Fjármál Kópavogsbæjar - hin hliðin Theódóra Þorsteinsdóttir skrifar 15. nóvember 2024 20:15 Kópavogsbær hefur verið rekinn með halla síðustu ár og lánsfjárþörf verið mikil. Kópavogsbær fær ítrekað bréf frá eftirlitsnefnd með fjármálum sveitarfélaga af því að Kópavogsbær uppfyllir ekki fjárhagsleg lágmarksviðmið. Um þetta fjallar bæjarstjóri Kópavogs ekki í fréttatilkynningum, greinaskrifum og glærukynningum. Henni verður hins vegar tíðrætt um aðhald og ábyrgan rekstur. Í vikunni lagði hún fram fjárhagsáætlun fyrir árin 2025-2028, fjárhagsáætlun sem aldrei var rædd eða borin undir minnihlutann í bæjarráði, sem þó á að bera ábyrgð á áætluninni. Vinnubrögðin eru slík að minnihlutaflokkarnir geta enga ábyrgð axlað á þeim fremur en fjölmörgu öðru undir hennar stjórn. Bæjarstjórinn tók við góðu búi við upphaf kjörtímabils. Skuldaviðmið bæjarins hafði t.d. lækkað úr 175% í 92% á árunum 2014-2022. Sá mikli árangur náðist fyrir samtakamátt allra flokka. Þvert á pólitískar línur urðu þeir sammála um góða stjórnarhætti, sameiginlega ábyrgð og eðlileg viðmið í rekstri bæjarins. Undir nýjum bæjarstjóra hækkar þetta skuldaviðmið hratt á ný. Það kostar 80 milljónir að fá 1,5 milljarð að láni í sex mánuði Veltufjárhlutfall (hlutfall skammtímaskulda og lausafjár) er áætlað 0,46 fyrir árið 2025 sem er langt fyrir neðan ásættanleg mörk og með því lægsta hjá sveitarfélögum. Á mannamáli þýðir þetta að skammtímaskuldir eru yfirleitt um helmingi hærri en lausafé. Undanfarna 12 mánuði hafa því verið tekin skammtímalán, 1,5 milljarður fyrir ári, 1 milljarður í febrúar, 1,5 milljarður í október og nú er upplýst að þörf sé á enn einu skammtímaláni í lok árs. Þar fyrir utan fengust 2,5 milljarðar í maí sl. með útgáfu á nýjum skuldabréfaflokki KOP 241. Sem dæmi þá kostar nýjasta lánið frá því í október, 1,5 milljarður til sex mánaða, bæjarsjóð um 80 milljónir. Bara í vexti á hálfu ári. 13 milljarðar teknir að láni með gjalddaga eftir fjögur ár Meirihluti Sjálfstæðiflokks og Framsóknar hyggst nú spenna bogann enn hærra með enn meiri lántöku. Áætlanir þeirra gera ráð fyrir því að á árunum 2025-2027 verði tekin ný lán upp á 13 milljarða. Erfitt er að sjá hver þróun afborgana lána verður til lengri tíma þar sem lánin verða með gjalddaga eftir árið 2028. Ekkert yfirlit liggur fyrir um stöðu og þróun afborgana lána og vaxtakostnaðar til lengri tíma, þ.e eftir 2028. Ekki er hægt að gera sér grein fyrir hvert stefnir í samspili heildarfjárfestinga og afborgana lána og fjármagnskostnaðar annars vegar og markmiða um veltufé frá rekstri hins vegar. Ný stúka byggð þrátt fyrir mikla fjárfestingaþörf í grunnþjónustu Bærinn þarf að sinna skylduverkefnum sínum og í byggingu eru grunnskóli, leikskólar, sambýli o.fl. Undirbúningur flestra þessara verkefna hófst á síðustu kjörtímabilum. Viðhaldsþörf mannvirkja bæjarins er gríðarleg og hefur ekki verið sinnt vel. Það á bæði við um fasteignir bæjarins og innviði. Óvissa er líka um niðurstöðu í nýjum Vatnsendadómi, máli sem Kópavogsbær tapaði í héraði og gæti milljarða kostnaður hlotist af alveg eins og af mistökum við uppbyggingu nýs Kársnesskóla. Þótt fyrirsjáanlegt sé að langtímaskuldir muni hækka umtalsvert og þrátt fyrir viðvarandi erfiða lausafjárstöðu hyggst bæjarstjórinn byggja nýja stúku og íþróttamannvirki fyrir HK í Kórnum. Bæjarstjórinn áætlar að verja tveimur milljörðum til stúkunnar á næstu þremur árum en engar áætlanir liggja fyrir um hver heildarframkvæmdin eða heildarkostnaðurinn verður. Það