Sjálfbær, femínísk endurreisn António Guterres skrifar 8. mars 2022 08:00 Nú þegar við höldum upp á Alþjóðlegan dag kvenna, 8.mars, blasir við að afturkippur hefur orðið í réttindabaráttu kvenna.Við súpum öll seyðið af því. Þær hamfarir sem riðið hafa yfir undanfarin ár hafa fært okkur heim sanninn um hve þýðingarmikil forysta kvenna er. Konur hafa drýgt hetjudáðir í baráttunni við COVID-19 sem læknar, hjúkrunarfræðingar og starfsmenn í heilbrigðis- og félagslega geiranum. Hins vegar hafa konur og stúlkur verið fyrstar til að missa starfið eða missa úr skólagöngu. Þær hafa orðið að taka á sig enn meiri ógreidd umönnunarstörf. Þá hafa þær sætt sífellt meira heimilisofbeldi og ágengni á netinu og stúlkur verið þvingaðar barnungar í hjónabönd. Feðraveldið ristir djúpt Heimsfaraldurinn hefur sýnt fram á það, sem lengi hefur verið vitað: rætur feðraveldisins standa djúpt. Við búum í veröld þar sem karlar ráða lögum og lofum og menning þeirra drottnar. Fyrir vikið eru líkurnar meiri á að konur verði fátækt að bráð, sama hvort góðæri eða hallæri ríkir. Heilsugæslu þeirra er fórnað og menntun þeirra og tækifæri sitja á hakanum. Og á átakasvæðum frá Eþíópíu til Afganistans og Úkraínu standa konur berskjaldaðastar en eru á sama tíma háværastar í að tala máli friðar. Þegar horft er til framtíðar er sjálfbær og jöfn endurreisn í þágu allra einungis möguleg ef hún er í anda femínisma. Setja ber framfarir stúlkna og kvenna í forgrunn. Konur í forgang Við þurfum á efnahagslegum framförum að halda þar sem fjárfestingum er beint til menntunar kvenna, þjálfunar og sómasamlegrar atvinnu. Konur ættu að vera fremstar í röðinni þegar þær 400 milljónir starfa eru skapaðar sem þörf er á fyrir 2030. Við þurfum félagslegar framfarir í krafti fjárfestinga í félagslegri vernd og í umönnunargeiranum. Fjárfestingar af því tagi eru í hæsta máta arðsamar og skapa græn, sjálfbær störf. Um leið er stutt við bakið á samfélögum sem þurfa á aðstoð að halda, þar á meðal börnum, eldra fólki og sjúklingum. Við þurfum fjárhagslegar framfarir og umbætur á hinu siðferðilega gjaldþrota fjármálakerfi með það fyrir augum að öll ríki geti fjárfest í efnahagslegri endurreisn með konur í fyrirrúmi. Þetta felur í sér eftirgjöf skulda og réttlátara skattakerfi til þess að færa fé frá hinum ríkustu í heiminum til þeirra sem þurfa þess mest. Við þurfum loftslagsaðgerðir sem fela í sér brýn umskipti. Snúa þarf af braut ófyrirleitinnar losunar. Uppræta ber ójafnrétti kynjanna sem veldur því að stúlkur og konur standa hlutfallslega höllustum fæti. Þróuðum ríkjum ber að standa við fyrirheit um fjárhagslegan og tæknilegan stuðning til að greiða fyrir umskiptum frá jarðefnaeldsneyti. Græn, sjálfbær hagkerfi sem taka tillit til kvenna, verða árangursríkust og stöðugust í framtíðinni. Við þurfum fleiri konur í forystu ríkisstjórna og fyrirtækja, þar á meðal í hóp fjármálaráðherra og forstjóra, til að þróa og hrinda í framkvæmd grænni, framfarasinnaðri stefnumótun í þágu allra þjóðfélagsþegna. Kynjakvótar nauðsynlegir Við vitum, til dæmis, að þar sem konur eru fjölmennar á þjóðþingum er líklegra en ella að gripið sé til róttækra loftslagsaðgerða og framlög til heilsugæslu og menntunar hækkuð. Við þurfum pólitískar framfarir sem tryggja, með hnitmiðuðum aðgerðum og kynjakvótum, að konur njóti jafnréttis á við karla í forystusveit og eigi fulltrúa til jafns við þá á öllum stigum pólítiskrar