Tvöfaldi ávinningurinn: ESB-aðild og nýtt Atlantshafsbandalag Einar Benediktsson skrifar 27. apríl 2013 06:00 Nú stendur fyrir dyrum myndun sameiginlegs svæðis viðskipta- og efnahagstengsla Bandaríkjanna og aðildarríkja Evrópusambandsins. Á næsta misseri gæti ráðist hvort Íslandi nýtist síðtekið tækifæri að gerast aðili að Evrópusambandinu og þar með þessari nýju samningsgerð, sem ætlunin er að ljúka á næsta ári. Þetta tvöfalda sögulega tækifæri myndi öðru framar tryggja sjálfstæði Íslands um að ná föstum tökum á hagsælli efnahagsstjórn og styrkja samstarf við vina- og bandalagsþjóðir um öryggi á norðurslóðum. Þann 13. febrúar sl. birtu þeir Barack Obama Bandaríkjaforseti, Herman Van Rompuy og José Manuel Barroso, forsetar ráðherraráðs og framkvæmdastjórnar Evrópusambandsins, sameiginlega yfirlýsingu. Tekið var fram að farið skyldi eftir niðurstöðum sameiginlegrar nefndar aðilanna (US/EU High Level Working Group) sem hóf störf 2011 að nýjum samningi Bandaríkjanna og Evrópusambandsins. Stofna skal Atlantshafsbandalag um viðskipti og fjárfestingar (Transatlantic Trade and Investment Partnership – TTIP) sem ætlað er að ná lengra en hinu hefðbundna viðskiptasamstarfi að fella niður tolla og opna markaði fyrir fjárfestingum, þjónustustarfsemi og opinberum útboðum. Sérstök áhersla skal lögð á samræmingu staðla og tæknikvaða. Athuganir hefðu sýnt að reglugerðaleg mismunun fæli í sér aukna kostnaðarbyrði sem næmi jafngildi 10% tolls, í sumum tilvikum 20%, þegar sjálfur tollurinn væri yfirleitt um 4%.Burðarás Viðskipti Bandaríkjanna og Evrópusambandsins eru burðarás hagkerfis heimsins. Samanlögð verg þjóðarframleiðsla aðilanna er nær helmingur (47%) af framleiðslu heimsins og viðskiptin, sem daglega nema $ 2 milljörðum, eru þriðjungur heimsviðskiptanna. Umrætt vöruviðskiptafrelsi mun stuðla að aukningu framleiðslu og viðskipta og þá er ætlunin að opna markaði í þjónustustarfsemi, svo sem á sviði flutninga. Hvort og hvernig það kann að snerta flugsamgöngur verður ekki séð af fyrirliggjandi almennum upplýsingum. Þá er t.d. tekið fram, að ætlunin sé að ná víðtæku samkomulagi um heilbrigðisreglur varðandi matvæli. Einnig á því sviði kann það að vera íslenskum útflytjendum hagsmunamál að koma okkar sjónarmiðum á framfæri ef síkar reglur, eða framkvæmd þeirra, eru íþyngjandi og þar af leiðandi til kostnaðarauka. Markmið þessara samninga viðskiptarisanna tveggja er að skapa einn samofinn („integrated“) markað í vöruviðskiptum hverskyns, en reglugerðasamvinnan er þar mjög mikilvæg. Mest af þeim ávinningi sem nú er hægt að ná kæmi frá lækkun kostnaðar vegna óþarfa skriffinnsku og reglufargani. Það segir sig sjálft að þátttaka í þessu nýja Atlantshafsbandalagi viðskipta og efnahagstengsla er Íslandi öðru fremur brýnt þjóðarhagsmunamál. Útflutningur til Evrópusambandsins og Bandaríkjanna samanlagt var 86% heildarinnar 2011. Útflutningur sjávarafurða og framleiðsla orkufreks iðnaðar hvílir á þeim markaðslöndum, sem reyndar á fyllilega við um hugbúnað, afþreyingu og tónlist, að ekki sé minnst á ferðaiðnaðinn og hinn mikla flugrekstur sem orðinn er. Engir framtíðarhagsmunir jafnast á við þá sem hér eru í húfi og mætti þá fyrst nefna erlendar fjárfestingar. Samfara ESB-aðild yrði náð afnámi fjármagnshafta og upptöku evru, sem eru frumskilyrði þess að rjúfa einangrun og stöðnun samfara fólksflótta.Sjálfsögð krafa Nú verður ekki hjá því komist, að svar fáist við þeirri spurningu hvort aðild að ESB við ásættanleg kjör standi Íslandi til boða. Það leyfi ég mér að vona enda hafi Evrópusamvinnan