Starfsfólk skólanna óttist kærur eða alvarleg viðbrögð foreldra Elín Margrét Böðvarsdóttir skrifar 22. janúar 2025 13:03 Þorsteinn Sæberg formaður skólastjórafélagsins segir að víða sé skert starfsemi í grunnskólum Vísir/Egill Færst hefur í aukana að skólastarfsfólki sé hótað kæru þegar tekið er á agavandamálum innan veggja skólanna. Formaður Skólastjórafélags Íslands segir ofbeldi gagnvart starfsfólki hafa aukist og að samskipti foreldra við skólana einkennist af meiri hörku en áður. Hann kallar eftir samræmdum reglum um utanaðkomandi aðgengi að kennurum og skólastarfi og að nauðsynlegum úrræðum verði fjölgað. Skólastjóri Hörðuvallaskóla vakti athygli á auknu ofbeldi og agaleysi í skólum landsins í aðsendri grein á Vísi í gær sem vakið hefur mikla athygli. Í greininni er meðal annars fjallað um nauðsyn þess að setja börnum og foreldrum mörk og gefa kennurum aukið rými til að takast á við vandamál sem upp koma innan veggja skólans. Þorsteinn Sæberg, formaður Skólastjórafélags Íslands, tekur undir þessi sjónarmið. Þótt agaleysi sem slíkt sé vissulega ekki nýtt af nálinni, merki skólastjórnendur um allt land aukningu hvað þetta varðar á undanförnum árum. Biðlistar, harka og óvægin samskipti „Ofbeldi í skólum hefur farið vaxandi í skólum á síðustu árum og það má finna það út um allt land, það er ekkert launungamál. Ástæðan er auðvitað margvísleg og eflaust er hægt að benda bara á beinar staðreyndir að það vantar úrræði í okkar annars ágæta landi fyrir börn í vanda og það eru biðlistar sem við höfum horft á síðustu árin, langir biðlistar þar sem að börn í vanda bíða eftir því að fá úrlausn sinna mála og aðstoð, faglega aðstoð,“ segir Þorsteinn. „Það eru líka að harna öll samskipti, utanaðkomandi samskipti til skólanna frá foreldrum eins og fram kemur aftur í þessari grein. Aðgengi foreldra að skólunum er alveg óheft og menn senda tölvupósta og ná samtölum við kennara óheft. Og svo sem engar skýringar á því, þannig að þetta er að bætast ofan á störf kennara.“ Hann segir erfitt að segja til um það hvað kunni að skýra þessa þróun. „Samfélagið okkar er að breytast og samskipti fólks eru að verða harðari og óvægnari. Fólk kallar á aðgerðir og viðbrögð sem eru dálítið mikið á þeirra forsendum en eru ekki kannski að horfa til þess að innan skólanna sem dæmi starfar fagfólk sem er að vinna sína vinnu eins vel og það getur á hverjum degi,“ segir Þorsteinn. Formaður Skólastjórafélags Íslands hefur áhyggjur af stöðunni.Vísir/Vilhelm „Þetta er verulegt áhyggjuefni og við höfum áhyggjur af þessu sem komum að skólastarfi í landinu og við erum að missa fólk út úr skólakerfinu okkar vegna þessa ástands og við megum bara alls ekki við því í dag að missa fólk.“ Nógu erfiðlega gangi að manna skólana með fagfólki eins og staðan er í dag og þessi staða bæti ekki úr skák. Hann telur tilefni til að gera ráðstafanir til að stemma stigu við þessari þróun. „Ég er kominn á þann stað að halda það að við þurfum að fá einhverjar samræmdar reglur um það hvernig aðgengi við viljum hafa að starfsfólki skólanna,“ segir Þorsteinn. Við megum ekki gleyma því að starfsfólk skólanna er ráðið til þess að kenna börnunum okkar og sinna þeim líkt og lög gera ráð fyrir. Alls konar aðrir hlutir. „Við þurfum eitthvað að stýra aðgengi vegna þess að við verðum í raun og veru að gefa líka fólkinu tækifæri til að sinna störfunum sínum eins og þau eru ráðin til og þá aftur, kalla ég á það að það vantar fleiri úrræði,“ bætir Þorsteinn við. Þurfa að grípa inn í aðstæður en óttast viðbrögð Til dæmis bara tveir sérskólar á landinu, einn á Akureyri og einn í Reykjavík, sem