Allir þingmenn Sjálfstæðisflokksins að frátöldum ráðherrum og forseta Alþingis hafa lagt fram frumvarp um félagafrelsi á vinnumarkaði. Þar er meðal annars tekið fram að óheimilt yrði að draga félagsgjald af launafólki eða skrá það í stéttarfélag án ótvíræðs samþykkis þess og óheimilt yrði að skylda fólk til að ganga í tiltekið stéttarfélag.
Þá yrði vinnuveitenda óheimilt að synja fólki um starf eða segja launafólki upp á grundvelli félagsaðildar eða þess að fólk standi utan verklýðsfélags eða félaga.
Jóhann Páll Jóhannsson þingmaður Samfylkingarinnar segir í Facebook færslu að þar með vilji Sjálfstæðisflokkurinn banna forgangsréttarákvæði kjarasamninga, taka allt bit úr verkfallsvopninu og kippa rekstrargrundvellinum undan stéttarfélögum á Íslandi. Raska þar með fyrirkomulagi sem ríkt hefði breið sátt um í áratugi og skapa glundroða á vinnumarkaði.
Óli Björn Kárason þingflokksformaður Sjálfstæðisflokksins er fyrsti flutningsmaður frumvarpsins segir þetta grundvallarmisskilning. Verið væri að tryggja að réttindi launafólks væru sambærileg og í þeim löndum sem Íslendingar bæru sig gjarnan saman við og að ákvæði stjórnarskrár um félagafrelsi væri virt.
„Þetta gerir auðvitað auknar kröfur til atvinnurekenda alveg eins og þetta gerir auknar kröfur til forystu verkalýðshreyfingarinnar að sinna hagsmunamálum launafólks,“ segir Óli Björn.
Það væri ekki eðlilegt að þeir sem kysu að vera utan verkalýðsfélaga stæðu ekki jafnfætis þeim sem væru í verkalýðsfélögum við atvinnuleit. Ekki væri verið að afnema ákvæði um lágmarkslaun sem samið væri um á vinnumarkaði.
Ef einstaklingur kýs að vera utan félags hvers vegna ætti hann þá að njóta þeirra réttinda sem verkalýðsfélögin hafa samið um önnur en lágmarkslaun?
„Af því að það er samkvæmt lögum.“
Hvaða lögum?
„Við erum ekki að breyta lögum er varðar vinnumarkaðslögin gagnvart þessu ákvæði,“ segir Óli Björn.
Félagsaðild er töluvert algengari á Íslandi en víðast hvar annars staðar. Minnst er félagsaðild í Bandaríkjunum. Þar hófu stjórnvöld að ganga á milli bols og höfuðs á verkalýðshreyfingunni í forsetatíð Ronalds Reagnas upp úr 1980.
Er það draumaástand?
„Nei, nei. Bandaríkin geta verið fyrirmynd á ýmsum sviðum. En Bandaríkin eru ekki fyrirmynd þegar kemur að vinnuumarkaði og Bandaríkin eru ekki fyrirmynd þegar kemur að skipulagi heilbrigðisþjónustu,“ segir þingflokksformaður Sjálfstæðisflokksins.
„Og ég er sjálfur sannfærður um það að verkalýðshreyfingin, verkalýðsfélögin, munu eflast. Vegna þess að þau munu kappkosta að sinna hagsmunum sinna félagsmanna og laða til sín fólk,“ segir Óli Björn Kárason.
