Pólitísk misbeiting eða fagmennska við stöðuveitingu? Margrét S. Björnsdóttir skrifar 31. ágúst 2010 06:00 Stundum þarf að segja hlutina eins og þeir eru. Íbúðalánasjóður er lykil fjármálastofnun í okkar samfélagi með 800 milljarða eignir og tugmilljarða veltu á ári. Sjóðurinn er í miklum vanda, vegna erfiðrar skuldastöðu heimila, en einnig vegna taps á kaupum sjóðsins á skuldabréfum af hinum föllnu viðskiptabönkum. Áætlað er að við skattborgarar þurfum því að leggja sjóðnum til a.m.k. 20 milljarða á næstu árum. Þetta er arfleifð núverandi stjórnenda sjóðsins og fráfarandi framkvæmdastjóra, Guðmundur Bjarnasonar, framsóknarráðherra með Samvinnuskólapróf, sem fékk starfið á pólitísku silfurfati frá þáverandi framsóknar-félagsmálaráðherra. Bankareynsla hans var úr tveimur útibúum Samvinnubankans á landsbyggðinni, um 15 árum áður. Hann valdi sér seinna aðstoðarframkvæmdastjóra sem hefur BS-próf í viðskiptafræði og hafði innanhússreynslu í starfsmanna og rekstrarmálum. Þann aðstoðarframkvæmdastjóra vildu þrír framsóknar- og sjálfstæðismenn í stjórn Íbúðalánasjóðs gera að eftirmanni Guðmundar, en í stjórn sjóðsins sitja auk þeirra annar sjálfstæðismaður og einn samfylkingarmaður. Allir voru þeir skipaðir af framsóknar-félagsmálaráðherra í desember 2006. Sú undarlega staða er því uppi að þeir flokkar sem hafa meirihlutafylgi á Alþingi eiga einn fulltrúa í fimm manna stjórn. Núverandi félagsmálaráðherra ber hins vegar alla pólitíska ábyrgð á Íbúðalánasjóði og því væri eðlilegt að skipunartími stjórnar ÍLS fylgdi hans starfstíma.Byggði niðurstaða stjórnar ÍLS á faglegu mati?Þegar staða framkvæmdastjóra ÍLS var auglýst sóttu 26 manns um, þar af margir með meiri menntun og fjölþættari starfsreynslu, en áðurnefndur aðstoðarframkvæmdastjóri. Er ekki að furða þótt ekki næðist sátt allra í stjórninni um að taka aðstoðarframkvæmdastjórann möglunarlaust fram yfir þá alla. Hinn naumi meirihluti framsóknar- og sjálfstæðismanna treysti sér enda ekki til að láta atkvæði ganga um málið og vildi freista þess að ljúka málinu í fullri samstöðu allra stjórnarmanna. Slíkt er ekki óeðlilegt, þegar haft er í huga hversu veikt umboð meirihluta stjórnarinnar er.Ráðherra, sem eins og áður sagði ber á sjóðnum alla ábyrgð, lagði loks til að valið yrði falið valnefnd úrvals fólks, sem hafið væri yfir efa um annað en fagleg vinnubrögð. Stjórnin samþykkti þá tillögu mótatkvæðalaust. Þessi tillaga hefði mátt koma fyrr, en hún er í anda þess sem ég vil sjá við opinberar embættaveitingar, svipað og nú hefur loksins verið gert bindandi við ráðningar dómara og sama aðferð var notuð við nýlega ráðningu seðlabankastjóra. Í tillögum sem nú liggja hjá forsætisráðherra er einmitt gert ráð fyrir að valnefndir eins og sú sem Árni Páll hefur nú skipað, hafi með höndum matsferli og jafnvel ákvörðunarvald við ráðningar æðstu stjórnenda opinberra stofnana.Hamfarir ritstjóra MorgunblaðsinsAð ritstjóri Morgunblaðsins fari hamförum gegn félagsmálaráðherra yfir öllu þessu er ótrúlegt. Maðurinn sem á sinni vakt lét ráða sem