„Allt að því galið“ að taka ekki þátt í séreignarsparnaði Lovísa Arnardóttir skrifar 14. ágúst 2024 09:10 Már segir að líkt og ef um verðbréfaviðskipti væri að ræða sé best að dreifa sparnaði sínum á sem fjölbreyttustu reikninga. Vísir/Egill Már Wolfgang Mixa, dósent við viðskiptafræðideild Háskóla Íslands, segir allt að því galið að fólk taki ekki þátt í séreignarsparnaði. Hann vill að fólk skráist sjálfkrafa í slíkan sparnað. Kerfið sé of flókið í dag og færri nýti sér kerfið en geti vegna þess. Már ræddi þessi mál í Bítinu á Bylgjunni í morgun en hugmyndin um að nota séreignarsparnað til að greiða inn á lán er að miklu leyti komin frá honum og hans greinaskrifum. „Að nota séreignarsparnaðinn til að greiða inn á höfuðstól láns. Ein af rökunum var að þannig gæti fólk tekið verðtryggð lán en með því að greiða inn á höfuðstólinn væri fólk að greiða niður á sama takti og ef það væri með óverðtryggt lán,“ segir Már Wolfgang Mixa sem fór yfir þessi mál í Bítinu í morgun. Þannig sé greiðslubyrðin viðráðanlegri og að höfuðstóllinn lækki líka. Gallinn við verðtryggð lán sé að höfuðstóllinn lækki lítið fyrstu tíu árin. Már segir að með því að sleppa því að greiða séreignarsparnaðinn inn á höfuðstólinn sé fólk að fleygja peningum. „Þú getur allt eins tekið nokkra þúsund krónu seðla, jafnvel tíu þúsund krónu seðla, og fleygt þeim út um gluggann. Þetta er þannig,“ segir Már. Einstaklingar geti lagt allt að 500 þúsund inn á höfuðstól á ári og hjón 750 þúsund. Þetta sé auk þess skattfrjáls innborgun. Már segir stóra hluta þjóðarinnar enn láta þetta úrræði fram hjá sér fara þrátt fyrir ráðleggingar ráðgjafa og sérfræðinga. Þetta sé frábært úrræði sem sé þó tímabundið. Hann hvetur yfirvöld til að gera það varanlegt. Hann segir úræðið líka frábært fyrir fólk sem sé að kaupa sína fyrstu fasteign. Það sé hægt að leggja það inn á útborgun en aðeins megi nota sparnað síðustu tíu ára. Már segir ferlið mögulega óþarflega flókið en um það skrifaði hann nýlega í pistli á vef Viðskiptablaðsins Þar fjallar hann um það til dæmis þegar fólk skrifar undir launasamning. Þá þurfi það að taka fram hvort það vilji taka þátt í séreignarsparnaði en telur að það ætti að vera öfugt. „Fullt af fólki sér einhvern launasamning og ef það þarf að bæta einhverju við er mikil tilhneiging hjá fólki að gera ekki neitt,“ segir hann og tekur dæmi um líffæragjafir. Eigi að vera sjálfvirkt kerfi Það hafi verið gerðar rannsóknir á þátttöku í því víðast um heim. Þátttakan sé um 20 til 30 prósent í Þýskalandi en um 100 prósent í Austurríki. Munurinn á landinu sé sá að í Austurríki þurfi fólk að haka í box ef það vill ekki vera líffæragjafar en í Þýskalandi þurfi það að haka í box ef það vill vera það. „Málið er að fæstir haka í boxið,“ segir Már og að flestir vilji fara í hlutlausan gír þegar það fylli út slík eyðublöð. Þess vegna væri það best fyrir flesta ef það væri sjálfkrafa skráning í séreignarsparnað. Það sé eina vitræna skrefið. Eins og ferlið sé í dag þurfi fólk að haka í boxið, hafa samband við launadeild og svo við eitthvað fjármálafyrirtæki. „Fyrir marga er þetta hálfógnandi vegferð. Þetta ætti að vera sjálfkrafa. Þú skrifir undir launasamning, þú ferð í séreignarsparnað,“ segir hann og að fólk velji hvort það leggi tvö eða fjögur prósent af launum. Atvinnurekendur leggi svo tvö prósent á móti. „Það er ókeypis peningur og það er ógnvænlegt hversu margir eru enn ekki að nýta sér þennan pening.