Breytingarnar sem voru kynntar í dag snúa að uppfærðu mati á aflaverðmæti, sem veiðigjaldið er reiknað út frá. Fyrir þorsk og ýsu verði gjaldið reiknað út frá markaðsvirði, en miðað verði við markaðsverð í Noregi fyrir uppsjávarfisk, þar sem ekki sé markaður með hann hér á landi.
Miðað við árið í fyrra hefðu veiðigjöld verið um tvöfalt hærri en raunin var.
„Veiðigjöldin voru rétt rúmir tíu milljarðar, en hefðu átt að vera 18 til 20 milljarðar,“ sagði Hanna Katrín Friðriksson atvinnuvegaráðherra á fundi þar sem breytingarnar voru kynntar í dag.
„Rétt skal vera rétt“
Daði Már Kristófersson fjármálaráðherra segir þjóðina hafa orðið af verulegum tekjum undanfarin ár.
„Í stuttu máli, markmiðið er: Rétt skal vera rétt.“
Samtök fyrirtækja í sjávarútvegi sendu frá sér yfirlýsingu og sögðu breytingarnar munu fækka störfum og veikja sjávarútveginn og afleiddar greinar.
„Ég held að það sé auðvitað svolítið langsótt að þetta setji útgerðina á hliðina. Skoði maður rekstrarreikninga útgerðarinnar mörg ár aftur í tímann, þá hefur afkoma í útgerð og vinnslu verið mjög góð á Íslandi. Miklu betri en í öðrum atvinnugreinum,“ sagði Daði.
Ekki við neinn að sakast nema fyrri stjórnvöld
Þegar sagt sé að rétt eigi að vera rétt sé ekki átt við að útgerðir hafi komið sér undan því að greiða gjald samkvæmt lögunum.
„Við erum að breyta lögunum til þess að veiðigjaldið verði leiðrétt. Þannig að á hverjum tíma hafa veiðgjöld verið greidd eftir þágildandi og núgildandi lögum. Þannig að það er ekki við neinn að sakast þar, nema mögulega stjórnvöld fyrri tíma,“ sagði Hanna Katrín.
Ráðherrarnir eiga báðir von á háværri mótstöðu við breytingarnar úr einhverjum áttum.
Er ríkisstjórnin tilbúin fyrir þá orrahríð sem gæti verið á leiðinni út af þessu?
„Við erum meira en tilbúin. Við bara hlökkum til,“ sagði Hanna Katrín.
Illa unnin atlaga að landsbyggð og sjávarútvegi
Meðal þeirra sem gagnrýna áformin er framkvæmdastjóri Síldarvinnslunnar.
„Þetta lítur nú bara mjög illa út myndi ég segja. Þetta er illa unnið og aðferðafræðin er mjög skringileg sem er beitt,“ segir Gunnþór Ingvason, framkvæmdastjóri Síldarvinnslunnar.
Um sé að ræða atlögu að landsbyggðinni og sjávarútvegi, sem veikist með breytingunum.
„Þetta mun kalla á aðgerðir til hagræðingar. Ég meina, auðvitað er það svo að við verðum sem fyrirtæki að mæta því umhverfi sem okkur er búið.“
Síldarvinnslan hafi frá árinu 2014 hagnast um 70 milljarða, fjárfest fyrir 80 milljarða og greitt 65 milljarða til ríkisins. Á sama tíma hafi 21 milljarður verið greiddur í arð.
„Svona ofurskattlagning er ekkert annað en skammtímahugsun. Það er verið að fá meiri tekjur til skamms tíma, en lægri tekjur til lengri tíma.“
