Hvernig keyra á fyrirtæki í þrot? Aðalgeir Ásvaldsson skrifar 4. mars 2024 10:30 Ákall til SA, Breiðfylkingarinnar, VR og ríkissáttasemjara Þær rekstraraðstæður sem þið keppist við að semja um á veitingamarkaði eru ekkert annað en ósjálfbærar fyrir fyrirtækin sem starfa á veitingamarkaði. Hver sem er getur séð það neyðarástand sem ríkir í greininni, jafnt gömul sem ný fyrirtæki eru að þrotum komin. Launaliðurinn er því miður löngu kominn að þolmörkum og orðin það fyrirferðarmikill að enginn innistæða er fyrir ferkari hækkunum fyrir greinina. Enda finnast ekki viðlíka álagsgreiðslur og á Íslandi. Hvergi. SVEIT hefur ítrekað varað við þeirri þróun sem hefur nú leitt af sér þá stöðu sem við erum komin í en í fyrra fóru fleiri fyrirtæki á hausinn en síðastliðin áratug. Þá búa fyrirtækin við rekstrarumhverfi þar sem: 50% starfsmanna eru með undir 1 árs starfsreynslu. 80% störf í greininni eru hlutastörf. 70% launagreiðslna eru greidd með álagi. Frá 2016 hafa laun hækkað um 63% , mesta allra atvinnugreina Hagnaðarhlutfall fyrir skatta og gjöld árið 2022 var aðeins 5,4%. 48% fyrirtækja eru 5 ára eða yngri. Slíkt umhverfi kallar á sérsniðna samninga líkt og önnur lönd gera enda engin önnur grein sem lútir sömu lögmálum. Það yrði seint sagt að flugmenn ættu að vera með sömu samninga og verslunarfólk en af einhverjum ástæðum sjá hvorki SA eða verkalýðsfélögin ástæðu til að gera sérsamninga sem taka mið af starfsumhverfinu heldur keyra áfram hækkanir þar sem engin innistæða er fyrir. Brotið og ósamkeppnishæft rekstaraumhverfi skapar ósjálfbæra atvinnugrein. Það virðist ekki skipta verkalýðshreyfinguna nokkru einasta máli að kafsigla fyrirtækjunum sem skjólstæðingar þeirra vinna hjá. Ekki virðist vera neinn skilningur á alvarleika málsins. Allt bendir til áframhaldandi launahækkana sem mun einfaldlega skila samdrætti í framboði, enn fleiri gjaldþrotum auk þess að skapa kjör aðstæður fyrir ólöglega atvinnustarfsemi. Á veitingamarkaði starfa rúmlega 1000 fyrirtæki, lang flest lítil og meðalstór og hjá þeim starfa rúmlega 10.000 starfsmenn. Þetta er mikilvæg atvinnugrein fyrir fagfólkið okkar sem er í fremsta flokki, sem gerir skólafólki kleift að ná sér í tekjur með námi, heldur uppi mikilvægri menningu til að draga hingað ferðamenn ásamt því að gera okkur Íslendingum kleift að gera okkur glaðan dag. Undirrituð fyrirtæki skora á samningaðila að horfa raunverulega á þá innistæðu sem greinin á og gera kjarasamninga sem stuðla að því að koma á samkeppnishæfu rekstrarog starfsumhverfi en ekki skapa starfsumhverfi sem keyrir veitingarekstur í þrot. 2Guys American Bar Amma don Apótek Askur Bastard Bautinn Bergnótt BK Kjúklingur Blackbox Bodega Reykjavík Bragðlaukar Brand Vín & Grill Brass Kitchen & Bar Brasserie Kársnes Brewdog Reykjavík Brikk brauð og eldhús Bryggjufélagið Craft Burger Kitchen Danska kráin DB veitingar Deig Dillon Dragon Dim Sum Duck & Rose Einsi Kaldi Eldstó Café & Potters House Enski barinn Finnsson Bistro Fiskfélagið Fiskmarkaðurinn Fjallkonan Fjöruborðið Flatbakan Flatey Fönix Forréttabarinn Frederiksen Ale House Friðriksgáfa Fröken Selfoss Gaming Arena Gamla bíó Gamli Baukur Gamli Gaukurinn GJ Veitingar GOTT restaurant Greifinn Grillmarkaðurinn Groovís Hamborgarabúlla Tómasar Hipstur Hlöllabátar Hús Máls og menningar Húsavík Öl Hygge Icelandic street food Irishman pub Íslenski barinn Kaffi krús Kaffi Laugalækur Kaffibarinn Kaldi bar Kastrup Kex Kiki -queer bar