hæstaréttardómara bæði besta vin sinn og náfrænda og seinna son sinn héraðsdómara, þvert á tillögur hæfnismatsnefnda um störfin þrjú. Hann endaði svo sinn pólitíska feril með því að raða pólitískum aðstoðarmönnum sínum í sendiherraembætti og láta skipa sjálfan sig seðlabankastjóra, með eftirminnilegum afleiðingum fyrir íslenska skattgreiðendur. Afleiðingum, sem vel er lýst í Rannsóknarskýrslu Alþingis. Listann yfir mannaráðningar, þar sem pólitísk sjónarmið réðu, á hans stjórnmálaferli, gæti ég haft mun lengri. Ein persónuleg dæmisaga í viðbót þó: Fyrir margt löngu sá ég auglýsta (millistjórnenda) stöðu sem heyrði undir Davíð Oddsson. Ég bað sameiginlegan kunningja okkar um að spyrja Davíð, hvort einhver „væri í stöðunni" eins og stundum er með slíkar stöður sem auglýstar eru í stjórnarráðinu. Svarið sem mér var borið frá þáverandi forsætisráðherra var: „Ég myndi aldrei láta auglýsa stöðu, nema ég væri búinn að valda hana fyrirfram." Svo mörg voru þau orð.Frá þessu pólitíska skömmtunarkerfi við opinberar embættaveitingar verðum við að komast, valnefnd félagsmálaráðherra er spor í þá átt. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Skoðun Mest lesið Vinnubrögð Carbfix eru ámælisverð Ólafur Sigurðsson Skoðun Opið bréf til ráðherranna Hönnu Katrínar og Ingu Sæland - blóðmeramálið Árni Stefán Árnason Skoðun Til hvers að læra iðnnám? Jakob Þór Möller Skoðun Gervigreind í daglegu lífi: 15 dæmi Björgmundur Örn Guðmundsson Skoðun (Ó)merkilegir íbúar Örn Smárason Skoðun ‘Vók’ er djók Alexandra Briem Skoðun Opið bréf til Friðriks Þórs Steven Meyers,Guðrún Elsa Bragadóttir,Ása Helga Hjörleifsdóttir,Brúsi Ólason,Erlendur Sveinsson,Heather Millard Skoðun Ólöglegir ópíóðar: Skaðaminnkandi þjónusta bráðnauðsynleg Ósk Sigurðardóttir Skoðun Öllum til hagsbóta að bæta hag nýrra Íslendinga Marta Wieczorek Skoðun Raunveruleg úrræði óskast takk! Guðmundur Ingi Þóroddsson Skoðun Skoðun Skoðun Opið bréf til ráðherranna Hönnu Katrínar og Ingu Sæland - blóðmeramálið Árni Stefán Árnason skrifar Skoðun Vinnubrögð Carbfix eru ámælisverð Ólafur Sigurðsson skrifar Skoðun Öllum til hagsbóta að bæta hag nýrra Íslendinga Marta Wieczorek skrifar Skoðun Raunveruleg úrræði óskast takk! Guðmundur Ingi Þóroddsson skrifar Skoðun (Ó)merkilegir íbúar Örn Smárason skrifar Skoðun Vangaveltur um ábyrgð og laun Sigurbjörg Erla Egilsdóttir skrifar Skoðun Gervigreind í daglegu lífi: 15 dæmi Björgmundur Örn Guðmundsson skrifar Skoðun Til hvers að læra iðnnám? Jakob Þór Möller skrifar Skoðun Komir þú á Grænlands grund Gunnar Pálsson skrifar Skoðun Ólöglegir ópíóðar: Skaðaminnkandi þjónusta bráðnauðsynleg Ósk Sigurðardóttir skrifar Skoðun Hlustum á náttúruna Svandís Svavarsdóttir skrifar Skoðun Skattheimta sem markmið í sjálfu sér Guðrún Hafsteinsdóttir skrifar Skoðun Tæknin hjálpar lesblindum Guðmundur S. Johnsen skrifar Skoðun Tryggja þarf aðkomu sjómanna að fiskveiðiráðgjöfinni Sigurjón Þórðarson skrifar Skoðun Opið bréf til Friðriks Þórs Steven Meyers,Guðrún Elsa Bragadóttir,Ása Helga Hjörleifsdóttir,Brúsi