Haraldur telur flekahreyfingar en ekki kviku orsaka umbrotin Kristján Már Unnarsson skrifar 17. nóvember 2023 09:49 Haraldur Sigurðsson eldfjallafræðingur í viðtali við Stöð 2 í Berserkjahrauni í Helgafellssveit árið 2014. Stöð 2/Björn Sigurðsson. Haraldur Sigurðsson eldfjallafræðingur telur flekahreyfingar orsök umbrotanna á Reykjanesskaga. Hann segir kviku, sem kunni að vera að gutla á um eins kílómetra dýpi í kvikuganginum, sennilega ekki nægjanlega til að valda eldgosi. „Hvaða kraftar eru í gangi undir Grindavík?“ spyr Haraldur í grein á bloggsíðu sinni með undirfyrirsögn: „Jörð skelfur en það kemur ekkert gos.“ „Á Íslandi höfum við fjölda dæma um mikil umbrot í jarðskorpunni, flekahreyfingar og jarðskjálfta, án þess að nokkuð gjósi á yfirborði,“ ritar Haraldur, sem á alþjóðavettvangi er einn þekktasti jarðvísindamaður Íslendinga. Haraldur rekur í grein sinni hálfrar aldar gamla vísindakenningu um flekatog. „Árið 1975 uppgötvuðu jarðeðlisfræðingarnir Donald Forsyth og Seiya Uyeda aflið eða kraftinn sem þeir nefndu slab pull, eða flekatog. Þessi uppgötvun er einn merkasti hornsteinn flekakenningarinnar og jarðvísindanna almennt.“ Flekatog sé mikilvægasti krafturinn í flekahreyfingum jarðar. „Þetta er að öllum líkindum krafturinn sem mjakar Norður-Ameríkuflekanum til vesturs, og veldur skorpuhreyfingunum á Reykjanesi,“ skrifar Haraldur og lýkur grein sinni á þessum niðurlagsorðum: „Ridge push eða hryggjarþrýstingur er krafturinn sem á sökina á öllum hamförunum á Reykjanesi í dag.“ Haraldur sýnir berggang við Stykkishólmshöfn en slík fyrirbæri myndast í kvikuinnskotum. Haraldur er fæddur og uppalinn í Stykkishólmi.Mynd/Stöð 2. Fréttastofan spurði Harald í framhaldi af grein hans hvernig hann mæti líkur á eldgosi nálægt Grindavík eða á Sundhnúkasprungunni á næstu dögum eða vikum. Ennfremur hvort hann teldi líkur á því að eldgos geti fylgt þessum atburðum á öðru svæði á Reykjanesskaga eða Reykjaneshrygg. „Þetta er allt tekið fyrir í blogginu mínu. Eins og ég bendi á, þá er hér fyrst og fremst um flekahreyfingar að ræða,“ svarar Haraldur. „Ég lýsi í blogginu hvaða kraftar það eru, sem stýra þeim flekahreyfingum. Þetta eru miklar hreyfingar, sem hafa rifið og opnað íslensku skorpuna alveg niður í toppinn á möttlinum undir Reykjanesi. Efst í möttlinum undir Reykjanesi er alltaf einhver kvika fyrir hendi, en magnið af basalt kviku efst í möttlinum virðist nú sennilega ekki vera nægjanlegt til að fylla ganginn og rísa alla leið upp á yfirborð, heldur gutlar það þarna niðri á um eins kílómetra dýpi í ganginum,“ segir eldfjallafræðingurinn í svari til fréttastofunnar og bætir við: Haraldur við rætur Snæfellsjökuls árið 2014 við upptökur á þættinum Um land allt.Arnar Halldórsson „Sú vísa er víst aldrei of oft kveðin, að jarðskorpuhreyfingar enda ekki endilega með eldgosi. Við höfum fjöldamörg dæmi um það. Til dæmis umbrotin undir Upptyppingum árin 2007 og 2008, og svo má mörg dæmi nefna. Kvikugangurinn sem liggur undir Grindavíkursvæðinu