Ungt fólk á Íslandi: kjósið ykkur út úr ójöfnuði og ranglæti í jöfnuð og réttlæti! Ole Anton Bieltvedt skrifar 13. ágúst 2024 08:01 Þjóðfélagið skiptist í hópa á ýmsum forsendum og út frá ýmsum skilgreiningum. Ein skilgreiningin er, að skipta fólki upp í fjármagnseigendur, annars vegar, og þá, sem eru það ekki, hins vegar. Það vantar gott íslenzkt heiti yfir þennan síðari hóp, „skuldarar“ nær því ekki vel - fjármagnseigendur skulda oft líka - og hef ég ákveðið að kalla þennan síðarnefnda hóp „fjármagnsþurfa“. Hér er mest um venjulegt fólk að ræða, frá þeim, sem minna mega sín, upp í miðstétt og jafnvel lengra, en sá hópur, sem þarf fjármagn annarra, fjármagnseigenda, til að fjármagna sínar óskir, þarfir og sína velferð, sítt líf - kannske bíl, íbúð, hús, eða aðrar óskir eða þarfir - er stór hluti þjóðfélagsþegna. Í rauninni má segja, að grunn hagsmunabaráttan í hverju þjóðfélagi fari fram milli fjármagnseigenda og fjármagnsþurfa. Báðir hópar þurfa þó á hinum að halda. Fjármagnsþurfar komast ekki undan því, að leita til fjármagnseigenda. Fjármagnseigendur geta, hins vegar, líka ávaxtað sitt pund með margvíslegri annarri fjárfestingu, svo sem í hlutabréfum, verðbréfum, fasteignum, atvinnurekstri o.s.frv. Þeir hafa því oftast haft yfirhöndina í þessum samskiptum. Stóra hagsmunamálið fyrir fjármagnseigendur og fjármagnsþurfa er spurningin um vexti. Hversu háa vexti þurfa fjármagnsþurfar að greiða. Hér hafa fjármagnseigendur lengi haft sterka stöðu, neytt aflsmunar og þvingað fjármagnsþurfa til að greiða háa vexti, oft í slíkum mæli, að við arðráni liggur. Fjármagnsþurfar greiddu þá oft fjámagnið, sem þeir fengu að láni, margfalt til baka vegna hárra vaxtakrafna fjármagns-eigenda. Þannig verða fjármagnseigendur ríkari og ríkari, en fjármagnsþurfar eiga oft í vök að verjast við að tryggja sína stöðu, þrátt fyrir mikið starfsframlag eða aðra harða viðleitni til verðmætasköpunar. Það, sem umfram er daglegum þörfum og grunn eignarmyndun, rennur oft til fjármagnseigenda. Þarna verður til mikið misrétti, mikill ójöfnuður, fjármagnsþurfar vinna og strita, en komast rétt af, á sama tíma og fjármagnseigendur fleyta rjómann ofan af afrakstri erfiðisins og blómstra. Þetta á auðvitað sérstaklega við um þjóðfélög, þar sem vextir eru háir. Þar er Ísland fremst í flokki meðal vestrænna þjóða, vegna okkar örmynntar, íslenzku krónunnar, og þess stjórnarfars og þeirrar peningastefnu, sem hér er rekin, en fjármagnsþurfar verða um þessar mundir að greiða bönkum og fjármagnseigendum frá 11 upp í 18 prósent vexti, þó að verðbólga – hér án húsnæðiskostnaðar, sem á ekki heima í verðbólguútreikningi – sé ekki „nema“ 4,3%. Eru þeir vextir, sem íslenzkir fjármagnsþurfar þurfa að greiða, tvö- eða þrefallt hærri en þeir vextir, sem almennt gerast í hinum vestræna heimi. Þetta stórskaðar auðvitað afkomu og efnahagslega velferð þorra Íslendinga. Er í raun með ólíkindum, að kjósendur hér skuli hafa kosið þessa stórfelldu slagsíðu á sinni afkomu og velferð yfir sig, aftur og aftur, í hundrað ár. Sennilega hefur hér vantað þekkingu og skilning. Gjaldmiðill er efnahagslegt verkfæri og stjórnunartæki. Á bak við gjaldmiðla standa pólítískar hugmyndir og stjórnendur í formi stjórnmálaleiðtoga, fjármálayfirvalda og seðlabanka. Með peningastjórn, gjaldmiðli og ramma utan um hann, er hægt að hafa áhrif á eða stjórna verðgildi gjaldmiðils, stöðugleika hans og þeirri ávöxtun, sem