Innrásin í Úkraínu – mannréttindi og NATO-aðild Íslands Eyjólfur Ármannsson skrifar 15. mars 2022 10:30 Pútín Rússlandsforseti hefur hafið styrjöld í Evrópu gegn frjálsri og fullvalda þjóð, tilverurétti hennar og mannréttindum. Átökin ógna friði í heiminum enda er engin vissa fyrir því að þau takmarkist við Úkraínu. Innrásin er brot á alþjóðalögum sem samskipti þjóða byggjast á og samningum sem Rússar hafa undirgengist. Í Búdapest samningnum frá 1994 lofuðu Rússar og stórveldin að virða sjálfstæði og landamæri Úkraínu. Mikilvægi NATO-aðildar – Andstaða VG Innrásin í Úkraínu sýnir mikilvægi aðildar Íslands að NATO og Varnarsamningi okkar við Bandaríkin, sem eru grunnstoðir utanríkisstefnu Íslands og öryggis- og varnarmál byggja á. Þrátt fyrir það er hvorki minnst einu orði í stjórnarsáttmála ríkisstjórnarinnar á Atlantshafsbandalagið (NATO) né Varnarsamninginn við Bandaríkin þegar kemur að öryggis- og varnarmálum okkar Íslendinga. Forsætisráðherra landsins er andstæðingur NATO og Varnarsamningsins við Bandaríkin, þessum grunnstoðum í öryggismálum þjóðarinnar. Stefna VG – flokks forsætisráðherra - fer gegn grundvallaröryggishagsmunum Vesturlanda. Ótrúlegt er að Framsóknarflokkurinn og Sjálfstæðisflokkurinn hafi ekki haft öryggishagsmuni þjóðarinnar í huga við gerð sjálfs stjórnarsáttmálans og sýnir það innihalds- og stefnuleysi. Þjóðir Austur-Evrópu sem voru hersetnar af Sovétríkjunum í Kaldastríðinu og fengu frelsi við fall Sovétríkjanna lögðu strax gríðarlega áherslu á NATO-aðild. Það var til að þjóðirnar gætu varið nýfengið frelsi og mannréttindi sem því fylgdi og eru vestrænum þjóðum svo sjálfsögð. NATO-aðildin ver þetta frelsi og það þarf að gera með herstyrk NATO. Saga Evrópu hefur kennt þessum þjóðum og Evrópu það. Mannréttindi í Evrópu Evrópuráðinu og mannréttindakerfi Evrópu – Mannréttindasáttmála Evrópu og Mannréttindadómstól Evrópu, mikilvægustu stofnunum Evrópuráðsins – var komið á í Kaldastríðinu til að skapa grundvöll fyrir baráttu hins frjálsa heims og hvaða grunngildum og mannréttindum NATO er ætlað að verja. Forsætisráðherra og flokkur hans eru andstæðingar þessarar varnar og hefur verið svo frá upphafi. Mannréttindasáttmáli Evrópu er önnur af tveim grunnstoðum Íslands þegar kemur að mannréttindum og hefur sáttmálinn haft gríðarleg áhrif hér á landi. Hin stoðin, mannréttindakafli stjórnarskrárinnar byggir á sáttmálanum og voru ákvæði hans tekin nánast orðrétt upp í stjórnarskránna við endurskoðun kaflans árið 1995. Holur hljómur er hjá þeim sem eru skreyta sig í umræðu um mannréttindi hér á landi og viðurkenna ekki sögulegan uppruna mannréttindakerfis Evrópu og eru andsnúnir aðild að því varnarbandalagi sem hefur það hlutverk að verja það. Nánast allar réttarbætur á Íslandi síðustu áratuga hafa orðið á vegna áhrifa Mannréttindasáttmála Evrópu. Nokkrar merkustu ræður í sögu Alþingis voru fluttar þegar Ísland gerðist aðili að Mannréttindasáttmála Evrópu um miðja síðustu öld. Jóhann Jósefsson, alþingismaður, vitnaði í Pétur Benediktsson sendiherra, sem sagði: „Þessi samtök til verndunar mannréttindum eru hornsteinn þess varnarvirkis, sem verður bakhjarl baráttu vorrar fyrir mannréttindum gegn þeim, sem nú ógna rétti og persónulegu frelsi.