Tregða í þróun flugfargjalda Þorsteinn Friðrik Halldórsson skrifar 25. júlí 2019 06:30 Icelandair hefur reitt sig á það að meðalfargjöld í flugbransanum muni hækka með tímanum. Vísir/vilhelm Væg hækkun á flugfargjöldum í sumar getur átt sér nokkrar skýringar að sögn greinenda sem Fréttablaðið ræddi við. Aðalhagfræðingur Íslandsbanka segir að það geti tekið tíma að laga fargjöld að breyttu samkeppnisumhverfi. Lægra olíuverð geti einnig spilað inn í. Sérfræðingur hjá Landsbankanum segir að taka verði mælingunni með fyrirvara enda hafi fall WOW air raskað mælingum Hagstofunnar. Samkvæmt verðmælingum Hagstofu Íslands fyrir júlímánuð hækkuðu flugfargjöld til útlanda um einungis 6,3 prósent á milli mánaða. Þetta er mun vægari hækkun en hefur sést síðustu tvö ár þegar hækkunin nam rúmlega 20 prósentum á milli mánaða. Ef litið er til síðustu fimm ára þá hafa flugfargjöld hækkað að meðaltali um 21 prósent í júlímánuði. Gefi nýjasta mæling Hagstofunnar rétta mynd af verðþróuninni er 12 prósentum ódýrara að fljúga til útlanda í júlí í ár en í júlí fyrir ári. Það kom greinendum á óvart enda hefur samkeppnin minnkað eftir fall WOW air og flugframboð dregist saman. Mælingin var töluvert lægri en spá greiningardeilda Arion banka og Landsbankans, en aðeins lægri en spá Íslandsbanka um níu prósenta hækkun. „Það hefur verið öðruvísi hækkunartaktur í fluginu á þessu ári samanborið við síðustu ár en það er okkar skoðun að minni samkeppni muni jafnt og þétt skila sér í hækkandi verði. Hins vegar getur verið að í þessari mælingu hafi vegið á móti að Icelandair, sem vegur þungt í mælingum Hagstofunnar á flugfargjöldum, hafi viljað hafa vaðið fyrir neðan sig. Þannig vilji þeir frekar fylla vélarnar heldur en að bregðast of snarpt við minnkandi samkeppni með því að keyra upp verðin,“ segir Jón Bjarki Bentsson, aðalhagfræðingur Íslandsbanka, í samtali við Fréttablaðið. „Það tekur oft smá tíma fyrir markaðinn að uppgötva nýtt samband milli eftirspurnar og verðs þegar miklar breytingar verða á framboðshliðinni á skömmum tíma, eins og þegar WOW air féll.“ Tölfræðigreining bankans sýnir að til skemmri tíma sé eldsneytisverð á heimsmarkaði, gengi krónunnar og árstíðasveiflur helstu áhrifaþættirnir sem stýra þróun fargjalda. Jón Bjarki bendir á að eldsneytisverð hafi lækkað verulega seinni hlutann í maí. Það geti verið önnur skýring á verðþróuninni. „Icelandair hefur vissulega meiri varnir gagnvart sveiflum í eldsneytisverði heldur en WOW air hafði en samt sem áður er félagið næmt fyrir sveiflum í verðinu. Það var brött lækkun í síðari helmingi maímánaðar og það er ekki ósennilegt að sú lækkun hafi haft áhrif,“ segir Jón Bjarki. Auk þess geti gott veðurfar hér á landi hafa dregið úr eftirspurn eftir ferðum Íslendinga til útlanda í sumar. „Breytt samkeppnisumhverfi á eftir að skila sér af fullum krafti í hærri verðum, sérstaklega í ljósi þess að afkoma Icelandair síðustu misseri hefur gefið til kynna að fargjöld þurfi að hækka. Hækkunin gæti hins vegar verið að færast yfir á seinni hluta ársins,“ segir Jón Bjarki. Sveinn Þórarinsson, sérfræðingur í hagfræðideild Landsbankans, segir að mælivandi geti að einhverju leyti skýrt þessa niðurstöðu í mælingum Hagstofunnar. „Hagstofan er með ákveðið reiknilíkan fyrir fargjöldin. Hagstofan athugaði verð til nokkurra ólíkra áfangastaða. Miðað er við flug þar sem brottför er 14 dögum, einum mánuði og tveimur mánuðum eftir að flugmiði er keyptur. Fyrir fall WOW var vægi þess 30 prósent á móti 70 prósent hjá Icelandair. Það sem síðan gerist er að fall WOW air raskar reiknilíkaninu og það þurfti að ákveða hvernig ætti að mæla fargjöldin framvegis,“ segir Sveinn. „Tölurnar