15. nóvember – sjálfstæðisyfirlýsing Palestínu Sveinn Rúnar Hauksson skrifar 15. nóvember 2012 06:00 Árið 1988 var Arafat forseti enn útlagi í Túnis, PLO-samtökin voru stimpluð af Ísrael og Bandaríkjunum sem hryðjuverkasamtök og Yasser Arafat að sjálfsögðu yfirhryðjuverkamaðurinn. Hann fékk því ekki vegabréfsáritun til Bandaríkjanna og til þess að Arafat gæti ávarpað Allsherjarþingið ákvað þingheimur að flytja sig um set, frá New York til Genfar í Sviss, og þar flutti Arafat sína eftirminnilegu ræðu um sjálfstæði Palestínu og leiðina til friðar. Sama haust var haldið þjóðþing (PNC) Palestínu og þar lagði þingheimur blessun sína yfir stefnu Arafats sem var að viðurkenna tilverurétt Ísraelsríkis á nærri 80% upphaflegrar Palestínu og sætta sig við orðinn hlut. Í stríðinu frá 1948-1949 bættu gyðingar við sig meira en fjórðungi landsins til viðbótar þeim helmingi sem Sameinuðu þjóðirnar höfðu ætlað þeim með samþykkt Allsherjarþingsins um skiptingu Palestínu 29. nóvember 1947. Þá voru 22% landsins eftir, Gaza og Vesturbakkinn að meðtalinni A-Jerúsalem. Ísraelsmenn hernámu fimmtunginn sem eftir var í Sex daga stríðinu 1967 og þrátt fyrir allar heitstrengingar og margendurteknar ályktanir Sameinuðu þjóðanna, bæði Öryggisráðs og Allsherjarþings, hefur Ísraelsríki enn ekki skilað landinu og nú eru 45 ár liðin. En landamærin frá því fyrir hernámið 1967 eru einu alþjóðlega viðurkenndu landamærin. Árið 1987 brutust út friðsöm mótmæli Palestínumanna gegn hernáminu, Intifada hin fyrri. Þrátt fyrir friðsemd máttu hundruð Palestínumanna láta lífið og fleiri hljóta örkuml. Sjálfstæðisyfirlýsingin 15. nóvember vísaði til Palestínu innan 1967 landamæranna. Það var ekki lítil eftirgjöf af hálfu þeirrar þjóðar sem byggt hafði Palestínu frá örófi alda, en Arafat tókst að sannfæra þjóð sína um að þessi eftirgjöf væri söguleg nauðsyn og allar stjórnmálafylkingar Palestínumanna hafa síðan fallist á þessa niðurstöðu, þar á meðal Hamas-samtökin. Árið 1991 hófust friðarviðræður í Madrid fyrir tilstuðlan Bandaríkjanna en áður en þeim lauk var gerður samningur á laun, sem kallaður var Óslóar-yfirlýsingin og var hún undirrituð í Washington í september 1993. Rabin forsætisráðherra var nokkru síðar myrtur af öfgamönnum úr eigin röðum sem engan frið vilja semja. Síðan hafa slíkir verið við völd í Ísrael, frá Sharon til Netanyahu, stjórnmálamenn sem látast stundum vilja ræða frið og tala um friðarferli, en verkin tala og segja aðra sögu. Árásir á íbúa herteknu svæðanna halda stöðugt áfram, landránið verður æ umfangsmeira og nú hefur hálf milljón landtökufólks verið flutt inn á Vesturbakkann, þvert á Genfarsáttmála. Forysta Palestínumanna hefur leitað leiða til að styrkja stöðu þjóðarinnar með því að fá alþjóðlega viðurkenningu í von um að það gæti aukið möguleika á raunverulegum friðarviðræðum. Meirihluti þjóða heims viðurkenndi Palestínu sem sjálfstætt og fullvalda ríki strax eftir sjálfstæðisyfirlýsinguna 1988 en í þeim hópi voru hvorki Vesturveldin né hin svokölluðu vestrænu ríki. Þegar Suður-Ameríka fór að losa sig undan oki bandarísku heimsvaldastefnunnar á síðustu árum viðurkenndu ríkin hvert af öðru Palestínu. Síðan gerðist það fyrir ári síðan, að Alþingi Íslendinga ályktaði samhljóða að viðurkenna bæri Palestínu sem sjálfstætt og fullvalda ríki og áréttaði