virðist nú staðnaður. Ef hann rís ekki fljótlega eru miklar líkur á því að hann kólni og byrji að storkna. Ef svo fer, þá mun hann ekki ná yfirborði í þetta sinn. En við verðum að líta á atburði vikunnar sem aðeins byrjunina á endurvakningu jarðskorpuhreyfinga á Reykjanesi og því má búast við erfiðum tímum framundan í sambúð fólksins við miskunnarlaus umbrot jarðar,“ segir Haraldur Sigurðsson eldfjallafræðingur. Fjallað var um ævintýralegan lífsferil Haraldar í þættinum Um land allt á Stöð 2 árið 2015, sem sjá má hér: Í seinni þættinum af tveimur fylgdi Haraldur áhorfendum um leyndardóma Snæfellsness: Eldgos og jarðhræringar Eldgos á Reykjanesskaga Grindavík Vísindi Almannavarnir Tengdar fréttir Vill færa Eldfjallasafnið úr Stykkishólmi á Reykjanes Eldgosið í Geldingadölum markar mikil tímamót í jarðsögunni þar sem vísindamenn fá í fyrsta skipti innsýn í möttulinn undir Íslandi. Þetta sagði Haraldur Sigurðsson, eldfjallafræðingur, í Víglínunni í dag. 28. mars 2021 18:30 Segir það verða erfiðari ákvörðun að hleypa fólki aftur til Grindavíkur Jarðvísindamennirnir Freysteinn Sigmundsson og Kristín Jónsdóttir telja nokkrar vikur að lágmarki í að Grindvíkingar komist aftur heim til sín. Kristín segir það kannski auðvelda ákvörðun að rýma en það verði alltaf erfiðari ákvörðun að hleypa fólki til baka. 14. nóvember 2023 19:19 Telur innskot kviku líklegra en eldgos á Reykjanesskaga Haraldur Sigurðsson eldfjallafræðingur, einn kunnasti jarðvísindamaður Íslendinga, bendir á háa eðlisþyngd kvikunnar og að kvikuinnskot séu algengari en eldgos. 2. febrúar 2020 11:15 Spá Haraldar rættist um goslok „í lok febrúar eða byrjun mars“ "Kúrfan spáir því um goslok í lok febrúar eða byrjun mars 2015,“ skrifaði Haraldur Sigurðsson eldfjallafræðingur þann 15. nóvember. 28. febrúar 2015 12:39 Kvika frá Krýsuvík gæti gosið upp í Reykjavík Eldgos gæti komið upp í jaðri Reykjavíkur, í sprungukerfi frá Krýsuvíkureldstöðinni. 11. febrúar 2015 20:32 Mest lesið Lögregla dreifði gjörbreyttri mynd af díselþjófum Innlent „Sjaldan hefur stjórnmálamaður verið hamflettur jafn rækilega“ Innlent Ferðamaður lést við Breiðamerkursand Innlent Falið ofbeldi gegn eldri borgurum: „Þetta er barnið mitt, ég ól það upp, gerði ég mistök?“ Innlent „Það er rosalega ljótt að segja þetta en mér líður bara þannig“ Innlent Lögregla biðst afsökunar vegna myndarinnar Innlent „Eins og að vera úti á rúmsjó“ í Eyjum annað kvöld Veður „Komið nóg af áföllum“ Innlent Ferðaþjónustuþorpið Vík: „Við erum ein á báti“ Innlent Hafi látið högg og spörk dynja á foreldrunum í tíu klukkustundir Innlent Fleiri fréttir Óheppilegt ef fölsk mynd varpar sök á saklausan mann Skiptar skoðanir um umfang og kostnað vegna listaverks Ólafs í Eyjum Sakar sveitastjórann um atvinnuróg og „kæfandi klámhögg“ „Komið nóg af áföllum“ Níu ára og með sitt eigið „Fannars bakarí“ í Njarðvík „Þetta er hættuleg helgi“ Eldri borgarar sem verði fyrir ofbeldi ættingja geti hvergi leitað Aldraðir beittir ofbeldi af ættingjum og