Sjálfbær, femínísk endurreisn António Guterres skrifar 8. mars 2022 08:00 Nú þegar við höldum upp á Alþjóðlegan dag kvenna, 8.mars, blasir við að afturkippur hefur orðið í réttindabaráttu kvenna.Við súpum öll seyðið af því. Þær hamfarir sem riðið hafa yfir undanfarin ár hafa fært okkur heim sanninn um hve þýðingarmikil forysta kvenna er. Konur hafa drýgt hetjudáðir í baráttunni við COVID-19 sem læknar, hjúkrunarfræðingar og starfsmenn í heilbrigðis- og félagslega geiranum. Hins vegar hafa konur og stúlkur verið fyrstar til að missa starfið eða missa úr skólagöngu. Þær hafa orðið að taka á sig enn meiri ógreidd umönnunarstörf. Þá hafa þær sætt sífellt meira heimilisofbeldi og ágengni á netinu og stúlkur verið þvingaðar barnungar í hjónabönd. Feðraveldið ristir djúpt Heimsfaraldurinn hefur sýnt fram á það, sem lengi hefur verið vitað: rætur feðraveldisins standa djúpt. Við búum í veröld þar sem karlar ráða lögum og lofum og menning þeirra drottnar. Fyrir vikið eru líkurnar meiri á að konur verði fátækt að bráð, sama hvort góðæri eða hallæri ríkir. Heilsugæslu þeirra er fórnað og menntun þeirra og tækifæri sitja á hakanum. Og á átakasvæðum frá Eþíópíu til Afganistans og Úkraínu standa konur berskjaldaðastar en eru á sama tíma háværastar í að tala máli friðar. Þegar horft er til framtíðar er sjálfbær og jöfn endurreisn í þágu allra einungis möguleg ef hún er í anda femínisma. Setja ber framfarir stúlkna og kvenna í forgrunn. Konur í forgang Við þurfum á efnahagslegum framförum að halda þar sem fjárfestingum er beint til menntunar kvenna, þjálfunar og sómasamlegrar atvinnu. Konur ættu að vera fremstar í röðinni þegar þær 400 milljónir starfa eru skapaðar sem þörf er á fyrir 2030. Við þurfum félagslegar framfarir í krafti fjárfestinga í félagslegri vernd og í umönnunargeiranum. Fjárfestingar af því tagi eru í hæsta máta arðsamar og skapa græn, sjálfbær störf. Um leið er stutt við bakið á samfélögum sem þurfa á aðstoð að halda, þar á meðal börnum, eldra fólki og sjúklingum. Við þurfum fjárhagslegar framfarir og umbætur á hinu siðferðilega gjaldþrota fjármálakerfi með það fyrir augum að öll ríki geti fjárfest í efnahagslegri endurreisn með konur í fyrirrúmi. Þetta felur í sér eftirgjöf skulda og réttlátara skattakerfi til þess að færa fé frá hinum ríkustu í heiminum til þeirra sem þurfa þess mest. Við þurfum loftslagsaðgerðir sem fela í sér brýn umskipti. Snúa þarf af braut ófyrirleitinnar losunar. Uppræta ber ójafnrétti kynjanna sem veldur því að stúlkur og konur standa hlutfallslega höllustum fæti. Þróuðum ríkjum ber að standa við fyrirheit um fjárhagslegan og tæknilegan stuðning til að greiða fyrir umskiptum frá jarðefnaeldsneyti. Græn, sjálfbær hagkerfi sem taka tillit til kvenna, verða árangursríkust og stöðugust í framtíðinni. Við þurfum fleiri konur í forystu ríkisstjórna og fyrirtækja, þar á meðal í hóp fjármálaráðherra og forstjóra, til að þróa og hrinda í framkvæmd grænni, framfarasinnaðri stefnumótun í þágu allra þjóðfélagsþegna. Kynjakvótar nauðsynlegir Við vitum, til dæmis, að þar sem konur eru fjölmennar á þjóðþingum er líklegra en ella að gripið sé til róttækra loftslagsaðgerða og framlög til heilsugæslu og menntunar hækkuð. Við þurfum pólitískar framfarir sem tryggja, með hnitmiðuðum aðgerðum og kynjakvótum, að konur njóti jafnréttis á við karla í forystusveit og eigi fulltrúa til jafns við þá á öllum