvisvar árla dags og tvisvar síðdegis. Á atkvæðaseðli kardinálanna stendur: „Eligo in summum pontificem,“ sem á íslensku myndi útleggjast sem: „Ég kýs til æðsta biskups,“ og það botna þeir með nafni þess sem þeir vilja kjósa til embættis páfa. Ofninn sem notaður er til að brenna seðlana er þannig gerður að reykurinn frá honum liðast upp á þak kapellunnar. Ef enginn fær tvo þriðju hluta atkvæða eru seðlarnir brenndir og litarefni sett með í ofninn. Við það verður reykurinn svartur og umheimurinn fær að vita að kjósa þurfi aftur. Þegar páfi er valinn eru atkvæðaseðlarnir brenndir með hvítu litarefni, áður voru seðlarnir einir brenndir en árið 1978 þegar Jóhannes Páll fyrsti var kjörinn páfi kom grár reykur úr strompinum. Síðan þá hefur hvítt litarefni verið sett í ofn til að tryggja það að ljóst liggi fyrir þegar páfi hefur verið valinn. Þá sér umheimurinn að nýr páfi hefur verið valinn og er því yfirleitt fagnað mjög á Péturstorgi og víða um heim. Hvítur reykur þyrlast úr strompi kapellunnar til að tilkynna það heiminum að Frans hafi verið valinn páfi árið 2013.AP Fjólubláu klæðin eru þá fjarlægð af sætum allra kardinála nema þess sem kjörinn var. Hann er þá spurður hvort hann samþykki kjörið og þá hvaða nafn hann hyggist taka og þá er hann formlega orðinn páfi. Engar sérstakar reglur gilda um það hvaða nafn páfar velja en gjarnan eru nöfn dýrðlinga eða annarra páfa sem hinn kjörni heldur sérstaklega upp á valin. Djákni kardinálaráðsins stígur út á svalir Péturskirkju að kosningunni lokinni til að ávarpa mannfjöldann á Péturstorgi sem telur oft tugi þúsunda kaþólikka um allan heim ógleymdum sem fylgjast með í beinni útsendingu í sjónvarpi og á netinu. Hann segir: „Annuntio vobis gaudium magnum: Habemus papam,“ eða á íslensku: „Ég færi ykkur gleðifréttir: Við höfum páfa.“ Páfagarður Andlát Frans páfa Trúmál Fréttaskýringar Páfakjör 2025 Mest lesið Vaktin: Bandaríkin gera árásir á Íran Erlent Árás Bandaríkjanna á Íran: „Íran, yfirgangsseggur Miðausturlandanna, verður að boða til friðar“ Erlent Vara við því að ölvuðu fólki sé boðið að sitja að sumbli í Lystigarðinum Innlent Bandaríkjamenn gera loftárásir á Íran Erlent Átta látnir hið minnsta eftir að kviknaði í loftbelg Erlent Maðurinn er fundinn Innlent Ísraelar bíði ekki eftir grænu ljósi Trump Erlent Sigríður fannst heil á húfi Innlent Sögulega lítið fylgi Framsóknar, veiðigjöld og Íran Innlent Tókst að leysa alla hvalina úr fjörunni Innlent Fleiri fréttir Embættis- og ráðamenn tjá sig um árásina Vaktin: Bandaríkin gera árásir á Íran Árás Bandaríkjanna á Íran: „Íran, yfirgangsseggur Miðausturlandanna, verður að boða til friðar“ Bandaríkjamenn gera loftárásir á Íran Átta látnir hið minnsta eftir að kviknaði í loftbelg Ísraelar bíði ekki eftir grænu ljósi Trump Leiðtogi í hvítrússnesku andspyrnuhreyfingunni frjáls Tugir látnir eftir þeir reyndu að sækja sér mat Tilnefna Bandaríkjaforseta til friðarverðlauna Nóbels Óvissu erlendra nemenda tímabundið eytt Aðgerðasinninn látinn laus en Hvíta húsið hyggst brottvísa Hátt í sjö hundruð látist í árásum Ísraela Takmarkið „enn sem komið er“ ekki að steypa klerkastjórninni af stóli Árásir halda áfram meðan fundað er í Genf Hyggst eftirláta á annað hundrað börnum sínum Telegram-auðinn Skrefi nær því að leyfa dauðvona fólki að leita sér dánaraðstoðar Sporvagni ekið inn í matarvagn í Gautaborg Danskur ráðherra kann ekki að meta auglýsingar Meta Hafnar tillögu um að verja fimm prósentum í varnamál Utanríkisráðherrar funda um Íran í Genf Frestar aftur TikTok-banni Kynnti sér mögulegar árásir: „Að klára verkið þýðir að rústa Fordo“ Áhlaup ICE og óvissan veldur vandræðum Farið í gegnum „kolefnisþakið“ eftir þrjú ár Sagði Khamenei „nútíma Hitler“ og að markmiðið sé að fella hann Geimskipið sprakk á jörðu niðri Finnar draga sig út úr sáttmála gegn jarðsprengjum Leita „fjandskapar“ á samfélagsmiðlum námsmanna Tala látinna í Kænugarði komin í tuttugu og átta Tugir særðir í Ísrael eftir árás Írana á spítala Sjá meira