fjármagnseigendur geta tekið eða mega taka af fjármagnsþurfum. Fyrir tilstuðlan ESB, Evrópusambandsins, og Evrópska Seðlabankans, hefur gjaldmiðli sambandsins, Evrunni, nú verið beitt í tvo áratugi til að skapa stóraukið jafnrétti milli fjármagnseigenda og fjármagnsþurfa, með innleiðingu algjörrar lágvaxtastefnu, sem aftur byggir á styrk og stöðugleika gjaldmiðilsins. Þannig losna fjármagnseigendur við áhættuna af því, að verðgildi peninga þeirra rýrni, en á sama hátt hefur ávöxtunin, sem fjármagnseigendur og bankar fengu lengi vel, 5-10-15% ársvextir, sem tvöfaldaði kannske fjármuni þeirra á fimm árum, verið færð niður 1-3-5% ársávöxtun, og hefur greiðslubirgði fjármagnsþurfa auðvitað verið létt að sama skapi. Ef litið er til verðbólgu í þessu sambandi, þá hún á Evru-svæðinu nú um 2,5%. Þetta nýja gjaldmiðilsverkfæri, Evran, hefur þannig stórbætt hag fjármagnsþurfa í 26 Evru-löndum og tryggt mörgum þeirra gott og blómlegt líf, sem ella hefði verið draumur einn. Jafnhliða hefur öryggi fjármagnseigenda verið aukið. Það er mál til komið, að Íslendingar setji sig inn í þessi mál og átti sig á því, annars vegar, hversu mikið og öflugt jafnréttistæki Evran er, og, hins vegar, hversu mikill skaðræðisvaldur og ójöfnuðartól krónan er. Ungt fólk á Íslandi; kjósið ykkur nú út úr ójöfnuði og ranglæti inn í jafnrétti og réttlæti með því að styðja Evru-flokka landsins í næstu kosningum. Það er ekki víst, að þær séu langt undan. Höfundur er samfélagsrýnir og dýraverndarsinni. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Ole Anton Bieltvedt Mest lesið Þegar móðir mín kvaddi okkur fyrir einu ári síðan í dag Gísli Hvanndal Jakobsson Skoðun Ef Trump tapar kosningunum… Jun Þór Morikawa Skoðun Þegar ómennskan vitnar í lög Bubbi Morthens Skoðun Davíð Oddsson stendur ekki við eigin ritsjórnarstefnu - Þolir og birtir ekki gagnrýni á eigin skrif Ole Anton Bieltvedt Skoðun Ómarktæk skoðanakönnun Marinó G. Njálsson Skoðun Framlengjum séreignarleiðina til að vernda heimilin Vilhjálmur Hilmarsson Skoðun Álit Einhverfupaunksins um ABA meðferð og kennslu á Íslandi Sigrún Ósk Stefánsdóttir Skoðun Bóf-ar(ion)? Gunnar Hólmsteinn Ársælsson Skoðun Áherslur ráðherra skipta máli Heimir Örn Árnason Skoðun Líf án ótta og gjöfin í andlegri vakningu Birna Guðný Björnsdóttir Skoðun Skoðun Skoðun Bóf-ar(ion)? Gunnar Hólmsteinn Ársælsson skrifar Skoðun Þetta er ekki allt að koma með fjárlagafrumvarpinu Eyjólfur Ármannsson skrifar Skoðun Ómarktæk skoðanakönnun Marinó G. Njálsson skrifar Skoðun Ef Trump tapar kosningunum… Jun Þór Morikawa skrifar Skoðun Viðskiptaþvinganir gegn Ísrael Steinunn Þóra Árnadóttir skrifar Skoðun Áherslur ráðherra skipta máli Heimir Örn Árnason skrifar Skoðun Snúum hjólunum áfram Andrés Ingi Jónsson skrifar Skoðun Búðu til pláss – fyrir öll börn Birna Þórarinsdóttir skrifar Skoðun Davíð Oddsson stendur ekki við eigin ritsjórnarstefnu - Þolir og birtir ekki gagnrýni á eigin skrif Ole Anton Bieltvedt skrifar Skoðun Framlengjum séreignarleiðina til að vernda heimilin Vilhjálmur Hilmarsson skrifar Skoðun Líf án ótta og gjöfin í andlegri vakningu Birna Guðný Björnsdóttir skrifar Skoðun Kenningar úr gildi svo að kirkjan þarf að komast á annað stig Matthildur Björnsdóttir skrifar Skoðun Dansaðu vindur Berglind Ósk Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Þessi stórskrítnu norm í óbarnvænu samfélagi Sólveig María Svavarsdóttir skrifar Skoðun Um vaxtahækkanir