sérhæfa sig í ofbeldisvanda. Þar séu langir biðlistar og á meðan sé álagið mikið innan skólakerfisins. skólanna sé mikið. Auknar kröfur og harka í samskiptum við suma foreldra geti bætt gráu ofan á svart. Aðspurður segir Þorstein dæmi um að foreldrar hóti jafnvel málsókn eða fari alla leið og kæri kennara eða annað starfsfólk. „Svarið er játandi, málið er einfaldlega það að þegar verið er að taka á ofbeldi eða koma í veg fyrir að börn skaði sig sjálf eða önnur börn eða jafnvel fullorðna inni í skólakerfinu eða skólastarfinu að þá þarf að taka á því. Og okkar fólk, almennt bara í grunnskólum, er orðið hrætt við að taka á hlutum innan skólanna vegna þess að menn óttast kærur eða alvarleg viðbrögð í því þegar að menn eru að sinna þessum þætti sem ætti auðvitað ekki að vera hluti af þeirra starfi,“ svarar Þorsteinn. „Sannarlega höfum við séð slíka hluti vera í gangi og komið að slíkum hlutum þannig að þetta er líka að breyta starfi kennara verulega, og stjórnenda.“ Ekki lengur tabú að ræða vandann Hann ítrekar að innan skólanna starfi fagfólk sem hafi metnað fyrir sínu starfi en álagið sé í einhverjum tilfellum þess eðlis að fagfólk innan skólakerfisins gefist upp og hverfi til annarra starfa. Hann fagnar aukinni umræðu í samfélaginu um þær áskoranir sem við blasa. „Það virðist hafa verið tabú um einhvern tíma núna að tala um þennan vanda inni í skólakerfinu okkar og við þurfum bara að fara að snúa okkur að því að þarna er vandi sem að við þurfum öll að koma saman að og leysa og ástandið í ráðningarmálum grunnskólanna er ekki að hjálpa okkur til, eða leikskólanna, í dag til að taka á því,“ segir Þorsteinn. Skóla- og menntamál Börn og uppeldi Grunnskólar Ofbeldi barna Mest lesið „Þeir liggja hérna eins og hráviði út um allt“ Innlent Náðist á upptöku þegar skipulagðir þjófar tóku sjóðsvél Innlent Unglingur stakk óboðinn gest í bakið til að verja fjölskyldumeðlim Innlent Tveir handteknir vegna líkamsárásar Innlent „Þetta er orðið pínu þreytt, tveir bílar á sex dögum“ Innlent Við Íslendingar fórum bara á vertíð og drifum þetta af Innlent Mannskæðasta árásin á Húta hingað til Erlent Uggandi vegna atlögu að háskólum: „Við ætlum ekki að lifa í ótta“ Erlent Gamall ráðherra vildi nýtt hús, en nýr ráðherra gæti fengið gamalt hús Innlent Lést í snjóflóði í Ölpunum Erlent Fleiri fréttir Áhyggjuefni að brotaþolar treysti ekki dómstólum Unglingur stakk óboðinn gest í bakið til að verja fjölskyldumeðlim Fólskuleg líkamsárás og strandaglópar í suðri „Þeir liggja hérna eins og hráviði út um allt“ Tveir handteknir vegna líkamsárásar Við Íslendingar fórum bara á vertíð og drifum þetta af Náðist á upptöku þegar skipulagðir þjófar tóku sjóðsvél „Rosalega erfitt“ að keppa við innflutt grænmeti Stígvél og tækniframfarir Hótanir gegn háskólum og krossfestingar Gamall ráðherra vildi nýtt hús, en nýr ráðherra gæti fengið gamalt hús „Þetta er orðið pínu þreytt, tveir bílar á sex dögum“ „Ágæt ábending“ um bótaþega en tekur ekki undir allar athugasemdir fjármálaráðs Háholt sett aftur á sölu Skjólstæðingur heilbrigðisstofnunar veittist að starfsfólki Ráðherra bregst við athugasemdum, leikur ársins og ódýrt grænmeti „Stórtækir íbúðareigendur“ eiga 20 prósent íbúða í borginni Handtekinn grunaður um vasaþjófnað í miðborginni Engar reglur á Íslandi um hve mörg börn sæðisgjafar megi eignast Morðhótunum í garð kvenna fari fjölgandi Rafmennt í samstarf og kaupir eignir þrotabúsins Kartöflugeymsla orðin að menningarhúsi Selfyssinga Hafa áhyggjur af því að sýn Veitna á Heiðmörk sé of þröng Skortur á reglum um sæðisgjafir og menningarmiðstöð í kartöflugeymslu Háværar framkvæmdir stöðvaðar Hafþór keppir í Rússlandi: „Auðvitað veldur þessi ákvörðun ákveðnum vonbrigðum“ Rannsaka ólöglegt fiskeldi Áformin dragi verulega úr möguleikum til útivistar Geti haft í för með sér „ónæði, mengun og álag á fráveitu“ Ofbeldi í nánum samböndum og mótmæli á Tenerife Sjá meira