gervigreindarmistök lögreglu Ferðaþjónustuþorpið Vík: „Við erum ein á báti“ Tjaldsvæði á Norðurlandi óðum að fyllast Framkvæmdir við Hvammsvirkjun stöðvaðar Borgin hafnar yfirlýsingum KSÍ Fólk varist dúfur í Vestmannaeyjum Ógnaði vegfarendum með stórum hníf Ferðamaður lést við Breiðamerkursand „Í Evrópumálum tel ég að þetta sé ekki rétti tíminn að fara í þá vegferð“ Falið ofbeldi gegn eldri borgurum: „Þetta er barnið mitt, ég ól það upp, gerði ég mistök?“ Ísbjarnareftirlit á Vestfjörðum Íslenskum nemendum fækkar en erlendum fjölgar Lögregla biðst afsökunar vegna myndarinnar Þyrlan kölluð út vegna bráðra veikinda á Breiðamerkursandi Ofbeldi gegn eldri borgurum oft hulið Aukið viðbragð í öllum deildum lögreglu Lögregla dreifði gjörbreyttri mynd af díselþjófum Sendinefnd ESB tjáir sig ekki um tollana Líkir aðferðum forstjóra Landsvirkjunnar við heimilisofbeldi Breiðan „tjakkast upp“ og varað við framhlaupi við hraunjaðrana Meiddist á handlegg og fótum þegar glerhurð brotnaði „Það er rosalega ljótt að segja þetta en mér líður bara þannig“ Segir viðbrögð Bjarnheiðar vekja „óþægilegar minningar“ Sjá meira
„Hvaða kraftar eru í gangi undir Grindavík?“ spyr Haraldur í grein á bloggsíðu sinni með undirfyrirsögn: „Jörð skelfur en það kemur ekkert gos.“ „Á Íslandi höfum við fjölda dæma um mikil umbrot í jarðskorpunni, flekahreyfingar og jarðskjálfta, án þess að nokkuð gjósi á yfirborði,“ ritar Haraldur, sem á alþjóðavettvangi er einn þekktasti jarðvísindamaður Íslendinga. Haraldur rekur í grein sinni hálfrar aldar gamla vísindakenningu um flekatog. „Árið 1975 uppgötvuðu jarðeðlisfræðingarnir Donald Forsyth og Seiya Uyeda aflið eða kraftinn sem þeir nefndu slab pull, eða flekatog. Þessi uppgötvun er einn merkasti hornsteinn flekakenningarinnar og jarðvísindanna almennt.“ Flekatog sé mikilvægasti krafturinn í flekahreyfingum jarðar. „Þetta er að öllum líkindum krafturinn sem mjakar Norður-Ameríkuflekanum til vesturs, og veldur skorpuhreyfingunum á Reykjanesi,“ skrifar Haraldur og lýkur grein sinni á þessum niðurlagsorðum: „Ridge push eða hryggjarþrýstingur er krafturinn sem á sökina á öllum hamförunum á Reykjanesi í dag.“ Haraldur sýnir berggang við Stykkishólmshöfn en slík fyrirbæri myndast í kvikuinnskotum. Haraldur er fæddur og uppalinn í Stykkishólmi.Mynd/Stöð 2. Fréttastofan spurði Harald í framhaldi af grein hans hvernig hann mæti líkur á eldgosi nálægt Grindavík eða á Sundhnúkasprungunni á næstu dögum eða vikum. Ennfremur hvort hann teldi líkur á því að eldgos geti fylgt þessum atburðum á öðru svæði á Reykjanesskaga eða Reykjaneshrygg. „Þetta er allt tekið fyrir í blogginu mínu. Eins og ég bendi á, þá er hér fyrst og fremst um flekahreyfingar að ræða,“ svarar Haraldur. „Ég lýsi í blogginu hvaða kraftar það eru, sem stýra þeim flekahreyfingum. Þetta eru miklar hreyfingar, sem hafa rifið og opnað íslensku skorpuna alveg niður í toppinn á möttlinum undir Reykjanesi. Efst í möttlinum undir Reykjanesi er alltaf einhver kvika fyrir hendi, en magnið af