eru áhugaverðar, sérstaklega samanburðurinn milli ára en við tökum þeim með fyrirvara. Ég held að uppgjör Icelandair muni gefa skýrari mynd af stöðunni,“ segir Sveinn en Icelandair Group birtir uppgjör sitt fyrir annan ársfjórðung fimmtudaginn 1. ágúst. Samkvæmt upplýsingum frá Hagstofunni voru önnur flugfélög tekin inn í verðmælinguna eftir fall WOW air en aðferðum við útreikninga var ekki breytt. Þessi undirliður vísitölunnar sveiflist töluvert og erfitt sé að segja til um áhrifin enda stutt síðan breytingin var gerð. Birtist í Fréttablaðinu Fréttir af flugi Icelandair WOW Air Tengdar fréttir Vilja að Icelandair deili Boeing-bótum með farþegum Er farið fram á það vegna þeirra farþega sem fá ekki þau þægindi sem lofað var. 22. júlí 2019 16:52 Vill að Icelandair felli niður skilmála um mætingarskyldu í flug Reglan þekkist víða um heim en hún er þannig að mæti farþegi ekki í fyrri legg flugferðar fellir flugfélagið niður aðra leggi ferðarinnar. 22. júlí 2019 21:00 Lengri kyrrsetning 737 MAX gæti leitt til framleiðslustöðvunar Boeing tilkynnti í dag um mettap á síðasta ársfjórðungi. 24. júlí 2019 18:41 Mest lesið Gefur reikniformúlu tollgjaldanna falleinkunn Viðskipti erlent Fyrsta íslenska grænkera ostagerðin í hættu Viðskipti innlent Leggja til 25 prósent tolla á valdar bandarískar vörur Viðskipti erlent Kaupa fyrir 234 milljónir og eiga rúman þriðjung Viðskipti innlent Kannast ekki við hafa tekið lán að nóttu til en þarf að borga Neytendur Trump hótar Kínverjum 50 prósenta viðbótartolli Viðskipti erlent Opus Futura kerfið: Sjálfvirk pörun orðin að veruleika í atvinnuleit og ráðningum Atvinnulíf Tvö apótek sögðu pass við verðlagseftirlitið Neytendur „Að fá sér Bryndísarpizzu skiptir máli“ Viðskipti innlent Rangt að plástrarnir geti læknað sjúkleika eða röskun á líffærastarfsemi Neytendur Fleiri fréttir Kaupa fyrir 234 milljónir og eiga rúman þriðjung Fátt rökrétt við lækkanirnar Vöruviðskiptin tíu milljörðum óhagstæðari en í mars í fyrra Áframhaldandi hrun í Kauphöllinni Metfjöldi farþega í mars OK með nýjan fjármálastjóra Tollar Trumps kalli á að Ísland aðlagi sig að breyttum leikreglum „Að fá sér Bryndísarpizzu skiptir máli“ Wow fékk bestu þjónustu Airbus eftir að Icelandair valdi Boeing Olíuvinnsla á Drekasvæðinu geti staðið undir rekstri ríkisins í tuttugu ár Kínverskir ferðamenn aldrei fleiri: Beint flug hefjist von bráðar Eldrauð Kauphöll: Bandaríkjamenn horfi fram á lakari lífskjör Sættast við Fjármálaeftirlitið og greiða fimmtán milljóna sekt Guðmundur í Brimi nýr formaður Einar Hrafn og Díana Dögg til Reon Kristjana til ÍSÍ Nánast allir telja útgerðirnar geta greitt hærri veiðigjöld Lítið sem ekkert fékkst upp í kröfur í þrotabú bakarísins Kaupmáttur jókst á milli ára Tollastríð geti haft áhrif á vaxtalækkunarferli og íslenska ferðaþjónustu Trump-tollarnir muni ekki kollsteypa útflutningsgreinum Íslands „Svartari sviðsmynd en flestir bjuggust við“ ÍL-sjóður sýknaður í níu dómsmálum Öll félög lækkuðu nema þrjú Ísland megi ekki verða á milli í stríði ESB og Bandaríkjanna Ætla að skera utan af evrópsku persónuverndarlöggjöfinni Framlengja samstarf sem hefur komið tugum sprota á laggirnar Sveinn ráðinn verkefnastjóri erlends samstarfs Arnarlaxi bannað að fullyrða um sjálfbæran lax Tekur yfir rekstur Dollar og Thrifty Sjá meira