Skólastjóri Hörðuvallaskóla vakti athygli á auknu ofbeldi og agaleysi í skólum landsins í aðsendri grein á Vísi í gær sem vakið hefur mikla athygli. Í greininni er meðal annars fjallað um nauðsyn þess að setja börnum og foreldrum mörk og gefa kennurum aukið rými til að takast á við vandamál sem upp koma innan veggja skólans. Þorsteinn Sæberg, formaður Skólastjórafélags Íslands, tekur undir þessi sjónarmið. Þótt agaleysi sem slíkt sé vissulega ekki nýtt af nálinni, merki skólastjórnendur um allt land aukningu hvað þetta varðar á undanförnum árum. Biðlistar, harka og óvægin samskipti „Ofbeldi í skólum hefur farið vaxandi í skólum á síðustu árum og það má finna það út um allt land, það er ekkert launungamál. Ástæðan er auðvitað margvísleg og eflaust er hægt að benda bara á beinar staðreyndir að það vantar úrræði í okkar annars ágæta landi fyrir börn í vanda og það eru biðlistar sem við höfum horft á síðustu árin, langir biðlistar þar sem að börn í vanda bíða eftir því að fá úrlausn sinna mála og aðstoð, faglega aðstoð,“ segir Þorsteinn. „Það eru líka að harna öll samskipti, utanaðkomandi samskipti til skólanna frá foreldrum eins og fram kemur aftur í þessari grein. Aðgengi foreldra að skólunum er alveg óheft og menn senda tölvupósta og ná samtölum við kennara óheft. Og svo sem engar skýringar á því, þannig að þetta er að bætast ofan á störf kennara.“ Hann segir erfitt að segja til um það hvað kunni að skýra þessa þróun. „Samfélagið okkar er að breytast og samskipti fólks eru að verða harðari og óvægnari. Fólk kallar á aðgerðir og viðbrögð sem eru dálítið mikið á þeirra forsendum en eru ekki kannski að horfa til þess að innan skólanna sem dæmi starfar fagfólk sem er að vinna sína vinnu eins vel og það getur á hverjum degi,“ segir Þorsteinn. Formaður Skólastjórafélags Íslands hefur áhyggjur af stöðunni.Vísir/Vilhelm „Þetta er verulegt áhyggjuefni og við höfum áhyggjur af þessu sem komum að skólastarfi í landinu og við erum að missa fólk út úr skólakerfinu okkar vegna þessa ástands og við megum bara alls ekki við því í dag að missa fólk.“ Nógu erfiðlega gangi að manna skólana með fagfólki eins og staðan er í dag og þessi staða bæti ekki úr skák. Hann telur tilefni til að gera ráðstafanir til að stemma stigu við þessari þróun. „Ég er kominn á þann stað að halda það að við þurfum að fá einhverjar samræmdar reglur um það hvernig aðgengi við viljum hafa að starfsfólki skólanna,“ segir Þorsteinn. Við megum ekki gleyma því að starfsfólk skólanna er ráðið til þess að kenna börnunum okkar og sinna þeim líkt og lög gera ráð fyrir. Alls konar aðrir hlutir. „Við þurfum eitthvað að stýra aðgengi vegna þess að við verðum í raun og veru að gefa líka fólkinu tækifæri til að sinna störfunum sínum eins og þau eru ráðin til og þá aftur, kalla ég á það að það vantar fleiri úrræði,“ bætir Þorsteinn við. Þurfa að grípa inn í aðstæður en óttast viðbrögð Til dæmis bara tveir sérskólar á landinu, einn á Akureyri og einn í Reykjavík, sem sérhæfa sig í ofbeldisvanda. Þar séu langir biðlistar og á meðan sé álagið mikið innan skólakerfisins. skólanna sé mikið. Auknar kröfur og harka í samskiptum við suma foreldra geti bætt gráu ofan á svart. Aðspurður segir Þorstein dæmi um að foreldrar hóti jafnvel málsókn eða fari alla leið og kæri kennara