ákvarðanatöku. Ójöfnuður á milli kynja er fyrst og fremst spurning um vald. Uppræting aldagamals feðraveldis krefst að valdi sé skipt til jafns í hverri einustu stofnun, á hverju einasta stigi. Jöfnuði náð hjá SÞ Á vettvangi Sameinuðu þjóðanna höfum við tryggt jöfnuð á milli kynjanna í æðstu stöðum í höfuðstöðvum okkar og út um allan heim. Þetta hefur bætt umtalsvert getu okkar til að endurspegla og sinna þeim samfélögum sem við þjónum. Við getum sótt innblástur til kvenna í hverju sem er þegar þoka þarf áfram framfaramálum hvar sem er í heiminum. Ungar konur í hópi loftslagsbarátttufólks eru í fararbroddi alheims-viðleitni til að þrýsta á ríkisstjórnir til að standa við fyrirheit sín. Djarfar baráttukonur krefjast jafnréttis og réttlætis. Konur stuðla að friðsælli samfélögum sem friðargæsluliðar, sáttasemjarar og hjálparstarfsmenn á sumum erfiðustu stöðum heims. Þar sem réttindabarátta kvenna er öflug, er lýðræðið sterkara. Þegar fjárfest er í auknum tækifærum fyrir konur og stúlkur, er það í þágu alls mannkyns. Við þurfum að þoka réttindum kvenna fram á við í nafni réttlætis, jafnréttis, siðferðis og hreinlega heilbrigðrar skynsemi. Við þurfum sjálfbæra, femíníska endurreisn fyrir konur og í krafti kvenna. Höfundur er aðalaframkvæmdastjóri Sameinuðu þjóðanna. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Sameinuðu þjóðirnar Jafnréttismál Mest lesið Kirkjur og kynfræðsla Bjarni Karlsson Skoðun Stóriðjutíminn á Íslandi er að renna sitt skeið Guðmundur Franklin Jónsson Skoðun Kynjajafnrétti á ekki að stöðvast við hurð heilbrigðiskerfisins Elín A. Eyfjörð Ármannsdóttir Skoðun Lesum meira með börnunum okkar Steinn Jóhannsson Skoðun Barnvæn borg byggist á traustu leikskólakerfi Stefán Pettersson Skoðun Ójöfnuður í fjármögnun nýsköpunarverkefna Elinóra Inga Sigurðardóttir Skoðun Núll mínútur og þrjátíuogeittþúsund Grétar Birgisson Skoðun Ég þarf ekki að læra íslensku til að búa hérna Halla Hrund Logadóttir Skoðun Ógn og ofbeldi á vinnustöðum – hvað er til ráða Gísli Níls Einarsson Skoðun Hvað vilja sumarbústaðaeigendur í Grímsnes- og Grafningshreppi? Bergdís Linda Kjartansdóttir Skoðun Skoðun Skoðun Hamona Benedikt S. Benediktsson skrifar Skoðun Ógn og ofbeldi á vinnustöðum – hvað er til ráða Gísli Níls Einarsson skrifar Skoðun Lesum meira með börnunum okkar Steinn Jóhannsson skrifar Skoðun Kynjajafnrétti á ekki að stöðvast við hurð heilbrigðiskerfisins Elín A. Eyfjörð Ármannsdóttir skrifar Skoðun Stóriðjutíminn á Íslandi er að renna sitt skeið Guðmundur Franklin Jónsson skrifar Skoðun Núll mínútur og þrjátíuogeittþúsund Grétar Birgisson skrifar Skoðun Barnvæn borg byggist á traustu leikskólakerfi Stefán Pettersson skrifar Skoðun Kirkjur og kynfræðsla Bjarni Karlsson skrifar Skoðun Ójöfnuður í fjármögnun nýsköpunarverkefna Elinóra Inga Sigurðardóttir skrifar Skoðun „Dánaraðstoð er viðurkenning á sjálfræði sjúklings og mannlegri reisn” Ingrid Kuhlman skrifar Skoðun Þjóð án máls – hver þegir, hver fær að tala? Guðjón Heiðar Pálsson skrifar Skoðun Hvað vilja sumarbústaðaeigendur í Grímsnes- og Grafningshreppi? Bergdís Linda Kjartansdóttir skrifar Skoðun Lýðræði og samfélagsmiðlar Ása Berglind Hjálmarsdóttir skrifar Skoðun „Þú þarft ekki að skilja, bara virða“ Hanna Birna Valdimarsdóttir skrifar Skoðun Þetta er ekki tölfræði, heldu líf fólks Sandra B. Franks skrifar Skoðun Stjórnmálaklækir og hræsni Salvör Gullbrá Þórarinsdóttir skrifar Skoðun Samfélag