Ólason,Erlendur Sveinsson,Heather Millard skrifar Skoðun Skjólveggur af körlum og ungum mönnum Ólafur Elínarson skrifar Skoðun Menntamál eru ekki afgangsstærð Hólmfríður Jennýjar Árnadóttir skrifar Skoðun ‘Vók’ er djók Alexandra Briem skrifar Skoðun Er friður tálsýn eða verkefni? Inga Daníelsdóttir skrifar Skoðun Kattahald Jökull Jörgensen skrifar Skoðun Framtíðin er rafmögnuð Jóhanna Hlín Auðunsdóttir skrifar Skoðun Ekki biðja um undanþágur heldur krefjast réttar samkvæmt EES-samningnum Erna Bjarnadóttir skrifar Skoðun Þjóðarmorðið í blokkinni Bjarni Þór Sigurbjörnsson skrifar Skoðun Breiðholtið er frábært! Gerum betur í umfjöllun og orðræðu Kristín Dögg Kristinsdóttir skrifar Skoðun Ég hataði rafíþróttir! Þorvaldur Daníelsson skrifar Skoðun Því miður hefur lítið breyst Áslaug Hulda Jónsdóttir skrifar Skoðun Versta sem Ísland gæti gert Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Eru græn svæði í útrýmingarhættu í Reykjavík? Sigrún Ásta Einarsdóttir skrifar Skoðun Efla á forvarnir og setja börn í öndvegi með 5,7 milljarða niðurskurði Grímur Atlason skrifar Skoðun „...ég lærði líka að nota gagnrýna hugsun“ Hanna Björg Vilhjálmsdóttir skrifar Sjá meira
Stundum þarf að segja hlutina eins og þeir eru. Íbúðalánasjóður er lykil fjármálastofnun í okkar samfélagi með 800 milljarða eignir og tugmilljarða veltu á ári. Sjóðurinn er í miklum vanda, vegna erfiðrar skuldastöðu heimila, en einnig vegna taps á kaupum sjóðsins á skuldabréfum af hinum föllnu viðskiptabönkum. Áætlað er að við skattborgarar þurfum því að leggja sjóðnum til a.m.k. 20 milljarða á næstu árum. Þetta er arfleifð núverandi stjórnenda sjóðsins og fráfarandi framkvæmdastjóra, Guðmundur Bjarnasonar, framsóknarráðherra með Samvinnuskólapróf, sem fékk starfið á pólitísku silfurfati frá þáverandi framsóknar-félagsmálaráðherra. Bankareynsla hans var úr tveimur útibúum Samvinnubankans á landsbyggðinni, um 15 árum áður. Hann valdi sér seinna aðstoðarframkvæmdastjóra sem hefur BS-próf í viðskiptafræði og hafði innanhússreynslu í starfsmanna og rekstrarmálum. Þann aðstoðarframkvæmdastjóra vildu þrír framsóknar- og sjálfstæðismenn í stjórn Íbúðalánasjóðs gera að eftirmanni Guðmundar, en í stjórn sjóðsins sitja auk þeirra annar sjálfstæðismaður og einn samfylkingarmaður. Allir voru þeir skipaðir af framsóknar-félagsmálaráðherra í desember 2006. Sú undarlega staða er því uppi að þeir flokkar sem hafa meirihlutafylgi á Alþingi eiga einn fulltrúa í fimm manna stjórn. Núverandi félagsmálaráðherra ber hins vegar alla pólitíska ábyrgð á Íbúðalánasjóði og því væri eðlilegt að skipunartími stjórnar ÍLS fylgdi hans starfstíma.Byggði niðurstaða stjórnar ÍLS á faglegu mati?