er óþægilegt við meðferð málsins að bæjarstjóri fór þá fyrst í leyfi frá störfum sínum í aðalstjórn HK þegar hún hellti sér út í kosningabaráttu. Þegar fjárhagsáætlun var lögð fram í bæjarstjórn í vikunni lagði minnihlutinn til að byggingu HK stúkunnar yrði frestað. Það er ótækt að kasta sér til sunds í svona stóru verkefni án þess að reikna það, teikna, kostnaðarmeta og áfangaskipta. Það þarf líka að vita hver rekstrarkostnaður bæjarins verður til framtíðar af þessum nýju mannvirkjum. Þá fyrst er hægt að taka upplýsta ákvörðun. Milljónirnar 800 sem verja á til þessa á næsta ári má svo sannarlega nýta í mikilvæg skylduverkefni, og jafnvel mætti hugsa sér að hafa lántökurnar ekki alveg jafnmiklar. Því miður má búast við því að eins og öllum öðrum tillögum okkar í minnihlutanum verði þessari svarað með skætingi. Það er ekkert aðhald í rekstri bæjarins þótt bæjarstjórinn haldi því fram. Rekstrargjöld og annar rekstrarkostnaður höfðu hækkað talsvert umfram verðlagsþróun síðast þegar að var gáð og aðhaldskröfur er ekki að finna í nýrri fjárhagsáætlun. Ég veit að bæjarstjóri sýnir í glærusýningum sínum ekki þá mynd sem hér er dregin upp. Þetta eru samt mikilvægar staðreyndir og mitt framlag til að upplýsa bæjarbúa um gegndarlausan yfirdráttarrekstur bæjarins enda eru það þeir sem greiða fjármagnskostnaðinn. Þessar upplýsingar fær fólk ekki frá meirihlutanum og samstarfsflokkurinn veitir bæjarstjóra ekki minnsta aðhald heldur fylgir henni í blindni. Þeirra ábyrgð er mikil. Höfundur er oddviti Viðreisnar í Kópavogi. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Theódóra S. Þorsteinsdóttir Kópavogur Viðreisn Mest lesið Falin tækifæri til náms Heiða Ingimarsdóttir Skoðun Gervigreind í námi: 5 lykilskref fyrir öryggi nemenda Björgmundur Guðmundsson Skoðun Þjóðkirkja á réttri leið Þórður Guðmundsson Skoðun Staðreyndir um einfaldara regluverk Guðlaugur Þór Þórðarson Skoðun Við þurfum hagkvæmu virkjunarkostina Gunnar Guðni Tómasson Skoðun Opið bréf til Rósu Guðbjartsdóttur Margrét Kristín Blöndal Skoðun Veitingastaðir eru ekki kjarnorkuver Jóhann Páll Jóhannsson Skoðun “Jákvæð viðbrögð” um veiðigjaldið? Heimir Örn Árnason Skoðun Halldór 21.06.2025 Halldór Rangfærslur Viðskiptaráðs Finnbjörn A. Hermannsson Skoðun Skoðun Skoðun Þjóðkirkja á réttri leið Þórður Guðmundsson skrifar Skoðun Staðreyndir um einfaldara regluverk Guðlaugur Þór Þórðarson skrifar Skoðun Við þurfum hagkvæmu virkjunarkostina Gunnar Guðni Tómasson skrifar Skoðun Falin tækifæri til náms Heiða Ingimarsdóttir skrifar Skoðun Gervigreind í námi: 5 lykilskref fyrir öryggi nemenda Björgmundur Guðmundsson skrifar Skoðun Grein til stuðnings Söngskóla Sigurðar Demetz Sveinn Dúa Hjörleifsson,Eyrún Unnarsdóttir,Elmar GIlbertsson,Álfheiður Guðmundsdóttir,Kristján Jóhannesson skrifar Skoðun “Jákvæð viðbrögð” um veiðigjaldið? Heimir Örn Árnason skrifar Skoðun Skattgreiðendur látnir borga brúsann Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Nokkur orð um Kúbudeiluna og viðskiptabannið Gylfi Páll Hersir skrifar Skoðun Ráðherrar með reiknivél og leyndarhyggju Kristinn Karl Brynjarsson skrifar Skoðun Gróf misbeiting illa fengins valds Örn Sigurðsson skrifar Skoðun Að sækja gullið (okkar) grein 2 Þröstur Friðfinnsson skrifar Skoðun Það verða aðrir þjóðhátíðardagar fyrir okkur en dagar Palestínumanna eru taldir Davíð Aron Routley skrifar Skoðun Pólítískt hugrekki Unnur Hrefna Jóhannsdóttir skrifar Skoðun Vísir að lægri orkureikningi Einar Vilmarsson skrifar