jafnframt rétt palestínsks flóttafólks til að snúa heim aftur. Þessi ályktun sem var gerð 29. nóvember er söguleg fyrir margra hluta sakir og því miður er hún enn einstæð í röðum vestrænna ríkja sem hafa ekki viðurkennt sjálfsagðan rétt palestínsku þjóðarinnar til sjálfsákvörðunar og sjálfstæðis. Viðurkenningin varð síðan formlega að veruleika á fundi íslenska og palestínska utanríkisráðherrans í Reykjavík þann 15. desember 2011. Hlutur utanríkisráðherra okkar, Össurar Skarphéðinssonar, er slíkur í þessu máli, að hans mun lengi minnst, jafnt í Palestínu sem hérlendis og víðar. Framganga Össurar í Palestínumálinu hefur verið þessari þjóð til mikils sóma og ekki að ástæðulausu hve oft undirritaður fékk að heyra orð sem þessi í tengslum við viðurkenninguna; mikið er ég stolt af Alþingi og utanríkisráðherra. Margir sögðu líka, nú er ég stoltur yfir því að vera Íslendingur. Þetta var mjög á skjön við hið litla traust sem mældist þá almennt á stjórnmálamönnum. En þessi stefnumótun varð ekki til í tómarúmi. Hún var rökrétt framhald af stefnu Alþingis sem mótuð var árið 1989, og annar ógleymanlegur atburður á þeim ferli var heimsókn Steingríms Hermannssonar, þáverandi forsætisráðherra, til Arafats forseta í maí 1990 sem hafði aðsetur með útlagastjórn í Túnis. Steingrímur varð fyrstur vestrænna þjóðarleiðtoga til að rjúfa múrinn. Össur leiðir okkur í þau fótspor. Í dag minnumst við sjálfstæðisyfirlýsingar Palestínu og eftir tvær vikur, þann 29. nóvember, munum við halda upp á eins árs afmæli samþykktar Alþingis og 25 ára afmæli Félagsins Ísland-Palestína. Þennan dag munu samstöðufundir með Palestínu haldnir víðs vegar um heim að tilhlutan Sameinuðu þjóðanna og vonir eru bundnar við að á þeim degi samþykki Allsherjarþingið tillögu sem felur í sér viðurkenningu á sjálfstæði og fullveldi Palestínu, þótt full aðild fáist ekki strax. Þetta mun auðvelda Palestínu aðild að alþjóðastofnunum eins og Alþjóða stríðsglæpadómstólnum, þannig að hægt verður að draga ráðamenn til ábyrgðar fyrir stríðsglæpi Ísraels. Bandaríkjastjórn og Ísrael hamast gegn þessu og þegar eru hafnar efnahagslegar refsiaðgerðir gegn Palestínu fyrir þá sök að framfylgja sínum sjálfsagða rétti. Evrópuríkin standa mörg hikandi hjá. Mikið má okkur þykja vænt að geta borið höfuðið hátt í þessu réttlætismáli. Þökk sé Alþingi og utanríkisráðherra. Heill sé þjóð og ríkisstjórn sem eru samhuga í góðu máli. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Sveinn Rúnar Hauksson Mest lesið Stærðfræðikennari sem kann ekki að reikna? (Og getur ekki lært það!) Brynjólfur Þorvarðsson Skoðun Krónan, Nettó, Hagkaup, Bónus - það er kominn tími á formlega sniðgöngu Helen Ólafsdóttir Skoðun Ef Veðurstofan spáði vitlausu veðri í 40 ár, væri það bara í lagi? Björn Ólafsson Skoðun Íslendingar greiða sama hlutfall útgjalda í mat og Norðurlöndin Margrét Gísladóttir Skoðun Laxaharmleikur Jóhannes Sturlaugsson Skoðun „Finnst ykkur skrýtið að ég mæti á Austurvöll – Pabba mínum var fórnað á altari niðurskurðar“ Davíð Bergmann Skoðun Það sem ekki má segja um það sem enginn vill sjá Viðar Hreinsson Skoðun Hvers vegna skipta hagsmunir verslanakeðja meira máli en öryggi barna í Ásahverfi Reykjanesbæ? Ólafur Ívar Jónsson Skoðun Ferðamannaþorpin - Náttúruvá Þóra B. Hafsteinsdóttir Skoðun Hægri sósíalismi Jón