Þegar staða framkvæmdastjóra ÍLS var auglýst sóttu 26 manns um, þar af margir með meiri menntun og fjölþættari starfsreynslu, en áðurnefndur aðstoðarframkvæmdastjóri. Er ekki að furða þótt ekki næðist sátt allra í stjórninni um að taka aðstoðarframkvæmdastjórann möglunarlaust fram yfir þá alla. Hinn naumi meirihluti framsóknar- og sjálfstæðismanna treysti sér enda ekki til að láta atkvæði ganga um málið og vildi freista þess að ljúka málinu í fullri samstöðu allra stjórnarmanna. Slíkt er ekki óeðlilegt, þegar haft er í huga hversu veikt umboð meirihluta stjórnarinnar er.Ráðherra, sem eins og áður sagði ber á sjóðnum alla ábyrgð, lagði loks til að valið yrði falið valnefnd úrvals fólks, sem hafið væri yfir efa um annað en fagleg vinnubrögð. Stjórnin samþykkti þá tillögu mótatkvæðalaust. Þessi tillaga hefði mátt koma fyrr, en hún er í anda þess sem ég vil sjá við opinberar embættaveitingar, svipað og nú hefur loksins verið gert bindandi við ráðningar dómara og sama aðferð var notuð við nýlega ráðningu seðlabankastjóra. Í tillögum sem nú liggja hjá forsætisráðherra er einmitt gert ráð fyrir að valnefndir eins og sú sem Árni Páll hefur nú skipað, hafi með höndum matsferli og jafnvel ákvörðunarvald við ráðningar æðstu stjórnenda opinberra stofnana.Hamfarir ritstjóra MorgunblaðsinsAð ritstjóri Morgunblaðsins fari hamförum gegn félagsmálaráðherra yfir öllu þessu er ótrúlegt. Maðurinn sem á sinni vakt lét ráða sem hæstaréttardómara bæði besta vin sinn og náfrænda og seinna son sinn héraðsdómara, þvert á tillögur hæfnismatsnefnda um störfin þrjú. Hann endaði svo sinn pólitíska feril með því að raða pólitískum aðstoðarmönnum sínum í sendiherraembætti og láta skipa sjálfan sig seðlabankastjóra, með eftirminnilegum afleiðingum fyrir íslenska skattgreiðendur. Afleiðingum, sem vel er lýst í Rannsóknarskýrslu Alþingis. Listann yfir mannaráðningar, þar sem pólitísk sjónarmið réðu, á hans stjórnmálaferli, gæti ég haft mun lengri. Ein persónuleg dæmisaga í viðbót þó: Fyrir margt löngu sá ég auglýsta (millistjórnenda) stöðu sem heyrði undir Davíð Oddsson. Ég bað sameiginlegan kunningja okkar um að spyrja Davíð, hvort einhver „væri í stöðunni" eins og stundum er með slíkar stöður sem auglýstar eru í stjórnarráðinu. Svarið sem mér var borið frá þáverandi forsætisráðherra var: „Ég myndi aldrei láta auglýsa stöðu, nema ég væri búinn að valda hana fyrirfram." Svo mörg voru þau orð.Frá þessu pólitíska skömmtunarkerfi við opinberar embættaveitingar verðum við að komast, valnefnd félagsmálaráðherra er spor í þá átt.
Opið bréf til Friðriks Þórs Steven Meyers,Guðrún Elsa Bragadóttir,Ása Helga Hjörleifsdóttir,Brúsi Ólason,Erlendur Sveinsson,Heather Millard Skoðun
Skoðun Opið bréf til ráðherranna Hönnu Katrínar og Ingu Sæland - blóðmeramálið Árni Stefán Árnason skrifar
Skoðun Opið bréf til Friðriks Þórs Steven Meyers,Guðrún Elsa Bragadóttir,Ása Helga Hjörleifsdóttir,Brúsi Ólason,Erlendur Sveinsson,Heather Millard skrifar
Skoðun Ekki biðja um undanþágur heldur krefjast réttar samkvæmt EES-samningnum Erna Bjarnadóttir skrifar
Skoðun Breiðholtið er frábært! Gerum betur í umfjöllun og orðræðu Kristín Dögg Kristinsdóttir skrifar
Skoðun Efla á forvarnir og setja börn í öndvegi með 5,7 milljarða niðurskurði Grímur Atlason skrifar
Opið bréf til Friðriks Þórs Steven Meyers,Guðrún Elsa Bragadóttir,Ása Helga Hjörleifsdóttir,Brúsi Ólason,Erlendur Sveinsson,Heather Millard Skoðun