Heilbrigðismál og heilsufar þingmanna 5. október 2006 05:00 Í vetur, á kosningavetri, verður að mínum dómi háð hörð barátta milli þjóðarinnar og stjórnmálanna um heilbrigðismál jafnt ungra sem aldraðra, með það markmið eitt að fá stjórnmálamenn til þess að skilja að þeir eru hluti þjóðarinnar og kunna sjálfir, eins og nýleg dæmi sýna, að vera háðir skjótri meðferð án biðlista. Í þeim árangri einum ætti sjálfkrafa að felast önnur nauðsynleg umbylting á núverandi stöðu mála í heilbrigðiskerfinu. Málið snýst um meðvitund en ekki peningavöntun. Það að nýr spítali er væntanlegur leysir ekki bráðaþörf þeirra sem nú látast af biðlistum hjúkrunarheimila og sjúkrahúsa, og munu halda áfram að deyja af biðlistum næstu árin. Bráðra aðgerða er þörf og afstaða einstakra stjórmálamanna getur ekki samtímis verið bæði með og á móti heildstæðum umbótum. Það er ekki lengur hægt að staga í þau göt sem eru á núverandi kerfi, það verður meira að koma til. Hér þarf raunverulega hugarfarsbyltingu svo gagn sé af. Fjölmargir muna og aðrir geta kynnt sér kostulegt verklag við ákvarðanatökur þingmanna um framfarir í heilbrigðisþjónustu Íslendinga á síðari tímum. 1. Grensásdeild Borgarspítalans, eins og staðurinn er gjarnan kallaður, hafði verið án sundlaugar til endurhæfingar um nokkurt skeið. Þingheimi þótti slík sundlaugarbygging alveg ónauðsynleg framkvæmd og kostnaður ekki verjandi, sama hverju almenningur og sérfræðingar héldu fram. Svo illa vildi til að þrír þingmenn urðu fyrir heilsubresti þar sem endurhæfingar var þörf. Stuttu síðar var komin sundlaug við Grensásdeildina. Gott mál en afleitt verklag. 2. Lengi hafði staðið yfir umræða um að setja á laggirnar hjartadeild á Íslandi í stað þess að senda fárveika hjartasjúklinga erlendis til meðferðar á kostnað ríkisins. En þjóðin lét sig nú samt hafa það þó mörgum landanum hafi verið fórnað í svona undarlegu kerfi. En ber þetta viðhorf ekki í sér svipaða afstöðu kerfisins til heilsu og velferðar fólksins í landinu og biðlistar nútímans gera. Stjórnmálamenn töluðu árum saman gegn því framfaraskrefi að flytja hjartaaðgerðir inn í landið og báru fyrir sig kostnaði. Í kjölfar hjartaáfalls heilbrigisráðherra þess tíma kom svo allt í einu hjartadeild að gjöf frá honum í einlægri gleði hans yfir því að halda lífi. Makalausar forsendur, góð ákvörðun og löngu tímabær niðurstaða fyrir þjóðina. 3. Ekki voru allir ráðherrar og þingmenn á því að þjóðin þarfnaðist nýs sjúkrahúss hér fyrir örfáum misserum, þó þau sem uppi standa séu af ýmsum ástæðum og langtímum saman með lokaðar deildir eða með svo langa biðlista að varla tekur því fyrir marga að leggja á sig biðina sem oft er fyrirfram töpuð. Svo bar við að sitjandi ráðherrar urðu fyrir alvarlegum heilsubresti, sem að sjálfsögðu er engum fagnaðarefni. Þeir voru svo heppnir, að því er virðist, að biðlistinn var óvenju stuttur þessa stundina og aðgerðir tókust fljótt og vel, sem er fagnaðarefni. Það er alltaf gott þegar þannig verkast enda voru þeir svo himinlifandi með þjónustuna á þessu spítalahrói, sem vonlegt er, og það að fá að halda lífi yfir höfuð, að annar þeirra sem er