Kol Restaurant Kringlukráin Kröst La Barceloneta Lamb streetfood Langbest Laundromat Café Le KocK Lebowski bar Local Lux veitingar Mandi Matarkjallarinn Matbar Mathús Garðabæjar Matur og drykkur Menam Monkeys Múlaberg bistro & bar Næs Naustið Nauthóll Nings OTO ÓX restaurant Pablo Discobar Petersen svítan Pizza 107 Pizzan Plantan Kaffihús Preppbarinn Prikið Public House Punk Ráðagerði Ramen Momo Rauða Ljónið Riverside restaurant ROK Romano Pasta Röstí Burger & Beer Rub 23 Sælkerabúðin Sæta Svínið Samúelsson Matbar Serrano Session Craft Bar Sigló Veitingar Sjávargrillið Sjávarpakkhúsið Skál Skúli Craft Bar Slippurinn Sólon Spretturinn Steikhúsið Subway Sumac Sushi Corner Sushi Social Takkó Tapas barinn Tasty The Gastro Truck Tipsý Torgið restaurant Tres locos Tryggvaskáli Valhalla Restaurant Veður Veisluþjónusta Suðurlands Veitingahúsið Suður-Vík Verbúðin 66 XO Yuzu Höfundur er framkvæmdastjóri SVEIT - Samtaka fyrirtækja á veitingamarkaði. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Veitingastaðir Kjaraviðræður 2023-24 Kjaramál Aðalgeir Ásvaldsson Mest lesið Pólitískt hugrekki og pólitískt hugleysi: ólík stefna tveggja systurflokka Birgir Finnsson Skoðun Sættir þú þig við þetta? Jón Pétur Zimsen Skoðun Sniðgangan á Rapyd slær öll met Björn B. Björnsson Skoðun Augnablikið Magnús Jóhann Hjartarson Skoðun Það þarf ekki að biðjast afsökunar á því að segja satt Þórður Snær Júlíusson Skoðun Tölum um stóra valdaframsalsmálið Hjörtur J. Guðmundsson Skoðun Listnám er lífsbjörg – opið bréf til ráðherra mennta, félags og heilbrigðismála, til stuðnings Söngskóla Sigurðar Demetz Dagbjört Andrésdóttir Skoðun Alþingi gleymir aftur fötluðum börnum Lúðvík Júlíusson Skoðun Gott frumvarp, en hvað með verklagið? Bogi Ragnarsson Skoðun Litla landið sem kennir heiminum – Ísland og þróunarsamvinna í gegnum menntun GRÓ skólanna Verena Karlsdóttir,Hreiðar Þór Valtýsson,Þór Heiðar Ásgeirsson Skoðun Skoðun Skoðun Virði barna og ungmenna Álfhildur Leifsdóttir,Hólmfríður Jennýjar Árnadóttir skrifar Skoðun Sættir þú þig við þetta? Jón Pétur Zimsen skrifar Skoðun Alþingi gleymir aftur fötluðum börnum Lúðvík Júlíusson skrifar Skoðun Lægri gjöld, fleiri tækifæri Bragi Bjarnason skrifar Skoðun Tölum um stóra valdaframsalsmálið Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Litla landið sem kennir heiminum – Ísland og þróunarsamvinna í gegnum menntun GRÓ skólanna Verena Karlsdóttir,Hreiðar Þór Valtýsson,Þór Heiðar Ásgeirsson skrifar Skoðun Öflugar varnir krefjast stöndugra fréttamiðla Sigríður Dögg Auðunsdóttir skrifar Skoðun Gott frumvarp, en hvað með verklagið? Bogi Ragnarsson skrifar Skoðun Augnablikið Magnús Jóhann Hjartarson skrifar Skoðun Listnám er lífsbjörg – opið bréf til ráðherra mennta, félags og heilbrigðismála, til stuðnings Söngskóla Sigurðar Demetz Dagbjört Andrésdóttir skrifar Skoðun Það þarf ekki að biðjast afsökunar á því að segja satt Þórður Snær Júlíusson skrifar Skoðun Lífeyrissjóðirnir og Íslandsbanki, hluthafafundur á mánudag Bolli Héðinsson skrifar Skoðun „Þegar arkitektinn fer á flug“ - opinber umræða á villigötum Eyrún Arnarsdóttir skrifar Skoðun Heilbrigðiskerfið þarf stjórnvöld með bein í nefinu Svandís Svavarsdóttir skrifar Skoðun Börn eru hvorki veiðigjöld né öryggis- og varnarmál Grímur Atlason skrifar Skoðun Í vörn gegn sjálfum sér? Ólafur Stephensen skrifar Skoðun Mig langar að byggja heim með frið og umlykja með ást Guðmunda G. Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Þjóðin stendur með sjúkraliðum Sandra B. Franks skrifar Skoðun Vegið að íslenska lífeyriskerfinu Björgvin Jón Bjarnason,Þóra Eggertsdóttir,Halldór Kristinsson,Guðmundur Svavarsson,Elsa Björk Pétursdóttir,Jón Ólafur Halldórsson,Arnar Hjaltalín skrifar Skoðun Ísland gjaldþrota vegna fatlaðs fólks? Alma Ýr Ingólfsdóttir skrifar Skoðun Veiðigjöld, gaslýsingar og valdníðsla Kristinn Karl Brynjarsson skrifar Skoðun Sniðgangan á Rapyd slær öll met Björn B. Björnsson skrifar Skoðun Pólitískt hugrekki og pólitískt hugleysi: ólík stefna tveggja systurflokka Birgir Finnsson skrifar Skoðun Árið 2023 kemur aldrei aftur Heiðrún Lind Marteinsdóttir skrifar Skoðun Trumpistar eru víða Trausti Breiðfjörð Magnússon skrifar Skoðun Fasteignagjöld eru lág í Reykjavík Sara Björg Sigurðardóttir skrifar Skoðun Gerræðisleg áform í anda Ráðstjórnarríkjanna Guðmundur Fertram Sigurjónsson skrifar Skoðun Opið svar til formanns Samleik- Útsvarsgreiðendur borga leikskólann í Kópavogi! Rakel Ýr Isaksen skrifar Skoðun Nýbakaðir foreldrar og óbökuð loforð Ingveldur Anna Sigurðardóttir skrifar Skoðun Þegar bráðamóttakan drepur þig hraðar Hólmfríður Ásta Hjaltadóttir skrifar Sjá meira
Ákall til SA, Breiðfylkingarinnar, VR og ríkissáttasemjara Þær rekstraraðstæður sem þið keppist við að semja um á veitingamarkaði eru ekkert annað en ósjálfbærar fyrir fyrirtækin sem starfa á veitingamarkaði. Hver sem er getur séð það neyðarástand sem ríkir í greininni, jafnt gömul sem ný fyrirtæki eru að þrotum komin. Launaliðurinn er því miður löngu kominn að þolmörkum og orðin það fyrirferðarmikill að enginn innistæða er fyrir ferkari hækkunum fyrir greinina. Enda finnast ekki viðlíka álagsgreiðslur og á Íslandi. Hvergi. SVEIT hefur ítrekað varað við þeirri þróun sem hefur nú leitt af sér þá stöðu sem við erum komin í en í fyrra fóru fleiri fyrirtæki á hausinn en síðastliðin áratug. Þá búa fyrirtækin við rekstrarumhverfi þar sem: 50% starfsmanna eru með undir 1 árs starfsreynslu. 80% störf í greininni eru hlutastörf. 70% launagreiðslna eru greidd með álagi. Frá 2016 hafa laun hækkað um 63% , mesta allra atvinnugreina Hagnaðarhlutfall fyrir skatta og gjöld árið 2022 var aðeins 5,4%. 48% fyrirtækja eru 5 ára eða yngri. Slíkt umhverfi kallar á sérsniðna samninga líkt og önnur lönd gera enda engin önnur grein sem lútir sömu lögmálum. Það yrði seint sagt að flugmenn ættu að vera með sömu samninga og verslunarfólk en af einhverjum ástæðum sjá hvorki SA eða verkalýðsfélögin ástæðu til að gera sérsamninga sem taka mið af starfsumhverfinu heldur keyra áfram hækkanir þar sem engin innistæða er fyrir. Brotið og ósamkeppnishæft rekstaraumhverfi skapar ósjálfbæra atvinnugrein. Það virðist ekki skipta verkalýðshreyfinguna nokkru einasta máli að kafsigla fyrirtækjunum sem skjólstæðingar þeirra vinna hjá. Ekki virðist vera neinn skilningur á alvarleika málsins. Allt bendir til áframhaldandi launahækkana sem mun einfaldlega skila samdrætti í framboði, enn fleiri gjaldþrotum auk þess að skapa kjör aðstæður fyrir ólöglega atvinnustarfsemi. Á veitingamarkaði starfa rúmlega 1000 fyrirtæki, lang flest lítil og meðalstór og hjá þeim starfa rúmlega 10.000 starfsmenn. Þetta er mikilvæg atvinnugrein fyrir fagfólkið okkar sem er í fremsta flokki, sem gerir skólafólki kleift að ná sér í tekjur með námi, heldur uppi mikilvægri menningu til að draga hingað ferðamenn ásamt því að gera okkur Íslendingum kleift að gera okkur