Lítið opið „bónbréf“ til forseta Alþingis Lúðvík Bergvinsson skrifar 10. apríl 2024 14:31 Kæri Birgir. Það er ekki einfalt að halda uppi skipulagi í mannlegu samfélagi, enda flóran fjölbreytt. Meðan sumir eru eigingjarnir hugsa aðrir um almannahag; meðan sumir eru góðviljaðir ræður hatur för hjá öðrum. Þá vilja sumir fá að vera í friði meðan aðrir telja sig fædda leiðtoga og elska fjölmenni. Þannig er þetta bara. Allskonar. Þetta þekkjum við báðir. Hugmyndinni um skipulag er ætlað að tryggja að sem flestir fái notið sín í okkar samfélagi á eigin forsendum. Okkar þjóðskipulag tekur mið af því að valdið sé hjá þjóðinni. Í kosningum til Alþingis er þessu valdi, a.m.k. að hluta og tímabundið, fyrirkomið hjá kjörnum fulltrúum. Þessir fulltrúar fara með lagasetningarvald og taka m.a. ákvarðanir um hvaða tekna skuli afla og hvernig þeim skuli varið. Þetta gera þeir fyrst og fremst með því að greiða atkvæði. Frá Alþingi hríslast valdið svo áfram niður til framkvæmdastjórnar, þ.e. ríkisstjórnar og einstaka ráðherra, sem á stundum virðast halda að uppspretta valdsins sé hjá þeim. Það er misskilningur. Það vitum við báðir. Þetta lýðræðislega fyrirkomulag okkar er vitaskuld ekki fullkomið, en mögulega það skásta sem við höfum. Það þarf því að gæta vel að lýðræðinu og ef við berjumst ekki fyrir því tapast það og sérhagsmunagæslan verður alfarið ofan á. Við það deyr hugmyndin um skipulag í þágu almannahags; þá er stutt í ófriðinn. Það viljum við ekki. Setning búvörulaga Þá er komið að erindinu minn kæri Birgir. Þannig er að ég hef alltaf álitið forseta þingsins helstan varðgæslumann lýðræðis hér á landi og því ábyrgð hans mikil. Hann er í mínum huga nokkurskonar stjórnarformaður í öllu kompaníinu og ætlað það hlutverk að líta til með framkvæmdastjórninni. Hann þarf að tryggja að Alþingi standi undir því hlutverki sem því er falið. Á því virðist, því miður, hafa orðið nokkur misbrestur. Ef marka má tíðindi virðist sem einn nýgræðingur á Alþingi hafi strax eftir síðustu kosningar, þ.e. sem nú situr á stóli formanns atvinnuveganefndar, misst af afar mikilvægum kynningarfundi Alþingis hvað varðar hlutverk þingsins. Þetta verður ráðið af því að margt bendir til að hann hafa skundað einn síns liðs í Skagafjörð með lagafrumvarp matvælaráðherra um búvörulög upp á vasann og falið Kaupfélagi á staðnum að endurskrifa allt efni þess. Leiðarstefið virðist hafa verið það að fulltrúar þeirra 3-4 aðila sem sjá um alla slátrun á kjöti í landinu, auk nánast alls innflutnings á landbúnaðarvörum samkvæmt kvóta, þurfi ekki lengur að fara í Öskjuhlíðina til að taka ákvarðanir um verðmyndun. Nú megi þeir stunda sitt samráð fyrir opnum tjöldum. Með öðrum orðum að starfsemi þeirra lúti engum lögum hvað varðar samkeppni og verðmyndun. Af þeim sökum verði verslunin, almenningur og bændur að sætta sig við til framtíðar einhliða ákvarðanir einokunaraðila um verð við kaup eða sölu á kjöti. Að sögn talsmanna almannahagsmuna, sem hafa talsvert fjallað um þetta mál á opinberum vettvangi, mun á fundinum í Skagafirði hafa glitt í allan Framsóknarflokkinn og jafnvel mátt sjá til Óla Björns Kárasonar gægjast uppúr brjóstvasa kaupfélagsstjórans. Nýgræðingurinn er líka sagður hafa sagt að hann hefði fullt vald til að útvista lagasetningarvaldi Alþingis í Fjörðinn, enda njóti hann verndar bæði Katrínar og Bjarna í þessu bixi. Hann hafi því verið nokkuð hróðugur. Það undarlega við þetta allt saman, minn kæri Birgir, er það að þetta gekk allt saman eftir í þeim skilningi að útvistunarlögin úr Skagafirðinum voru samþykkt sem lög frá Alþingi. Ég er því hræddur um að hér hafi orðið alvarlegt lýðræðislegt stórslys. Bónin Það er því ekki að ástæðulausu, kæri Birgir, að ég leita nú til þín fyrir hönd þeirra sem kaupa kjöt til að neyslu, jafnvel bara um helgar. Sem helsti varðgæslumaður lýðræðis er vandséð að betri maður en þú finnist til verksins og lagfæri það sem miður fór í héraði. Í samræmi við framangreint langar mig að biðja þig, lengstra orða, að hlutast til um það fyrir mig og marga aðra í svipaðri stöðu, að þessi nýsamþykktu búvörulög verði felld úr gildi, því eins og sagt var forðum, ef við slítum í sundur lögin er hættan sú að friðurinn sé úti. Við látum það ekki gerast á þinni vakt. Þinn einlægur, Lúðvík Bergvinsson, hæstaréttarlögmaður. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Alþingi Landbúnaður Mest lesið Sjö staðreyndir í útlendingamálum Þorbjörg S. Gunnlaugsdóttir Skoðun Sjálfstæðisstefnan og frelsið Helgi Áss Grétarsson Skoðun Svargrein: Ísland á víst að íhuga aðild að ESB Ágúst Ólafur Ágústsson Skoðun „Er allt í lagi?“ Olga Björt Þórðardóttir Skoðun Sumarfríinu aflýst Sigurður Helgi Pálmason Skoðun Einmanaleiki: Skortir þig tengsl við þig eða aðra? Sigrún Þóra Sveinsdóttir Skoðun Úr skotgröfum í netkerfin: Netárásir á innviði Vesturlanda Ýmir Vigfússon Skoðun Um mýkt, menntun og von Sigurður Árni Reynisson Skoðun Fordómar gagnvart hinsegin fólki – Reynslusaga Geir Gunnar Markússon Skoðun Gerir háskólanám þig að grunnskólakennara? Davíð Már Sigurðsson Skoðun Skoðun Skoðun Sjálfstæðisstefnan og frelsið Helgi Áss Grétarsson skrifar Skoðun Sjö staðreyndir í útlendingamálum Þorbjörg S. Gunnlaugsdóttir skrifar Skoðun Þegar fjölbreytileikinn verður ógn: Afneitun, andstaða og ótti við hið mannlega Haukur Logi Jóhannsson skrifar Skoðun Einmanaleiki: Skortir þig tengsl við þig eða aðra? Sigrún Þóra Sveinsdóttir skrifar Skoðun Svargrein: Ísland á víst að íhuga aðild að ESB Ágúst Ólafur Ágústsson skrifar Skoðun Fjölbreytni í endurhæfingu skiptir máli Hólmfríður Einarsdóttir skrifar Skoðun Sumarfríinu aflýst Sigurður Helgi Pálmason skrifar Skoðun Úr skotgröfum í netkerfin: Netárásir á innviði Vesturlanda Ýmir Vigfússon skrifar Skoðun Fordómar gagnvart hinsegin fólki – Reynslusaga Geir Gunnar Markússon skrifar Skoðun „Er allt í lagi?“ Olga Björt Þórðardóttir skrifar Skoðun Göngum í Haag hópinn Þórhildur Sunna Ævarsdóttir skrifar Skoðun Kirkjuklukkur hringja Bjarni Karlsson skrifar Skoðun Gerir háskólanám þig að grunnskólakennara? Davíð Már Sigurðsson skrifar Skoðun Stríð skapar ekki frið Sanna Magdalena Mörtudóttir skrifar Skoðun Íslenska stóðhryssan og Evrópa Hallgerður Ljósynja Hauksdóttir skrifar Skoðun Hvammsvirkjun – Skyldur ráðherra og réttur samfélagsins Eggert Valur Guðmundsson skrifar Skoðun Norska leiðin er fasismi Jón Frímann Jónsson skrifar Skoðun Um mýkt, menntun og von Sigurður Árni Reynisson skrifar Skoðun Höfum alla burði til þess Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Tímabær rannsókn dómsmálaráðuneytisins Sigmundur Davíð Gunnlaugsson skrifar Skoðun Umsókn krefst ákvörðunar – ekki ákalls Erna Bjarnadóttir skrifar Skoðun Hjálp, barnið mitt spilar Roblox! Kristín Magnúsdóttir skrifar Skoðun Líkindi með guðstrú og djöflatrú Gunnar Björgvinsson skrifar Skoðun Ævinlega þakkláti flóttamaðurinn Zeljka Kristín Klobucar skrifar Skoðun Vér vesalingar Ingólfur Sverrisson skrifar Skoðun Leikrit Landsvirkjunar Snæbjörn Guðmundsson skrifar Skoðun Við þurfum ekki að loka landinu – við þurfum að opna augun Þorbjörg Sigríður Gunnlaugsdóttir skrifar Skoðun Svona eða hinsegin, hvert okkar verður næst? Unnar Geir Unnarsson skrifar Skoðun Reynisfjara og mannréttindasáttmáli Evrópu Róbert R. Spanó skrifar Skoðun Að hlúa að foreldrum: Forvörn sem skiptir máli Áróra Huld Bjarnadóttir skrifar Sjá meira