miðað að því að tryggja ólíkan hag hvers og svo sem verða má innan ramma góðrar, ábyrgar hagstjórnar. Þar sviku Grikkir og Kýpurbúar en ekki Finnar og Eistlendingar, sem nú uppskera góðan árangur. Því er það sjálfsögð krafa að samningunum um aðild verði hraðað svo sem föng eru á að afstaðri alþingiskosningunum 27. apríl. Á þeim tíma sem það kann að taka eiga Íslendingar kröfu réttlætis í að nálgast samningana um Atlantshafsbandalag um viðskipti og fjárfestingar. Reyndar hefur framkvæmdastjórn ESB þegar sýnt Íslendingum þá samstöðu að þeir fylgist með samningunum. Ísland er þá þegar að verulegu leyti aðili að Evrópusambandinu með EES-samningi og innleiðingu stórs hluta lagagjörninga aðildarríkja. Eftir er aðeins síðasta skrefið til fullrar þátttöku. Aðildarríki Evrópusambandsins, í og utan NATO, láta sig í vaxandi mæli varða öryggi á norðurslóðum. Sérstaklega ber að fagna því að lofther Svía og Finna hefur nú þátttöku í loftrýmisgæslu NATO-ríkja við Ísland. Evrópuþjóðir munu í vaxandi mæli sinna eigin öryggis- og varnarmálum, svo sem Bandaríkin draga sig í hlé frá stöðu kalda stríðsins. Það er öryggisatriði fyrir Ísland að vera innan sameiginlegra landamæra Evrópusambandsins. Það er lýðveldinu Íslandi til lítils sóma að þegnarnir kvarti nú undan þróun á sviði landsmála sem jaðri við upplausn. Enginn dregur í efa þá erfiðleika sem við var að etja eftir bankahrunið 2008. Ekki skal gert lítið úr þeim mikla árangri að ná tökum á ríkisfjármálum, samvinnu við vinnumarkaðinn sem stuðlar að efnahagslegum stöðugleika og atvinnustigi sem vekur eftirtekt. Á þeim grunni þarf að hefja nýja för með aðgætni að öllum tiltækum ráðum sé skjótlega beitt við vanda þeirra sem mestur er. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Einar Benediktsson Kosningar 2013 Skoðun Mest lesið Látum þá hlæja því þeir tapa hvort sem er Gísli Hvanndal Jakobsson Skoðun Bóf-ar(ion)? Gunnar Hólmsteinn Ársælsson Skoðun Ef Trump tapar kosningunum… Jun Þór Morikawa Skoðun Framlengjum séreignarleiðina til að vernda heimilin Vilhjálmur Hilmarsson Skoðun Þegar sorgin bankar upp á Guðmunda G. Guðmundsdóttir Skoðun Samrýmist það samfélagslegri ábyrgð ef fyrirtæki þitt er aðili að Viðskiptaráði? Andri Snær Magnason Skoðun Skortur á serótónín Gunnar Dan Wiium Skoðun Þegar móðir mín kvaddi okkur fyrir einu ári síðan í dag Gísli Hvanndal Jakobsson Skoðun Ég vil ekki þennan veruleika Hólmfríður Ásta Hjaltadóttir Skoðun Halldór 21.09.2024 Halldór Skoðun Skoðun Ég vil ekki þennan veruleika Hólmfríður Ásta Hjaltadóttir skrifar Skoðun Grímulaus grænþvottur Dofri Hermannsson skrifar Skoðun Samrýmist það samfélagslegri ábyrgð ef fyrirtæki þitt er aðili að Viðskiptaráði? Andri Snær Magnason skrifar Skoðun Skortur á serótónín Gunnar Dan Wiium skrifar Skoðun Þegar sorgin bankar upp á Guðmunda G. Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Látum þá hlæja því þeir tapa hvort sem er Gísli Hvanndal Jakobsson skrifar Skoðun Alzheimer - mennska og mildi Ragnheiður Ríkharðsdóttir skrifar Skoðun Lýðheilsa bætt um 64 milljarða Sara Björg Sigurðardóttir skrifar Skoðun Er krónan að valda átökum á milli kynslóða? Guðmundur Ragnarsson skrifar Skoðun Varhugaverð þróun í leikskólamálum Finnbjörn A. Hermannsson,Guðrún Margrét Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Bóf-ar(ion)? Gunnar Hólmsteinn Ársælsson skrifar Skoðun Þetta er ekki allt að koma með fjárlagafrumvarpinu Eyjólfur Ármannsson skrifar Skoðun Ómarktæk skoðanakönnun Marinó G. Njálsson skrifar Skoðun Ef Trump tapar kosningunum… Jun Þór Morikawa skrifar Skoðun