glaðan dag. Undirrituð fyrirtæki skora á samningaðila að horfa raunverulega á þá innistæðu sem greinin á og gera kjarasamninga sem stuðla að því að koma á samkeppnishæfu rekstrarog starfsumhverfi en ekki skapa starfsumhverfi sem keyrir veitingarekstur í þrot. 2Guys American Bar Amma don Apótek Askur Bastard Bautinn Bergnótt BK Kjúklingur Blackbox Bodega Reykjavík Bragðlaukar Brand Vín & Grill Brass Kitchen & Bar Brasserie Kársnes Brewdog Reykjavík Brikk brauð og eldhús Bryggjufélagið Craft Burger Kitchen Danska kráin DB veitingar Deig Dillon Dragon Dim Sum Duck & Rose Einsi Kaldi Eldstó Café & Potters House Enski barinn Finnsson Bistro Fiskfélagið Fiskmarkaðurinn Fjallkonan Fjöruborðið Flatbakan Flatey Fönix Forréttabarinn Frederiksen Ale House Friðriksgáfa Fröken Selfoss Gaming Arena Gamla bíó Gamli Baukur Gamli Gaukurinn GJ Veitingar GOTT restaurant Greifinn Grillmarkaðurinn Groovís Hamborgarabúlla Tómasar Hipstur Hlöllabátar Hús Máls og menningar Húsavík Öl Hygge Icelandic street food Irishman pub Íslenski barinn Kaffi krús Kaffi Laugalækur Kaffibarinn Kaldi bar Kastrup Kex Kiki -queer bar Kol Restaurant Kringlukráin Kröst La Barceloneta Lamb streetfood Langbest Laundromat Café Le KocK Lebowski bar Local Lux veitingar Mandi Matarkjallarinn Matbar Mathús Garðabæjar Matur og drykkur Menam Monkeys Múlaberg bistro & bar Næs Naustið Nauthóll Nings OTO ÓX restaurant Pablo Discobar Petersen svítan Pizza 107 Pizzan Plantan Kaffihús Preppbarinn Prikið Public House Punk Ráðagerði Ramen Momo Rauða Ljónið Riverside restaurant ROK Romano Pasta Röstí Burger & Beer Rub 23 Sælkerabúðin Sæta Svínið Samúelsson Matbar Serrano Session Craft Bar Sigló Veitingar Sjávargrillið Sjávarpakkhúsið Skál Skúli Craft Bar Slippurinn Sólon Spretturinn Steikhúsið Subway Sumac Sushi Corner Sushi Social Takkó Tapas barinn Tasty The Gastro Truck Tipsý Torgið restaurant Tres locos Tryggvaskáli Valhalla Restaurant Veður Veisluþjónusta Suðurlands Veitingahúsið Suður-Vík Verbúðin 66 XO Yuzu Höfundur er framkvæmdastjóri SVEIT - Samtaka fyrirtækja á veitingamarkaði.
Listnám er lífsbjörg – opið bréf til ráðherra mennta, félags og heilbrigðismála, til stuðnings Söngskóla Sigurðar Demetz Dagbjört Andrésdóttir Skoðun
Litla landið sem kennir heiminum – Ísland og þróunarsamvinna í gegnum menntun GRÓ skólanna Verena Karlsdóttir,Hreiðar Þór Valtýsson,Þór Heiðar Ásgeirsson Skoðun
Skoðun Litla landið sem kennir heiminum – Ísland og þróunarsamvinna í gegnum menntun GRÓ skólanna Verena Karlsdóttir,Hreiðar Þór Valtýsson,Þór Heiðar Ásgeirsson skrifar
Skoðun Listnám er lífsbjörg – opið bréf til ráðherra mennta, félags og heilbrigðismála, til stuðnings Söngskóla Sigurðar Demetz Dagbjört Andrésdóttir skrifar
Skoðun Vegið að íslenska lífeyriskerfinu Björgvin Jón Bjarnason,Þóra Eggertsdóttir,Halldór Kristinsson,Guðmundur Svavarsson,Elsa Björk Pétursdóttir,Jón Ólafur Halldórsson,Arnar Hjaltalín skrifar
Skoðun Pólitískt hugrekki og pólitískt hugleysi: ólík stefna tveggja systurflokka Birgir Finnsson skrifar
Skoðun Opið svar til formanns Samleik- Útsvarsgreiðendur borga leikskólann í Kópavogi! Rakel Ýr Isaksen skrifar
Listnám er lífsbjörg – opið bréf til ráðherra mennta, félags og heilbrigðismála, til stuðnings Söngskóla Sigurðar Demetz Dagbjört Andrésdóttir Skoðun
Litla landið sem kennir heiminum – Ísland og þróunarsamvinna í gegnum menntun GRÓ skólanna Verena Karlsdóttir,Hreiðar Þór Valtýsson,Þór Heiðar Ásgeirsson Skoðun