Kæri Birgir. Það er ekki einfalt að halda uppi skipulagi í mannlegu samfélagi, enda flóran fjölbreytt. Meðan sumir eru eigingjarnir hugsa aðrir um almannahag; meðan sumir eru góðviljaðir ræður hatur för hjá öðrum. Þá vilja sumir fá að vera í friði meðan aðrir telja sig fædda leiðtoga og elska fjölmenni. Þannig er þetta bara. Allskonar. Þetta þekkjum við báðir. Hugmyndinni um skipulag er ætlað að tryggja að sem flestir fái notið sín í okkar samfélagi á eigin forsendum. Okkar þjóðskipulag tekur mið af því að valdið sé hjá þjóðinni. Í kosningum til Alþingis er þessu valdi, a.m.k. að hluta og tímabundið, fyrirkomið hjá kjörnum fulltrúum. Þessir fulltrúar fara með lagasetningarvald og taka m.a. ákvarðanir um hvaða tekna skuli afla og hvernig þeim skuli varið. Þetta gera þeir fyrst og fremst með því að greiða atkvæði. Frá Alþingi hríslast valdið svo áfram niður til framkvæmdastjórnar, þ.e. ríkisstjórnar og einstaka ráðherra, sem á stundum virðast halda að uppspretta valdsins sé hjá þeim. Það er misskilningur. Það vitum við báðir. Þetta lýðræðislega fyrirkomulag okkar er vitaskuld ekki fullkomið, en mögulega það skásta sem við höfum. Það þarf því að gæta vel að lýðræðinu og ef við berjumst ekki fyrir því tapast það og sérhagsmunagæslan verður alfarið ofan á. Við það deyr hugmyndin um skipulag í þágu almannahags; þá er stutt í ófriðinn. Það viljum við ekki. Setning búvörulaga Þá er komið að erindinu minn kæri Birgir. Þannig er að ég hef alltaf álitið forseta þingsins helstan varðgæslumann lýðræðis hér á landi og því ábyrgð hans mikil. Hann er í mínum huga nokkurskonar stjórnarformaður í öllu kompaníinu og ætlað það hlutverk að líta til með framkvæmdastjórninni. Hann þarf að tryggja að Alþingi standi undir því hlutverki sem því er falið. Á því virðist, því miður, hafa orðið nokkur misbrestur. Ef marka má tíðindi virðist sem einn nýgræðingur á Alþingi hafi strax eftir síðustu kosningar, þ.e. sem nú situr á stóli formanns atvinnuveganefndar, misst af afar mikilvægum kynningarfundi Alþingis hvað varðar hlutverk þingsins. Þetta verður ráðið af því að margt bendir til að hann hafa skundað einn síns liðs í Skagafjörð með lagafrumvarp matvælaráðherra um búvörulög upp á vasann og falið Kaupfélagi á staðnum að endurskrifa allt efni þess. Leiðarstefið virðist hafa verið það að fulltrúar þeirra 3-4 aðila sem sjá um alla slátrun á kjöti í landinu, auk nánast alls innflutnings á landbúnaðarvörum samkvæmt kvóta, þurfi ekki lengur að fara í Öskjuhlíðina til að taka ákvarðanir um verðmyndun. Nú megi þeir stunda sitt samráð fyrir opnum tjöldum. Með öðrum orðum að starfsemi þeirra lúti engum lögum hvað varðar samkeppni og verðmyndun. Af þeim sökum verði verslunin, almenningur og bændur að sætta sig við til framtíðar einhliða ákvarðanir einokunaraðila um verð við kaup eða sölu á kjöti. Að sögn talsmanna almannahagsmuna, sem hafa talsvert fjallað um þetta mál á opinberum vettvangi, mun á fundinum í Skagafirði hafa glitt í allan Framsóknarflokkinn og jafnvel mátt sjá til Óla Björns Kárasonar gægjast uppúr brjóstvasa kaupfélagsstjórans. Nýgræðingurinn er líka sagður hafa sagt að hann hefði fullt vald til að útvista lagasetningarvaldi Alþingis í Fjörðinn, enda njóti hann verndar bæði Katrínar og Bjarna í þessu bixi. Hann hafi því verið nokkuð hróðugur. Það undarlega við þetta allt saman, minn kæri Birgir, er það að þetta gekk allt saman eftir í þeim skilningi að útvistunarlögin úr Skagafirðinum voru samþykkt sem lög frá Alþingi. Ég er því hræddur um að hér hafi orðið alvarlegt lýðræðislegt stórslys. Bónin Það er því ekki að ástæðulausu, kæri Birgir, að ég leita nú til þín fyrir hönd þeirra sem kaupa kjöt til að neyslu, jafnvel bara um helgar. Sem helsti varðgæslumaður lýðræðis er vandséð að betri maður en þú finnist til verksins og lagfæri það sem miður fór í héraði. Í samræmi við framangreint langar mig að biðja þig, lengstra orða, að hlutast til um það fyrir mig og marga aðra í svipaðri stöðu, að þessi nýsamþykktu búvörulög verði felld úr gildi, því eins og sagt var forðum, ef við slítum í sundur lögin er hættan sú að friðurinn sé úti. Við látum það ekki gerast á þinni vakt. Þinn einlægur, Lúðvík Bergvinsson, hæstaréttarlögmaður.
Skoðun Þegar fjölbreytileikinn verður ógn: Afneitun, andstaða og ótti við hið mannlega Haukur Logi Jóhannsson skrifar
Skoðun Við þurfum ekki að loka landinu – við þurfum að opna augun Þorbjörg Sigríður Gunnlaugsdóttir skrifar