Ingi Hákonarson Skoðun Skoðun Skoðun Ágætu fyrrum samstarfsaðilar á Þjóðminjasafni Íslands Uggi Jónsson skrifar Skoðun Ferðamannaþorpin - Náttúruvá Þóra B. Hafsteinsdóttir skrifar Skoðun Vonarsvæði fyrir framtíðina – ábyrgð stjórnvalda kallar á verndun Huld Hafliðadóttir,Heimir Harðarson skrifar Skoðun Laxaharmleikur Jóhannes Sturlaugsson skrifar Skoðun Lýðræðið í skötulíki! Lilja Rafney Magnúsdóttir skrifar Skoðun Stærðfræðikennari sem kann ekki að reikna? (Og getur ekki lært það!) Brynjólfur Þorvarðsson skrifar Skoðun Íslendingar greiða sama hlutfall útgjalda í mat og Norðurlöndin Margrét Gísladóttir skrifar Skoðun Til varnar jafnlaunavottun Magnea Marinósdóttir skrifar Skoðun Heimaþjónusta og velferðartækni: Lykillinn að sjálfbæru heilbrigðiskerfi Auður Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Barnaræninginn Pútín Gunnar Hólmsteinn Ársælsson skrifar Skoðun Um þjóð og ríki Gauti Kristmannsson skrifar Skoðun Málfrelsi og mörk þess á vettvangi lýðræðisins Helga Vala Helgadóttir skrifar Skoðun Sjókvíaeldi á Íslandi fjarstýrt með gervigreind frá Noregi Ingólfur Ásgeirsson skrifar Skoðun „Finnst ykkur skrýtið að ég mæti á Austurvöll – Pabba mínum var fórnað á altari niðurskurðar“ Davíð Bergmann skrifar Skoðun Hvers vegna skipta hagsmunir verslanakeðja meira máli en öryggi barna í Ásahverfi Reykjanesbæ? Ólafur Ívar Jónsson skrifar Skoðun Kjarnorkuákvæðið: Neyðarhemill en ekki léttvægt leikfang popúlista Kristinn Karl Brynjarsson skrifar Skoðun Stjórnarandstaðan er vannýtt auðlind Jón Daníelsson skrifar Skoðun Ef Veðurstofan spáði vitlausu veðri í 40 ár, væri það bara í lagi? Björn Ólafsson skrifar Skoðun Hægri sósíalismi Jón Ingi Hákonarson skrifar Skoðun 5 ára vegferð að skóla framtíðarinnar – eða ekki! Björgmundur Örn Guðmundsson skrifar Skoðun Ójafnvægi í jöfnunarkerfinu Anna Sigríður Guðnadóttir,Halla Karen Kristjánsdóttir,Lovísa Jónsdóttir skrifar Skoðun Það sem ekki má segja um það sem enginn vill sjá Viðar Hreinsson skrifar Skoðun Krónan, Nettó, Hagkaup, Bónus - það er kominn tími á formlega sniðgöngu Helen Ólafsdóttir skrifar Skoðun Löggæslumál og aðstöðuleysi í Búðardal – ákall um viðbragð og aðgerðir Björn Bjarki Þorsteinsson skrifar Skoðun Listin að verða fullkomlega ósammála sjálfri sér á mettíma Þórður Snær Júlíusson skrifar Skoðun Þingmenn auðvaldsins Karl Héðinn Kristjánsson skrifar Skoðun Arðgreiðslur í sjávarútvegi: Staðreyndir gegn fullyrðingum Elliði Vignisson skrifar Skoðun Verðugur bandamaður? Steinar Harðarson skrifar Skoðun Við þurfum nýja sýn á stjórnmál okkar - Mamdani-sýn Hlynur Már Vilhjálmsson skrifar Skoðun Sósíalistaflokkurinn heimilislaus - hvað næst? Trausti Breiðfjörð Magnússon skrifar Sjá meira
Árið 1988 var Arafat forseti enn útlagi í Túnis, PLO-samtökin voru stimpluð af Ísrael og Bandaríkjunum sem hryðjuverkasamtök og Yasser Arafat að sjálfsögðu yfirhryðjuverkamaðurinn. Hann fékk því ekki vegabréfsáritun til Bandaríkjanna og til þess að Arafat gæti ávarpað Allsherjarþingið ákvað þingheimur að flytja sig um set, frá New York til Genfar í Sviss, og þar flutti Arafat sína eftirminnilegu ræðu um sjálfstæði Palestínu og leiðina til friðar. Sama haust var haldið þjóðþing (PNC) Palestínu og þar lagði þingheimur blessun sína yfir stefnu Arafats sem var að viðurkenna tilverurétt Ísraelsríkis á