“ Bjarni Benediktsson, þá dómsmálaráðherra, sagði: „Íslendingar, eða meginhluti landsfólksins hér, teljum þessi réttindi sjálfsögð, þá er því ekki að leyna, að bæði er uppi hér á landi og annars staðar öflug pólitísk hreyfing, sem hefur það fyrir meginkjarna í sinni stefnu að afneita þessum réttindum.“ Samstaða með úkraínsku þjóðinni Úkraína er ekki aðildarríki NATO og úkraínska þjóðin háir nú ein varnarstríð til að verja fósturjörð sína, sjálfstæði, frelsi og mannréttindi og þjóðerni sitt. Mikilvægt er að Ísland standi þétt með vestrænum þjóðum í þeim aðgerðum sem þau hafa farið í til að stöðva stríðið í Úkraínu, sem hófst með innrás Pútíns, og þeim aðgerðum sem ætlað er tryggja öryggi okkar. Þýskaland, öflugasta ríki Evrópu, hefur nú gjörbreytt um stefnu varnamálum og stóraukið fjármagn til varnarmála og sent vopn til Úkraínu. Hér eru grundvallarbreytingu að ræða sem kallað hefur verið eftir í árum saman. Eftirstríðsárunum lauk 24. febrúar 2022 með innrás Rússa í Úkraínu. Ekki er bjart framundan í þessu stríðsátökum. Rússar hafa áður jafnað borgir líkt og Grozný í Téténíu og Aleppo í Sýrlandi við jörðu og slíkar hörmungar gætu orðið í Úkraínu. Ísland á að lýsa yfir fullri samstöðu með hinni hugrökku úkraínsku þjóð sem berst við ofurefli á þessari örlagastundu. Við eigum einnig að lýsa yfir samstöðu með þeim fjölmörgu hugrökku Rússum sem hafa mótmælt árásum yfirvalda þar í landi á nágrannaþjóð í fjölmörgum borgum Rússlands. Þúsundir Rússa hafa verið handteknir vegna þessara mótmæla og frelsi fjölmiðla hefur verið skert enn frekar. Við þurfum að taka vel á móti þeim Úkraínumönnum sem hingað vilja leita á þessum erfiðu tímum í sögu úkraínsku þjóðarinnar og Evrópu allrar. Einnig þurfum við að veita aðstoð þeim mikla fjölda flóttamanna sem streyma frá Úkraínu til Póllands og annarra ríkja Evrópu. Það getum við gert með því að bjóða fram aðstoð okkar í formi sérfræðiaðstoðar í aðhlynningu og áfallahjálp og ekki síst að senda fjármagn til alþjóðastofnanna og samtaka sem eru að taka á móti flóttamönnum. Það er skylda okkar að standa með vestrænum þjóðum og taka þátt í NATO í samræmi við stærð okkar og getu sem herlausrar smáþjóðar. Þó ekki sé samstaða innan ríkisstjórnarinnar um NATO-aðild er mikilvægt að Ísland sýni samstöðu í þessu gríðarlega mikilvæga máli sem varðar sjálfan grundvöll lýðræðis, mannréttinda og sjálfstæðis þjóða. Höfundur er þingmaður Flokks fólksins í Norðvesturkjördæmi. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Eyjólfur Ármannsson Alþingi Utanríkismál NATO Öryggis- og varnarmál Innrás Rússa í Úkraínu Flokkur fólksins Mest lesið Gerviverkalýðsfélagið Efling Aðalgeir Ásvaldsson Skoðun Réttindagæsla fatlaðs fólks á valdi þekkingarleysis Jón Þorsteinn Sigurðsson Skoðun Þú mátt nauðga ef einhver karl á internetinu leyfir þér það Guðný S. Bjarnadóttir Skoðun Skiptir stærðin máli? Litháenskir sérfræðingar á Íslandi: Eining og samstarf Inga Minelgaite Skoðun Ögurstund í Seyðisfirði: Áskorun til nýrrar ríkisstjórnar Árni Finnsson,Benedikta Guðrún Svavarsdóttir,Elvar Örn Friðriksson,Guðrún Óskarsdóttir,Jón Kaldal,Rakel Hinriksdóttir,Snorri Hallgrímsson,Þorgerður María Þorbjarnardóttir Skoðun Þar lágu Danir í því: Stórveldi eiga hagsmuni, ekki vini? Hilmar Þór Hilmarsson Skoðun Áhugamönnum um hagræðingu fjölgar Diljá Mist Einarsdóttir Skoðun Lýðræðið í hættu – stjórnmálaflokkar án lýðræðislegrar uppbyggingar Svanur Guðmundsson Skoðun Gagnlegar símarettur