sem stendur saman Benóný Valur Jakobsson skrifar Skoðun Er biðin á enda? Halla Thoroddsen skrifar Skoðun Lífsstílsvísindi og breytingaskeiðið Harpa Lind Hilmarsdóttir skrifar Skoðun Hærri skattar á ferðamenn draga úr tekjum ríkissjóðs Þórir Garðarsson skrifar Skoðun Ég þarf ekki að læra íslensku til að búa hérna Halla Hrund Logadóttir skrifar Skoðun Ósýnilegu bjargráð lögreglumannsins Sigurður Árni Reynisson skrifar Skoðun Allt á einum stað – framtíð stafrænnar þjónustu ríkis og sveitarfélaga Einar Sveinbjörn Guðmundsson skrifar Skoðun Óttast Þorgerður úrskurð EFTA-dómstólsins? Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Jafnréttisþjóðin sem gleymdi dansinum Brogan Davison,Pétur Ármannsson skrifar Skoðun Hver er að væla? Guðríður Eldey Arnardóttir skrifar Skoðun Tár, kvár og kvennafrídagurinn Kristína Ösp Steinke skrifar Skoðun Skattaæfingar tengdar landbúnaðarstarfsemi Björn Bjarki Þorsteinsson skrifar Skoðun Konan - Vinnan - Kjörin í 40 ár Sara Björg Sigurðardóttir skrifar Skoðun Rangfærslur og hræðsluáróður meirihluta sveitarstjórnar Grímsnes- og Grafningshrepps í nafni lýðræðis Ragna Ívarsdóttir,Guðrún Margrét Njálsdóttir,Þröstur Sverrisson skrifar Sjá meira
Nú þegar við höldum upp á Alþjóðlegan dag kvenna, 8.mars, blasir við að afturkippur hefur orðið í réttindabaráttu kvenna.Við súpum öll seyðið af því. Þær hamfarir sem riðið hafa yfir undanfarin ár hafa fært okkur heim sanninn um hve þýðingarmikil forysta kvenna er. Konur hafa drýgt hetjudáðir í baráttunni við COVID-19 sem læknar, hjúkrunarfræðingar og starfsmenn í heilbrigðis- og félagslega geiranum. Hins vegar hafa konur og stúlkur verið fyrstar til að missa starfið eða missa úr skólagöngu. Þær hafa orðið að taka á sig enn meiri ógreidd umönnunarstörf. Þá hafa þær sætt sífellt meira heimilisofbeldi og ágengni á netinu og stúlkur verið þvingaðar barnungar í hjónabönd. Feðraveldið ristir djúpt Heimsfaraldurinn hefur sýnt fram á það, sem lengi hefur verið vitað: rætur feðraveldisins standa djúpt. Við búum í veröld þar sem karlar ráða lögum og lofum og menning þeirra drottnar. Fyrir vikið eru líkurnar meiri á að konur verði fátækt að bráð, sama hvort góðæri eða hallæri ríkir. Heilsugæslu þeirra er fórnað og menntun þeirra og tækifæri sitja á hakanum. Og á átakasvæðum frá Eþíópíu til Afganistans og Úkraínu standa konur berskjaldaðastar en eru á sama tíma háværastar í að tala máli friðar. Þegar horft er til framtíðar er sjálfbær og jöfn endurreisn í þágu allra einungis möguleg ef hún er í anda femínisma. Setja ber framfarir stúlkna og kvenna í forgrunn. Konur í forgang Við þurfum á efnahagslegum framförum að halda þar sem fjárfestingum er beint til menntunar kvenna, þjálfunar og sómasamlegrar atvinnu. Konur ættu að vera fremstar í röðinni þegar þær 400 milljónir starfa eru skapaðar sem þörf er á fyrir 2030. Við þurfum félagslegar framfarir í krafti fjárfestinga í félagslegri vernd og í umönnunargeiranum. Fjárfestingar af því tagi eru í hæsta máta arðsamar og skapa græn, sjálfbær störf. Um leið er stutt við bakið á samfélögum sem þurfa á aðstoð að halda, þar á meðal börnum, eldra fólki og sjúklingum. Við þurfum fjárhagslegar framfarir og umbætur á hinu siðferðilega gjaldþrota fjármálakerfi með það fyrir augum að öll ríki geti fjárfest í efnahagslegri endurreisn með konur í fyrirrúmi. Þetta felur í sér eftirgjöf skulda og réttlátara skattakerfi til þess að færa fé frá hinum ríkustu