stigum pólítiskrar ákvarðanatöku. Ójöfnuður á milli kynja er fyrst og fremst spurning um vald. Uppræting aldagamals feðraveldis krefst að valdi sé skipt til jafns í hverri einustu stofnun, á hverju einasta stigi. Jöfnuði náð hjá SÞ Á vettvangi Sameinuðu þjóðanna höfum við tryggt jöfnuð á milli kynjanna í æðstu stöðum í höfuðstöðvum okkar og út um allan heim. Þetta hefur bætt umtalsvert getu okkar til að endurspegla og sinna þeim samfélögum sem við þjónum. Við getum sótt innblástur til kvenna í hverju sem er þegar þoka þarf áfram framfaramálum hvar sem er í heiminum. Ungar konur í hópi loftslagsbarátttufólks eru í fararbroddi alheims-viðleitni til að þrýsta á ríkisstjórnir til að standa við fyrirheit sín. Djarfar baráttukonur krefjast jafnréttis og réttlætis. Konur stuðla að friðsælli samfélögum sem friðargæsluliðar, sáttasemjarar og hjálparstarfsmenn á sumum erfiðustu stöðum heims. Þar sem réttindabarátta kvenna er öflug, er lýðræðið sterkara. Þegar fjárfest er í auknum tækifærum fyrir konur og stúlkur, er það í þágu alls mannkyns. Við þurfum að þoka réttindum kvenna fram á við í nafni réttlætis, jafnréttis, siðferðis og hreinlega heilbrigðrar skynsemi. Við þurfum sjálfbæra, femíníska endurreisn fyrir konur og í krafti kvenna. Höfundur er aðalaframkvæmdastjóri Sameinuðu þjóðanna. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Sameinuðu þjóðirnar Jafnréttismál Mest lesið Miðflokkurinn – Rödd skynseminnar í borginni Ómar Már Jónsson Skoðun Sniðgangan á Rapyd slær öll met Björn B. Björnsson Skoðun Virði barna og ungmenna Álfhildur Leifsdóttir,Hólmfríður Jennýjar Árnadóttir Skoðun Augnablikið Magnús Jóhann Hjartarson Skoðun Frá Írak til Gaza: Hvað höfum við lært af lygunum og stríðsbröltinu? Helen Ólafsdóttir Skoðun Pólitískt hugrekki og pólitískt hugleysi: ólík stefna tveggja systurflokka Birgir Finnsson Skoðun Ísland gjaldþrota vegna fatlaðs fólks? Alma Ýr Ingólfsdóttir Skoðun Sættir þú þig við þetta? Jón Pétur Zimsen Skoðun Tölum um stóra valdaframsalsmálið Hjörtur J. Guðmundsson Skoðun Alþingi gleymir aftur fötluðum börnum Lúðvík Júlíusson Skoðun Skoðun Skoðun Miðflokkurinn – Rödd skynseminnar í borginni Ómar Már Jónsson skrifar Skoðun Virði barna og ungmenna Álfhildur Leifsdóttir,Hólmfríður Jennýjar Árnadóttir skrifar Skoðun Sættir þú þig við þetta? Jón Pétur Zimsen skrifar Skoðun Alþingi gleymir aftur fötluðum börnum Lúðvík Júlíusson skrifar Skoðun Lægri gjöld, fleiri tækifæri Bragi Bjarnason skrifar Skoðun Tölum um stóra valdaframsalsmálið Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Litla landið sem kennir heiminum – Ísland og þróunarsamvinna í gegnum menntun GRÓ skólanna Verena Karlsdóttir,Hreiðar Þór Valtýsson,Þór Heiðar Ásgeirsson skrifar Skoðun Öflugar varnir krefjast stöndugra fréttamiðla Sigríður Dögg Auðunsdóttir skrifar Skoðun Gott frumvarp, en hvað með verklagið? Bogi Ragnarsson skrifar Skoðun Augnablikið Magnús Jóhann Hjartarson skrifar Skoðun Listnám er lífsbjörg – opið bréf til ráðherra mennta, félags og heilbrigðismála, til stuðnings Söngskóla Sigurðar Demetz Dagbjört Andrésdóttir skrifar Skoðun Það þarf ekki að biðjast afsökunar á því að segja satt Þórður Snær Júlíusson skrifar Skoðun Lífeyrissjóðirnir og Íslandsbanki, hluthafafundur á mánudag Bolli Héðinsson skrifar Skoðun „Þegar arkitektinn fer á flug“ - opinber umræða á villigötum Eyrún Arnarsdóttir skrifar Skoðun Heilbrigðiskerfið þarf stjórnvöld með bein í nefinu Svandís Svavarsdóttir skrifar Skoðun Börn eru hvorki veiðigjöld né öryggis- og varnarmál Grímur Atlason skrifar Skoðun Í vörn gegn sjálfum sér? Ólafur Stephensen skrifar Skoðun Mig langar að byggja heim með frið og umlykja með ást Guðmunda G. Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Þjóðin stendur með sjúkraliðum Sandra B. Franks skrifar Skoðun Vegið að íslenska lífeyriskerfinu Björgvin Jón Bjarnason,Þóra Eggertsdóttir,Halldór Kristinsson,Guðmundur Svavarsson,Elsa Björk Pétursdóttir,Jón Ólafur Halldórsson,Arnar Hjaltalín skrifar Skoðun Ísland gjaldþrota vegna fatlaðs fólks? Alma Ýr Ingólfsdóttir skrifar Skoðun Veiðigjöld, gaslýsingar og valdníðsla Kristinn Karl Brynjarsson skrifar Skoðun Sniðgangan á Rapyd slær öll met Björn B. Björnsson skrifar Skoðun Pólitískt hugrekki og pólitískt hugleysi: ólík stefna tveggja systurflokka Birgir Finnsson skrifar Skoðun Árið 2023 kemur aldrei aftur Heiðrún Lind Marteinsdóttir skrifar Skoðun Trumpistar eru víða Trausti Breiðfjörð Magnússon skrifar Skoðun Fasteignagjöld eru lág í Reykjavík Sara Björg Sigurðardóttir skrifar Skoðun Gerræðisleg áform í anda Ráðstjórnarríkjanna Guðmundur Fertram Sigurjónsson skrifar Skoðun Opið svar til formanns Samleik- Útsvarsgreiðendur borga leikskólann í Kópavogi! Rakel Ýr Isaksen skrifar Skoðun Nýbakaðir foreldrar og óbökuð loforð Ingveldur Anna Sigurðardóttir skrifar Sjá meira
Nú þegar við höldum upp á Alþjóðlegan dag kvenna, 8.mars, blasir við að afturkippur hefur orðið í réttindabaráttu kvenna.Við súpum öll seyðið af því. Þær hamfarir sem riðið hafa yfir undanfarin ár hafa fært okkur heim sanninn um hve þýðingarmikil forysta kvenna er. Konur hafa drýgt hetjudáðir í baráttunni við COVID-19 sem læknar, hjúkrunarfræðingar og starfsmenn í heilbrigðis- og félagslega geiranum. Hins vegar hafa konur og stúlkur verið fyrstar til að missa starfið eða missa úr skólagöngu. Þær hafa orðið að taka á sig enn meiri ógreidd umönnunarstörf. Þá hafa þær sætt sífellt meira heimilisofbeldi og ágengni á netinu og stúlkur verið þvingaðar barnungar í hjónabönd. Feðraveldið ristir djúpt Heimsfaraldurinn hefur sýnt fram á það, sem lengi hefur verið vitað: rætur feðraveldisins standa djúpt. Við búum í veröld þar sem karlar ráða lögum og lofum og menning þeirra drottnar. Fyrir vikið eru líkurnar meiri á að konur verði fátækt að bráð, sama hvort góðæri eða hallæri ríkir. Heilsugæslu þeirra er fórnað og menntun þeirra og tækifæri sitja á hakanum. Og á átakasvæðum frá Eþíópíu til Afganistans og Úkraínu standa konur berskjaldaðastar en eru á sama tíma háværastar í að tala máli friðar. Þegar horft er til framtíðar er sjálfbær og jöfn endurreisn í þágu allra einungis möguleg ef hún er í anda femínisma. Setja ber framfarir stúlkna og kvenna í forgrunn. Konur í forgang Við þurfum á efnahagslegum framförum að halda þar sem fjárfestingum er beint til menntunar kvenna, þjálfunar og sómasamlegrar atvinnu. Konur ættu að vera fremstar í röðinni þegar þær 400 milljónir starfa eru skapaðar sem þörf er á fyrir 2030. Við þurfum félagslegar framfarir í krafti fjárfestinga í félagslegri vernd og í umönnunargeiranum. Fjárfestingar af því tagi eru í hæsta máta arðsamar og skapa græn, sjálfbær störf. Um leið er stutt við bakið á samfélögum sem þurfa á aðstoð að halda, þar á meðal börnum, eldra fólki og sjúklingum. Við þurfum fjárhagslegar framfarir