Viðskiptaþvinganir gegn Ísrael Steinunn Þóra Árnadóttir skrifar Skoðun Áherslur ráðherra skipta máli Heimir Örn Árnason skrifar Skoðun Snúum hjólunum áfram Andrés Ingi Jónsson skrifar Skoðun Búðu til pláss – fyrir öll börn Birna Þórarinsdóttir skrifar Skoðun Davíð Oddsson stendur ekki við eigin ritsjórnarstefnu - Þolir og birtir ekki gagnrýni á eigin skrif Ole Anton Bieltvedt skrifar Skoðun Framlengjum séreignarleiðina til að vernda heimilin Vilhjálmur Hilmarsson skrifar Skoðun Líf án ótta og gjöfin í andlegri vakningu Birna Guðný Björnsdóttir skrifar Skoðun Kenningar úr gildi svo að kirkjan þarf að komast á annað stig Matthildur Björnsdóttir skrifar Skoðun Dansaðu vindur Berglind Ósk Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Þessi stórskrítnu norm í óbarnvænu samfélagi Sólveig María Svavarsdóttir skrifar Skoðun Um vaxtahækkanir og verð á hveiti Haukur Skúlason skrifar Skoðun Öryggi byggir á mönnun og launum Jórunn Frímannsdóttir skrifar Skoðun Álit Einhverfupaunksins um ABA meðferð og kennslu á Íslandi Sigrún Ósk Stefánsdóttir skrifar Skoðun Mammon hefur náð lífeyrissjóðum á sitt band Halla Signý Kristjánsdóttir skrifar Skoðun Forgangsorkan verður ekki skert Tinna Traustadóttir skrifar Skoðun Umhyggja - hvað er það? Árný Ingvarsdóttir skrifar Sjá meira
Nú stendur fyrir dyrum myndun sameiginlegs svæðis viðskipta- og efnahagstengsla Bandaríkjanna og aðildarríkja Evrópusambandsins. Á næsta misseri gæti ráðist hvort Íslandi nýtist síðtekið tækifæri að gerast aðili að Evrópusambandinu og þar með þessari nýju samningsgerð, sem ætlunin er að ljúka á næsta ári. Þetta tvöfalda sögulega tækifæri myndi öðru framar tryggja sjálfstæði Íslands um að ná föstum tökum á hagsælli efnahagsstjórn og styrkja samstarf við vina- og bandalagsþjóðir um öryggi á norðurslóðum. Þann 13. febrúar sl. birtu þeir Barack Obama Bandaríkjaforseti, Herman Van Rompuy og José Manuel Barroso, forsetar ráðherraráðs og framkvæmdastjórnar Evrópusambandsins, sameiginlega yfirlýsingu. Tekið var fram að farið skyldi eftir niðurstöðum sameiginlegrar nefndar aðilanna (US/EU High Level Working Group) sem hóf störf 2011 að nýjum samningi Bandaríkjanna og Evrópusambandsins. Stofna skal Atlantshafsbandalag um viðskipti og fjárfestingar (Transatlantic Trade and Investment Partnership – TTIP) sem ætlað er að ná lengra en hinu hefðbundna viðskiptasamstarfi að fella niður tolla og opna markaði fyrir fjárfestingum, þjónustustarfsemi og opinberum útboðum. Sérstök áhersla skal lögð á samræmingu staðla og tæknikvaða. Athuganir hefðu sýnt að reglugerðaleg mismunun fæli í sér aukna kostnaðarbyrði sem næmi jafngildi 10% tolls, í sumum tilvikum 20%, þegar sjálfur tollurinn væri yfirleitt um 4%.Burðarás Viðskipti Bandaríkjanna og Evrópusambandsins eru burðarás hagkerfis heimsins. Samanlögð verg þjóðarframleiðsla aðilanna er nær helmingur (47%) af framleiðslu heimsins og viðskiptin, sem daglega nema $ 2 milljörðum, eru þriðjungur heimsviðskiptanna. Umrætt vöruviðskiptafrelsi mun stuðla að aukningu framleiðslu og viðskipta og þá er ætlunin að opna markaði í þjónustustarfsemi, svo sem á sviði flutninga. Hvort og hvernig það kann að snerta flugsamgöngur verður ekki séð af fyrirliggjandi almennum upplýsingum. Þá er t.d. tekið fram, að ætlunin sé að ná víðtæku samkomulagi um heilbrigðisreglur varðandi matvæli. Einnig á því sviði kann það að vera íslenskum útflytjendum hagsmunamál að koma okkar sjónarmiðum á framfæri ef síkar reglur, eða framkvæmd þeirra, eru íþyngjandi og þar af leiðandi til kostnaðarauka. Markmið þessara samninga