Davíð Már Sigurðsson Skoðun Pólitíkin þá og nú Ingibjörg Kristín Ingólfsdóttir Skoðun Skoðun Skoðun Annars konar skoðun á hinu ósýnilega í lífi fólks Matthildur Björnsdóttir skrifar Skoðun Evrópa og Bandaríkin í skugga hægri öfga skrifar Skoðun Lýðræðið í hættu – stjórnmálaflokkar án lýðræðislegrar uppbyggingar Svanur Guðmundsson skrifar Skoðun Ögurstund í Seyðisfirði: Áskorun til nýrrar ríkisstjórnar Árni Finnsson,Benedikta Guðrún Svavarsdóttir,Elvar Örn Friðriksson,Guðrún Óskarsdóttir,Jón Kaldal,Rakel Hinriksdóttir,Snorri Hallgrímsson,Þorgerður María Þorbjarnardóttir skrifar Skoðun Þú mátt nauðga ef einhver karl á internetinu leyfir þér það Guðný S. Bjarnadóttir skrifar Skoðun Pólitíkin þá og nú Ingibjörg Kristín Ingólfsdóttir skrifar Skoðun Þar lágu Danir í því: Stórveldi eiga hagsmuni, ekki vini? Hilmar Þór Hilmarsson skrifar Skoðun Gagnlegar símarettur Davíð Már Sigurðsson skrifar Skoðun Réttindagæsla fatlaðs fólks á valdi þekkingarleysis Jón Þorsteinn Sigurðsson skrifar Skoðun Gerviverkalýðsfélagið Efling Aðalgeir Ásvaldsson skrifar Skoðun Áhugamönnum um hagræðingu fjölgar Diljá Mist Einarsdóttir skrifar Skoðun Skiptir stærðin máli? Litháenskir sérfræðingar á Íslandi: Eining og samstarf Inga Minelgaite skrifar Skoðun Sorg barna - fyrstu viðbrögð barna við missi Matthildur Bjarnadóttir skrifar Skoðun Með styrka hönd á stýri í eigin lífi Árni Sigurðsson skrifar Skoðun Hjólað inní framtíðinna Búi Bjarmar Aðalsteinsson skrifar Skoðun Framsækin ríkisstjórn í umhverfis- og auðlindamálum: Nýi stjórnarsáttmálinn. Stefán Jón Hafstein skrifar Skoðun Hugvíkkandi meðferðir eru fortíð okkar, nútíð og framtíð Sara María Júlíudóttir skrifar Skoðun Komdu út að „Vetrar-leika“ í Austurheiðum Reykjavíkur Sara Björg Sigurðardóttir skrifar Skoðun Upprætum óttann við óttann Sóley Dröfn Davíðsdóttir skrifar Skoðun Hér er kona, um konu… Vilborg Gunnarsdóttir skrifar Skoðun Vegna greinar Snorra Mássonar Guðmundur Andri Thorsson skrifar Skoðun Ertu á krossgötum? Þuríður Santos Stefánsdóttir skrifar Skoðun Vísvita villandi fréttaflutningur Morgunblaðsins? Sigurjón Þórðarson skrifar Skoðun Hafa fyrrum æskunnar eftirlætisbörn og nú ellinnar olnbogabörn fengið nóg? Gunnar Ármannsson skrifar Skoðun Máttur kaffibollans Ásta Kristín Sigurjónsdóttir skrifar Skoðun Kennarar segja: „Nóg komið!“ – Verkfall fyrir virðingu og verðskulduð réttindi Jónas Sen skrifar Skoðun Hefjum aðildarviðræður við Bandaríkin Einar Jóhannes Guðnason skrifar Skoðun Eru tengsl milli Úkraínustríðsins og breyttrar stöðu Grænlands? Hilmar Þór Hilmarsson skrifar Skoðun Árið 1975 er að banka Rakel Linda Kristjánsdóttir skrifar Skoðun Viljum við að erlendir milljarðamæringar setji einhliða leikreglurnar í almannarýminu okkar? Elfa Ýr Gylfadóttir skrifar Sjá meira
Pútín Rússlandsforseti hefur hafið styrjöld í Evrópu gegn frjálsri og fullvalda þjóð, tilverurétti hennar og mannréttindum. Átökin ógna friði í heiminum enda er engin vissa fyrir því að þau takmarkist við Úkraínu. Innrásin er brot á alþjóðalögum sem samskipti þjóða byggjast á og samningum sem Rússar hafa undirgengist. Í Búdapest samningnum frá 1994 lofuðu Rússar og stórveldin að virða sjálfstæði og landamæri Úkraínu. Mikilvægi NATO-aðildar – Andstaða VG Innrásin í Úkraínu sýnir mikilvægi aðildar Íslands að NATO og Varnarsamningi okkar við Bandaríkin, sem eru