Doucet, yfirfréttaritari hjá breska ríkisútvarpinu, ferðaðist um allan heim við gerð téðra hlaðvarpsþátta og ræddi við konur sem eiga stórkostleg afrek að baki. Þar á meðal eru, auk Vigdísar, Ellen Johnson-Sirleaf, fyrsti lýðræðislega kjörni þjóðhöfðingi í Afríku, og afganska stjórnmálakonan Shukria Barakazi. Hundrað ár eru nú síðan breskar konur fengu fyrst kosningarétt og eru þættirnir framleiddir í tilefni aldarafmælisins.
„Getur karlmaður verið forseti?“
Doucet hitti Vigdísi í Veröld, húsi Vigdísar, sem opnað var í apríl í fyrra við Suðurgötu í Reykjavík og er kennt við Vigdísi sjálfa. Farið var um víðan völl í viðtalinu og hóf Vigdís þáttinn á sögu úr forsetatíð sinni.
„Ég kann mjög sæta sögu um lítinn strák sem sá Ronald Reagan, forseta Bandaríkjanna, í sjónvarpinu og sagði: Mamma, mamma! Getur karlmaður verið forseti?“ sagði Vigdís og bætti við að kjör sitt árið 1980 hafi orðið til þess að börnum þótti eðlilegt að kona gegndi embætti forseta.
Kvennafrídagurinn þann 24. október 1975 hlaut veigamikinn sess í viðtalinu en sá dagur hefur ítrekað ratað í fjölmiðla erlendis. Á Kvennafrídeginum lögðu 90 prósent íslenskra kvenna niður störf til að sýna fram á mikilvægi kvenna á vinnumarkaði. Vigdís gegndi stöðu leikhússtjóra Leikfélags Reykjavíkur á þeim tíma og lýsti því fyrir Doucet hvernig konur í leikhúsinu komu á fund hennar og báðu um að fá að mæta á mótmælin sem haldin voru á Lækjartorgi.
„Og ég sagði: „Þið þurfið að ákveða það sjálfar. Munið að það er generalprufa í kvöld – en ég ætla að fara.“ Svo ég fór og þær fylgdu mér allar og það var stórkostlegur, stórkostlegur dagur.“
Sjómenn sendu risastórt símskeyti
Þá sagði Vigdís að ákvörðun þess efnis að bjóða sig fram til forseta hafi ekki verið tekin af léttúð. Henni hafi fyrst um sinn þótt tilhugsunin úr takti við raunveruleikann.
„Einn vina minna í leikhúsinu sagði: „Haha! Ætlar þú að verða forseti?“ Og ég var svo feimin að ég roðnaði. Ég sagði: „Nei, nei, nei, ekki ég“.“ En skjótt skipast veður í lofti og í framhaldinu sagði Vigdís Doucet frá þeim gríðarlega stuðningi sem hún fékk úr ýmsum áttum, til dæmis í formi símskeytis frá sjómönnum sem sent var til hennar utan af reginhafi.
„Þeir sendu mér risastórt, langt símskeyti, það tók mig langan tíma að fletta því í sundur, og þar báðu þeir mig formlega um að bjóða mig fram til forseta.“
Doucet vildi þá fá að vita af hverju sjómennirnir hafi talið Vigdísi vænlegasta frambjóðandann á sínum tíma.
„Sjómennirnir þekkja kosti og hæfileika kvenna svo vel af því að þær eru í landi á meðan þeir eru út á sjó. Þær sjá um allt, þær sjá um heimilið. Þær eru fjármálaráðherra heimilisins, arkítekt heimilisins og þeir koma heim í þriggja daga leyfi og allt er undir góðri stjórn,“ svaraði Vigdís að bragði.
Hlaðvarpsþátt Lyse Doucet um ævi og störf Vigdísar Finnbogadóttur má hlusta á í heild hér.