basalt kviku efst í möttlinum virðist nú sennilega ekki vera nægjanlegt til að fylla ganginn og rísa alla leið upp á yfirborð, heldur gutlar það þarna niðri á um eins kílómetra dýpi í ganginum,“ segir eldfjallafræðingurinn í svari til fréttastofunnar og bætir við: Haraldur við rætur Snæfellsjökuls árið 2014 við upptökur á þættinum Um land allt.Arnar Halldórsson „Sú vísa er víst aldrei of oft kveðin, að jarðskorpuhreyfingar enda ekki endilega með eldgosi. Við höfum fjöldamörg dæmi um það. Til dæmis umbrotin undir Upptyppingum árin 2007 og 2008, og svo má mörg dæmi nefna. Kvikugangurinn sem liggur undir Grindavíkursvæðinu virðist nú staðnaður. Ef hann rís ekki fljótlega eru miklar líkur á því að hann kólni og byrji að storkna. Ef svo fer, þá mun hann ekki ná yfirborði í þetta sinn. En við verðum að líta á atburði vikunnar sem aðeins byrjunina á endurvakningu jarðskorpuhreyfinga á Reykjanesi og því má búast við erfiðum tímum framundan í sambúð fólksins við miskunnarlaus umbrot jarðar,“ segir Haraldur Sigurðsson eldfjallafræðingur. Fjallað var um ævintýralegan lífsferil Haraldar í þættinum Um land allt á Stöð 2 árið 2015, sem sjá má hér: Í seinni þættinum af tveimur fylgdi Haraldur áhorfendum um leyndardóma Snæfellsness:
Eldgos og jarðhræringar Eldgos á Reykjanesskaga Grindavík Vísindi Almannavarnir Tengdar fréttir Vill færa Eldfjallasafnið úr Stykkishólmi á Reykjanes Eldgosið í Geldingadölum markar mikil tímamót í jarðsögunni þar sem vísindamenn fá í fyrsta skipti innsýn í möttulinn undir Íslandi. Þetta sagði Haraldur Sigurðsson, eldfjallafræðingur, í Víglínunni í dag. 28. mars 2021 18:30 Segir það verða erfiðari ákvörðun að hleypa fólki aftur til Grindavíkur Jarðvísindamennirnir Freysteinn Sigmundsson og Kristín Jónsdóttir telja nokkrar vikur að lágmarki í að Grindvíkingar komist aftur heim til sín. Kristín segir það kannski auðvelda ákvörðun að rýma en það verði alltaf erfiðari ákvörðun að hleypa fólki til baka. 14. nóvember 2023 19:19 Telur innskot kviku líklegra en eldgos á Reykjanesskaga Haraldur Sigurðsson eldfjallafræðingur, einn kunnasti jarðvísindamaður Íslendinga, bendir á háa eðlisþyngd kvikunnar og að kvikuinnskot séu algengari en eldgos. 2. febrúar 2020 11:15 Spá Haraldar rættist um goslok „í lok febrúar eða byrjun mars“ "Kúrfan spáir því um goslok í lok febrúar eða byrjun mars 2015,“ skrifaði Haraldur Sigurðsson eldfjallafræðingur þann 15. nóvember. 28. febrúar 2015 12:39 Kvika frá Krýsuvík gæti gosið upp í Reykjavík Eldgos gæti komið upp í jaðri Reykjavíkur, í sprungukerfi frá Krýsuvíkureldstöðinni. 11. febrúar 2015 20:32 Mest lesið Lögregla dreifði gjörbreyttri mynd af díselþjófum Innlent „Sjaldan hefur stjórnmálamaður verið hamflettur jafn rækilega“ Innlent Ferðamaður lést við Breiðamerkursand Innlent Falið ofbeldi gegn eldri borgurum: „Þetta er barnið mitt, ég ól það upp, gerði ég mistök?