og verð á hveiti Haukur Skúlason skrifar Skoðun Öryggi byggir á mönnun og launum Jórunn Frímannsdóttir skrifar Skoðun Álit Einhverfupaunksins um ABA meðferð og kennslu á Íslandi Sigrún Ósk Stefánsdóttir skrifar Skoðun Mammon hefur náð lífeyrissjóðum á sitt band Halla Signý Kristjánsdóttir skrifar Skoðun Forgangsorkan verður ekki skert Tinna Traustadóttir skrifar Skoðun Umhyggja - hvað er það? Árný Ingvarsdóttir skrifar Skoðun „Við höfðum öll rangt fyrir okkur“ Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Akureyrarbær greiðir götu kvennaathvarfs á Akureyri eins og kostur er Ásthildur Sturludóttir skrifar Skoðun Þegar móðir mín kvaddi okkur fyrir einu ári síðan í dag Gísli Hvanndal Jakobsson skrifar Skoðun Íþróttahreyfingin og gerviverktaka Ástþór Jón Ragnheiðarson skrifar Skoðun Tölum um tilfinningar Amanda Ásdís Jóhannsdóttir skrifar Skoðun Óttinn við íslensku rafkrónuna Birna Guðný Björnsdóttir skrifar Skoðun Áskorun til Sjúkratrygginga Íslands – hugsum í lausnum Björn Bjarki Þorsteinsson skrifar Skoðun Afnemum launamisrétti Guðmundur Ingi Guðbrandsson skrifar Skoðun Hvað hefur Ísland gert? Katla Þorvaldsdóttir skrifar Skoðun Viðhorf almennings og neytenda til sjálfbærnimála fyrirtækja og stofnana skiptir miklu máli Soffía Sigurgeirsdóttir,Trausti Haraldsson skrifar Sjá meira
Þjóðfélagið skiptist í hópa á ýmsum forsendum og út frá ýmsum skilgreiningum. Ein skilgreiningin er, að skipta fólki upp í fjármagnseigendur, annars vegar, og þá, sem eru það ekki, hins vegar. Það vantar gott íslenzkt heiti yfir þennan síðari hóp, „skuldarar“ nær því ekki vel - fjármagnseigendur skulda oft líka - og hef ég ákveðið að kalla þennan síðarnefnda hóp „fjármagnsþurfa“. Hér er mest um venjulegt fólk að ræða, frá þeim, sem minna mega sín, upp í miðstétt og jafnvel lengra, en sá hópur, sem þarf fjármagn annarra, fjármagnseigenda, til að fjármagna sínar óskir, þarfir og sína velferð, sítt líf - kannske bíl, íbúð, hús, eða aðrar óskir eða þarfir - er stór hluti þjóðfélagsþegna. Í rauninni má segja, að grunn hagsmunabaráttan í hverju þjóðfélagi fari fram milli fjármagnseigenda og fjármagnsþurfa. Báðir hópar þurfa þó á hinum að halda. Fjármagnsþurfar komast ekki undan því, að leita til fjármagnseigenda. Fjármagnseigendur geta, hins vegar, líka ávaxtað sitt pund með margvíslegri annarri fjárfestingu, svo sem í hlutabréfum, verðbréfum, fasteignum, atvinnurekstri o.s.frv. Þeir hafa því oftast haft yfirhöndina í þessum samskiptum. Stóra hagsmunamálið fyrir fjármagnseigendur og fjármagnsþurfa er spurningin um vexti. Hversu háa vexti þurfa fjármagnsþurfar að greiða. Hér hafa fjármagnseigendur lengi haft sterka stöðu, neytt aflsmunar og þvingað fjármagnsþurfa til að greiða háa vexti, oft í slíkum mæli, að við arðráni liggur. Fjármagnsþurfar greiddu þá oft fjámagnið, sem þeir fengu að láni, margfalt til baka vegna hárra vaxtakrafna fjármagns-eigenda. Þannig verða fjármagnseigendur ríkari og ríkari, en fjármagnsþurfar eiga oft í vök að verjast við að tryggja sína stöðu, þrátt fyrir mikið starfsframlag eða aðra harða viðleitni til verðmætasköpunar. Það, sem umfram er daglegum þörfum og grunn eignarmyndun, rennur oft til fjármagnseigenda. Þarna verður til mikið misrétti, mikill ójöfnuður, fjármagnsþurfar vinna og strita, en komast rétt af, á sama tíma og fjármagnseigendur fleyta rjómann ofan af afrakstri erfiðisins og blómstra. Þetta á auðvitað sérstaklega við um