hvatvísari en hinn, tók sér fyrir hendur í gleðikastinu að gefa þjóðinni ekkert minna en heilt hátæknisjúkrahús af nýjustu og bestu gerð, og lýsa þannig ánægju sinni með að vera áfram meðal okkar hinna. Umdeild gjöf og líklega verður hún til góðs fyrir þjóðina, þó ég vari eindregið við því að nýr spítali leysi einn og sér kerfislæg rekstarvandamál. Það veiðist ekkert betur þó lúkarinn sé nýmálaður, en það er svo sem ekkert verra að hafa hann nýmálaðan heldur. Ég skil að sjálfsögðu gleði þessara ágætu manna yfir því að komast til heilsu og geta lifað góðu lífi lengur en annars. En einmitt um það snýst biðlistavandamálið. Þar situr fólk fast. Það eru ekki allir svo lánsamir að komast strax í aðgerðir og fá meina sinna bót, því miður. Þannig hefur farið fyrir allt of mörgum sem voru svo óheppnir að deyja á biðlistunum löngu. Verklag í nútíma heilbrigðisþjónustu á ekki að lúta geðþóttaákvörðunum, sama hvort þær eru góðar eða slæmar. Hér er um að ræða starfsemi sem hægt er að fjalla um og meta þjónustuþörfina á hverjum tíma með faglegri hætti en svo. Sama gildir um vistun aldraðra. Við getum og eigum að gera mun betur. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Skoðanir Skoðun Mest lesið Hvers vegna hatar SFS smábáta? Svarið tengist veiðigjöldum Kjartan Páll Sveinsson Skoðun „Oft er flagð undir fögru skinni“ Guðmunda G. Guðmundsdóttir Skoðun Orðhengilsháttur og lygar Elín Erna Steinarsdóttir Skoðun Samfélagið innan samfélagsins Sigríður Svanborgardóttir Skoðun Til hamingju Íslendingar með nýja Óperu Andri Björn Róbertsson Skoðun Ráðherra gengur fram án laga Svanur Guðmundsson Skoðun Stærðfræðikennari sem kann ekki að reikna? (Og getur ekki lært það!) Brynjólfur Þorvarðsson Skoðun Fjögurra daga vinnuvika – nýr veruleiki? Sigvaldi Einarsson Skoðun Sumargjöf Þórunn Sigurðardóttir Skoðun Halldór 05.07.2025 Halldór Baldursson Halldór Skoðun Skoðun Samfélagið innan samfélagsins Sigríður Svanborgardóttir skrifar Skoðun Til hamingju Íslendingar með nýja Óperu Andri Björn Róbertsson skrifar Skoðun Hvers vegna hatar SFS smábáta? Svarið tengist veiðigjöldum Kjartan Páll Sveinsson skrifar Skoðun „Oft er flagð undir fögru skinni“ Guðmunda G. Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Orðhengilsháttur og lygar Elín Erna Steinarsdóttir skrifar Skoðun Fjögurra daga vinnuvika – nýr veruleiki? Sigvaldi Einarsson skrifar Skoðun Ráðherra gengur fram án laga Svanur Guðmundsson skrifar Skoðun Hagkvæmur kostur utan friðlands Jóna Bjarnadóttir skrifar Skoðun Gagnsæi og inntak Halldóra Lillý Jóhannsdóttir skrifar Skoðun Sumargjöf Þórunn Sigurðardóttir skrifar Skoðun Hannað fyrir miklu stærri markaði Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Grafarvogur framtíðar verður til Sara Björg Sigurðardóttir skrifar Skoðun Málþófið um veiðigjöldin vekur miskunnsama Samverja Sigurjón Þórðarson skrifar Skoðun Menntastefna 2030 Guðmundur Ingi Kristinsson skrifar Skoðun Ágætu fyrrum samstarfsaðilar á Þjóðminjasafni Íslands Uggi Jónsson skrifar Skoðun Ferðamannaþorpin - Náttúruvá Þóra B. Hafsteinsdóttir skrifar Skoðun Vonarsvæði fyrir framtíðina – ábyrgð stjórnvalda