Frans páfi lést í morgun 88 ára að aldri. Hann hafði gegnt embætti andlegs leiðtoga kaþólsku kirkjunnar og stjórnmálalegs leiðtoga Páfagarðs í tólf ár. Hann hafði skömmu fyrir andlát sitt breytt hinu hefðbundna ferli við útför páfa. Til dæmis verður lík hans ekki til sýnis á upphækkuðum palli í Péturskirkju heldur verður syrgjendum boðið að votta honum virðingu sína í kistu sinni. Þar að auki verður Frans fyrstur páfa í meira en öld til að vera grafinn utan Páfagarðs. Hann verður lagður til hinstu hvílu í Basiliku heilagrar Maríu í Róm. Kardinálar einangraðir frá umheiminum Við andlát páfa koma kardinálar kaþólsku kirkjunnar til Rómar en kardinálar mynda sérstaka ráðsnefnd páfans. Þeir koma hvaðanæva að úr heiminum og eiga að endurspegla kirkjuna sem heild. Kardinálar eru allir útnefndir af páfa og eru yfirleitt biskupar. Í dag eru 252 kaþólskir kardinálar og af þeim geta 138 greitt atkvæði með næsta páfa. Er það vegna þess að aðeins þeir kardinálar sem eru undir áttræðu geta greitt atkvæði í páfakjöri. Hinir mega þó taka þátt í umræðum kardinálaráðsins. Hin víðfræga Sixtínska kapella þar sem páfakjör fer fram.AP Á meðan páfakjör fer fram mega kardinálar ekki ræða við fjölmiðla eða nokkurn mann. Þegar umræður um kjörið hefjast eru þeir læstir inni í Sixtínsku kapellunni með lykli, cum clave á latínu þar sem alþjóðlega hugtakið yfir páfakjörið á sifjar sínar. Þar eru þeir í fullkominni einangrun þangað til nýr páfi er valinn, án aðgangs að fjölmiðlum, hvort sem það er í formi blaða, netmiðla, útvarps eða sjónvarps og farsímar eru með öllu bannaðir. Mikil leynd hvílir yfir þessari samkomu kardinálanna og eru allar dyr sixtínsku kapellunnar innsiglaðar og inngangsins gætt af öryggisvörðum. Í kapellunni eru hásæti fyrir hvern kardinála og er hásæti hvers og eins hulið fjólubláu klæði og fyrir framan hvert hásæti er borð sem einnig er hulið fjólubláu klæði. Á altari Sixtínsku kapellunnar eru svo atkvæðaseðlar, stór kaleikur sem notaður er undir ösku seðlanna, grunnur diskur sem atkvæðin eru sett í þegar þau eru talin, silfurkassi sem notaður er þegar atkvæðaseðlarnir eru brenndir og kassi sem færður er til kardinála sem hugsanlega er of veikburða til að koma til kapellunnar sjálfrar. „Habemus papam“ Í enda kapellunnar er lítill ofn þar sem atkvæðaseðlarnir eru brenndir að kosningum loknum en kosið er fjórum sinnum á dag á meðan kjöri stendur, tvisvar árla dags og tvisvar síðdegis. Á atkvæðaseðli kardinálanna stendur: „Eligo in summum pontificem,“ sem á íslensku myndi útleggjast sem: „Ég kýs til æðsta biskups,“ og það botna þeir með nafni þess sem þeir vilja kjósa til embættis páfa. Ofninn sem notaður er til að brenna seðlana er þannig gerður að reykurinn frá honum liðast upp á þak kapellunnar. Ef enginn fær tvo þriðju hluta atkvæða eru seðlarnir brenndir og litarefni sett með í ofninn. Við það verður reykurinn svartur og umheimurinn fær að vita að kjósa þurfi aftur. Þegar páfi er valinn eru atkvæðaseðlarnir brenndir með hvítu litarefni, áður voru seðlarnir einir brenndir en árið 1978 þegar Jóhannes