þjóðfélög, þar sem vextir eru háir. Þar er Ísland fremst í flokki meðal vestrænna þjóða, vegna okkar örmynntar, íslenzku krónunnar, og þess stjórnarfars og þeirrar peningastefnu, sem hér er rekin, en fjármagnsþurfar verða um þessar mundir að greiða bönkum og fjármagnseigendum frá 11 upp í 18 prósent vexti, þó að verðbólga – hér án húsnæðiskostnaðar, sem á ekki heima í verðbólguútreikningi – sé ekki „nema“ 4,3%. Eru þeir vextir, sem íslenzkir fjármagnsþurfar þurfa að greiða, tvö- eða þrefallt hærri en þeir vextir, sem almennt gerast í hinum vestræna heimi. Þetta stórskaðar auðvitað afkomu og efnahagslega velferð þorra Íslendinga. Er í raun með ólíkindum, að kjósendur hér skuli hafa kosið þessa stórfelldu slagsíðu á sinni afkomu og velferð yfir sig, aftur og aftur, í hundrað ár. Sennilega hefur hér vantað þekkingu og skilning. Gjaldmiðill er efnahagslegt verkfæri og stjórnunartæki. Á bak við gjaldmiðla standa pólítískar hugmyndir og stjórnendur í formi stjórnmálaleiðtoga, fjármálayfirvalda og seðlabanka. Með peningastjórn, gjaldmiðli og ramma utan um hann, er hægt að hafa áhrif á eða stjórna verðgildi gjaldmiðils, stöðugleika hans og þeirri ávöxtun, sem fjármagnseigendur geta tekið eða mega taka af fjármagnsþurfum. Fyrir tilstuðlan ESB, Evrópusambandsins, og Evrópska Seðlabankans, hefur gjaldmiðli sambandsins, Evrunni, nú verið beitt í tvo áratugi til að skapa stóraukið jafnrétti milli fjármagnseigenda og fjármagnsþurfa, með innleiðingu algjörrar lágvaxtastefnu, sem aftur byggir á styrk og stöðugleika gjaldmiðilsins. Þannig losna fjármagnseigendur við áhættuna af því, að verðgildi peninga þeirra rýrni, en á sama hátt hefur ávöxtunin, sem fjármagnseigendur og bankar fengu lengi vel, 5-10-15% ársvextir, sem tvöfaldaði kannske fjármuni þeirra á fimm árum, verið færð niður 1-3-5% ársávöxtun, og hefur greiðslubirgði fjármagnsþurfa auðvitað verið létt að sama skapi. Ef litið er til verðbólgu í þessu sambandi, þá hún á Evru-svæðinu nú um 2,5%. Þetta nýja gjaldmiðilsverkfæri, Evran, hefur þannig stórbætt hag fjármagnsþurfa í 26 Evru-löndum og tryggt mörgum þeirra gott og blómlegt líf, sem ella hefði verið draumur einn. Jafnhliða hefur öryggi fjármagnseigenda verið aukið. Það er mál til komið, að Íslendingar setji sig inn í þessi mál og átti sig á því, annars vegar, hversu mikið og öflugt jafnréttistæki Evran er, og, hins vegar, hversu mikill skaðræðisvaldur og ójöfnuðartól krónan er. Ungt fólk á Íslandi; kjósið ykkur nú út úr ójöfnuði og ranglæti inn í jafnrétti og réttlæti með því að styðja Evru-flokka landsins í næstu kosningum. Það er ekki víst, að þær séu langt undan. Höfundur er samfélagsrýnir og dýraverndarsinni.
Davíð Oddsson stendur ekki við eigin ritsjórnarstefnu - Þolir og birtir ekki gagnrýni á eigin skrif Ole Anton Bieltvedt Skoðun
Skoðun Davíð Oddsson stendur ekki við eigin ritsjórnarstefnu - Þolir og birtir ekki gagnrýni á eigin skrif Ole Anton Bieltvedt skrifar
Skoðun Álit Einhverfupaunksins um ABA meðferð og kennslu á Íslandi Sigrún Ósk Stefánsdóttir skrifar
Skoðun Akureyrarbær greiðir götu kvennaathvarfs á Akureyri eins og kostur er Ásthildur Sturludóttir skrifar
Skoðun Viðhorf almennings og neytenda til sjálfbærnimála fyrirtækja og stofnana skiptir miklu máli Soffía Sigurgeirsdóttir,Trausti Haraldsson skrifar
Davíð Oddsson stendur ekki við eigin ritsjórnarstefnu - Þolir og birtir ekki gagnrýni á eigin skrif Ole Anton Bieltvedt Skoðun