kallar á verndun Huld Hafliðadóttir,Heimir Harðarson skrifar Skoðun Laxaharmleikur Jóhannes Sturlaugsson skrifar Skoðun Lýðræðið í skötulíki! Lilja Rafney Magnúsdóttir skrifar Skoðun Stærðfræðikennari sem kann ekki að reikna? (Og getur ekki lært það!) Brynjólfur Þorvarðsson skrifar Skoðun Íslendingar greiða sama hlutfall útgjalda í mat og Norðurlöndin Margrét Gísladóttir skrifar Skoðun Til varnar jafnlaunavottun Magnea Marinósdóttir skrifar Skoðun Heimaþjónusta og velferðartækni: Lykillinn að sjálfbæru heilbrigðiskerfi Auður Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Barnaræninginn Pútín Gunnar Hólmsteinn Ársælsson skrifar Skoðun Um þjóð og ríki Gauti Kristmannsson skrifar Skoðun Málfrelsi og mörk þess á vettvangi lýðræðisins Helga Vala Helgadóttir skrifar Skoðun Sjókvíaeldi á Íslandi fjarstýrt með gervigreind frá Noregi Ingólfur Ásgeirsson skrifar Skoðun „Finnst ykkur skrýtið að ég mæti á Austurvöll – Pabba mínum var fórnað á altari niðurskurðar“ Davíð Bergmann skrifar Skoðun Hvers vegna skipta hagsmunir verslanakeðja meira máli en öryggi barna í Ásahverfi Reykjanesbæ? Ólafur Ívar Jónsson skrifar Skoðun Kjarnorkuákvæðið: Neyðarhemill en ekki léttvægt leikfang popúlista Kristinn Karl Brynjarsson skrifar Sjá meira
Í vetur, á kosningavetri, verður að mínum dómi háð hörð barátta milli þjóðarinnar og stjórnmálanna um heilbrigðismál jafnt ungra sem aldraðra, með það markmið eitt að fá stjórnmálamenn til þess að skilja að þeir eru hluti þjóðarinnar og kunna sjálfir, eins og nýleg dæmi sýna, að vera háðir skjótri meðferð án biðlista. Í þeim árangri einum ætti sjálfkrafa að felast önnur nauðsynleg umbylting á núverandi stöðu mála í heilbrigðiskerfinu. Málið snýst um meðvitund en ekki peningavöntun. Það að nýr spítali er væntanlegur leysir ekki bráðaþörf þeirra sem nú látast af biðlistum hjúkrunarheimila og sjúkrahúsa, og munu halda áfram að deyja af biðlistum næstu árin. Bráðra aðgerða er þörf og afstaða einstakra stjórmálamanna getur ekki samtímis verið bæði með og á móti heildstæðum umbótum. Það er ekki lengur hægt að staga í þau göt sem eru á núverandi kerfi, það verður meira að koma til. Hér þarf raunverulega hugarfarsbyltingu svo gagn sé af. Fjölmargir muna og aðrir geta kynnt sér kostulegt verklag við ákvarðanatökur þingmanna um framfarir í heilbrigðisþjónustu Íslendinga á síðari tímum. 1. Grensásdeild Borgarspítalans, eins og staðurinn er gjarnan kallaður, hafði verið án sundlaugar til endurhæfingar um nokkurt skeið. Þingheimi þótti slík sundlaugarbygging alveg ónauðsynleg framkvæmd og kostnaður ekki verjandi, sama hverju almenningur og sérfræðingar héldu fram. Svo illa vildi til að þrír þingmenn urðu fyrir heilsubresti þar sem endurhæfingar var þörf. Stuttu síðar var komin sundlaug við Grensásdeildina. Gott mál en afleitt verklag. 