Páll fyrsti var kjörinn páfi kom grár reykur úr strompinum. Síðan þá hefur hvítt litarefni verið sett í ofn til að tryggja það að ljóst liggi fyrir þegar páfi hefur verið valinn. Þá sér umheimurinn að nýr páfi hefur verið valinn og er því yfirleitt fagnað mjög á Péturstorgi og víða um heim. Hvítur reykur þyrlast úr strompi kapellunnar til að tilkynna það heiminum að Frans hafi verið valinn páfi árið 2013.AP Fjólubláu klæðin eru þá fjarlægð af sætum allra kardinála nema þess sem kjörinn var. Hann er þá spurður hvort hann samþykki kjörið og þá hvaða nafn hann hyggist taka og þá er hann formlega orðinn páfi. Engar sérstakar reglur gilda um það hvaða nafn páfar velja en gjarnan eru nöfn dýrðlinga eða annarra páfa sem hinn kjörni heldur sérstaklega upp á valin. Djákni kardinálaráðsins stígur út á svalir Péturskirkju að kosningunni lokinni til að ávarpa mannfjöldann á Péturstorgi sem telur oft tugi þúsunda kaþólikka um allan heim ógleymdum sem fylgjast með í beinni útsendingu í sjónvarpi og á netinu. Hann segir: „Annuntio vobis gaudium magnum: Habemus papam,“ eða á íslensku: „Ég færi ykkur gleðifréttir: Við höfum páfa.“
Páfagarður Andlát Frans páfa Trúmál Fréttaskýringar Páfakjör 2025 Mest lesið Vaktin: Bandaríkin gera árásir á Íran Erlent Árás Bandaríkjanna á Íran: „Íran, yfirgangsseggur Miðausturlandanna, verður að boða til friðar“ Erlent Vara við því að ölvuðu fólki sé boðið að sitja að sumbli í Lystigarðinum Innlent Bandaríkjamenn gera loftárásir á Íran Erlent Átta látnir hið minnsta eftir að kviknaði í loftbelg Erlent Maðurinn er fundinn Innlent Ísraelar bíði ekki eftir grænu ljósi Trump Erlent Sigríður fannst heil á húfi Innlent Sögulega lítið fylgi Framsóknar, veiðigjöld og Íran Innlent Tókst að leysa alla hvalina úr fjörunni Innlent Fleiri fréttir Embættis- og ráðamenn tjá sig um árásina Vaktin: Bandaríkin gera árásir á Íran Árás Bandaríkjanna á Íran: „Íran, yfirgangsseggur Miðausturlandanna, verður að boða til friðar“ Bandaríkjamenn gera loftárásir á Íran Átta látnir hið minnsta eftir að kviknaði í loftbelg Ísraelar bíði ekki eftir grænu ljósi Trump Leiðtogi í hvítrússnesku andspyrnuhreyfingunni frjáls Tugir látnir eftir þeir reyndu að sækja sér mat Tilnefna Bandaríkjaforseta til friðarverðlauna Nóbels Óvissu erlendra nemenda tímabundið eytt Aðgerðasinninn látinn laus en Hvíta húsið hyggst brottvísa Hátt í sjö hundruð látist í árásum Ísraela Takmarkið „enn sem komið er“ ekki að steypa klerkastjórninni af stóli Árásir halda áfram meðan fundað er í Genf Hyggst eftirláta á annað hundrað börnum sínum Telegram-auðinn Skrefi nær því að leyfa dauðvona fólki að leita sér dánaraðstoðar Sporvagni ekið inn í matarvagn í Gautaborg Danskur ráðherra kann ekki að meta auglýsingar Meta Hafnar tillögu um að verja fimm prósentum í varnamál Utanríkisráðherrar funda um Íran í Genf Frestar aftur TikTok-banni Kynnti sér mögulegar árásir: „Að klára verkið þýðir að rústa Fordo“ Áhlaup ICE og óvissan veldur vandræðum Farið í gegnum „kolefnisþakið“ eftir þrjú ár Sagði Khamenei „nútíma Hitler“ og að markmiðið sé að fella hann Geimskipið sprakk á jörðu niðri Finnar draga sig út úr sáttmála gegn jarðsprengjum Leita „fjandskapar“ á samfélagsmiðlum námsmanna Tala látinna í Kænugarði komin í tuttugu og átta Tugir særðir í Ísrael eftir árás Írana á spítala Sjá meira
Árás Bandaríkjanna á Íran: „Íran, yfirgangsseggur Miðausturlandanna, verður að boða til friðar“ Erlent
Árás Bandaríkjanna á Íran: „Íran, yfirgangsseggur Miðausturlandanna, verður að boða til friðar“ Erlent