nærri 80% upphaflegrar Palestínu og sætta sig við orðinn hlut. Í stríðinu frá 1948-1949 bættu gyðingar við sig meira en fjórðungi landsins til viðbótar þeim helmingi sem Sameinuðu þjóðirnar höfðu ætlað þeim með samþykkt Allsherjarþingsins um skiptingu Palestínu 29. nóvember 1947. Þá voru 22% landsins eftir, Gaza og Vesturbakkinn að meðtalinni A-Jerúsalem. Ísraelsmenn hernámu fimmtunginn sem eftir var í Sex daga stríðinu 1967 og þrátt fyrir allar heitstrengingar og margendurteknar ályktanir Sameinuðu þjóðanna, bæði Öryggisráðs og Allsherjarþings, hefur Ísraelsríki enn ekki skilað landinu og nú eru 45 ár liðin. En landamærin frá því fyrir hernámið 1967 eru einu alþjóðlega viðurkenndu landamærin. Árið 1987 brutust út friðsöm mótmæli Palestínumanna gegn hernáminu, Intifada hin fyrri. Þrátt fyrir friðsemd máttu hundruð Palestínumanna láta lífið og fleiri hljóta örkuml. Sjálfstæðisyfirlýsingin 15. nóvember vísaði til Palestínu innan 1967 landamæranna. Það var ekki lítil eftirgjöf af hálfu þeirrar þjóðar sem byggt hafði Palestínu frá örófi alda, en Arafat tókst að sannfæra þjóð sína um að þessi eftirgjöf væri söguleg nauðsyn og allar stjórnmálafylkingar Palestínumanna hafa síðan fallist á þessa niðurstöðu, þar á meðal Hamas-samtökin. Árið 1991 hófust friðarviðræður í Madrid fyrir tilstuðlan Bandaríkjanna en áður en þeim lauk var gerður samningur á laun, sem kallaður var Óslóar-yfirlýsingin og var hún undirrituð í Washington í september 1993. Rabin forsætisráðherra var nokkru síðar myrtur af öfgamönnum úr eigin röðum sem engan frið vilja semja. Síðan hafa slíkir verið við völd í Ísrael, frá Sharon til Netanyahu, stjórnmálamenn sem látast stundum vilja ræða frið og tala um friðarferli, en verkin tala og segja aðra sögu. Árásir á íbúa herteknu svæðanna halda stöðugt áfram, landránið verður æ umfangsmeira og nú hefur hálf milljón landtökufólks verið flutt inn á Vesturbakkann, þvert á Genfarsáttmála. Forysta Palestínumanna hefur leitað leiða til að styrkja stöðu þjóðarinnar með því að fá alþjóðlega viðurkenningu í von um að það gæti aukið möguleika á raunverulegum friðarviðræðum. Meirihluti þjóða heims viðurkenndi Palestínu sem sjálfstætt og fullvalda ríki strax eftir sjálfstæðisyfirlýsinguna 1988 en í þeim hópi voru hvorki Vesturveldin né hin svokölluðu vestrænu ríki. Þegar Suður-Ameríka fór að losa sig undan oki bandarísku heimsvaldastefnunnar á síðustu árum viðurkenndu ríkin hvert af öðru Palestínu. Síðan gerðist það fyrir ári síðan, að Alþingi Íslendinga ályktaði samhljóða að viðurkenna bæri Palestínu sem sjálfstætt og fullvalda ríki og áréttaði jafnframt rétt palestínsks flóttafólks til að snúa heim aftur. Þessi ályktun sem var gerð 29. nóvember er söguleg fyrir margra hluta sakir og því miður er hún enn einstæð í röðum vestrænna ríkja sem hafa ekki viðurkennt sjálfsagðan rétt palestínsku þjóðarinnar til sjálfsákvörðunar og sjálfstæðis. Viðurkenningin varð síðan formlega að veruleika á fundi íslenska og palestínska utanríkisráðherrans í Reykjavík þann 15. desember 2011. Hlutur utanríkisráðherra okkar, Össurar Skarphéðinssonar, er slíkur í þessu máli, að hans mun lengi minnst, jafnt í Palestínu sem hérlendis og víðar. Framganga Össurar í Palestínumálinu hefur verið þessari þjóð til mikils sóma og ekki að ástæðulausu hve oft undirritaður