Væg hækkun á flugfargjöldum í sumar getur átt sér nokkrar skýringar að sögn greinenda sem Fréttablaðið ræddi við. Aðalhagfræðingur Íslandsbanka segir að það geti tekið tíma að laga fargjöld að breyttu samkeppnisumhverfi. Lægra olíuverð geti einnig spilað inn í. Sérfræðingur hjá Landsbankanum segir að taka verði mælingunni með fyrirvara enda hafi fall WOW air raskað mælingum Hagstofunnar. Samkvæmt verðmælingum Hagstofu Íslands fyrir júlímánuð hækkuðu flugfargjöld til útlanda um einungis 6,3 prósent á milli mánaða. Þetta er mun vægari hækkun en hefur sést síðustu tvö ár þegar hækkunin nam rúmlega 20 prósentum á milli mánaða. Ef litið er til síðustu fimm ára þá hafa flugfargjöld hækkað að meðaltali um 21 prósent í júlímánuði. Gefi nýjasta mæling Hagstofunnar rétta mynd af verðþróuninni er 12 prósentum ódýrara að fljúga til útlanda í júlí í ár en í júlí fyrir ári. Það kom greinendum á óvart enda hefur samkeppnin minnkað eftir fall WOW air og flugframboð dregist saman. Mælingin var töluvert lægri en spá greiningardeilda Arion banka og Landsbankans, en aðeins lægri en spá Íslandsbanka um níu prósenta hækkun. „Það hefur verið öðruvísi hækkunartaktur í fluginu á þessu ári samanborið við síðustu ár en það er okkar skoðun að minni samkeppni muni jafnt og þétt skila sér í hækkandi verði. Hins vegar getur verið að í þessari mælingu hafi vegið á móti að Icelandair, sem vegur þungt í mælingum Hagstofunnar á flugfargjöldum, hafi viljað hafa vaðið fyrir neðan sig. Þannig vilji þeir frekar fylla vélarnar heldur en að bregðast of snarpt við minnkandi samkeppni með því að keyra upp verðin,“ segir Jón Bjarki Bentsson, aðalhagfræðingur Íslandsbanka, í samtali við Fréttablaðið. „Það tekur oft smá tíma fyrir markaðinn að uppgötva nýtt samband milli eftirspurnar og verðs þegar miklar breytingar verða á framboðshliðinni á skömmum tíma, eins og þegar WOW air féll.“ Tölfræðigreining bankans sýnir að til skemmri tíma sé eldsneytisverð á heimsmarkaði, gengi krónunnar og árstíðasveiflur helstu áhrifaþættirnir sem stýra þróun fargjalda. Jón Bjarki bendir á að eldsneytisverð hafi lækkað verulega seinni hlutann í maí. Það geti verið önnur skýring á verðþróuninni. „Icelandair hefur vissulega meiri varnir gagnvart sveiflum í eldsneytisverði heldur en WOW air hafði en samt sem áður er félagið næmt fyrir sveiflum í verðinu. Það var brött lækkun í síðari helmingi maímánaðar og það er ekki ósennilegt að sú lækkun hafi haft áhrif,“ segir Jón Bjarki. Auk þess geti gott veðurfar hér á landi hafa dregið úr eftirspurn eftir ferðum Íslendinga til útlanda í sumar. „Breytt samkeppnisumhverfi á eftir að skila sér af fullum krafti í hærri verðum, sérstaklega í ljósi þess að afkoma Icelandair síðustu misseri hefur gefið til kynna að fargjöld þurfi að hækka. Hækkunin gæti hins vegar verið að færast yfir á seinni hluta ársins,“ segir Jón Bjarki. Sveinn Þórarinsson, sérfræðingur í hagfræðideild Landsbankans, segir að mælivandi geti að einhverju leyti skýrt þessa niðurstöðu í mælingum Hagstofunnar. „Hagstofan er með ákveðið reiknilíkan fyrir fargjöldin. Hagstofan athugaði verð til nokkurra ólíkra áfangastaða. Miðað er við flug þar sem brottför er 14 dögum, einum mánuði og tveimur mánuðum eftir að flugmiði er keyptur. Fyrir fall WOW var vægi þess 30 prósent á móti 70 prósent hjá Icelandair. Það sem síðan gerist er að fall WOW air raskar reiknilíkaninu og það þurfti að ákveða hvernig ætti að mæla fargjöldin framvegis,“ segir Sveinn. „Tölurnar eru áhugaverðar, sérstaklega samanburðurinn milli ára en við tökum þeim með fyrirvara. Ég held að uppgjör Icelandair muni gefa skýrari mynd af stöðunni,“ segir Sveinn en Icelandair Group birtir uppgjör sitt fyrir annan ársfjórðung fimmtudaginn 1. ágúst. Samkvæmt upplýsingum frá Hagstofunni voru önnur flugfélög tekin inn í verðmælinguna eftir fall WOW air en aðferðum við útreikninga var ekki breytt. Þessi undirliður vísitölunnar sveiflist töluvert og erfitt sé að segja til um áhrifin enda stutt síðan breytingin var gerð.