2. Lengi hafði staðið yfir umræða um að setja á laggirnar hjartadeild á Íslandi í stað þess að senda fárveika hjartasjúklinga erlendis til meðferðar á kostnað ríkisins. En þjóðin lét sig nú samt hafa það þó mörgum landanum hafi verið fórnað í svona undarlegu kerfi. En ber þetta viðhorf ekki í sér svipaða afstöðu kerfisins til heilsu og velferðar fólksins í landinu og biðlistar nútímans gera. Stjórnmálamenn töluðu árum saman gegn því framfaraskrefi að flytja hjartaaðgerðir inn í landið og báru fyrir sig kostnaði. Í kjölfar hjartaáfalls heilbrigisráðherra þess tíma kom svo allt í einu hjartadeild að gjöf frá honum í einlægri gleði hans yfir því að halda lífi. Makalausar forsendur, góð ákvörðun og löngu tímabær niðurstaða fyrir þjóðina. 3. Ekki voru allir ráðherrar og þingmenn á því að þjóðin þarfnaðist nýs sjúkrahúss hér fyrir örfáum misserum, þó þau sem uppi standa séu af ýmsum ástæðum og langtímum saman með lokaðar deildir eða með svo langa biðlista að varla tekur því fyrir marga að leggja á sig biðina sem oft er fyrirfram töpuð. Svo bar við að sitjandi ráðherrar urðu fyrir alvarlegum heilsubresti, sem að sjálfsögðu er engum fagnaðarefni. Þeir voru svo heppnir, að því er virðist, að biðlistinn var óvenju stuttur þessa stundina og aðgerðir tókust fljótt og vel, sem er fagnaðarefni. Það er alltaf gott þegar þannig verkast enda voru þeir svo himinlifandi með þjónustuna á þessu spítalahrói, sem vonlegt er, og það að fá að halda lífi yfir höfuð, að annar þeirra sem er hvatvísari en hinn, tók sér fyrir hendur í gleðikastinu að gefa þjóðinni ekkert minna en heilt hátæknisjúkrahús af nýjustu og bestu gerð, og lýsa þannig ánægju sinni með að vera áfram meðal okkar hinna. Umdeild gjöf og líklega verður hún til góðs fyrir þjóðina, þó ég vari eindregið við því að nýr spítali leysi einn og sér kerfislæg rekstarvandamál. Það veiðist ekkert betur þó lúkarinn sé nýmálaður, en það er svo sem ekkert verra að hafa hann nýmálaðan heldur. Ég skil að sjálfsögðu gleði þessara ágætu manna yfir því að komast til heilsu og geta lifað góðu lífi lengur en annars. En einmitt um það snýst biðlistavandamálið. Þar situr fólk fast. Það eru ekki allir svo lánsamir að komast strax í aðgerðir og fá meina sinna bót, því miður. Þannig hefur farið fyrir allt of mörgum sem voru svo óheppnir að deyja á biðlistunum löngu. Verklag í nútíma heilbrigðisþjónustu á ekki að lúta geðþóttaákvörðunum, sama hvort þær eru góðar eða slæmar. Hér er um að ræða starfsemi sem hægt er að fjalla um og meta þjónustuþörfina á hverjum tíma með faglegri hætti en svo. Sama gildir um vistun aldraðra. Við getum og eigum að gera mun betur.
Skoðun Vonarsvæði fyrir framtíðina – ábyrgð stjórnvalda kallar á verndun Huld Hafliðadóttir,Heimir Harðarson skrifar
Skoðun Stærðfræðikennari sem kann ekki að reikna? (Og getur ekki lært það!) Brynjólfur Þorvarðsson skrifar
Skoðun Íslendingar greiða sama hlutfall útgjalda í mat og Norðurlöndin Margrét Gísladóttir skrifar
Skoðun Heimaþjónusta og velferðartækni: Lykillinn að sjálfbæru heilbrigðiskerfi Auður Guðmundsdóttir skrifar
Skoðun „Finnst ykkur skrýtið að ég mæti á Austurvöll – Pabba mínum var fórnað á altari niðurskurðar“ Davíð Bergmann skrifar
Skoðun Hvers vegna skipta hagsmunir verslanakeðja meira máli en öryggi barna í Ásahverfi Reykjanesbæ? Ólafur Ívar Jónsson skrifar
Skoðun Kjarnorkuákvæðið: Neyðarhemill en ekki léttvægt leikfang popúlista Kristinn Karl Brynjarsson skrifar