viðskiptarisanna tveggja er að skapa einn samofinn („integrated“) markað í vöruviðskiptum hverskyns, en reglugerðasamvinnan er þar mjög mikilvæg. Mest af þeim ávinningi sem nú er hægt að ná kæmi frá lækkun kostnaðar vegna óþarfa skriffinnsku og reglufargani. Það segir sig sjálft að þátttaka í þessu nýja Atlantshafsbandalagi viðskipta og efnahagstengsla er Íslandi öðru fremur brýnt þjóðarhagsmunamál. Útflutningur til Evrópusambandsins og Bandaríkjanna samanlagt var 86% heildarinnar 2011. Útflutningur sjávarafurða og framleiðsla orkufreks iðnaðar hvílir á þeim markaðslöndum, sem reyndar á fyllilega við um hugbúnað, afþreyingu og tónlist, að ekki sé minnst á ferðaiðnaðinn og hinn mikla flugrekstur sem orðinn er. Engir framtíðarhagsmunir jafnast á við þá sem hér eru í húfi og mætti þá fyrst nefna erlendar fjárfestingar. Samfara ESB-aðild yrði náð afnámi fjármagnshafta og upptöku evru, sem eru frumskilyrði þess að rjúfa einangrun og stöðnun samfara fólksflótta.Sjálfsögð krafa Nú verður ekki hjá því komist, að svar fáist við þeirri spurningu hvort aðild að ESB við ásættanleg kjör standi Íslandi til boða. Það leyfi ég mér að vona enda hafi Evrópusamvinnan miðað að því að tryggja ólíkan hag hvers og svo sem verða má innan ramma góðrar, ábyrgar hagstjórnar. Þar sviku Grikkir og Kýpurbúar en ekki Finnar og Eistlendingar, sem nú uppskera góðan árangur. Því er það sjálfsögð krafa að samningunum um aðild verði hraðað svo sem föng eru á að afstaðri alþingiskosningunum 27. apríl. Á þeim tíma sem það kann að taka eiga Íslendingar kröfu réttlætis í að nálgast samningana um Atlantshafsbandalag um viðskipti og fjárfestingar. Reyndar hefur framkvæmdastjórn ESB þegar sýnt Íslendingum þá samstöðu að þeir fylgist með samningunum. Ísland er þá þegar að verulegu leyti aðili að Evrópusambandinu með EES-samningi og innleiðingu stórs hluta lagagjörninga aðildarríkja. Eftir er aðeins síðasta skrefið til fullrar þátttöku. Aðildarríki Evrópusambandsins, í og utan NATO, láta sig í vaxandi mæli varða öryggi á norðurslóðum. Sérstaklega ber að fagna því að lofther Svía og Finna hefur nú þátttöku í loftrýmisgæslu NATO-ríkja við Ísland. Evrópuþjóðir munu í vaxandi mæli sinna eigin öryggis- og varnarmálum, svo sem Bandaríkin draga sig í hlé frá stöðu kalda stríðsins. Það er öryggisatriði fyrir Ísland að vera innan sameiginlegra landamæra Evrópusambandsins. Það er lýðveldinu Íslandi til lítils sóma að þegnarnir kvarti nú undan þróun á sviði landsmála sem jaðri við upplausn. Enginn dregur í efa þá erfiðleika sem við var að etja eftir bankahrunið 2008. Ekki skal gert lítið úr þeim mikla árangri að ná tökum á ríkisfjármálum, samvinnu við vinnumarkaðinn sem stuðlar að efnahagslegum stöðugleika og atvinnustigi sem vekur eftirtekt. Á þeim grunni þarf að hefja nýja för með aðgætni að öllum tiltækum ráðum sé skjótlega beitt við vanda þeirra sem mestur er.
Samrýmist það samfélagslegri ábyrgð ef fyrirtæki þitt er aðili að Viðskiptaráði? Andri Snær Magnason Skoðun
Skoðun Samrýmist það samfélagslegri ábyrgð ef fyrirtæki þitt er aðili að Viðskiptaráði? Andri Snær Magnason skrifar
Skoðun Varhugaverð þróun í leikskólamálum Finnbjörn A. Hermannsson,Guðrún Margrét Guðmundsdóttir skrifar
Skoðun Davíð Oddsson stendur ekki við eigin ritsjórnarstefnu - Þolir og birtir ekki gagnrýni á eigin skrif Ole Anton Bieltvedt skrifar
Skoðun Álit Einhverfupaunksins um ABA meðferð og kennslu á Íslandi Sigrún Ósk Stefánsdóttir skrifar
Samrýmist það samfélagslegri ábyrgð ef fyrirtæki þitt er aðili að Viðskiptaráði? Andri Snær Magnason Skoðun