fékk að heyra orð sem þessi í tengslum við viðurkenninguna; mikið er ég stolt af Alþingi og utanríkisráðherra. Margir sögðu líka, nú er ég stoltur yfir því að vera Íslendingur. Þetta var mjög á skjön við hið litla traust sem mældist þá almennt á stjórnmálamönnum. En þessi stefnumótun varð ekki til í tómarúmi. Hún var rökrétt framhald af stefnu Alþingis sem mótuð var árið 1989, og annar ógleymanlegur atburður á þeim ferli var heimsókn Steingríms Hermannssonar, þáverandi forsætisráðherra, til Arafats forseta í maí 1990 sem hafði aðsetur með útlagastjórn í Túnis. Steingrímur varð fyrstur vestrænna þjóðarleiðtoga til að rjúfa múrinn. Össur leiðir okkur í þau fótspor. Í dag minnumst við sjálfstæðisyfirlýsingar Palestínu og eftir tvær vikur, þann 29. nóvember, munum við halda upp á eins árs afmæli samþykktar Alþingis og 25 ára afmæli Félagsins Ísland-Palestína. Þennan dag munu samstöðufundir með Palestínu haldnir víðs vegar um heim að tilhlutan Sameinuðu þjóðanna og vonir eru bundnar við að á þeim degi samþykki Allsherjarþingið tillögu sem felur í sér viðurkenningu á sjálfstæði og fullveldi Palestínu, þótt full aðild fáist ekki strax. Þetta mun auðvelda Palestínu aðild að alþjóðastofnunum eins og Alþjóða stríðsglæpadómstólnum, þannig að hægt verður að draga ráðamenn til ábyrgðar fyrir stríðsglæpi Ísraels. Bandaríkjastjórn og Ísrael hamast gegn þessu og þegar eru hafnar efnahagslegar refsiaðgerðir gegn Palestínu fyrir þá sök að framfylgja sínum sjálfsagða rétti. Evrópuríkin standa mörg hikandi hjá. Mikið má okkur þykja vænt að geta borið höfuðið hátt í þessu réttlætismáli. Þökk sé Alþingi og utanríkisráðherra. Heill sé þjóð og ríkisstjórn sem eru samhuga í góðu máli.
„Finnst ykkur skrýtið að ég mæti á Austurvöll – Pabba mínum var fórnað á altari niðurskurðar“ Davíð Bergmann Skoðun
Hvers vegna skipta hagsmunir verslanakeðja meira máli en öryggi barna í Ásahverfi Reykjanesbæ? Ólafur Ívar Jónsson Skoðun
Skoðun Vonarsvæði fyrir framtíðina – ábyrgð stjórnvalda kallar á verndun Huld Hafliðadóttir,Heimir Harðarson skrifar
Skoðun Stærðfræðikennari sem kann ekki að reikna? (Og getur ekki lært það!) Brynjólfur Þorvarðsson skrifar
Skoðun Íslendingar greiða sama hlutfall útgjalda í mat og Norðurlöndin Margrét Gísladóttir skrifar
Skoðun Heimaþjónusta og velferðartækni: Lykillinn að sjálfbæru heilbrigðiskerfi Auður Guðmundsdóttir skrifar
Skoðun „Finnst ykkur skrýtið að ég mæti á Austurvöll – Pabba mínum var fórnað á altari niðurskurðar“ Davíð Bergmann skrifar
Skoðun Hvers vegna skipta hagsmunir verslanakeðja meira máli en öryggi barna í Ásahverfi Reykjanesbæ? Ólafur Ívar Jónsson skrifar
Skoðun Kjarnorkuákvæðið: Neyðarhemill en ekki léttvægt leikfang popúlista Kristinn Karl Brynjarsson skrifar
Skoðun Ójafnvægi í jöfnunarkerfinu Anna Sigríður Guðnadóttir,Halla Karen Kristjánsdóttir,Lovísa Jónsdóttir skrifar
Skoðun Krónan, Nettó, Hagkaup, Bónus - það er kominn tími á formlega sniðgöngu Helen Ólafsdóttir skrifar
Skoðun Löggæslumál og aðstöðuleysi í Búðardal – ákall um viðbragð og aðgerðir Björn Bjarki Þorsteinsson skrifar
„Finnst ykkur skrýtið að ég mæti á Austurvöll – Pabba mínum var fórnað á altari niðurskurðar“ Davíð Bergmann Skoðun
Hvers vegna skipta hagsmunir verslanakeðja meira máli en öryggi barna í Ásahverfi Reykjanesbæ? Ólafur Ívar Jónsson Skoðun