grunnstoðir utanríkisstefnu Íslands og öryggis- og varnarmál byggja á. Þrátt fyrir það er hvorki minnst einu orði í stjórnarsáttmála ríkisstjórnarinnar á Atlantshafsbandalagið (NATO) né Varnarsamninginn við Bandaríkin þegar kemur að öryggis- og varnarmálum okkar Íslendinga. Forsætisráðherra landsins er andstæðingur NATO og Varnarsamningsins við Bandaríkin, þessum grunnstoðum í öryggismálum þjóðarinnar. Stefna VG – flokks forsætisráðherra - fer gegn grundvallaröryggishagsmunum Vesturlanda. Ótrúlegt er að Framsóknarflokkurinn og Sjálfstæðisflokkurinn hafi ekki haft öryggishagsmuni þjóðarinnar í huga við gerð sjálfs stjórnarsáttmálans og sýnir það innihalds- og stefnuleysi. Þjóðir Austur-Evrópu sem voru hersetnar af Sovétríkjunum í Kaldastríðinu og fengu frelsi við fall Sovétríkjanna lögðu strax gríðarlega áherslu á NATO-aðild. Það var til að þjóðirnar gætu varið nýfengið frelsi og mannréttindi sem því fylgdi og eru vestrænum þjóðum svo sjálfsögð. NATO-aðildin ver þetta frelsi og það þarf að gera með herstyrk NATO. Saga Evrópu hefur kennt þessum þjóðum og Evrópu það. Mannréttindi í Evrópu Evrópuráðinu og mannréttindakerfi Evrópu – Mannréttindasáttmála Evrópu og Mannréttindadómstól Evrópu, mikilvægustu stofnunum Evrópuráðsins – var komið á í Kaldastríðinu til að skapa grundvöll fyrir baráttu hins frjálsa heims og hvaða grunngildum og mannréttindum NATO er ætlað að verja. Forsætisráðherra og flokkur hans eru andstæðingar þessarar varnar og hefur verið svo frá upphafi. Mannréttindasáttmáli Evrópu er önnur af tveim grunnstoðum Íslands þegar kemur að mannréttindum og hefur sáttmálinn haft gríðarleg áhrif hér á landi. Hin stoðin, mannréttindakafli stjórnarskrárinnar byggir á sáttmálanum og voru ákvæði hans tekin nánast orðrétt upp í stjórnarskránna við endurskoðun kaflans árið 1995. Holur hljómur er hjá þeim sem eru skreyta sig í umræðu um mannréttindi hér á landi og viðurkenna ekki sögulegan uppruna mannréttindakerfis Evrópu og eru andsnúnir aðild að því varnarbandalagi sem hefur það hlutverk að verja það. Nánast allar réttarbætur á Íslandi síðustu áratuga hafa orðið á vegna áhrifa Mannréttindasáttmála Evrópu. Nokkrar merkustu ræður í sögu Alþingis voru fluttar þegar Ísland gerðist aðili að Mannréttindasáttmála Evrópu um miðja síðustu öld. Jóhann Jósefsson, alþingismaður, vitnaði í Pétur Benediktsson sendiherra, sem sagði: „Þessi samtök til verndunar mannréttindum eru hornsteinn þess varnarvirkis, sem verður bakhjarl baráttu vorrar fyrir mannréttindum gegn þeim, sem nú ógna rétti og persónulegu frelsi.“ Bjarni Benediktsson, þá dómsmálaráðherra, sagði: „Íslendingar, eða meginhluti landsfólksins hér, teljum þessi réttindi sjálfsögð, þá er því ekki að leyna, að bæði er uppi hér á landi og annars staðar öflug pólitísk hreyfing, sem hefur það fyrir meginkjarna í sinni stefnu að afneita þessum réttindum.