Hún hefur áhyggjur af því að breytingin bitni verst á landsbyggðinni sem treysti meira á nýliðun sjúkraþjálfara. Þetta kemur fram í bréfi Andreu til Svandísar Svavarsdóttur heilbrigðisráðherra sem 98 sjúkraþjálfaranemar setja nafn sitt við.
Reglugerð um endurgreiðslu kostnaðar vegna þjónustu sjálfstætt starfandi sjúkraþjálfara var breytt í lok síðasta árs og þurfa nýútskrifaðir sjúkraþjálfarar nú að vinna í tvö ár eftir útskrift í minnst 80% starfshlutfalli áður en þeir fá samþykkta greiðsluþátttöku frá ríkinu.
Á meðan geta skjólstæðingar sem leita til nýútskrifaðra sjúkraþjálfara sem starfa utan heilbrigðisstofnana ekki fengið niðurgreiðslu hjá Sjúkratryggingum Íslands. Unnur Pétursdóttir, formaður Félags sjúkraþjálfara, hefur tekið undir áhyggjur nemanna.
Hætta á að starfandi sjúkraþjálfurum fækki
Andrea segir reglugerðarbreytinguna þrengja að atvinnumöguleikum nýútskrifaðra sjúkraþjálfara sem vilja starfa á stofu en breytingin hefur ekki áhrif á þá sem fá vinnu á heilbrigðisstofnun.
„Hluti tilvonandi sjúkraþjálfara hefur áhuga á að vinna á heilbrigðisstofnun en ekki allir, enda áhugasvið þeirra fjölbreytt, sem betur fer. […] Þó svo að allir þeir 30 nemar sem munu útskrifast í vor hefðu áhuga á að starfa á heilbrigðisstofnun er spurning hvort fjöldi lausra staða sé nægur til að tryggja að allir fái vinnu,“ segir Andrea í bréfinu sem var sent heilbrigðisráðherra þann 11. janúar.
Að hennar sögn er með þessu verið að hefta flæði nýrra sjúkraþjálfara út á vinnumarkaðinn sem sé gagnrýnisvert í ljósi þess að víða séu langir biðlistar eftir þjónustu þeirra utan stofnana. Þá sé útlit fyrir fækkun í stéttinni nú þegar stórir árgangar fara að færast á eftirlaun.
Óskemmtileg gjöf í lok fimm ára náms
„Þessar breytingar bitna því einnig á skjólstæðingum sem fá ekki nauðsynlega þjónustu, sem gerir heilbrigðiskerfinu í heild ekkert auðveldara fyrir. Þar að auki getur þetta leitt til hærri tíðni örorku [vegna] slysa/meiðsla en afleiðingar slysa og ýmis meiðsli valda því gjarnan að fólk verði óvinnufært, sem er aukinn kostnaður fyrir ríkið, ekki satt?“ spyr Andrea og bætir við að endurhæfing sé forsenda þess að fólk í slíkum aðstæðum geti snúið aftur til vinnu.
Andrea gerir sömuleiðis athugasemd við það að breyttu reglurnar nái til nemenda sem séu byrjaðir í sjúkraþjálfaranámi í stað þess að gilda einungis um fólk sem hefji nám eftir gildistöku þeirra.
„[Engin] sanngirni er í því að einstaklingar skrái sig í 5 ára nám í sjúkraþjálfun með það í huga að ljúka [mastersgráðu] og fara að starfa á stofu að námi loknu en séu svo skyndilega sviknir um 2 ár til viðbótar vegna breytinga á reglugerð sem eiga sér stað eftir að þeir hófu nám.“
Breytingin setji nemendur á fimmta ári í „gríðarlega óþægilega stöðu hvað varðar starfsval, framboð á atvinnu og starfsöryggi“ þegar einungis hálft ár sé til útskriftar.
Ekki óeðlilegt að gera ákveðnar hæfnikröfur
Heilbrigðisráðuneytið svaraði bréfinu þann 21. janúar og skrifaði Andrea grein um málið sem birtist á Vísi. Hún gagnrýnir að ráðuneytið hafi ekki leitast við að færa rök fyrir breytingunni.
Í svari ráðuneytisins, sem Vísir hefur undir höndum, kemur fram að það komi í hlut heilbrigðisyfirvalda að skilgreina hvaða þjónustu þau vilji kaupa.
„Verður því að ætla að gera megi kröfur um hæfni þjónustuveitenda í reglugerð um endurgreiðslur til sjúkratryggða sem ráðherra setur einhliða.“
Þá segir að ráðuneytið telji ekki óeðlilegt að gerð sé krafa um ákveðnar hæfnikröfur til þeirra sem starfa sjálfstætt utan samninga og óska eftir greiðsluþátttöku ríkisins vegna þeirra starfa.
„Sjúkraþjálfarar, sem uppfylla ekki skilyrðið um tveggja ára starfsreynslu, halda starfsréttindum sínum og geta áfram stofnað eigin rekstur en þá án greiðsluþátttöku frá ríkinu fyrstu tvö árin,“ segir í svarinu. Þá geti umræddir sjúkraþjálfarar einnig ráðið sig í starf hjá opinberum sjúkrastofnunum.
Aukinn kostnaður fyrir fólk sem þarf þjónustuna
Andrea telur að núverandi staða eigi eftir að lengja biðlista enn frekar.
„Margir tala frammi fyrir því að allir eigi að hafa jafnan rétt á heilbrigðisþjónustu en með þessu er ekki verið að stuðla að jafnrétti. Skjólstæðingar þessarar sjúkraþjálfunar fá ekki niðurgreiðslu frá ríkinu og með fleiri þúsund manns á biðlista er hætta á að einherjir neyðist til að fara þessa kostnaðarsömu leið,“ skrifar hún í grein sinni.
Reglugerðin sem um ræðir gildir til 30. apríl næstkomandi. Gera sjúkraþjálfaranemar sér vonir um að heilbrigðisráðherra hverfi frá nýja skilyrðinu fyrir greiðsluþátttöku.