í heiminum til þeirra sem þurfa þess mest. Við þurfum loftslagsaðgerðir sem fela í sér brýn umskipti. Snúa þarf af braut ófyrirleitinnar losunar. Uppræta ber ójafnrétti kynjanna sem veldur því að stúlkur og konur standa hlutfallslega höllustum fæti. Þróuðum ríkjum ber að standa við fyrirheit um fjárhagslegan og tæknilegan stuðning til að greiða fyrir umskiptum frá jarðefnaeldsneyti. Græn, sjálfbær hagkerfi sem taka tillit til kvenna, verða árangursríkust og stöðugust í framtíðinni. Við þurfum fleiri konur í forystu ríkisstjórna og fyrirtækja, þar á meðal í hóp fjármálaráðherra og forstjóra, til að þróa og hrinda í framkvæmd grænni, framfarasinnaðri stefnumótun í þágu allra þjóðfélagsþegna. Kynjakvótar nauðsynlegir Við vitum, til dæmis, að þar sem konur eru fjölmennar á þjóðþingum er líklegra en ella að gripið sé til róttækra loftslagsaðgerða og framlög til heilsugæslu og menntunar hækkuð. Við þurfum pólitískar framfarir sem tryggja, með hnitmiðuðum aðgerðum og kynjakvótum, að konur njóti jafnréttis á við karla í forystusveit og eigi fulltrúa til jafns við þá á öllum stigum pólítiskrar ákvarðanatöku. Ójöfnuður á milli kynja er fyrst og fremst spurning um vald. Uppræting aldagamals feðraveldis krefst að valdi sé skipt til jafns í hverri einustu stofnun, á hverju einasta stigi. Jöfnuði náð hjá SÞ Á vettvangi Sameinuðu þjóðanna höfum við tryggt jöfnuð á milli kynjanna í æðstu stöðum í höfuðstöðvum okkar og út um allan heim. Þetta hefur bætt umtalsvert getu okkar til að endurspegla og sinna þeim samfélögum sem við þjónum. Við getum sótt innblástur til kvenna í hverju sem er þegar þoka þarf áfram framfaramálum hvar sem er í heiminum. Ungar konur í hópi loftslagsbarátttufólks eru í fararbroddi alheims-viðleitni til að þrýsta á ríkisstjórnir til að standa við fyrirheit sín. Djarfar baráttukonur krefjast jafnréttis og réttlætis. Konur stuðla að friðsælli samfélögum sem friðargæsluliðar, sáttasemjarar og hjálparstarfsmenn á sumum erfiðustu stöðum heims. Þar sem réttindabarátta kvenna er öflug, er lýðræðið sterkara. Þegar fjárfest er í auknum tækifærum fyrir konur og stúlkur, er það í þágu alls mannkyns. Við þurfum að þoka réttindum kvenna fram á við í nafni réttlætis, jafnréttis, siðferðis og hreinlega heilbrigðrar skynsemi. Við þurfum sjálfbæra, femíníska endurreisn fyrir konur og í krafti kvenna. Höfundur er aðalaframkvæmdastjóri Sameinuðu þjóðanna.
Kynjajafnrétti á ekki að stöðvast við hurð heilbrigðiskerfisins Elín A. Eyfjörð Ármannsdóttir Skoðun
Hvað vilja sumarbústaðaeigendur í Grímsnes- og Grafningshreppi? Bergdís Linda Kjartansdóttir Skoðun
Skoðun Kynjajafnrétti á ekki að stöðvast við hurð heilbrigðiskerfisins Elín A. Eyfjörð Ármannsdóttir skrifar
Skoðun „Dánaraðstoð er viðurkenning á sjálfræði sjúklings og mannlegri reisn” Ingrid Kuhlman skrifar
Skoðun Hvað vilja sumarbústaðaeigendur í Grímsnes- og Grafningshreppi? Bergdís Linda Kjartansdóttir skrifar
Skoðun Allt á einum stað – framtíð stafrænnar þjónustu ríkis og sveitarfélaga Einar Sveinbjörn Guðmundsson skrifar
Skoðun Rangfærslur og hræðsluáróður meirihluta sveitarstjórnar Grímsnes- og Grafningshrepps í nafni lýðræðis Ragna Ívarsdóttir,Guðrún Margrét Njálsdóttir,Þröstur Sverrisson skrifar
Kynjajafnrétti á ekki að stöðvast við hurð heilbrigðiskerfisins Elín A. Eyfjörð Ármannsdóttir Skoðun
Hvað vilja sumarbústaðaeigendur í Grímsnes- og Grafningshreppi? Bergdís Linda Kjartansdóttir Skoðun