“ Samstaða með úkraínsku þjóðinni Úkraína er ekki aðildarríki NATO og úkraínska þjóðin háir nú ein varnarstríð til að verja fósturjörð sína, sjálfstæði, frelsi og mannréttindi og þjóðerni sitt. Mikilvægt er að Ísland standi þétt með vestrænum þjóðum í þeim aðgerðum sem þau hafa farið í til að stöðva stríðið í Úkraínu, sem hófst með innrás Pútíns, og þeim aðgerðum sem ætlað er tryggja öryggi okkar. Þýskaland, öflugasta ríki Evrópu, hefur nú gjörbreytt um stefnu varnamálum og stóraukið fjármagn til varnarmála og sent vopn til Úkraínu. Hér eru grundvallarbreytingu að ræða sem kallað hefur verið eftir í árum saman. Eftirstríðsárunum lauk 24. febrúar 2022 með innrás Rússa í Úkraínu. Ekki er bjart framundan í þessu stríðsátökum. Rússar hafa áður jafnað borgir líkt og Grozný í Téténíu og Aleppo í Sýrlandi við jörðu og slíkar hörmungar gætu orðið í Úkraínu. Ísland á að lýsa yfir fullri samstöðu með hinni hugrökku úkraínsku þjóð sem berst við ofurefli á þessari örlagastundu. Við eigum einnig að lýsa yfir samstöðu með þeim fjölmörgu hugrökku Rússum sem hafa mótmælt árásum yfirvalda þar í landi á nágrannaþjóð í fjölmörgum borgum Rússlands. Þúsundir Rússa hafa verið handteknir vegna þessara mótmæla og frelsi fjölmiðla hefur verið skert enn frekar. Við þurfum að taka vel á móti þeim Úkraínumönnum sem hingað vilja leita á þessum erfiðu tímum í sögu úkraínsku þjóðarinnar og Evrópu allrar. Einnig þurfum við að veita aðstoð þeim mikla fjölda flóttamanna sem streyma frá Úkraínu til Póllands og annarra ríkja Evrópu. Það getum við gert með því að bjóða fram aðstoð okkar í formi sérfræðiaðstoðar í aðhlynningu og áfallahjálp og ekki síst að senda fjármagn til alþjóðastofnanna og samtaka sem eru að taka á móti flóttamönnum. Það er skylda okkar að standa með vestrænum þjóðum og taka þátt í NATO í samræmi við stærð okkar og getu sem herlausrar smáþjóðar. Þó ekki sé samstaða innan ríkisstjórnarinnar um NATO-aðild er mikilvægt að Ísland sýni samstöðu í þessu gríðarlega mikilvæga máli sem varðar sjálfan grundvöll lýðræðis, mannréttinda og sjálfstæðis þjóða. Höfundur er þingmaður Flokks fólksins í Norðvesturkjördæmi.
Skiptir stærðin máli? Litháenskir sérfræðingar á Íslandi: Eining og samstarf Inga Minelgaite Skoðun
Ögurstund í Seyðisfirði: Áskorun til nýrrar ríkisstjórnar Árni Finnsson,Benedikta Guðrún Svavarsdóttir,Elvar Örn Friðriksson,Guðrún Óskarsdóttir,Jón Kaldal,Rakel Hinriksdóttir,Snorri Hallgrímsson,Þorgerður María Þorbjarnardóttir Skoðun
Skoðun Lýðræðið í hættu – stjórnmálaflokkar án lýðræðislegrar uppbyggingar Svanur Guðmundsson skrifar
Skoðun Ögurstund í Seyðisfirði: Áskorun til nýrrar ríkisstjórnar Árni Finnsson,Benedikta Guðrún Svavarsdóttir,Elvar Örn Friðriksson,Guðrún Óskarsdóttir,Jón Kaldal,Rakel Hinriksdóttir,Snorri Hallgrímsson,Þorgerður María Þorbjarnardóttir skrifar
Skoðun Skiptir stærðin máli? Litháenskir sérfræðingar á Íslandi: Eining og samstarf Inga Minelgaite skrifar
Skoðun Framsækin ríkisstjórn í umhverfis- og auðlindamálum: Nýi stjórnarsáttmálinn. Stefán Jón Hafstein skrifar
Skoðun Hafa fyrrum æskunnar eftirlætisbörn og nú ellinnar olnbogabörn fengið nóg? Gunnar Ármannsson skrifar
Skoðun Kennarar segja: „Nóg komið!“ – Verkfall fyrir virðingu og verðskulduð réttindi Jónas Sen skrifar
Skoðun Eru tengsl milli Úkraínustríðsins og breyttrar stöðu Grænlands? Hilmar Þór Hilmarsson skrifar
Skoðun Viljum við að erlendir milljarðamæringar setji einhliða leikreglurnar í almannarýminu okkar? Elfa Ýr Gylfadóttir skrifar
Skiptir stærðin máli? Litháenskir sérfræðingar á Íslandi: Eining og samstarf Inga Minelgaite Skoðun
Ögurstund í Seyðisfirði: Áskorun til nýrrar ríkisstjórnar Árni Finnsson,Benedikta Guðrún Svavarsdóttir,Elvar Örn Friðriksson,Guðrún Óskarsdóttir,Jón Kaldal,Rakel Hinriksdóttir,Snorri Hallgrímsson,Þorgerður María Þorbjarnardóttir Skoðun