og umbætur á hinu siðferðilega gjaldþrota fjármálakerfi með það fyrir augum að öll ríki geti fjárfest í efnahagslegri endurreisn með konur í fyrirrúmi. Þetta felur í sér eftirgjöf skulda og réttlátara skattakerfi til þess að færa fé frá hinum ríkustu í heiminum til þeirra sem þurfa þess mest. Við þurfum loftslagsaðgerðir sem fela í sér brýn umskipti. Snúa þarf af braut ófyrirleitinnar losunar. Uppræta ber ójafnrétti kynjanna sem veldur því að stúlkur og konur standa hlutfallslega höllustum fæti. Þróuðum ríkjum ber að standa við fyrirheit um fjárhagslegan og tæknilegan stuðning til að greiða fyrir umskiptum frá jarðefnaeldsneyti. Græn, sjálfbær hagkerfi sem taka tillit til kvenna, verða árangursríkust og stöðugust í framtíðinni. Við þurfum fleiri konur í forystu ríkisstjórna og fyrirtækja, þar á meðal í hóp fjármálaráðherra og forstjóra, til að þróa og hrinda í framkvæmd grænni, framfarasinnaðri stefnumótun í þágu allra þjóðfélagsþegna. Kynjakvótar nauðsynlegir Við vitum, til dæmis, að þar sem konur eru fjölmennar á þjóðþingum er líklegra en ella að gripið sé til róttækra loftslagsaðgerða og framlög til heilsugæslu og menntunar hækkuð. Við þurfum pólitískar framfarir sem tryggja, með hnitmiðuðum aðgerðum og kynjakvótum, að konur njóti jafnréttis á við karla í forystusveit og eigi fulltrúa til jafns við þá á öllum stigum pólítiskrar ákvarðanatöku. Ójöfnuður á milli kynja er fyrst og fremst spurning um vald. Uppræting aldagamals feðraveldis krefst að valdi sé skipt til jafns í hverri einustu stofnun, á hverju einasta stigi. Jöfnuði náð hjá SÞ Á vettvangi Sameinuðu þjóðanna höfum við tryggt jöfnuð á milli kynjanna í æðstu stöðum í höfuðstöðvum okkar og út um allan heim. Þetta hefur bætt umtalsvert getu okkar til að endurspegla og sinna þeim samfélögum sem við þjónum. Við getum sótt innblástur til kvenna í hverju sem er þegar þoka þarf áfram framfaramálum hvar sem er í heiminum. Ungar konur í hópi loftslagsbarátttufólks eru í fararbroddi alheims-viðleitni til að þrýsta á ríkisstjórnir til að standa við fyrirheit sín. Djarfar baráttukonur krefjast jafnréttis og réttlætis. Konur stuðla að friðsælli samfélögum sem friðargæsluliðar, sáttasemjarar og hjálparstarfsmenn á sumum erfiðustu stöðum heims. Þar sem réttindabarátta kvenna er öflug, er lýðræðið sterkara. Þegar fjárfest er í auknum tækifærum fyrir konur og stúlkur, er það í þágu alls mannkyns. Við þurfum að þoka réttindum kvenna fram á við í nafni réttlætis, jafnréttis, siðferðis og hreinlega heilbrigðrar skynsemi. Við þurfum sjálfbæra, femíníska endurreisn fyrir konur og í krafti kvenna. Höfundur er aðalaframkvæmdastjóri Sameinuðu þjóðanna.
Skoðun Litla landið sem kennir heiminum – Ísland og þróunarsamvinna í gegnum menntun GRÓ skólanna Verena Karlsdóttir,Hreiðar Þór Valtýsson,Þór Heiðar Ásgeirsson skrifar
Skoðun Listnám er lífsbjörg – opið bréf til ráðherra mennta, félags og heilbrigðismála, til stuðnings Söngskóla Sigurðar Demetz Dagbjört Andrésdóttir skrifar
Skoðun Vegið að íslenska lífeyriskerfinu Björgvin Jón Bjarnason,Þóra Eggertsdóttir,Halldór Kristinsson,Guðmundur Svavarsson,Elsa Björk Pétursdóttir,Jón Ólafur Halldórsson,Arnar Hjaltalín skrifar
Skoðun Pólitískt hugrekki og pólitískt hugleysi: ólík stefna tveggja systurflokka Birgir Finnsson skrifar
Skoðun Opið svar til formanns Samleik- Útsvarsgreiðendur borga leikskólann í Kópavogi! Rakel Ýr Isaksen skrifar