Skoðun Frábær fundur, frábært framtak, vanvirk stjórnsýsla, meðvirk stjórnvöld Ögmundur Jónasson skrifar Skoðun Opið bréf til Rósu Guðbjartsdóttur Margrét Kristín Blöndal skrifar Skoðun Mikil réttarbót fyrir fatlað fólk mætir hindrunum Kolbrún Áslaugar Baldursdóttir skrifar Skoðun Verið brjáluð. Ég fer ekki neitt Ian McDonald skrifar Skoðun Hvernig eiga umsækjendur í opinbera sjóði að fylgja forsendum sem eru þversagnakenndar? Bogi Ragnarsson skrifar Skoðun Vönduð vinnubrögð? Heiðrún Lind Marteinsdóttir skrifar Skoðun Við viljum styðja ungmenni í að velja rétt fyrir sig og sína framtíð Þórdís Jóna Sigurðardóttir skrifar Skoðun Veitingastaðir eru ekki kjarnorkuver Jóhann Páll Jóhannsson skrifar Skoðun Nýr vegvísir Evrópusambandsins um jafnrétti kynjanna Clara Ganslandt skrifar Skoðun Frá stjórnun til tengsla – Endurmat á atferlismeðferð í ljósi tilfinningagreindar Kristín Magdalena Ágústsdóttir skrifar Skoðun Blaður 35 Gunnar Hólmsteinn Ársælsson skrifar Skoðun Kaldar kveðjur frá forsætisráðherrra til ferðaþjónustunnar Pétur Óskarsson skrifar Skoðun Nú hefst samræmt próf í stærðfræði Sigrún Ólöf Ingólfsdóttir skrifar Skoðun Rangfærslur Viðskiptaráðs Finnbjörn A. Hermannsson skrifar Skoðun Sanngirni í Kópavogsmódelinu Eydís Inga Valsdóttir skrifar Sjá meira
Kópavogsbær hefur verið rekinn með halla síðustu ár og lánsfjárþörf verið mikil. Kópavogsbær fær ítrekað bréf frá eftirlitsnefnd með fjármálum sveitarfélaga af því að Kópavogsbær uppfyllir ekki fjárhagsleg lágmarksviðmið. Um þetta fjallar bæjarstjóri Kópavogs ekki í fréttatilkynningum, greinaskrifum og glærukynningum. Henni verður hins vegar tíðrætt um aðhald og ábyrgan rekstur. Í vikunni lagði hún fram fjárhagsáætlun fyrir árin 2025-2028, fjárhagsáætlun sem aldrei var rædd eða borin undir minnihlutann í bæjarráði, sem þó á að bera ábyrgð á áætluninni. Vinnubrögðin eru slík að minnihlutaflokkarnir geta enga ábyrgð axlað á þeim fremur en fjölmörgu öðru undir hennar stjórn. Bæjarstjórinn tók við góðu búi við upphaf kjörtímabils. Skuldaviðmið bæjarins hafði t.d. lækkað úr 175% í 92% á árunum 2014-2022. Sá mikli árangur náðist fyrir samtakamátt allra flokka. Þvert á pólitískar línur urðu þeir sammála um góða stjórnarhætti, sameiginlega ábyrgð og eðlileg viðmið í rekstri bæjarins. Undir nýjum bæjarstjóra hækkar þetta skuldaviðmið hratt á ný. Það kostar 80 milljónir að fá 1,5 milljarð að láni í sex mánuði Veltufjárhlutfall (hlutfall skammtímaskulda og lausafjár) er áætlað 0,46 fyrir árið 2025 sem er langt fyrir neðan ásættanleg mörk og með því lægsta hjá sveitarfélögum. Á mannamáli þýðir þetta að skammtímaskuldir eru yfirleitt um helmingi hærri en lausafé. Undanfarna 12 mánuði hafa því verið tekin skammtímalán, 1,5 milljarður fyrir ári, 1 milljarður í febrúar, 1,5 milljarður í október og nú er upplýst að þörf sé á enn einu skammtímaláni í lok árs. Þar fyrir utan fengust 2,5 milljarðar í maí sl. með útgáfu á nýjum skuldabréfaflokki KOP 241. Sem dæmi þá kostar nýjasta lánið frá því í október, 1,5 milljarður til sex mánaða, bæjarsjóð um 80 milljónir. Bara í vexti á hálfu ári. 13 milljarðar teknir að láni með gjalddaga eftir fjögur ár Meirihluti Sjálfstæðiflokks og Framsóknar hyggst nú spenna bogann enn hærra með enn meiri lántöku. Áætlanir þeirra gera ráð fyrir því að á árunum 2025-2027 verði tekin ný lán upp á 13 milljarða. Erfitt er að sjá hver þróun afborgana lána verður til lengri tíma þar sem lánin verða með gjalddaga eftir árið 2028. Ekkert yfirlit liggur