“ Innlent „Það er rosalega ljótt að segja þetta en mér líður bara þannig“ Innlent Lögregla biðst afsökunar vegna myndarinnar Innlent „Eins og að vera úti á rúmsjó“ í Eyjum annað kvöld Veður „Komið nóg af áföllum“ Innlent Ferðaþjónustuþorpið Vík: „Við erum ein á báti“ Innlent Hafi látið högg og spörk dynja á foreldrunum í tíu klukkustundir Innlent Fleiri fréttir Óheppilegt ef fölsk mynd varpar sök á saklausan mann Skiptar skoðanir um umfang og kostnað vegna listaverks Ólafs í Eyjum Sakar sveitastjórann um atvinnuróg og „kæfandi klámhögg“ „Komið nóg af áföllum“ Níu ára og með sitt eigið „Fannars bakarí“ í Njarðvík „Þetta er hættuleg helgi“ Eldri borgarar sem verði fyrir ofbeldi ættingja geti hvergi leitað Aldraðir beittir ofbeldi af ættingjum og gervigreindarmistök lögreglu Ferðaþjónustuþorpið Vík: „Við erum ein á báti“ Tjaldsvæði á Norðurlandi óðum að fyllast Framkvæmdir við Hvammsvirkjun stöðvaðar Borgin hafnar yfirlýsingum KSÍ Fólk varist dúfur í Vestmannaeyjum Ógnaði vegfarendum með stórum hníf Ferðamaður lést við Breiðamerkursand „Í Evrópumálum tel ég að þetta sé ekki rétti tíminn að fara í þá vegferð“ Falið ofbeldi gegn eldri borgurum: „Þetta er barnið mitt, ég ól það upp, gerði ég mistök?“ Ísbjarnareftirlit á Vestfjörðum Íslenskum nemendum fækkar en erlendum fjölgar Lögregla biðst afsökunar vegna myndarinnar Þyrlan kölluð út vegna bráðra veikinda á Breiðamerkursandi Ofbeldi gegn eldri borgurum oft hulið Aukið viðbragð í öllum deildum lögreglu Lögregla dreifði gjörbreyttri mynd af díselþjófum Sendinefnd ESB tjáir sig ekki um tollana Líkir aðferðum forstjóra Landsvirkjunnar við heimilisofbeldi Breiðan „tjakkast upp“ og varað við framhlaupi við hraunjaðrana Meiddist á handlegg og fótum þegar glerhurð brotnaði „Það er rosalega ljótt að segja þetta en mér líður bara þannig“ Segir viðbrögð Bjarnheiðar vekja „óþægilegar minningar“ Sjá meira
Vill færa Eldfjallasafnið úr Stykkishólmi á Reykjanes Eldgosið í Geldingadölum markar mikil tímamót í jarðsögunni þar sem vísindamenn fá í fyrsta skipti innsýn í möttulinn undir Íslandi. Þetta sagði Haraldur Sigurðsson, eldfjallafræðingur, í Víglínunni í dag. 28. mars 2021 18:30
Segir það verða erfiðari ákvörðun að hleypa fólki aftur til Grindavíkur Jarðvísindamennirnir Freysteinn Sigmundsson og Kristín Jónsdóttir telja nokkrar vikur að lágmarki í að Grindvíkingar komist aftur heim til sín. Kristín segir það kannski auðvelda ákvörðun að rýma en það verði alltaf erfiðari ákvörðun að hleypa fólki til baka. 14. nóvember 2023 19:19
Telur innskot kviku líklegra en eldgos á Reykjanesskaga Haraldur Sigurðsson eldfjallafræðingur, einn kunnasti jarðvísindamaður Íslendinga, bendir á háa eðlisþyngd kvikunnar og að kvikuinnskot séu algengari en eldgos. 2. febrúar 2020 11:15
Spá Haraldar rættist um goslok „í lok febrúar eða byrjun mars“ "Kúrfan spáir því um goslok í lok febrúar eða byrjun mars 2015,“ skrifaði Haraldur Sigurðsson eldfjallafræðingur þann 15. nóvember. 28. febrúar 2015 12:39
Kvika frá Krýsuvík gæti gosið upp í Reykjavík Eldgos gæti komið upp í jaðri Reykjavíkur, í sprungukerfi frá Krýsuvíkureldstöðinni. 11. febrúar 2015 20:32