Birtist í Fréttablaðinu Fréttir af flugi Icelandair WOW Air Tengdar fréttir Vilja að Icelandair deili Boeing-bótum með farþegum Er farið fram á það vegna þeirra farþega sem fá ekki þau þægindi sem lofað var. 22. júlí 2019 16:52 Vill að Icelandair felli niður skilmála um mætingarskyldu í flug Reglan þekkist víða um heim en hún er þannig að mæti farþegi ekki í fyrri legg flugferðar fellir flugfélagið niður aðra leggi ferðarinnar. 22. júlí 2019 21:00 Lengri kyrrsetning 737 MAX gæti leitt til framleiðslustöðvunar Boeing tilkynnti í dag um mettap á síðasta ársfjórðungi. 24. júlí 2019 18:41 Mest lesið Gefur reikniformúlu tollgjaldanna falleinkunn Viðskipti erlent Fyrsta íslenska grænkera ostagerðin í hættu Viðskipti innlent Leggja til 25 prósent tolla á valdar bandarískar vörur Viðskipti erlent Kaupa fyrir 234 milljónir og eiga rúman þriðjung Viðskipti innlent Kannast ekki við hafa tekið lán að nóttu til en þarf að borga Neytendur Trump hótar Kínverjum 50 prósenta viðbótartolli Viðskipti erlent Opus Futura kerfið: Sjálfvirk pörun orðin að veruleika í atvinnuleit og ráðningum Atvinnulíf Tvö apótek sögðu pass við verðlagseftirlitið Neytendur „Að fá sér Bryndísarpizzu skiptir máli“ Viðskipti innlent Rangt að plástrarnir geti læknað sjúkleika eða röskun á líffærastarfsemi Neytendur Fleiri fréttir Kaupa fyrir 234 milljónir og eiga rúman þriðjung Fátt rökrétt við lækkanirnar Vöruviðskiptin tíu milljörðum óhagstæðari en í mars í fyrra Áframhaldandi hrun í Kauphöllinni Metfjöldi farþega í mars OK með nýjan fjármálastjóra Tollar Trumps kalli á að Ísland aðlagi sig að breyttum leikreglum „Að fá sér Bryndísarpizzu skiptir máli“ Wow fékk bestu þjónustu Airbus eftir að Icelandair valdi Boeing Olíuvinnsla á Drekasvæðinu geti staðið undir rekstri ríkisins í tuttugu ár Kínverskir ferðamenn aldrei fleiri: Beint flug hefjist von bráðar Eldrauð Kauphöll: Bandaríkjamenn horfi fram á lakari lífskjör Sættast við Fjármálaeftirlitið og greiða fimmtán milljóna sekt Guðmundur í Brimi nýr formaður Einar Hrafn og Díana Dögg til Reon Kristjana til ÍSÍ Nánast allir telja útgerðirnar geta greitt hærri veiðigjöld Lítið sem ekkert fékkst upp í kröfur í þrotabú bakarísins Kaupmáttur jókst á milli ára Tollastríð geti haft áhrif á vaxtalækkunarferli og íslenska ferðaþjónustu Trump-tollarnir muni ekki kollsteypa útflutningsgreinum Íslands „Svartari sviðsmynd en flestir bjuggust við“ ÍL-sjóður sýknaður í níu dómsmálum Öll félög lækkuðu nema þrjú Ísland megi ekki verða á milli í stríði ESB og Bandaríkjanna Ætla að skera utan af evrópsku persónuverndarlöggjöfinni Framlengja samstarf sem hefur komið tugum sprota á laggirnar Sveinn ráðinn verkefnastjóri erlends samstarfs Arnarlaxi bannað að fullyrða um sjálfbæran lax Tekur yfir rekstur Dollar og Thrifty Sjá meira
Vilja að Icelandair deili Boeing-bótum með farþegum Er farið fram á það vegna þeirra farþega sem fá ekki þau þægindi sem lofað var. 22. júlí 2019 16:52
Vill að Icelandair felli niður skilmála um mætingarskyldu í flug Reglan þekkist víða um heim en hún er þannig að mæti farþegi ekki í fyrri legg flugferðar fellir flugfélagið niður aðra leggi ferðarinnar. 22. júlí 2019 21:00
Lengri kyrrsetning 737 MAX gæti leitt til framleiðslustöðvunar Boeing tilkynnti í dag um mettap á síðasta ársfjórðungi. 24. júlí 2019 18:41