eða annað starfsfólk. „Svarið er játandi, málið er einfaldlega það að þegar verið er að taka á ofbeldi eða koma í veg fyrir að börn skaði sig sjálf eða önnur börn eða jafnvel fullorðna inni í skólakerfinu eða skólastarfinu að þá þarf að taka á því. Og okkar fólk, almennt bara í grunnskólum, er orðið hrætt við að taka á hlutum innan skólanna vegna þess að menn óttast kærur eða alvarleg viðbrögð í því þegar að menn eru að sinna þessum þætti sem ætti auðvitað ekki að vera hluti af þeirra starfi,“ svarar Þorsteinn. „Sannarlega höfum við séð slíka hluti vera í gangi og komið að slíkum hlutum þannig að þetta er líka að breyta starfi kennara verulega, og stjórnenda.“ Ekki lengur tabú að ræða vandann Hann ítrekar að innan skólanna starfi fagfólk sem hafi metnað fyrir sínu starfi en álagið sé í einhverjum tilfellum þess eðlis að fagfólk innan skólakerfisins gefist upp og hverfi til annarra starfa. Hann fagnar aukinni umræðu í samfélaginu um þær áskoranir sem við blasa. „Það virðist hafa verið tabú um einhvern tíma núna að tala um þennan vanda inni í skólakerfinu okkar og við þurfum bara að fara að snúa okkur að því að þarna er vandi sem að við þurfum öll að koma saman að og leysa og ástandið í ráðningarmálum grunnskólanna er ekki að hjálpa okkur til, eða leikskólanna, í dag til að taka á því,“ segir Þorsteinn.
Skóla- og menntamál Börn og uppeldi Grunnskólar Ofbeldi barna Mest lesið „Þeir liggja hérna eins og hráviði út um allt“ Innlent Náðist á upptöku þegar skipulagðir þjófar tóku sjóðsvél Innlent Unglingur stakk óboðinn gest í bakið til að verja fjölskyldumeðlim Innlent Tveir handteknir vegna líkamsárásar Innlent „Þetta er orðið pínu þreytt, tveir bílar á sex dögum“ Innlent Við Íslendingar fórum bara á vertíð og drifum þetta af Innlent Mannskæðasta árásin á Húta hingað til Erlent Uggandi vegna atlögu að háskólum: „Við ætlum ekki að lifa í ótta“ Erlent Gamall ráðherra vildi nýtt hús, en nýr ráðherra gæti fengið gamalt hús Innlent Lést í snjóflóði í Ölpunum Erlent Fleiri fréttir Áhyggjuefni að brotaþolar treysti ekki dómstólum Unglingur stakk óboðinn gest í bakið til að verja fjölskyldumeðlim Fólskuleg líkamsárás og strandaglópar í suðri „Þeir liggja hérna eins og hráviði út um allt“ Tveir handteknir vegna líkamsárásar Við Íslendingar fórum bara á vertíð og drifum þetta af Náðist á upptöku þegar skipulagðir þjófar tóku sjóðsvél „Rosalega erfitt“ að keppa við innflutt grænmeti Stígvél og tækniframfarir Hótanir gegn háskólum og krossfestingar Gamall ráðherra vildi nýtt hús, en nýr ráðherra gæti fengið gamalt hús „Þetta er orðið pínu þreytt, tveir bílar á sex dögum“ „Ágæt ábending“ um bótaþega en tekur ekki undir allar athugasemdir fjármálaráðs Háholt sett aftur á sölu Skjólstæðingur heilbrigðisstofnunar veittist að starfsfólki Ráðherra bregst við athugasemdum, leikur ársins og ódýrt grænmeti „Stórtækir íbúðareigendur“ eiga 20 prósent íbúða í borginni Handtekinn grunaður um vasaþjófnað í miðborginni Engar reglur á Íslandi um hve mörg börn sæðisgjafar megi eignast Morðhótunum í garð kvenna fari fjölgandi Rafmennt í samstarf og kaupir eignir þrotabúsins Kartöflugeymsla orðin að menningarhúsi Selfyssinga Hafa áhyggjur af því að sýn Veitna á Heiðmörk sé of þröng Skortur á reglum um sæðisgjafir og menningarmiðstöð í kartöflugeymslu Háværar framkvæmdir stöðvaðar Hafþór keppir í Rússlandi: „Auðvitað veldur þessi ákvörðun ákveðnum vonbrigðum“ Rannsaka ólöglegt fiskeldi Áformin dragi verulega úr möguleikum til útivistar Geti haft í för með sér „ónæði, mengun og álag á fráveitu“ Ofbeldi í nánum samböndum og mótmæli á Tenerife Sjá meira