fyrir um stöðu og þróun afborgana lána og vaxtakostnaðar til lengri tíma, þ.e eftir 2028. Ekki er hægt að gera sér grein fyrir hvert stefnir í samspili heildarfjárfestinga og afborgana lána og fjármagnskostnaðar annars vegar og markmiða um veltufé frá rekstri hins vegar. Ný stúka byggð þrátt fyrir mikla fjárfestingaþörf í grunnþjónustu Bærinn þarf að sinna skylduverkefnum sínum og í byggingu eru grunnskóli, leikskólar, sambýli o.fl. Undirbúningur flestra þessara verkefna hófst á síðustu kjörtímabilum. Viðhaldsþörf mannvirkja bæjarins er gríðarleg og hefur ekki verið sinnt vel. Það á bæði við um fasteignir bæjarins og innviði. Óvissa er líka um niðurstöðu í nýjum Vatnsendadómi, máli sem Kópavogsbær tapaði í héraði og gæti milljarða kostnaður hlotist af alveg eins og af mistökum við uppbyggingu nýs Kársnesskóla. Þótt fyrirsjáanlegt sé að langtímaskuldir muni hækka umtalsvert og þrátt fyrir viðvarandi erfiða lausafjárstöðu hyggst bæjarstjórinn byggja nýja stúku og íþróttamannvirki fyrir HK í Kórnum. Bæjarstjórinn áætlar að verja tveimur milljörðum til stúkunnar á næstu þremur árum en engar áætlanir liggja fyrir um hver heildarframkvæmdin eða heildarkostnaðurinn verður. Það er óþægilegt við meðferð málsins að bæjarstjóri fór þá fyrst í leyfi frá störfum sínum í aðalstjórn HK þegar hún hellti sér út í kosningabaráttu. Þegar fjárhagsáætlun var lögð fram í bæjarstjórn í vikunni lagði minnihlutinn til að byggingu HK stúkunnar yrði frestað. Það er ótækt að kasta sér til sunds í svona stóru verkefni án þess að reikna það, teikna, kostnaðarmeta og áfangaskipta. Það þarf líka að vita hver rekstrarkostnaður bæjarins verður til framtíðar af þessum nýju mannvirkjum. Þá fyrst er hægt að taka upplýsta ákvörðun. Milljónirnar 800 sem verja á til þessa á næsta ári má svo sannarlega nýta í mikilvæg skylduverkefni, og jafnvel mætti hugsa sér að hafa lántökurnar ekki alveg jafnmiklar. Því miður má búast við því að eins og öllum öðrum tillögum okkar í minnihlutanum verði þessari svarað með skætingi. Það er ekkert aðhald í rekstri bæjarins þótt bæjarstjórinn haldi því fram. Rekstrargjöld og annar rekstrarkostnaður höfðu hækkað talsvert umfram verðlagsþróun síðast þegar að var gáð og aðhaldskröfur er ekki að finna í nýrri fjárhagsáætlun. Ég veit að bæjarstjóri sýnir í glærusýningum sínum ekki þá mynd sem hér er dregin upp. Þetta eru samt mikilvægar staðreyndir og mitt framlag til að upplýsa bæjarbúa um gegndarlausan yfirdráttarrekstur bæjarins enda eru það þeir sem greiða fjármagnskostnaðinn. Þessar upplýsingar fær fólk ekki frá meirihlutanum og samstarfsflokkurinn veitir bæjarstjóra ekki minnsta aðhald heldur fylgir henni í blindni. Þeirra ábyrgð er mikil. Höfundur er oddviti Viðreisnar í Kópavogi.
Skoðun Grein til stuðnings Söngskóla Sigurðar Demetz Sveinn Dúa Hjörleifsson,Eyrún Unnarsdóttir,Elmar GIlbertsson,Álfheiður Guðmundsdóttir,Kristján Jóhannesson skrifar
Skoðun Það verða aðrir þjóðhátíðardagar fyrir okkur en dagar Palestínumanna eru taldir Davíð Aron Routley skrifar
Skoðun Frábær fundur, frábært framtak, vanvirk stjórnsýsla, meðvirk stjórnvöld Ögmundur Jónasson skrifar
Skoðun Hvernig eiga umsækjendur í opinbera sjóði að fylgja forsendum sem eru þversagnakenndar? Bogi Ragnarsson skrifar
Skoðun Við viljum styðja ungmenni í að velja rétt fyrir sig og sína framtíð Þórdís Jóna Sigurðardóttir skrifar
Skoðun Frá stjórnun til tengsla – Endurmat á atferlismeðferð í ljósi tilfinningagreindar Kristín Magdalena Ágústsdóttir skrifar