“ Már segir að best væri að þetta væri í sjálfvirku kerfi og að séreignarsparnaðurinn fari inn í þann sjóð þar sem fólk greiðir sinn almenna lífeyri. Vilji fólk hafa séreignina annars staðar geti það hakað við annan sjóð eða fjármálastofnun. „Það er allt að því galið að taka ekki þátt í þessu,“ segir Már. Lífeyrissjóðir Verðlag Húsnæðismál Fasteignamarkaður Mest lesið Skuldar félagi Einars 44 milljónir og gæti misst 295 milljóna hús Viðskipti innlent Fegurð er glæpur kom út í mínus Viðskipti innlent „Alls konar fólk heyrt í mér um alls konar hluti“ Viðskipti innlent Þetta kostar skyndibiti á Íslandi Neytendur Atvinnumissir: „Ég kunni nú ekki við að spyrja Jón beint“ Atvinnulíf Stórfyrirtæki hyggja á uppbyggingu á Hólmsheiði Viðskipti innlent Segir engar breytingar hafa verið gerðar á uppskrift SS pylsna Neytendur Bæta við níunda áfangastað sínum á Spáni Viðskipti innlent Þrjár verslanir í Múlunum sektaðar eftir rassíu Neytendastofu Neytendur Nýtt trend: Engir yfirmenn á vinnustaðnum Atvinnulíf Fleiri fréttir Fegurð er glæpur kom út í mínus Skuldar félagi Einars 44 milljónir og gæti misst 295 milljóna hús „Alls konar fólk heyrt í mér um alls konar hluti“ Bein útsending: Ársfundur atvinnulífsins Hjalti Már tekur við af Hreiðari Þór hjá Datera Stórfyrirtæki hyggja á uppbyggingu á Hólmsheiði Bæta við níunda áfangastað sínum á Spáni Heildareignir einstaklinga jukust um rúm fimm prósent á síðasta ári Fleiri leigi nú af vinum og ættingjum Sjúkratryggingar grunaðar um ríkisaðstoð Sparar kylfingum tíma með rástímaleitarsíðu Sótti 410 milljónir og margfaldaði starfsmannafjöldann Aðgerðir stjórnvalda eigi líka að taka mið af æviskeiði Steinar fjárfestir í Snjallgögnum Bjørn Richard til liðs við Athygli Fljúga til Gautaborgar næsta sumar Meirihluti auglýstra nýbygginga óseldur Sjálfbærnisviðið lagt niður og Erla Ósk hættir Hafsteinn Dan nýr lagaprófessor við HR Ráðin nýr yfirlögfræðingur Hugverkastofunnar Hafa ekki tekið ákvörðun um vaxtahækkun „Þetta hefur slæm áhrif á heimilin sem hafa augljóslega minna á milli handanna“ Flytja Friday's innan Smáralindar og fjölga stöðunum Kröfur upp á um 13 milljarða í þrotabú Skagans 3X Íslandsbanki hækkar líka vexti verðtryggðra lána Séreign inn á húsnæðislán hafi nýst sterkefnuðum mest Ver vaxtahækkunina: Ekki hægt að selja brauðið ódýrara en hveitið Hafa veitt virkjunarleyfi fyrir Hvammsvirkjun Ekki króna í þrotabúi Base parking Alma sótti tvo milljarða Sjá meira
Már ræddi þessi mál í Bítinu á Bylgjunni í morgun en hugmyndin um að nota séreignarsparnað til að greiða inn á lán er að miklu leyti komin frá honum og hans greinaskrifum. „Að nota séreignarsparnaðinn til að greiða inn á höfuðstól láns. Ein af rökunum var að þannig gæti fólk tekið verðtryggð lán en með því að greiða inn á höfuðstólinn væri fólk að greiða niður á sama takti og ef það væri með óverðtryggt lán,“ segir Már Wolfgang Mixa sem fór yfir þessi mál í Bítinu í morgun. Þannig sé greiðslubyrðin viðráðanlegri og að höfuðstóllinn lækki líka. Gallinn við verðtryggð lán sé að höfuðstóllinn lækki lítið fyrstu tíu árin. Már segir að með því að sleppa því að greiða séreignarsparnaðinn inn á höfuðstólinn sé fólk að fleygja peningum. „Þú getur allt eins tekið nokkra þúsund krónu seðla, jafnvel tíu þúsund krónu seðla, og fleygt þeim út um gluggann. Þetta er þannig,“ segir Már. Einstaklingar geti lagt allt að 500 þúsund inn á höfuðstól á ári og hjón 750 þúsund. Þetta sé auk þess skattfrjáls innborgun. Már segir stóra hluta þjóðarinnar enn láta þetta úrræði fram hjá sér fara þrátt fyrir ráðleggingar ráðgjafa og sérfræðinga. Þetta sé frábært úrræði sem sé þó tímabundið. Hann hvetur yfirvöld til að gera það varanlegt. Hann segir úræðið líka frábært fyrir fólk sem sé að kaupa sína fyrstu fasteign. Það sé hægt að leggja það inn á útborgun en aðeins megi nota sparnað síðustu tíu ára. Már segir ferlið mögulega óþarflega flókið en um það skrifaði hann nýlega í pistli á vef Viðskiptablaðsins Þar fjallar hann um það til dæmis þegar fólk skrifar undir launasamning. Þá þurfi það að taka fram hvort það vilji taka þátt í séreignarsparnaði en telur að það ætti að vera öfugt. „Fullt af fólki sér einhvern launasamning og ef það þarf að bæta einhverju við er mikil tilhneiging hjá fólki að gera ekki neitt,“ segir hann og tekur dæmi um líffæragjafir. Eigi að vera sjálfvirkt kerfi Það hafi verið gerðar rannsóknir á þátttöku í því víðast um heim. Þátttakan sé um 20 til 30 prósent í Þýskalandi en um 100 prósent í Austurríki. Munurinn á landinu sé sá að í Austurríki þurfi fólk að haka í box ef það vill ekki vera líffæragjafar en í Þýskalandi þurfi það að haka í box ef það vill vera það. „Málið er að fæstir haka í boxið,“ segir Már og að flestir vilji fara í hlutlausan gír þegar það fylli út slík eyðublöð. Þess vegna væri það best fyrir flesta ef það væri sjálfkrafa skráning í séreignarsparnað. Það sé eina vitræna skrefið. Eins og ferlið sé í dag þurfi fólk að haka í boxið, hafa samband við launadeild og svo við eitthvað fjármálafyrirtæki. „Fyrir marga er þetta hálfógnandi vegferð. Þetta ætti að vera sjálfkrafa. Þú skrifir undir launasamning, þú ferð í séreignarsparnað,“ segir hann og að fólk velji hvort það leggi tvö eða fjögur prósent af launum. Atvinnurekendur leggi svo tvö prósent á móti. „Það er ókeypis peningur og það er ógnvænlegt hversu margir eru enn ekki að nýta sér þennan pening.“ Már segir að best væri að þetta væri í sjálfvirku kerfi og að séreignarsparnaðurinn fari inn í þann sjóð þar sem fólk greiðir sinn almenna lífeyri. Vilji fólk hafa séreignina annars staðar geti það hakað við annan sjóð eða fjármálastofnun. „Það er allt að því galið að taka ekki þátt í þessu,“ segir Már.
Lífeyrissjóðir Verðlag Húsnæðismál Fasteignamarkaður Mest lesið Skuldar félagi Einars 44 milljónir og gæti misst 295 milljóna hús Viðskipti innlent Fegurð er glæpur kom út í mínus Viðskipti innlent „Alls konar fólk heyrt í mér um alls konar hluti“ Viðskipti innlent Þetta kostar skyndibiti á Íslandi Neytendur Atvinnumissir: „Ég kunni nú ekki við að spyrja Jón beint“ Atvinnulíf Stórfyrirtæki hyggja á uppbyggingu á Hólmsheiði Viðskipti innlent Segir engar breytingar hafa verið gerðar á uppskrift SS pylsna Neytendur Bæta við níunda áfangastað sínum á Spáni Viðskipti innlent Þrjár verslanir í Múlunum sektaðar eftir rassíu Neytendastofu Neytendur Nýtt trend: Engir yfirmenn á vinnustaðnum Atvinnulíf Fleiri fréttir Fegurð er glæpur kom út í mínus Skuldar félagi Einars 44 milljónir og gæti misst 295 milljóna hús „Alls konar fólk heyrt í mér um alls konar hluti“ Bein útsending: Ársfundur atvinnulífsins Hjalti Már tekur við af Hreiðari Þór hjá Datera Stórfyrirtæki hyggja á uppbyggingu á Hólmsheiði Bæta við níunda áfangastað sínum á Spáni Heildareignir einstaklinga jukust um rúm fimm prósent á síðasta ári Fleiri leigi nú af vinum og ættingjum Sjúkratryggingar grunaðar um ríkisaðstoð Sparar kylfingum tíma með rástímaleitarsíðu Sótti 410 milljónir og margfaldaði starfsmannafjöldann Aðgerðir stjórnvalda eigi líka að taka mið af æviskeiði Steinar fjárfestir í Snjallgögnum Bjørn Richard til liðs við Athygli Fljúga til Gautaborgar næsta sumar Meirihluti auglýstra nýbygginga óseldur Sjálfbærnisviðið lagt niður og Erla Ósk hættir Hafsteinn Dan nýr lagaprófessor við HR Ráðin nýr yfirlögfræðingur Hugverkastofunnar Hafa ekki tekið ákvörðun um vaxtahækkun „Þetta hefur slæm áhrif á heimilin sem hafa augljóslega minna á milli handanna“ Flytja Friday's innan Smáralindar og fjölga stöðunum Kröfur upp á um 13 milljarða í þrotabú Skagans 3X Íslandsbanki hækkar líka vexti verðtryggðra lána Séreign inn á húsnæðislán hafi nýst sterkefnuðum mest Ver vaxtahækkunina: Ekki hægt að selja brauðið ódýrara en hveitið Hafa veitt virkjunarleyfi fyrir Hvammsvirkjun Ekki króna í þrotabúi Base parking Alma sótti tvo milljarða Sjá meira